پروژه دانشجویی تحقیق هنجاریابی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی تحت word دارای 169 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق هنجاریابی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق هنجاریابی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی تحت word
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه :
بیان مسئله :
اهمیت پژوهش :
اهداف تحقیق :
اهداف کلی :
تعاریف نظری واژه‌ها و مفاهیم :
تعاریف عملیاتی واژه‌ها و مفاهیم :
سؤالات تحقیق :
فرضیه‌های تحقیق :
فصل دوم : پیشینه پژوهش
مقدمه :
سلامتی و تعریف آن :
عوامل تأثیرگذار بر سلامت:
انواع سلامتی :
سلامت روانی و تعریف آن :
عوامل موثر بر سلامت روانی :
اختلالات روانی و تعریف آن :
تاریخچه بررسی اختلالات روانی :
طبقه بندی اختلالات روانی :
اختلالات خلقی و تعریف آن :
تاریخچه بررسی اختلالات خلقی :
طبقه بندی اختلالات خلقی :
اختلالات افسردگی :
اختلالات دو قطبی :
اختلال افسردگی و تعریف آن :
نظریه‌های روان شناختی در مورد افسردگی :
نظریه زیست شناختی :
نظریه روان پویایی :
نظریه یادگیری :
نظریه شناختی :
علایم و نشانه‌های اختلال افسردگی :
سبب شناسی اختلال افسردگی :
انواع افسردگی :
اختلال افسردگی و سن :
اختلال افسرگی و جنس :
روشهای تشخیص و ارزیابی افسردگی در کودکان :
انواع آزمونهای ارزیابی افسردگی :
پرسشنامه افسردگی کودکان CDI :
2 ـ پرسشنامه افسردگی بک :
مقیاس افسردگی اصلی برای مطالعات همه گیر شناسی ( CES _ D ) :
آزمون و تعریف آن :
سابقه تاریخی آزمونهای روانی :
ویژگیهای آزمونهای روانی :
الف ) ویژگیهای اصلی :
الف ) روش باز آزمایی :
ب ) روش فرمهای همتا یا موازی :
ج ) روش دو نیمه کردن آزمون :
د ـ روش کودر ـ ریچاردسون :
الف ) روایی محتوا :
ب ) روایی صوری یا ظاهری :
ج ) روایی ملاکی :
د ) روایی سازه :
3 ـ حساسیت یا ظرافت تشخیص :
ب ) ویژگیهای فرعی :
مفهوم نرم یا هنجار و تعریف آن :
انواع نرم یا هنجار :
1 ـ هنجارهای سنی:
2 ـ هنجارهای کلاسی:
3 ـ هنجارهای رتبه درصدی :
4 ـ هنجار مربوط به نمرات معیار :
پژوهشهای خارجی :
پژوهشهای داخلی :
فصل سوم : روش تحقیق
مقدمه :
روش تحقیق :
جامعه آماری :
نمونه و روش نمونه گیری :
روش اجرای تحقیق :
ابزارهای گرد آوری اطلاعات :
روایی و پایایی آزمون ماریاکواس :
روایی و پایائی آزمون افسردگی بک :
روشهای آماری مورد استفاده در این پژوهش :
سؤالات پژوهش :
فرضیه‌ها پژوهش :
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات
مقدمه :
محاسبه پایایی آزمون :
تحلیل نتایج :
محاسبه روایی آزمون :
فرضیه اول :
فرضیه دوم :
فرضیه سوم :
اداری
فرضیه چهارم :
فرضیه پنجم :
فرضیه ششم :
فرضیه هفتم :
فرضیه هشتم :
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
مقدمه :
بحث و نتیجه گیری :
پیشنهادات
پیشنهادات کاربردی :
پیشنهادات پژوهشی :
محدودیتها :
ضمائم
فهرست منابع و مأخذ :
بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق هنجاریابی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی تحت word
1 )آزاد،حسین،« آسیب روانی 1»،چاپ چهارم،انتشارات پیام نور، 1378
2 )آزاد،حسین،« آسیب روانی 2»،چاپ سوم،انتشارات پیام نور، 1378
3 )آلن،مری جی؛ ین،وندی ام،« مقدمه ای بر نظریه‌های اندازه گیری »، ترجمه دلاور،علی،چاپ اول،تهران، 1374
4 ) آناستازی،آن، « روان آزمایی»، ترجمه براهنی،محمد نقی، چاپ چهارم، انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1379
5 ) اتکینسون،ریتال ؛اتکینسون،ریچارد؛هیلگارد،ارنست،ر،« زمینه روانشناسی»، ترجمه براهنی،محمد نقی؛ شاملو،سعید؛ کریمی،یوسف،جلد دوم،انتشارات رشد،
6 ) احمدوند،محمد علی،« بهداشت روانی »،چاپ پنجم، انتشارات پیام نور، 1382
7 ) افروز، غلامعلی،« بررسی علل افسردگی در نوجوانان »، مجله :پیوند،ارگان انجمن اولیا ومربیان،خردادماه،شماره 260، ازص21تا ص32، 1380
8 )ارجمند، فرشته،«بررسی رابطه بین اضطراب واسترس با رضایت شغلی دبیران زن شهرستان خواف »، درجه کارشناسی روانشناسی عمومی،دانشگاه پیام نور تربت حیدریه،استاد راهنما سیدان،ابوالقاسم،
9 ) برنز، دیوید،« شناخت درمانی،روانشناسی افسردگی،فنون وشناخت شخصیت و تغییر آن »، ترجمه قراچه داغی،مهدی، چاپ دوم،نشر خاتون، 1367
10 ) برونو،فرانک،« فرهنگ توصیفی اصطلاحات روانشناسی »،ترجمه یاسائی،مهشید؛طاهری،فرزانه،چاپ اول،نشر قیام،1373
11 ) بهرامی،غلامرضا؛ معنوی،عذالدین،« فرهنگ لغات و اصطلاحات چهارزبانه روان پزشکی »،چاپ و انتشارات دانشگا ه تهران،
12 ) بیرامی،منصور،«خانواده و آسیب شناسی آن »، چاپ دوم، انتشارات آیدین،تبریز، 1378
13 ) دبلیو سانتراک، جان،« زمینه روانشناسی سانتراک »،ترجمه فیروز بخت،مهرداد،جلد دوم، چاپ اول، نشر رسا، تهران،
14 ) دلاور،علی،« ر وشهای تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی »، چاپ هشتم،انتشارات دانشگاه پیام نور، 1376
15 ) دهخدا،علی اکبر، « لغت نامه دهخدا »،جلد دوم، چاپ دوم،انتشارات دانشگاه تهران، 1377
16 ) رئیسی فرقانی، شهلا،« مشکلات رفتاری در کودکان ونوجوانان »، انتشارات تربیت،
17 ) زارعی،ابراهیم، «بررسی رابطه بین سلامت روانی و شیوهای مقابله با تنش‌های روانی دانش آموزان متوسطه شهرستان خواف »،درجه کارشناسی روان شناسی عمومی، دانشگاه پیام نور تربت حیدریه،استاد راهنما سیدان، ابوالقاسم،
18 ) ساردوئی،غلامرضا، « هنجاریابی پرسشنامه افسردگی بک »، درجه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی ،دانشگاه علامه طباطبائی،استاد راهنما دلاور، علی،
19 ) سیف،علی اکبر، « سنجش و اندازه گیری درعلوم تربیتی » ، چاپ اول، انتشارات پیام نور،
20 ) شاملو،سعید، « بهداشت روانی » ،چاپ پانزدهم،انتشارات رشد،تهران، 1381
21 ) شاملو،سعید، « آسیب شناسی روانی » ،چاپ هشتم،انتشارات رشد،تهران، 1383
22 ) شریفی پاشا، حسن، « اصول روانسنجی وروان آزمائی»،چاپ دوم، انتشارات رشد، 1373
23 ) ضیائی،نجمه، « بررسی عوامل خانوادگی وشخصیتی موثر بر فرار دختران 20_14 سال از منزل »،درجه کارشناسی روانشناسی عمومی،دانشگاه پیام نور تربت حیدریه،استاد راهنما سیدان، ابوالقاسم،1383
24 ) علیزاده،مصطفی،« افسردگی،اضطراب،وسواس» ،چاپ دوم، انتشارات هیرمند،تهران،1373
25 ) علیزاده،مصطفی، « چگونه روانی سالم تری داشته باشیم » ،چاپ سوم ، انتشارات هیرمند،تهران،1382
26 ) قاسمی، علی اکبر،« بهداشت روانی»، چاپ چهارم، سال دوم دبیرستان، 1375
27 ) کاپلان،هاروارد؛ سادوک ،بنیامین، « واژه نامه جامع روانپزشکی و روانشناسی»، ترجمه دهگانپور،محمد؛ بیگی،خشایار ؛ فیروزبخت،مهرداد ؛چاپ پنجم، انتشارات بدر، 1374
28 ) کاپلان،هاروارد ؛سادوک،بنیامین،« خلاصه روانپزشکی بالینی»،ترجمه پورافکار، نصرت اله،جلد سوم، چاپ اول، نشر آزاده، 1374
29 ) کاپلان،هاروارد ؛ سادوک،بنیامین،« خلاصه روانپزشکی بالینی »،ترجمه پورافکار، نصرت اله، جلد چهارم،چاپ:ذوقی،تبریز،1380
30 ) کلایتون،پلاجی ؛ بارت،جیمز،ای، « درمان افسردگی،اختلاف نظرهای گذشته و نگرشهای جدید»،ترجمه سلطانی فر، حسن، چاپ اول، انتشارات آستان قدس، 1369
31 ) کمرزرین،حمید، « تاثیر ویژگیهای فردی و خانوادگی در میزان افسردگی کودکان »، همایش کودک و خانواده، 1377
32 ) گلدر، گراهام ؛ میو، مایکل؛ گدیس، جان، ریچارد، « روان پزشکی آکسفورد »، ترجمه صادقی، مجید؛ سبحانیان، خسرو ؛ چاپ اول، انتشارات ارجمند، تهران، 1381
33 ) گنجی، حمزه ؛ « روان سنجی »، چاپ اول، انتشارات دانشگاه پیام نور، 1370
34 )گنجی، حمزه ؛ « مبانی روان شناسی عمومی »، چاپ دوم،نشر روان، 1380
35 ) گنجی، حمزه ؛ « راهنمای عملی درمان افسردگی »، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران،1381
36 ) گنجی، حمزه و همکاران ؛ « روان شناسی سال سوم دبیرستان »، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، 1380
37 ) معانی،ایرج،« بیماری نامرئی افسردگی روانی »،چاپ سوم، انتشارات چاپبخش، 1371
38 ) منصور، محمود،« لغت نامه روانشناسی »،ترجمه دادستان،پریرخ ؛ راد، مینا ؛چاپ هنر، 1365
39 ) میلانی فر،بهروز،میلانی فر،بهروز « بهداشت روانی »،چاپ ششم،انتشارات قرموس،تهران، 1370
40 ) معین، محمد،«قرهنگ لغت »،جلد اول،چاپ دهم، انتشارات سپهر،تهران، 1375
41 ) وزیری، زهرا،« بررسی سطح استرس واضطراب در بیماران سرطان وافراد سالم »،درجه کارشناسی روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور تربت حیدریه، استاد راهنما سیدان،ابوالقاسم، 1382
42 ) وصال،نفیسه،« بررسی و مقایسه سلامت روانشناختی مادران دارای فرزند وفاقدفرزند »، کارشناسی روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور تربت حیدریه، استادراهنما سیدان،ابوالقاسم، 1383
43 )هارینگتن، ریچارد،«روشهای درمان افسردگی در کودکان ونوجوانان »، ترجمه توزنده جانی،حسن ؛کمال پور،نسرین ؛جلد اول، چاپ دوم، انتشارات پیک فرهنگ، تهران، 1380
44 ) هیلگارد،ارنست،همکاران،« درآمدی بر روانشناسی »، ترجمه براهنی وهمکاران،محمد نقی،چاپ سوم، انتشارات آزاده، 1368
مقدمه
بدون شک نیروی انسانی از مهم ترین سرمایه‌های جوامع است. سرمایه ای که امکان بهربرداری از منابع انرژی را فراهم می‌سازد و وجود کار آمدش رفاه و امنیت جامعه را تامین میکند. اهمیت نیروی انسانی تا جایی است که منابع مادی همواره یک پله پایین تر از آن قرار می‌گیرد این مساله باعث توجه بیش از بیش جوامع بشری به نیروی انسانی گردیده و برنامه ریزی‌های گسترده ای در جهت حفظ و تربیت آن انجام گرفته تا میزان بهره وری از این سرمایه ی ناشناخته را ( البته در برخی کشورها ) افزایش یابد
حفظ و تربیت نیروی انسانی علاوه بر این که از جهت جسمانی مورد توجه است از نظر روانی بسیار مهم است. چرا که هر گونه دگرگونی روحی، جسم را تحت تأثیر قرار داده و فرد را ناکارآمد میکند
اگر چه ضرب المثل « عقل سالم در بدن سالم است » در بین مردم باب شده اما باید این ضرب المثل بدین گونه اصلاح گردد که : عقل سالم در بدن سالم و بدن سالم در سایه ی روح سالم است. بدیهی است روح و روان ناسالم جسم را پژمرده و تنبل ساخته و قدرت کار و فعالیت را از او می‌گیرد. کوتاه سخن این که تلاش‌های جوامع در جهت سلامت جامعه به خصوص در سالهای اخیر نشان میدهد که سلامت روحی و روانی افراد از اهمیت بیشتری نسبت به سلامت جسمانی برخوردار است. وجود این گونه تحلیل و نظریه‌ها درباره ی نیروی انسانی باعث شده که جوامع کوچک و بزرگ از خانواده تا مدرسه و از سطح ملی تا سطح جهانی همه و همه توجه بیشتری به سلامت افراد نمایند و فرد را ابتدا از نظر روانی به خوبی بشناسند آن گاه با تدابیر مؤثر موانع رشد روحی او را مرتفع سازند تا در سایه روح سالم،جسم سالم پرورش یابد و افراد سالم سلامت جامعه را تامین و تضمین کنند. گستره ی بیماریهای روحی و روانی که مانع رشد طبیعی و شکوفایی استعدادهای افراد میگردد، بسیار وسیع است اما در این میان افسردگی یکی از شایع ترین بیماریهای سده ی اخیر است. درباره ی افسردگی که در تمام دوره‌های رشد ممکن است بروز دهد تحقیقات و مطالعات زیادی صورت گرفته و نتایج نشان میدهد که افسردگی در دوران نوجوانی که موم شخصیت فرد شکل مگیرد مهم و قابل تامل است و اگر بدان توجه نگردد باعث بروز ناهنجاری‌های شخصیتی و شکوفا نشدن استعدادها میگردد
بیان مسئله
سلامت به معنی : « بی گزند شدن، بی عیب شدن، رهایی یافتن، نجات یافتن، امنیت، عافیت، تندرستی، خلاص از بیماری، آرامش صلح، سالم، تندرست بودن میباشد » (معین، 1375 ، ج5، ص 778 )
مفهوم سلامت روانی به معنای خود آگاهی حل تعارضات و کشمکش‌های درونی و شامل خود شکوفایی یعنی بالفعل ساختن تواناییهای روان شناختی ذاتی و درونی فرد است
سلامت شامل سلامت جسمی و روانی میباشد در سلامت روانی بنا به عقید آلفرد آدلر فرد برخوردار از سلامت روان شناختی توان با جرات عمل کردن را برای رسیدن به اهدافش دارد چنین فردی روابط سازنده ای با دیگران دارد. به اعتقاد او فرد سالم مطمئن و خوش بین است. عملکرد او مبتنی بر نیرنگ نیست فرد سالم ضمن پذیرش مشکلاتش در حد توان به رفع آنها اقدام میکند خلاصه اینکه سلامت روان یعنی داشتن اهداف شخصی در زندگی، روابط خانوادگی مطلوب، کنترل عواطف و احساسات و پذیرش اشتباه و کوشش برای حل آنها
به نظر کارل راجرز نیز شخص سالم انسانی است بسیار کارآمد که از تمام توانایی‌هایش بهر می‌گیرد و به طور خلاصه انسان بر خوردار از سلامت روان شناختی دارای این خصوصیات است
1 ـ آمادگی کسب تجربه 2ـ زندگی هستی دار 3 ـ اعتماد به ارگانیزم خود 4 ـ احساس آزادی 5 ـ خلاقیت و آفرینشگری انسان غیر سالم فردیست که مبتلا به اختلال روانشناختی باشد و ویژگیهای فوق را نداشته باشد ( ارجمند، 1382 )
برای بیشتر مردم مفاهیم اختلال روانی خیلی گنگ بوده و تصورات آنها در این خصوص تحریف شده و رنگی از ترس و پیشداوری به خود گرفته است
اختلال روانی یک بیماری با تظاهرات روانشناختی یا رفتاری همراه با ناراحتی قابل ملاحظه و اختلال کارکرد ناشی از یک آشفتگی زیست شناختی، اجتماعی، روانشناختی، ژنتیک، فیزیک یا شیمیائی است. ارزیابی آن بر حسب انحراف از یک مفهوم هنجاری صورت می‌گیرد (کاپلان، سادوک، 1380 )
طبقه بندی اختلالات روانی بر اساس DSM IV IR به شرح زیر میباشد : 1_ اختلالاتی که نخستین بار در دوره شیرخوارگی، کودکی، یا نوجوانی آشکار میشود
2 ـ دلیریوم، دمانس، اختلالات شیدائی و سایر اختلالات شناختی
3 ـ اختلالات روانی ناشی از اختلال طبی عمومی
4 ـ اختلالات وابسته به مواد
5 ـ اسکیزوفرنی و سایر اختلالات پسیکوتیک
6 ـ اختلالات اضطرابی
7 ـ اختلالات شبه جسمی
8 ـ اختلالات ساختگی
9 ـ اختلالات تجزیه ای
10 ـ اختلالات جنسی
11 ـ اختلالات خوردن
12 ـ اختلالات کنترل تکانه
13 ـ اختلالات انطباق
14 ـ اختلالات شخصیت
15 ـ اختلالات خلقی : این اختلال در تمام سنین کودکی و نوجوانی روی میدهد و دو نوع اختلال را شامل میشود
الف ) اختلالات دو قطبی : مشخص با نوسان شدید خلق بین افسردگی و نشئه و بهبودهای موقت و عود
ب ) اختلالات افسردگی : اختلال افسردگی اساسی، خلق شدیداً افسرده، کندی روانی ـ حرکتی، نگرانی، احساس ناراحتی، منگی وحیرت، بی تابی، احساس گناه، افکارخود کشی ومعمولا عود کننده
اختلال افسرده خوئی : شکل حقیقت تر افسردگی معمولا ناشی از فقدان یا رویدادی مشخص (نوروز افسردگی هم نامیده میشود )
افسردگی با الگوی فصلی ( اختلال عاطفی فصلی SAD هم نامیده میشود ) بیشتر در ماههای زمستان مشاهده میشود (سادوک،0 138 )
یکی از اختلالات مهمی که در طبقه بندی اختلالات روانی می‌گنجد اختلالات افسردگی میباشد. مفهوم افسردگی کودکان و نوجوانان موضوع قابل بحث و در خور توجهی است. در پانزده سال اخیر امکان بروز عارضه افسردگی در کودکان به همان شکل افسردگی در بزرگسالان وجود دارد، وعلائم ونشانه1یی شبیه به بزرگسالان در آنها دیده میشود (هارینگتون، 1380 )
علائم و نشانه‌های افسردگی در نوجوانی از دیدگاه بک عبارتند از
1 ـ عوامل شناختی ای که باعث می‌شوند نوجوان، آینده را به صورت منفی ببیند
2 ـ عوامل عاطفی و هیجانی چون خشم و نبود تجربیات خوشایند و لذت بخش
3 ـ عوامل انگیزشی که شامل دوری گزیدن از جامعه و تمایل به خودکشی میگردد
4 _ عوامل رفتاری و فیزیولوژیکی که بی فعالیتی، نوسان در اشتها، آشفتگی در خواب و اظهار خستگی مفرط را شامل میشود(افروز، 1380 )
از عوامل مؤثر در افسردگی نوجوانان میتوان از رفتارهای بزه کارانه در سطح خانواده و جامعه مانند پرخاشگری، فرار از منزل، مشکلات مدرسه ای مانند عدم پیشرفت تحصیلی، و همچنین مشکلات مربوط به برقراری رابطه با گروه همسن و سال ( مثل طرد شدن توسط آنها ) را نام برد (افروز، 1380 )
داده‌هایی در مورد هنجارهای سن و جنس موجود است، تفاوتهای سنی و جنسی اندک، اما مهمی آشکار شد : کودکان بسیار خردسال نسبت به کودکان بزرگ تر افسردگی کمتری نشان دادند، و دختران، به خصوص در گروههای سنی پایین تر، افسردگی کمتری ابراز کردند (هارینکتون، 1380 )
از آنجایی که افسردگی در میان کودکان و نوجوانان در دهه‌های اخیر بسیار شایع شده است. و مشکلاتی از قبیل، تحصیلی، شخصیتی و اجتماعی در بین آنها بسیار دیده میشود. در نتیجه نیاز به تشخیص و درمان سریعتر آنها لازم میباشد. به این منظور برای تشخیص افسردگی از ابزارها و روشهای متفاوتی از جمله، مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه و آزمونها استفاده میکنند. که معروفترین وسیله اندازه گیری در بین این ابزارها همین آزمونها میباشد ( سیف، 1371 )
آزمون وسیله ای است که به طور علمی تهیه میشود و اندازه گیری عینی تواناییهای افراد را فراهم می‌آورد. آزمون وسیله ای است که به طور علمی تهیه میشود، منظور از علمی تهیه شدن یک آزمون این است که آزمون باید مثل هر وسیله اندازه گیری دیگر ویژگیهایی را برای خود داشته باشد. یک آزمون نیز در درجه اول باید دقت اندازگیری داشته باشد و در درجه دوم چیزی را اندازه بگیرد که برای اندازگیری آن تهیه شده است. دو ویژگی فوق را اصطلاحاً اعتبار و روایی می‌نامند. علاوه بر دو ویژگی بالا، یک آزمون خوب ویژگی دیگری نیز دارد که به آن حساسیت یا قدرت طبقه بندی می‌گویند. منظور این است که یک آزمون باید بتواند آزمودنیها را طبقه بندی کند بدین معنا که بتواند تفاوتهای فردی آنها را به خوبی نشان دهد ( گنجی، 1371 )
در آموزش و پرورش و روانشناسی، آزمونها به چند منظور عمده مورد استفاده قرار می‌گیرند
برای اندازه گیری تواناییهای شناختی و تواناییهای حرکتی و نیز برای اندازه گیری ویژگیهای شخصیت و ویژگیهای عاطفی. بنابراین، آزمونهای مختلف را میتوان به دو دسته کلی آزمونهای توانایی و آزمونهای عاطفی تقسیم کرد
از آزمونها به عنوان یک روش نظامدار ( سیستماتیک ) برای اندازه گیری نمونه ای از رفتار فرد استفاده میشود، برای اینکه بتوان آن رفتار را با توجه به معیار یا هنجار ارزشیابی کرد (سیف، 1371)
برای تشخیص افسردگی در کودکان از روشهای متنوعی از جمله مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه و آزمون استفاده میشود. که از پرسشنامه‌ها و آزمونهای مهمی که در این زمینه ساخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است، میتوان از پرسشنامه افسردگی کودکان «ماریا کواس » ( CDI )، پرسشنامه بک ( BDI )، مقیاس افسردگی اصلی برای مطالعات همه گیر شناسی ( CES _ D )، مقیاس درجه بندی افسردگی ) DSRS (، مقیاس افسردگی کودکان ) ( CDSنام برد (هارینگتون، 1380 )
بدون شک ما در جامعه ای زندگی می‌کنیم که فشارهای روانی بر تمام زندگی ما اثر گذاشته و اجتناب از آنها امکان ناپذیر است. و این فشارهای روانی در سنین پایین مشکلات عدیده ای از جمله تحصیلی، شخصیتی، و اجتماعی بوجود می‌آورد نیاز به تشخیص این بیماری درسنین کودکی و نوجوانی بیشتر احساس میشود. برای اینکه بتوانیم افرادی را که دچار افسردگی شده از افراد سالم جدا کنیم نیاز به یک معیار اندازگیری دقیق داریم و لذا به دلیل نداشتن یک معیار دقیق از خود برای اندازگیری ناگزیریم که از ابزارهای دیگران برای جدا کردن افراد سالم از غیر سالم استفاده کنیم. ابزار ساخته شده توسط دیگران چون تحت تأثیر فرهنگ جامعه خود آنها قرار دارد، نمی توان آن را در فرهنگ‌های مختلف بکار برد، مگر که با آن فرهنگ انطباق دهیم و آنها را بر اساس فرم فرهنگی، جنسی و سنی فرهنگ خود هماهنگ کرد. از این رودر این پژوهش به دنبال آن هستیم که مشخص سازیم که آیا پرسشنامه افسردگی کودکان (ماریا کواس ) از اعتبار و روایی لازم برخوردار است و آیا نتایجی که از آن بدست
می آید دارای دقت و ثبات لازم برای جامعه مورد پژوهش میباشد
اهمیت پژوهش
امروزه نیاز به احساس امنیت و آرامش روان از اساس ترین نیازهای فطری انسان است. احساس امنیت و بهره مندی از آرامش روان، ضروری ترین بستر پدید آیی خلاقیت‌ها، شکوفایی استعدادها، تعالی وجود و توسعه و تحول پایدار در عرصه‌های مختلف حیات فردی و اجتماعی است. ما در جامعه زندگی می‌کنیم که از تنش و فشار روانی بدور نیستیم، در نتیجه روز به روز به تعداد افرادی که دچار بیماریهای روانی بخصوص افسردگی می‌شوند افزوده میشود همین افزایش نرخ افسردگی دربین کودکان و نوجوانان توجه مسولان را به خود جلب کرده است. اما اولین جایگاه رشد شخصیت و تربیت نوجوانان، محیط خانواده میباشد. در خانواده است که او راه و رسم زندگی را می‌آموزد. چگونگی برخورد والدین با رویدادها و حوادث مختلف زندگی، در تربیت و بهداشت روانی فرزندانشان نقش بسزایی دارد. اما به دلیل ناآگاهی والدین در مورد بیماری روانی فرزندشان نیاز به این است که به والدین اطلاعاتی در مورد بیماری افسردگی داده شود و آنها را از علائم و نشانه‌های این بیماری آگاه کرده، توجیه و راهنمایی خانواده‌های جوانان افسرده تنها درباره نشانه‌های افسردگی، اغلب راهگشا و مفید واقع میشود و همچنین والدین جوانانی که احتمال خود کشی در آنها هست نیازمند توصیه‌هایی درباره شیوه‌های کاهش خطر هستند. از آنجایی که این بیماری روانی روز به روز در حال افزایش میباشد و به دلیل عوارض نامطلوبی که بر رشد شخصیتی و اجتماعی و همچنین تحصیلی کودکان و نوجوانان دارد نیاز به بررسی بیشتری دارد جوانان افسرده معمولا افکار خودکشی دارند و برخی از آنها اقدام به خودکشی میکنند. برای مثال رییان و همکاران ( 1987 ) دریافتند که حدود0 6 درصد کودکان و نوجوانان مبتلا به افسردگی شدید فکر خودکشی در سر دارند. به نظر میرسد در کودکان که گرایش به خودکشی داشته اند خطر افسردگی بیشتر بوده است. پنفر و همکاران ( 1991 ) دریافتند که جوانانی که اقدام به خودکشی کرده اند در دوره پیگیری 6 _ 7 سال بعد احتمالا ده بار بیشتر از جوانانی که چنین اقدامی نکرده بودند دارای اختلال خلق و خو بودند (هارینگتون، 1380 )
افسردگی در کودکان و نوجوانان مورد توجه روز افزون مسؤولان بهداشت روانی در مدارس قرار گرفته است. به خصوص که ممکن است که کودکان « گوشه گیر و کم تحرک و ساکت » کمتر مورد توجه قرار گیرند، و احتمال ارجاع آنها برای آموزش ویژه نسبت به کودکانی که مشکلاتشان را برون فکنی میکنند کمتر باشد و معلمان، همانند والدین از افسردگی نوجوانان بی اطلاع اند و نیاز به آگاهی بیشتری در مورد این بیماری دارند (هارینگتون، 1380 )
یکی ازدلایل دیگری که انجام این پژوهش را ضروری میکند، عدم وجود یک معیار مناسب برای آزمونهای افسردگی کودکان ونوجوانان است، تا بتوان بوسیله این آزمونها کودکان افسرده را ازکودکان غیر افسرده و سالم جدا کرد. از آنجایی که تأثیرات مخربی، این بیماری بر روح و روان کودکان می‌گذارد نیاز به شناسایی زودرس آن احساس میشود. که این کار را تنها از طریق ابزارهای عینی و دقیق میشود، انجام داد و یا استفاده از آزمونها است که میشود کودکان افسرده را تشخیص داد و به درمان آنها پرداخت. از دیگر سوی با عنایت به عدم آگاهی مردم از شیوه‌های برخورد با بیماران روانی اجراء بکارگیری شیوه‌های نادرست برخورد با بیماران روانی، اجرای پژوهش حاضر ضرورت دارد، زیرا میتوان میزان وقوع اختلالات را در هر تیپ مشخص، و زمینه ارتباطی آموزش و پیشگیری از اختلالات را فراهم سازد. از دیگر عوامل ضرورت این پژوهش این است که افراد به بهداشت جسمی خود نسبت به بهداشت روانی جدی تر هستند، زیرا مراجعه به پزشک را برای مسائل روانی خود مایه شرمندگی تلقی نموده و در صورتی که وضع خود را شناختن در پی چاره برآمدن راهی اساسی برای کسب سلامت است و در نهایت درک بهتری از ماهیت انسان راهی را برای حل مشکلات ذکر شده در پیش قرار دهد. از آنجایی که در دوران نوجوانی، نوجوان رشد شخصیتی و جسمی خود را حس میکند و همچنین بخاطر بحرانی بودن این دوران، نوجوان به محیطی سالم و عاری از هر گونه ناامنی دارد. و هرگونه اختلال در این دوران باعث از بین رفتن استعدادها و تأثیر نامطلوب بر جسم و روان نوجوان می‌گذارد و تأثیرات بسیار مخربی دیگری بر روحیه آنها می‌گذارد.از دیگر سو به دلیل نداشتن یک معیار دقیق از خود برای اندازه گیری ناگزیریم از ابزارهای ساخته شده توسط دیگران استفاده کنیم از آنجا که این آزمونها در فرهنگ خود آنها هنجاریابی شده وقابل استفاده در جوامع دیگر نیست لذا نیاز به انطباق باجوامع خودمان را دارد.و باید آنها را براساس نرم فرهنگی، جنسی و سنی فرهنگ خود هماهنگ کنیم. انجام این پژوهش را مهم می‌دانم.به طور کلی،هدف اصلی پژوهش حاضر،تعیین روایی و پایایی آزمون ماریا کواس توسط پژوهشگر ومشخص کردن میزان شیوع اختلالات افسردگی در نوجوانان شهرستان تربت حیدریه خواهد بود.از اهداف فرعی این پژوهش بررسی عوامل مؤثربر افسردگی نوجوانان وارتباط متغیرهایی همچون سن، جنس، تعداد اعضای خانواده، وضعیت تحصیلات پدران، وضعیت اشتغال متفاوت پدران ومادران، شهر و روستا،جایگاههای متفاوت فرزندان، با افسردگی میباشد
امید است نتایج پژوهش حاضر بتواند برای والدین و متولیان امور آموزش وپرورش که ضامن تعلیم و تربیت نوجوانان می‌باشند مفید و همچنین بتوانیم، ازاین پرسشنامه به عنوان یک معیار تشخیصی در تشخیص و درمان افسردگی نوجوانان در جامعه مورد پژوهش استفاده کنیم
اهداف تحقیق
اهداف کلی
الف ) ارائه جداول نرم و هنجار جهت آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای گروه مرجع نوجوانان دختر و پسر مدارس راهنمایی شهرستان تربت حیدریه
ب ) بررسی میزان روایی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای گروه مرجع نوجوانان پسر و دختر مدارس راهنمایی شهرستان تربت حیدریه
ج ) بررسی میزان پایایی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای گروه مرجع نوجوانان پسر و دختر مدارس راهنمایی شهرستان تربت حیدریه
اهداف جزئی
الف ) بررسی رابطه بین افسردگی در نوجوانان و تحصیلات پدر
ب ) بررسی رابطه بین افسردگی در نوجوانان و تعداد اعضای خانواده آنها
ج ) بررسی رابطه بین افسردگی در نوجوانان و مشاغل مختلف پدر و مادر
د ) بررسی میزان شیوع افسردگی در دختران و پسران و میزان تفاوت آنها
ه ) بررسی میزان شیوع افسردگی در دانش آموزان روستایی و شهری و تفاوت شدت آنها
ر ) بررسی میزان شیوع افسردگی و شدت آن در سنین مختلف
ز ) بررسی رابطه بین افسردگی نوجوانان و جایگاه فرزندی آنها
تعاریف نظری واژه‌ها و مفاهیم
اختلالات خلقی
« اختلالاتی که مهمترین ویژگی آنها، ناراحتی خلقی اولیه است، اختلالات افسردگی و اختلال دو قطبی که در آن نوسان خلق بین افسردگی عمیق و شنگولی و هیجان زدگی شدید است » ( دبلیو، 1383،ص 185 )
« در فرهنگ جامع لغات روانشناسی و روانپزشکی اختلالات خلقی به معنی : هر گروهی از حالات بالینی که با اختلال خلق ( حالت هیجانی درونی فرد ) فقدان احساس کنترل، احساس ذهنی، ناراحتی شدید مشخص است ؛ متشکل از افسردگی و مانی است و در DSMIII اختلال عاطفی نامیده میشود » (کاپلان و سادوک، 1374، ص 25 )
در فرهنگ لغات اصطلاحات چهار زبانه روان پزشکی اختلالات خلقی اینگونه تعریف شده است : « احساس نامطلوب و ناخوشایند و ناراحتی ای را گویند که وضع خلقی بصورت رضامندی عمومی، بیقراری، ناراحتی افسردگی و اضطراب تظاهر می‌نماید » ( بهرامی و معنوی،0 137، ص 324(
افسردگی
در فرهنگ لغات معین افسردگی اینگونه تعریف شده است : « پژمردگی، اندوهگینی، انجماد، دلسردی، بی حال شدن است » ( معین، 1376، ج : اول، ص 319 )
اختلال افسردگی عبارتست از « پاسخ طبیعی فرد به فشارهای زندگی، این اختلال در برابر یک تعارض درونی در پاسخ به یک عامل تشخیص خارجی بروز میکند در افسردگی تغییر خلق و دگرگونی افکار برداشتها و عملکردهای فیزیولوژیک مشاهده میشود » ( گنجی و همکاران، 1376، ص 74 )
« حالت روانی مشخص با احساس نومیدی، غمگینی، تنهایی، درماندگی، احترام به نفس پایین و خودملامتگری، نشانه‌های همراه مشتملند بر کندی روانی ـ حرکتی یا گاه بگاهی تحریک، گریز از روابط بین فردی و علائم نباتی نظیر، بی خوابی و بی اشتهایی » ( کاپلان و سادوک، 1382،جلد اول، ص 89 )
افسردگی تک قطبی
« اختلال افسردگی تک قطبی زمانی رخ میدهد که افسردگی، بر خلق فرد غالب است، اما همه جنبه‌های زندگی او را در بر نمی گیرد علائمی مانند، کم خوری یا پرخوری، بی خوابی یا پرخوابی، کاهش سطح انرژی و تنبلی، عزت نفس پایین، کاهش سطح تمرکز » ( افروز، 1380، ص 22 )
« افسردگی، احساس ناامیدی و بی ارزش بودن، بدبینی شدید، کند تفکر و عمل، بدبینی نسبت به چشم انداز آینده » ( شریعتی، 1373، ص 397 )
افسردگی دو قطبی
« نوعی نابهنجاری خلقی است که وجه مشخصه آن نوسانات شدید بین افسردگی و شنگولی و به تناوب بهبودی و عود کردن بیماری میباشد » ( شاملو، 1383، ص 116 )
« افسردگی دو قطبی زمانی رخ میدهد که افسردگی، همه جنبه‌های زندگی فرد را در بر می‌گیرد و ممکن است شامل یک دوره مانیا نیز بشود و نیاز به دارو درمانی و روان درمانی دارد »
( افروز، 1380، ص 22 )
در فرهنگ لغت افسردگی دو قطبی اینگونه تعریف شده است : « علائم بارز این بیماری عبارتند از : خوشحالی، افسردگی شدید و یا نوسان بین این دو، پرش افکار و هیجان زدگی، با حالت خوشحالی همراه است و کندی فقدان حرکت و فعالیت با حالت افسردگی توأم است »
(کاپلان و سادوک، 1374، جلد اول، ص 207 )
افسردگی عمده
« افسردگی بسیار شدید، عقب ماندگی ذهنی و حرکتی، نگرانی، ناآرامی، گیجی، عصبیت، احساس گناه، فکر خودکشی که تکرار میشود » ( شاملو، 1383، ص 178 )
« اختلال افسردگی اساس با یک یا چند دوره اساسی ( یعنی حداقل دو هفته خلق افسرده یا از دست دادن علاقه، به اضافه حداقل چهار علامت دیگر از افسردگی مشخص میشود » ( یرامی،1378، ص 106 )
« حالت غمزدگی، فقدان علاقه تقریباً به تمام فعالیتها، تغییرات روانی حرکتی، فقدان انرژی اشکال در خواب رفتن، احساس گناه و خود ملامتگری، مسائل مربوط به تمرکز و افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی » ( آزاد، 1378، ص 57 )
مانی یا شیدایی
در فرهنگ جامع لغات روانشناسی و روانپزشکی مانی به معنی « اختلال خلقی که با سر خوشی، بیقراری، بیش فعالی ، تحریک پذیری مفرط و تفکر و گفتار سریع ( پرش افکار ) مشخص میباشد ؛ مشخصه مرحله مینک اختلال دو قطبی است » کاپلان و سادوک 1374، ص 325 )
در فرهنگ لغت دهخدا درمانی یا شیدایی به معنی « نادر است که از ندرت است که بی همتا و بی مثل و یکه و تنها باشد و همچنین به معنی دیوانگی، به آشفتگی گرابیدن است » ( دهخدا، 1377، جلد 3، ص 821 )
« در این حالت، رفتار شخص مبتلا به مانی شامل خوشحالی زیاد، سرحال بودن شدید، سرعت در تفکر، تکلم و حالت هیجانی توأم با حرکات زیاد جسمی » ( شاملو، 1383، ص 113 )
هنجاریابی
هنجاریابی آزمون یعنی « همسان کردن روش کار برای اجرا و نمره گذاری آزمون » ( آناستازی، 1379، ص 25 )
تبدیل کردن مجموعه ای از نمرات خام به صورتی که منجر به تشکیل توزیعی با شکل تقریبی نرمال شود ( ربر، 1378، ص 152 )
یکی از مراحل اصلی در استاندارد کردن آزمودنیها وابسته به فرهنگ است (سیف،1383،ص 392)
نرم یا هنجار
در لغت نامه روانشناسی هنجار به این معنی است که « آنچه باید به منزله انکار یا به منزله قاعده در نظر گرفته شود، استاندارد یا ارزش که معرف یک گروه است » ( دادستان، راد، 1365، ص 357 )
نرم یا هنجار عبارت است از « متوسط عملکرد گروه نمونه ای از آزمودنیها که به روش تصادفی از یک جامعه تعریف شده انتخاب میشود » ( شریفی، 1373، ص 231 )
« میانگینهایی که از اجرای یک آزمون در گروههای بسیار وسیع بدست می‌آید » ( گنجی، 1377، ص 173 )
روایی
« روایی یعنی این که آزمون باید چیزی را اندازه بگیرد که برای اندازه گیری آن ساخته شده است»
( گنجی، 1377، ص 124 )
در تعریف سنتی گفته میشود روایی آزمون عبارت است از « میزان کارایی که برای اندازه گیری خصیصه ای که به منظور اندازگیری آن خصیصه ساخته شده است » ( شریفی، 1373، ص 211 )
« روایی اصطلاحی است که به هدفی که آزمون برای تحقق بخشیدن به آن درست شده است اشاره میکند » ( سیف 1381، ص 251 )
پایایی یا اعتبار
« پایایی یک وسیله اندازگیری به دقت آن اشاره میکند. یک آزمون در صورتی دارای پایایی است که اگر آن را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار به گروه واحدی از افراد بدهیم نمرات حاصل از این چندین بار اجرا نزدیک به هم باشند » ( سیف، 1381، ص 272 )
« اعتبار به این معنی است که نتایج اجراهای متوالی آن، ثبات یا پایایی داشته باشند » ( گنجی، 1380، ص 94 )
« اعتبار آزمون به دقت اندازگیری و ثبات و پایایی آن مربوط میشود » ( شریفی، 1373، ص 185 )
تعاریف عملیاتی واژه‌ها و مفاهیم
افسردگی
در این پژوهش منظور از افسردگی نمره ای است که فرد در آزمون افسردگی ماریاکواس بدست می‌آورد میباشد در صورتی که نمره اش بالاتر از 2 باشد فرد افسرد تلقی خواهد شد
روایی
در این پژوهش منظور از روایی محاسبه میزان روایی آزمون افسردگی ماریاکواس از طریق روایی ملاک میباشد
پایایی
در این پژوهش منظور از پایایی محاسبه میزان ثبات یا پایایی نمرات حاصل از اجرای آزمون افسردگی ماریاکواس از طریق روش دو نیمه کردن آزمون میباشد
سؤالات تحقیق
1 ) آیا آزمون افسردگی ماریاکواس از روایی لازم برای اجرا در جامعه مرجع مورد نظر برخوردار میباشد؟
2 ) آیا آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس از پایایی لازم برای اجرا در جامعه مرجع مورد نظر برخوردار میباشد ؟
فرضیه‌های تحقیق
1 ) بین میزان افسردگی نوجوانان متعلق به خانواده‌های پرجمعیت و کم جمعیت تفاوت معنی دار وجود دارد
2 ) بین میزان افسردگی نوجوانان متلق به خانواده‌ها با تحصیلات پدر بالا و پایین تفاوت معنی دار وجود دارد
3 ) بین میزان افسردگی نوجوانان با مشاغل مختلف پدر تفاوت معنی دار وجود دارد
4 ) بین میزان افسردگی نوجوانان با جایگاههای مختلف فرزندی تفاوت معنی داری وجود دارد
5 ) بین میزان افسردگی نوجوانان پسر و دختر تفاوت معنی دار وجود دارد
6 ) بین میزان افسردگی نوجوانان شهری و روستایی تفاوت معنی دار وجود دارد
7 ) بین میزان افسردگی نوجوانان متعلق به گروههای سنی مختلف تفاوت معنی دار وجود دارد
8 ) بین میزان افسردگی نوجوانان دارای مادران شاغل و غیر شاغل بودن تفاوت معنی دار وجود دارد
مقدمه
یکی از بزرگترین نعماتی که خداوند به انسان ارزانی داشته است، نعمت سلامتی میباشد. زمانی که از سلامتی صحبت می‌کنیم منظورمان تنها بهرمند بودن از جسمی سالم و تنومند و نداشتن بیماری جسمی نیست بلکه در واقع منظور و مقصودمان تعادلی است که بین ارگانیسم و محیط ایجاد میشود و در واقع بر یک مفهوم سازگاری استوار است ( گنجی، 1374 )
مبحث سلامت و سلامت روانی و عوامل موثر در ایجاد سلامتی و سلامت روانی که در این فصل به بررسی آن می‌پردازیم به لحاظ اهمیتی که دارند یکی از مقوله‌های مهم در روانشناسی امروزی است. ما در این فصل یعنی پیشینه پژوهش در دو بخش نظری و عملی به بررسی و توصیف اختلالات روانی و تاریخچه بررسی این اختلالات و همچنین به انواع اختلالات روانی بر اساس طبقه بندی DSM پرداختیم اما قبل از این مبحث به بررسی و توصیف سلامت و سلامت روانی و عوامل مؤثر در سلامت و سلامت روانی می‌پردازیم و بعد از این مباحث به توصیف اختلالات خلقی و انواع آن و همچنین در مورد تاریخچه بررسی آن مروری داشته، و سپس به توصیف و تعریف یک طبقه از اختلالات خلقی به نام افسردگی پرداختیم و همچنین انواع آن و میزان شیوع آن در سنین مختلف و همچنین به بررسی این اختلال در میان دو جنس دختر و پسر پرداخته شده و سپس به آزمونهای که در این زمینه ساخته شده است و ویژگیهایی که یک آزمون خوب باید دارا باشد پرداختیم و هر کدام را بطور جداگانه تعریف کردیم و اما در پیشینه عملی این تحقیق به بررسی تحقیقاتی تمام کسانی که در زمینه هنجاریابی تحقیق انجام داده اند می‌پردازیم و نتایجی را که آنها از این هنجاریابی بدست آوردند مورد بررسی قرار دادیم
سلامتی و تعریف آن
« سلامت تن و روان و انبساط خاطر و در نهایت شادکامی و تن آرامی پدیده‌های هستند که در اتباط با محیط زیست انسانها تحقیق می‌پذیرد. کار کردهای نامناسب نهادها و نظامهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی در یک جامعه در ارتباط مستقیم با بهداشت روانی و جسمی مردم آن جامعه است و سلامت افراد را دچار مخاطره میکند » ( احمدوند، 1382، ص 2 )
سازمان جهانی بهداشت، سلامت را چنین تعریف میکند. « سلامت وضعیتی از تعادل کامل جسمی، روانی، و اجتماعی است و صرفاً عدم وجود بیماری یا ناتوانی نمی باشد » این تعریف در سالهای اخیر با گنجاندن « توانایی داشتن یک زندگی سالم از نظر اجتماعی و اقتصادی تقویت شده است » ( کاپلان و سادوک، 1382، ص 23 )
تعریف دیگری از سلامتی که « سلامتی را تعادلی که بین ارگانیسم و محیط ایجاد میشود و در واقع بر یک مفهوم سازگاری استوار است، تعریف کرده اند » ( گنجی، 1374، ص 145 )
در فرهنگ لغت معین سلامت اینگونه تعریف شده است « سلامت به معنی آرامش رسیدن، بی گزند شدن، بی عیب شدن، نجات یافتن، تندرستی، امنیت، خلاصی از بیماری میباشد. » ( معین، 1376، جلد دوم، ص 1908 )
به طور کلی افراد سالم در خصوصیات زیر با هم مشترک هستند
1 ) واقعیت را آن طور که هست می‌بینند و با آن نمی جنگند. بنابراین پیش داوری و یا تعصب ندارد
2 ) خود شناس است و درک درستی از تواناییها و ناتوانایی‌های خود دارد
3 ) مستقل است و روی پای خود می‌ایستد و از نیروی بدنی خوبی برخوردار است
4 ) تکامل جویند : به رشد معنوی خویش علاقمند هستند و در این زمینه پیوسته در تلاشند
5 ) سازگارند : با شرایط مختلف و نامطلوب خود را وفق می‌دهند
6 ) انتقاد پذیرند : از آنجا که به رشد و تکامل خود علاقه دارند، به انتقادات دیگران توجه می‌نمایند و انتقادات درست و سازنده را می‌پذیرند و به کار می‌بندند
7 ) شخصیتی یک پارچه و متعادل دارند : بین بخش‌های مختلف شخصیت آنان هماهنگی و تناسب برقرار است ( علیزاده، 1382 )
در مجموع میتوان گفت که : یک فرد سالم هم از سلامت روانی و هم از سلامت جسمی خوبی برخوردار است. و میتواند تمام مشکلات خود را حل کند و به شکوفایی در هر زمینه ای برسد
عوامل تأثیرگذار بر سلامت
مجموعه عواملی را که میتوان تحت عنوان عوامل تأثیرگذار بر سلامت نام برد شامل 3 عامل توان ساز، زمینه ساز، تقویت کننده میباشد. براساس نظرکرین هر کدام از این عوامل به نوعی می‌توانند بر سلامت تأثیر بگذارند. عوامل زمینه ساز، آن دسته از عواملی هستند که تصمیمات مربوط به انجام اعمال بهداشتی خاصی را بر می‌انگیزد این عوامل رایج تعلیم و تربیت نظیر آگاهی، درک، گرایشها و باورهای مربوط به رفتارهای خطر آفرین در سلامتی و رفتار بهبودی آفرین سلامتی را شامل میشود
عوامل توان ساز مؤثر در سلامتی آن دسته از مهارت‌هایی هستند که برای اقدام یک عمل چه آن عمل برانگیخته باشد یا خیر مورد نیاز است. مثالهای مربوط به عوامل توان ساز شامل مهارتهای خود مراقبتی و توانایی انجام یک خود سنجی جسمانی میباشد
و در نهایت عوامل تقویت کننده که نقش اساسی مؤثر در سلامتی را دارد و شامل پاداشهایی است که فرد برای انجام رفتار بهداشتی مورد سؤال دریافت میکنند ( گاجل و همکاران ، 1377 )
از دیگر عوامل که میتواند بر سلامت بگذارد وراثت و محیط میباشد. زیرا سلامت هر شخص تحت تأثیر محیط اجتماعی و عوامل ارثی وی میباشد. همچنین میتوان تغییرات موجود در شرایط اقتصادی از دست دادن شغل یا ارتقاء شغلی را از مواردی برشمرد که میتواند بر سلامت اثر بگذارد
( ترابی، 1381 )
مطالبی که بیان شد میتواند بعدهای تأثیر گذار بر سلامت باشد
انواع سلامتی
سلامتی را میتوان از دو جنبه زیست شناختی و روان شناختی در نظر گرفت
سلامت زیست شناختی
« مفهوم زیست شناختی جدید سلامت و بیماری پیشرفت سریع علوم فیزیک و شیمی در دو قرن اخیر تأثیر منفی روی اعتقادات مربوط به علوم پزشکی گذاشته و سبب کاهش پیشرفت فن درمان و بهبود شده است در واقع مفهوم بیماری در قرن بیستم با مفهوم آن در روزگاران قدیم و دوره خرافات تفاوت زیادی نداشته است. اختلاف عمده در این است که ارواح خبیثه جای خود را با عوامل میکروبی که به انسان حمله میکنند عوض کرده است
ما معتقدیم بیماریها بدن‌های آسیب پذیر و کاملا طبیعی یا سالم در وضعیت مطلوب را مبتلا نمی کند در مورد بیماریها عقیده بر این است که آنها قابل انتقال و سرایت نیستند. مفهوم زیست شناختی پزشکی بر اساس واقعیت غیر قابل انکار فیزیولوژیکی استوار است که علت اولیه بیماری را باکتری یا ویروس نمی داند بلکه کاهش مقاومت بدن را در ایجاد زمینه مساعد بیماری و ایجاد اختلال در سلامت بدن موجود زنده و ناراحتی‌های جسمی و پیدایش فشارهای روانی مؤثر می‌شمارد باکتریها همواره در محیط زندگی انسان وجود دارند و در صورتیکه موجود زنده توانایی جسمی نداشته باشد نیروی مقاومت حیاتی کاهش می‌یابد و میکروبها قدم به جلو گذاشته و آماده ایجاد، اختلال در سلامت او می‌شوند » ( وصال، 1383، ص0 1 )
سلامت روان شناختی
معنای دقیق سلامتی روانی به رضایت و واکنش‌های رفتاری مناسب فرد در گروه برمی گردد بنابراین سلامت روانی حالتی است که برای شخص این امکانات را فراهم می‌سازد تا با مشکلات زندگی آنگونه برخورد کند که برای او احساس رضایت بوجود آید و همینطور چنین فردی بشکل خوشبینانه ای با گروه اجتماعی تشریک مساعی داشته باشد ویژگیهای روحی یک فرد سالم عبارتند از : آرامش روانی، رهایی نسبی از تنشها و نگرانیها، احساس امنیت کردن، احساس مشخص کردن توانایی مقابله با واقعیتها، لذت بردن از تماس با افراد دیگر، توانایی قبول محرومیت فعلی برای منافع بعدی، ویژگیهای مذکور از جمله خصوصیاتی است که فرد را قادر می‌سازد تا به طور شایسته با نیازهای اجتماعی رو برو شود با توجه به این مساله تصور میشود که سلامت روانی از طریق سازگاریهای اجتماعی آشکار میگردد
( وصال، 1383 )
به بیانی دیگر سلامت شامل دو نوع سلامت ذهنی ( روحی )، و سلامت جسمی میباشد
سلامت روحی : توانایی جمع آوری، پردازش، به یاد آوردن و مبادله اطلاعات است
سلامت جسمی :مشمول عملکرد سیستمهای عمده فیزیولوژیایی « از قبیل قلبی، عروقی، گوارش، تولید مثل و غیره میباشد » ( زراعی، 1383 )
سلامت روانی و تعریف آن
