پروژه دانشجویی مقاله پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی تحت word دارای 55 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی تحت word :
چکیده:
در این مقاله به دنبال پیش بینی و ارائه راهکاری برای یافتن ارزش افزوده اقتصادی شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران هستیم. مبنای پیش بینی های انجام شده در این پژوهش اطلاعات صورت های مالی حسابرسی شده است. داده های مورد استفاده نیز داده های بین سال های 1382 الی 1387 است. پس از انجام محاسبه های لازم با استفاده از رگرسیون به پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی می پردازیم. همین پیش بینی را با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی انجام می دهیم و پیش بینی های صورت گرفته را با واقعیت مقایسه می کنیم که در پایان این پژوهش دیده می شود پیش بینی های صورت گرفته با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی عملکرد بهتری نسبت به رگرسون خطی دارند.
واژگان کلیدی : شبکه عصبی، ارزش افزوده اقتصادی، نسبت های مالی
مقدمه:
با ظهور شرکتهای بزرگ و شکل گیری مبحث عظیم جدائی مالکیت از مدیریت و ایجاد یک تضاد منافع عظیم بین مالکان و مدیران ارزیابی عملکرد شرکتها و مدیران و رهبران آنها از موضوعات مورد توجه اقشار مختلف مثل اعتباردهندگان، مالکان دولت و حتی مدیران است. همچنین با توجه به جدائی مالکیت از مدیریت ایجاد ارزش و افزایش ثروت سامداران از جمله مهمترین اهداف شرکتها به شمار میرود. و افزایش ثروت در نتیجه علمکرد مطلوب حاصل خواهد شد. بنابراین استفاده کنندگان به دنبا شاخصی هستند تا بتوانند میزان رسیدن به مهمترین هدف شرکت را تعیین کنند. از نظر سهامداران نیز میزان افزایش ثروت چه از طریق افزایش قیمت و ارزش شرکت و چه از طریق سود نقدی حائز اهمیت است. اما آنچه که بیشتر اهمیت دارد از دید سرمایه گذاران است. زیرا این قشر حاضر نیستند که در شرکتهای با مخاطره بالا سرمایه گذاری کنند و لذا اگر هم چنانچه این کار را انجام دهند، به ازای ریسک بیشتر، بازدهی بیشتر مورد انتظار خواهد بود. بنابراین آنها نیز بدنبال شاخصی برای ارزیابی عملکرد شرکتها هستند تا بتوانند تصمیم به سرمایه گذاری بگیرند.
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1 مقدمه
در این فصل موضوعاتی از قبیل بیان مساله، اهداف تحقیق، اهمیت تحقیق ، فرضیات، سوالات و .. مورد بررسی قرار می گیرند.
2-1 تاریخچه مطالعاتی
تحقیقات داخلی
فدایی در بررسی آثار تورمی مالیات بر ارزش افزوده بر بخشهای مختلف اقتصادی در ایران (تحلیل داده-ستانده) به بررسی ظرفیت بالقوه مالیاتی کشور می پردازد که بین ظرفیت بالقوه مالیاتی و وصولیهای بالفعل، شکاف قابل توجهی وجود دارد و حاکی از آن است که با اتخاذ تدابیری در جهت اصلاح نظام مالیاتی و رفع مشکلات موجود، می توان وصولی های مالیاتی را افزایش داده و اتکا به درآمدهای نفتی را کاهش داد. بدون از بین بردن مشکلات سیستم مالیاتی، این سیستم قادر به تامین بخش عمده ای از هزینه های دولت نخواهد بود. در این راستا می توان به مساله ((مالیات بر ارزش افزوده)) به عنوان یکی از روشهای اخذ مالیات توجه داشت که در سه دهه اخیر نیز مورد توجه و استفاده بیش از 90 کشور جهان قرار گرفته است. اجرای مالیات بر ارزش افزوده برای اولین بار در یک شکور، آثار اقتصادی متددی بر جای خواهد گذاشت که به طور کلی می توان این آثار را به سه دسته تقسیم کرد:1- آثار قیمتی (تورمی). 2- آثار توزیعی. 3- آثار درآمدی.این تحقیق در جهت بررسی آثار تورمی اجرای ((مالیات بر ارزش افزوده)) بر بخشهای مخلتف اقتصادی در ایران صورت می گیرد تا با شناخت دقیق اثار تورمی ((مالیات برارزش افزوده)) بر هر کدام از بخشهای اقتصاد و با در نظر گرفتن آثار تورم در کشورمان تدابیر لازم در این زمینه اندیشیده شود. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که از 78 بخش اقتصاد، 36 بخش اثرات قیمتی ضعیف، 13 بخش اثرات قیمتی متوسط و 29 بخش اثرات قیمتی شدید دارند (سناریوی اول).با استفاده از ((مدل قیمت)) مشاهده می کنیم که:
دامنه تورم ناشی از اعمال مالیات بر ارزش افزوده بر 78 بخش اقتصاد ایران، بین 0003/0 درصد تا 4/39 درصد متفاوت است (سناریوی دوم). در این تحقیق پیشنهاد شده است که پس از اعمال مالیات بر ارزش افزوده با نرخ 10 درصد، بخشهای اقتصادی با اثرات قیمتی شدید (29 بخش)-سناریوی اول-و بخشهایی که آثار تورمی آن بزرگتر یا مساوی 1/10 درصد است (34 بخش)-سناریوی دوم معاف گردند. نهایتا می توان گفت که 36 بخش اقتصاد قطعا می تواند مشمول مالیات
بر ارزش افزوده باشد و 8 بخش نیز مشروط به درآمدهای مالیاتی مورد انتظار حاصل از 36 بخش مشمول می باشند. میزان تورم حاصل از اعمال مالیات بر ارزش افزوده با نرخ 10 درصد در کل اقتصاد، قبل از معاف کردن بخشها 5/13 درصد و پس از معاف کردن بخشها 2/1 درصد می باشد (فدایی، 1379، 22)1
موضوع ساختار سرمایه از جمله مسائلى است که تا کنون تحقیقات و آزمونهاى زیادى بر روى آن انجام شده است،و در حال حاضر نیز تحقیقات نظرى و بررسى هاى تجربى در مورد آن ادامه دارد. مباحث تئوریک در خصوص ساختار سرمایه، در پى رسیدن به حدى از تعادل بین دو منبع اصلى تامین مالى یعنى بدهى و حقوق صاحبان سرمایه است که بتواند در آن نقطه، ارزش سهام شرکت را به حداکثر رسانیده، در مقابل ،هزینه منابع تامین مالى را نیز به حداقل ممکن کاهش دهد. تحقیقات انجام گرفته منجر به مدلى کاربردى به منظور بهینه سازى ساختار سرمایه نگردیده اند. شاید یکى از دلایل این باشد که علیرغم وجود مدلهاى متفاوت براى امکان سنجش تاثیر ساختاری سرمایه بر ارزش شرکت، مدل برترى مشخص نگردیده است. در میان معیارهاى ارزشکذارى شرکت، مدل ارزش افزوده اقتصادى به عنوان مدلى نوین که با خلق ارزش در واحدهاى انتفاعى
ارتباط بیشترى دارد مطرح مى گردد. لذا در این تحقیق با این پیش فرض که EVA یک معیار مناسب در بررسى عملکرد یک بنگاه اقتصادى مى باشد، ارتباط نزدیکى با ایجاد ارزش دارد، جهت سنجش اثر ساختار سرمایه بر روى ارزش شرکت، ثروت سهامداران مورد توجه قرار مى گیرد. لذا، این تحقیق درصدد است ارتباط بین ارزش افزوده اقتصادى و ساختار سرمایه را در راستاى پاسخگویى به پرسش اصلى پژوهش مورد آزمون تجربی قرار دهد. فرضیه ای که مارا در حل مساله تحقیق هدایت می کند عبار ت است از اینکه بین EVA و نسبت های ساختار سرمایه رابطه معنی داری وجود دارد ( صوفیانی ، 1384، 13)2
ارائه اطلاعات مربوط به ارزش افزوده و اجزای آن، همچنین محتوای اطلاعاتی این متغیر حسابداری ، در چند دهه اخیر مورد بحث محافل و مجامع مالی و حسابداری بوده است. در تحقیق حاضر، هدف اصلی بررسی محتوای افزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده (شامل ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده نقدی) در مقابل سود حسابداری و وجوه نقد حاصل از عملیات می باشد.ارائه مدلی جهت پیش بینی بازده سهام براساس متغیرهای فوق نیز از دیگر اهداف تحقیق حاضر است.
بدین منظور ارتباط بازده سهام و تغییرات داده های مربوط به ارزش افزوده اقتصادی ، ارزش افزوده نقدی، سود حسابداری و وجوه نقد حاصل از عملیات ، برای شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از سال 1375 تا 1381 مورد آزمون قرار گرفته است، و در این مورد از مدلهای اقتصادسنجی استفاده می شود و جهت آزمون فرضیات مربوط، از تحلیل رگرسیون چندمتغیره برای داده ها، یکبار به شکل مقطعی Cross-Sectional و بار دیگر بصورت تجمعیPooled استفاده می گردد . نرم افزار آماری مورد استفاده در این تحقیق نیز11SPSS- می باشد(مشایخی ، 1383، 37)1
صاحبان سرمایه به عنوان مالکان شرکت همواره به دنبال ارزیابی عملکرد مدیران این واحدها بعنوان نماینده آنها در بکارگیری منابع سرمایه گذاری شده خود می باشند و در این رابطه از معیارهای مختلفی استفاده می نمایند. یکی از معیارهای جدید مطرح شده برای ارزیابی عملکرد ارزش افزوده
اقتصادی می باشد. این معیار نتایج عملکرد مدیریت واحد تجاری را با توجه به منابع در اختیار آنها اندازه گیری می کند. تحقیق حاضر به منظور تعیین ارتباط بین عملکرد کارا و بهره ورانه مدیران و خلق ارزش واقعی برای شرکت به بررسی تاثیر استفاده کارا از منابع در ایجاد ارزش برای شرکت ها می پردازد. بدین منظور دو فرضیه اصلی در این تحقیق طراحی شد. فرضیه اصلی اول مبنی بر “نسبت های فعالیت یا کارایی در یک واحد تجاری با ارزش افزوده اقتصادی خلق شده توسط آن واحد رابطه ای معنادار دارد” بود. فرضیه اصلی دوم نیز عبارت از “نسبت گردش کل دارایی ها در یک واحد تجاری بیشترین همبستگی را با ارزش افزوده اقتصادی خلق شده توسط آن واحد دارد”
بود. پس از آزمون فرضیات فرعی تحقیق همبستگی معناداری بین هیچیک از 4 نسبت فعالیت مورد بررسی (به استثنای همبستگی ضعیف مشاهده شده بین گردش موجودی کالا و EVA که قابل اغماض بود) و EVA محاسبه شده شرکت ها طی دوره بررسی بدست نیامد. در نتیجه اولین فرضیه اصلی این تحقیق رد شد. همچنین با توجه به نتایج به دست آمده از آزمون فرضیات فرعی تحقیق بیشترین همبستگی بین EVA و گردش موجودی کالا مشاهده شد که درنتیجه فرضیه اصلی دوم این تحقیق نیز رد شد (حراف عموقین ، 1383، 64)2
هدف از انجام این تحقیق اولویتبندی روشهای پاداشدهی در ارتباط با افزایش انگیزه مدیران به منظور افزایش ثروت سهامداران است تا بدینوسیله صاحبان صنایع بتوانند بهترین روش پاداشدهی را انتخاب نمایند و از این طریق مهمترین هدف سازمان که ایجاد ارزش افزوده برای مالکان است را محقق نمایند.همچنین هدف دیگر تحقیق حاضر ارائه روش پاداشدهی مناسب در جهت کاهش تعارض میان مدیران و مالکان میباشد.بطوریکه پاداش پرداختی بیشترین همبستگی را با عملکرد مدیران نیز داشته باشد ( صارمی ، 1380، 35)3
سرمایه گذاران امروزه بیش از هر زمان دیگر خواهان ارزش سهام هستند. تئوری مالی از مدتها پیش هدف نهایی شرکتها را حداکثر کردن ارزش سهام بیان داشت است. این مساله از زمانی که سهامداران مالک شرکت و موسسه شده وسرمایه گذاران منطقی بازده بلند مدت مناسبی از سرمایه گذاری خود طلب نمودند ، بصورت یک امر طبیعی و بدیهی در آمد. در گذشته
، این هدف نهایی اغلب بدرستی فهمیده نشده بود و مورد توجه قرار نمی گرفت و به طور سنتی معیارهای اندازه گیری نظیر بازده سرمایه گذاری و سود هر سهم با وجود اینکه از لحاظ تئوری با افزایش سهامدار بدرستی همبستگی ندارند، اما بعنوان مهمترین معیارهای اندازه گیری عملکرد وحتی پایه و مبنایی برای پاداش دراکثر شرکتها مورد استفاده قرار می گرفت. یکی از متداول ترین
معیارهای مبتنی بر ارزش که در سالهای اخیر به شدت مورد توجه واقع شده است ارزش افزوده اقتصادی EVA می باشد. در این تحقیق توانایی EVA را در ارائه اطلاعات مناسب درخصوص بازده سهام بررسی و آن را با یکی از معیارهای قدیمی تر ( سود عملیاتی ) مقایسه کردیم. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل آماری اطلاعات جمع آوری شده ، دریافیتم که از دو معیار فوق الذکر فقط سود عملیاتی OIدارای بار اطلاعاتی در زمینه توضیح تغییرات بازده سهام می باشد و EVA د
ر این زمینه دارای بار اطلاعاتی نمی باشد . بهرحال تحقیق حاضر این ادعا که EVA بهترین معیار ارزیابی است را تایید نمی کند. لازم به ذکر است اگر چه براساس نتایج این تحقیق معیار تعیین کننده در بازار سهام ایرانOI است اما این مساله به معنی ضعف EVA نیست بلکه ایراد به بازار سهام وارد است زیرا که بدلایل عدم کارایی وهمچنین توجه بیشتر بازار به معیارهایی که عملکرد واقعی را نشان نمی دهند باعث شده است که این نتایج حاصل شود ( جلیلی ، 1380، 51)1
تحقیقات خارجی
استیوارت ( 1991) معتقد است که سود ، سود هر سهم و رشد سود ، معیار های گمراه کننده ای از عملکرد شرکت هستند و ارزش افزوده ی اقتصادی بهترین معیار ارزیابی عملکرد است. ارزش افزوده ی اقتصادی همان عاملی است که قیمت سهام را حرکت وا می دارد. بعد از این ادعا پژوهش های زیادی برای بررسی این موضوع انجام شد. در پژوهش های مزبور رابطه بین ارزش افزوده ی اقتصادی با ارزش افزوده بازار بررسی و رابطه آن با معیارهای سنتی ارزیابی عملکرد مقایسه شد.
نتیجه برخی از این پژوهش ها یومار و همکاران ، 1996؛ ابرایان ، 1996 ؛ میلونوویچ و تسویی ، 1996 نشان دادند که رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار بیشتر از رابطه ای است که معیار های سنتی ارزیابی عملکرد با ارزش افزوده بازار دارند.
در پژوهش های دیگری که توسط لهن و ماخیجا ،1996، چن و داد ،2001 و ورثینگتون و وست ،2004 رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام بررسی و با رابطه معیارهای سنتی ارزیابی عملکرد و بازده سهام مقایسه شد که نتیجه بیشتر پژهش های مزبور نشان دادند که هنوز سود حسابداری دارای بیشترین ارتباط با بازده سهام است. بنابراین در بیشتر پژوهش های تجربی تا کنون انجام شده است ، تاکید بر بازده سهام بود.
3-1 بیان مساله
با ظهور شرکتهای بزرگ و شکل گیری مبحث عظیم جدائی مالکیت از مدیریت و ایجاد یک تضاد منافع عظیم بین مالکان و مدیران ارزیابی عملکرد شرکتها و مدیران و رهبران آنها از موضوعات مورد توجه اقشار مختلف مثل اعتباردهندگان، مالکان دولت و حتی مدیران است. همچنین با توجه به جدائی مالکیت از مدیریت ایجاد ارزش و افزایش ثروت سامداران از جمله مهمترین اهداف شرکتها به شمار میرود. و افزایش ثروت در نتیجه علمکرد مطلوب حاصل خواهد شد. بنابراین استفاده کنندگان به دنبا شاخصی هستند تا بتوانند میزان رسیدن به مهمترین هدف شرکت را تعیین کنند.
از نظر سهامداران نیز میزان افزایش ثروت چه از طریق افزایش قیمت و ارزش شرکت و چه از طریق سود نقدی حائز اهمیت است. اما آنچه که بیشتر اهمیت دارد از دید سرمایه گذاران است. زیرا این قشر حاضر نیستند که در شرکتهای با مخاطره بالا سرمایه گذاری کنند و لذا اگر هم چنانچه این کار را انجام دهند، به ازای ریسک بیشتر، بازدهی بیشتر مورد انتظار خواهد بود. بنابراین آنها نیز بدنبال شاخصی برای ارزیابی عملکرد شرکتها هستند تا بتوانند تصمیم به سرمایه گذاری بگیرند.
در گذشته یکی از معیارهای که در این راستا مورد استفاده قرار میگیرد، نرخ بازده دارائیها و نرخ بازده حقوق صاحبان سهام یعنی نظام دوپونت است که از دهه 1980 به بعد مورد استفاده قرار گرفته است.
روش دیگری که در دهه 1990 مورد استفاده قرر گرفت ارزش افزوده اقتصادی نامیده میشود. که اولین بار توسط یک گروه مشاوره مدیریت با نام Stern stewart co مطرح شده است. این روش به طور خلاصه بر ایجاد یا از بین رفتن سرمایه (ارزش شرکت) تأکید دارد به بیان دیگر این روش میزان بازده سرمایه را پس از وضع هزینههای تأمین مالی از طریق بدهی و حقوق صاحبان سرمایه را نشان میدهد.
با توجه بررسیهای انجام شده و نتایج حاصله و نیز ایرادات وارده بر سود خالص مانند هموارسازی، اثر برآوردها، اختلاف سلایق و در نظر نگرفتن هزینه تامین مالی از طریق حقوق صاحبان سهام (هزینه فرصت سرمایه گذاران) در محاسبه سود و. .. معیار نرخ بازده داراییها مورد تردید است و لذا چون در معیار ارزش افزوده اقتصادی ایرادات مربوطه حذف شده است همچنین چون در محاسبه eva هزینه کل منابع تامین مالی شرکتها که شامل (هزینه فرصت سرمایه گذاران است) در نظر گرفته میشود. بنابراین ارزش افزوده اقتصادی معیار مناسبتری برای ارزیابی عملکرد شرکتها است.
استفاده از روشها یا تکنیکهایی برای دستیابی به وضعیت آینده همواره دغدغه اصلی دانشمندان علوم مختلف بوده است. در این راه به طور طبیعی روشهایی قابلیت ماندگاری و کاربردی مناسب دارند که دارای کمترین خطای ممکن در پیش بینی باشد. بر این مبنا در سالهای بسیار روشهای ریاضی اعم از میانگین (ساده، مترادف، دوبل) و رگرسیون و مانند اینها تنها الگویی بودند که قاطعانه مورد تأئید و استفاده قرار میگرفت – اما در مواقع گوناگون دارای اشکالاتی بودند(زمانی که نتوان بین دادهها و متغیرهای وابسته و مستقل رابطه ریاضی ایجاد کرد با ایجاد روشهای هوش مصنوعی مانند شبکه عصبی بویژه در مواقعی که رابطه ریاضی مناسبی بین دادهها و متغیرای مستقل و وابسته قابل شکل دهی نبود امیدهای بسیاری بوجود آمد این امیدها تا جایی ادامه یافت که حتی آنها را جایگزین روشهای ریاضی نیز دانستند.
مساله اساسی تحقیق این است که آیا می توان با استفاده از داده های حال حاضر به پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی و دارایی های مالی در آینده بپردازیم؟
4-1 سوالات تحقیق
آیا شبکه های عصبی توانایی پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی شرکتهای مورد مطالعه را دارد؟
آیا می توان با استفاده از شبکه عصبی و نسبتهای مالی به پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی و دارایی های مالی در آینده بپردازیم؟
ایا پیش¬بینی ارزش افزوده اقتصادی شرکتها از طریق شبکه عصبی نسبت به رگرسیون خطی برتری دارد؟
5-1 فرضیه های پژوهش
* ترکیب شبکه عصبی مصنوعی و نسبت های مالی قابلیت پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی را دارند.
* مدل ارائه شده در این پژوهش عملکرد بهتری در پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی نسبت به رگرسون خطی دارد.
6-1 اهداف تحقیق
هدف ابتدایی این پژوهش پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی اوراق بهادار است که می توان از آن برای سرمایه گذاری استفاده نمود.
پیش بینی بازده دارایی های در طول زمان برای کسب منفعت و سود بیشتر همیشه مورد توجه بوده است اما در این پژوهش ارزش افزوده اقتصادی به عنوان گامی بلند تر برای رسیدن به سرمایه گذاری بهتر دست یابیم و در حسابداری مالی این امر برای سهام داران را می توان ارائه کرد . در پزوهش هایی که تا به حال انجام شده است روش های بسیاری برای پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی ارائه شده است اما تا کنون به یک روش یگانه که بهترین روش برای پیش بینی ارزش افزوده اقتصادی یافت نشده است به همین دلیل در این پژوهش به دنبال یافت روشی برای پیش بینی بهتر ارزش افزوده اقتصادی شرکت ها ها هستیم.
از اهداف دیگر این پژوهش می توان به بهبود پیش بینی های ارزش افزوده اقتصادی و جستجو برای یافتن روش های بهتر با کارایی بیشتر و سرعت عمل بیشتر اشاره کرد.
7-1 حدود مطالعاتی
1-7-1 قلمرو موضوعی
محور اصل این تحقیق پیش بینی EVA با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی میباشد و در حوزه مدیریت سرمایه گذاری طرح و بررسی شده است.
2-7-1 قلمرو زمانی
دوره 6 ساله از ابتدای سال 1382 تا انتهای سال مالی 1387
3-7-1 قلمرو مکانی
محدوده شرکتهای سهامی عام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
8-1 تعریف واژگان کلیدی و اصطلاحات
* ارزش افزوده
در یک مفهوم کلی به معنای افزایش در ارزش متعارف یک واحد اقتصادی با کذشت زمان است، به عبارت دیگر قدرت سود آوری داراییهای موجود را بیان می کند.
* ارزش افزوده اقتصادی
این ارزش به عنوان معیاری که با هدف سازمان در ارتباط با افزایش ثروت سهامداران همبستگی دارد استفاده می شود و تأثیر سیاستهای مدیریت روی ارزش سهام را اندازه گیری می کند و برابر با سودهای عملیاتی منهای هزینه سرمایه هائی است که برای ایجاد آن به کار گرفته شده است و در این تحقیق از فرمول: سرمایه به کار رفته × (نرخ میانگین موزون هزینه سرمایه- نرخ بازده کل داراییها) محاسبه می شود.
* سود هر سهم
از طریق گزارشات مالی شرکت تعیین می شود و برابر است با سود ویژه شرکت پس از کسر مالیات تقسیم بر تعداد سهام عادی آن شرکت در پایان سال.
*سرمایه به کار رفته
سرمایه به کار رفته عبارتست از جمع کل منابع مالی مورد استفاده برای تأمین داراییها که شامل جمع کل بدهیها و حقوق صاحبان سهام است؛ به عبارت ساده تر سرمایه به کار رفته عبارتست از جمع کل داراییها.
* نرخ بازده کل سرمایه (r)
این نرخ از تقسیم سود خالص عملیاتی پس از مالیاتی بر کل سرمایه به کار رفته به دست می آید.
* نرخ هزینه سرمایه (c)
حداقل بازدهی است که شرکت باید از سرمایه گذاریهای خود به دست آورد تا قیمت بازار سهام تغییر نکند.
* قیمت سهام (P)
عبارتست از مبلغی که سرمایه گذار در یک بازار رسمی عرضه سهام برای هر سهم یک شرکت حاضر است بپردازد که این قیمت تابع عوامل متعددی مانند میزان عرضه و تقاضای آن سهم می باشد؛ بنابراین در این تحقیق منظور از قیمت سهام قیمت بازار سهام است که توسط بازار بورس تعیین می گردد و نه قیمت اسمی آن. در این تحقیق همانطور که در فصول بعدی به اجمال به آن اشاره خواهد شد از متوسط قیمت سهام در اول و آخر دوره استفاده می گردد.
* پاسخگویی نسبت به سرمایه
عبارتست از حسابدهی یا استدلال منطقی یک مدیر یا فردی که وظیفه استفاده از سرمایه یک سرمایه گذار را برای نیل سرمایه گذار به هدف مورد نظرش به عهده دارد، در زمینه روشی که برای رسیدن به هدف سرمایه گذار در پیش گرفته است (عمدتآً هدف سرمایه گذار رسیدن به سود و ثروت بیشتر است).
*شبکه عصبی مصنوعی
شبکه¬های عصبی یکی از پویاترین حوزه¬های تحقیق در دوران معاصر است که افراد متعددی از رشته¬های گوناگون علمی را به خود جلب کرده است. زیست شناسان، شبکه¬های عصبی بیولوژیکی را طی سالیان متمادی مطالعه کرده¬اند، که مغز انسان نمونه¬ای از این شبکه¬هاست. دست یابی به روش کار مغز، تلاش بی وقفه¬ای بوده است که بیش از 2000 سال پیش توسط ارسطو و هراکلیتوس آغاز شد و با تحقیقات دانشمندان دیگری چون رامنی کاجال، کلگی و هب ادامه داشته است.
فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 مقدمه
مدل های ارزش گذاری درآمدپسماند، موضوع پژوهش بسیاری از پژوهشگران بوده است که به گونه ای گسترده در مدیریت سرمایه ، به کار گرفته می شوند . درآمد پسماند برابر با سودخالص شرکت، منهای هزینه فرصت سرمایه به کار رفته برای تولید سود است. از آنجا که هزینه حقوق صاحبان سهام در صورت سود وزیان درج نمی شود، ممکن است سود خاص شرکت، عددی مثبت باشد ولی سود بالا، برای پوشش هزینه فرصت حقوق صاحبان سهام، کافی نباشد. در این صورت در حقیقت سهام داران از سرمایه گذاری در شرکت، زیان دیده اند. در آمد پسماند با در نظر گرفتن هزینه حقوق صاحبان سهام، این مشکل را بر طرف کرده است .
یکی از نویسندگان و محققین مدیریت مالی در سال 1964 میلادی اظهار داشت (معلومات اندکی درباره چگونگی اتخاذتصمیمات بسیار با اهمیت اما غیر مکرر مالی در اختیار دست اندرکاران مالی قرار دارد) . مدیران درباره ارزش داراییها اطلاعاتی چندانی در اختیار ندارند.اینکه براساس چه فرآیندی یک پروژه سرمایه گذاری توسط یک واحد انتفاعی قبول و توسط واحد دیگر رد می شود؟
بنابراین مدیران به عنوان استفاده کننده ، به اطلاعات حسابداری و اطلاعات تکمیلی نیازمند اند از سوی دیگر هر واحد تجاری به منظور تداوم فعالیت تصمیم گیری در جهت اتخاذ رویه های وخط مشی مطلوب نیاز به ارزیابی عملکرد و بررسی ضعف ها و کاستی ها ی ناشی از اقدامات گذشته را دارد در این راستا مدیریت استراتژیک نیاز به برنامه ریزی مناسب و بهینه دارد.
یکی از سطوح مورد توجه مدیران در تصیم گیریها ی خود برای خلق ارزش ، صرفه اقتصادی است که در واقع ارتباط تنگاتنگی با خلق ارزش دارد. صرفه اقتصادی ، استفاده کارا وموثر از منابع با توجه به سودآوری در بلند مدت می باشد . معیار های مختلفی برای ارزیابی داراییها وجود دارد که به شرح ذیل می باشد:
نرخ بازدهی سرمایه ،نرخ بازدهی حقوق صاحبان سهام، حاشیه سود خالص و بسیاری معیارهای دیگر برای این ارزیابی وجود دارد.
2-2 بخش اول: ادبیات پژوهش
1-2-2 بررسی مفاهیم مربوط به سود
سود اساسا یک مفهوم حسابداری است که بخش اعظم تلاش حسابداران در جهت اندازه گیری آن معطوف می گردد.
از دیدگاه حسابداری سود و زیان خالص عبارت است از تغییر در حقوق صاحبان سهام یعنی تغییر در خالص داراییهای یک واحد تجاری طی یک دوره مالی که از فعالیتهای انتفاعی و مستمر واحد تجاری و عمملیات فرعی ، رویدادهای تصادفی و سایر عملیات،رویدادها و شرایط موثر بر واحد تجاری است که طبق اصول پذیرفته شده حسابداری شناسایی و اندازه گیری می شود.
هدف سرمایه گذاران حداکثر بودن سود است که در واقع همان حداکثر ثروت است
2-2-2 بررسی سود نقدی
جریان نقدی وجوه یکی از عوامل بسیار مهم در ارزیابی عملکرد شرکتها است. سرمایه گذاران برای ارزیابی سهام شرکت های مختلف ، علاقه مند به داشتن میزان سود نقدی دریافتی از شرکتها می باشند زیرا این عامل در میزان بازده سرمایه گذاری ( بازده سهام ) موثر است . بررسی رابطه بین وجوه نقد حاصل از عملیات با بازده سهام از آن نظر حائز اهمیت است که (1) سود نقدی توزیع
شده بین سهامداران یکی از اجزای تشکیل دهنده بازده سهام است و (2) توزیع سود نقدی به قدرت نقدینگی واحد تجاری وابسته است و یکی از عوامل اصلی تغییرات وجه نقد در طی یک دوره مالی ، فعالیتهای عملیاتی است. در حقیقت می توان مدل مفهومی زیر را استنباط نمود :
افزایش بازده سهام
ایجاد ارزش افزوده
تداوم فعالیت بالابردن
توان پرداخت بدهیها و انجام به موقع تعهدات
به عقیده هندریکس در درازمدت معادله حسابداری موجب می شود سود تعهدی با سود نقدی یکسان شود اما در کوتاه مدت انحرافات بین تعهدات و جریانات نقدی ممکن است کاملاً عمد گردد . آنها ممکن است تفاوت فاحشی بین تداوم فعالیت و یا ورشکستگی ایجاد نمایند . به عبارت دیگر اگرچه حسابداری تعهدی با تطابق هزینه ها با درآمدها در تجزیه و تحلیل سودآوری بلندمدت با اهمیت می باشد با این وجود گزارشگری جریان نقد برای مؤسسه ضروری است (یوسف نژاد، 1385،65)1
شیماهو در سال 2004 میلادی بیان کرد که : ” با توجه به اینکه مدیران می توانند تعهدات جاری را به وسیله شناسایی افزایش درآمد ( فروش نسیه ) یا به تاخیر انداختن شناسایی هزینه دستکاری کنند جریانهای نقدی نسبت به سود معیار بهتری از عملکرد شرکت است ; “ . تئوری حسابداری به سود عنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد نگاه می کند . در طی یک دوره معین اطلاعات جریانهای نقدی می تواند جزئیات بیشتری ارائه نماید و در نتیجه ارزیابی معنی داری از عملکرد ارائه دهد اما اگر به جریانهای نقدی به عنوان نشانگر عملکرد نگاه شود ، گمراه کننده خواهد بود . اگرچه برای محاسبه سود و خالص جریانهای نقدی از وقایع و اطلاعات مشابهی استفاده می شود اما آنها نمی توانند جایگزین یکدیگر شوند (یوسف نژاد، 1385،66)2
3-2-2 مفهوم سود در حسابداری
امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته ، قسمت عمده درآمد ملی را مالیات تشکیل می دهد. بر این مبنا که مکانیسم مالیاتی که در کشورهای توسعه یافته طراحی و اجرا می شود به قدری کامل و جامع است که اسخاص حقیقی و حقوقی در ان کشورها خود را ملزم و متعهد به پرداخت مالیات می دانند که علت این امر در این مقوله نمی گنجد. بسیاری از واحد های تجاری موظف به محاسبه درآمد مشمول مالیات و پرداخت مالیات بردرآمد می باشند. مبالغ درآمدهای فروش و سایر درآمدها
و کلیه هزینه هایی که برای تحصیل درآمد مشمول مالیات به کار می رود ، گر چه شبیه مبالغی است که برای اندازه گیری سود در چارچوب اصول پذیرفته شده حسابداری مورد استفاده قرار می گیرد ، اما عیناَ مساوی آن ارقام نمی باشند. این اختلاف حائز اهمیت است و نمی توان برای حل مساله اندازه گیری سود حسابداری ، به قوانین مالیاتی ناظر بر محاسبه درآمد مشمول مالیات تکیه کرد.
4-2-2 مفهوم سود هر سهم
مفهوم سود هر سهم یکی از مفاهیمی است که سرمایه گذاران و تصمیم گیران مالی ازآن برای تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی و عملکرد مالی یک شرکت استفاده می کنند .
این مفهوم بیانگر سود متعلق به هر سهم است که ناشی از فعالیت های اقتصادی یک بنگاه اقتصادی در طی یک دوره زمانی معینی است می باشد.مفهوم EPS شرکتها ، ابتدا با در نظر گفتن میزان افزایش سرمایه طی دوره ( در صورت افزایش سرمایه در طی دوره ) مقدار سهام در پایان سال مورد تعدیل قرار می گیرد.
3-2 بررسی مفاهیم مربوط به ارزش افزوده اقتصادی
ارزش افزوده ثروت ایجاد شده توسط بنگاه های تجاری را اندازه گیری می کند، ارزش افزوده شامل ثروت ایجاد شده توسط عرضه کنندگان به بنگاه ها نمی شود وبه همین دلیل آن را متفاوت از درآمد فروش می دانند. کلی ترین روشی که برای تعریف و محاسبه ارزش افزوده می توان بیان کرد این است که ارزش افزوده برابر مابه التفاوت درآمد حاصل از فروش کالا یا خدمات و هزینه ای است که بابت خرید مواد اولیه و خدمات دریافتی پرداخت شده است.
به طور خلاصه ارزش افروده ، ستاده بنگاه ها را به جای بازده ناخالص آنها اندازه گیری می کند. از آنجا که ارزش افزوده ثروتی را می سنجد که حاصل کار وتلاش گروهی از کسانی است که در بنگاه شاغل هستند لذا باید در پرداخت حقوق کسانی که در ایجادش سهیم بوده اند از آن استفاده شود. قسمتی از ثروت یا ارزش ایجاد شده درقالب حقوق و دستمزد ، بیمه یا بازنشستگی ، بهره وام ها و سود سهام توزیع می شود وقسمت باقی مانده به عنوان ذخایر یا برای سرمایه گذاری مجدد در همان بنگاه و استهلاک انباشته منظور می گردد.
ذکر این نکته لازم است که ارزش افزوده ایجاد شدهتوسط یک واحد تجاری برابر مابه التفاوت آنچه را که مشتری می پردازد با آنچه را که سازنده یا فروشنده باید بابت مواد خام و سایر عوامل واسطه ای فرایند تولید به پردازد می باشد به عبارت دیگر ارزش افزوده فقط تلاشی را که در یک فعالیت صورت می گیرد اندازه گیری نمی کند بلکه میزان رضایت مشتری را نیز در قالب مقدار پولی که حاظر است به پردازد مورد سنجش قرار می دهد .
در ادبیات مربوط به ارزیابی عملکرد نزدیکترین مفهومی که می توان برای EVA یافت مفهوم سود باقیمانده می باشد . علت مطرح شدن این مفهوم به تاکید مدیران برآگاهی بخش های تحت پوشش از اهمیت هزینه سرمایه بر می دارد .
در حال حاظر EVA به عنوان یک سیتم های مدیریت مالی به حساب می آید .سیستمی که هدف اصلی آن افزایش ثروت سهامداران می باشد و به عنوان مبنایی برای تعیین اهداف ، بودجه بندی سرمایه ای و دستمزد های انگیزشی محسوب می شود .
1-3-2 تاریخچه ارزش افزوده
یک مفهوم نو و جدید نیست و بیش از دویست سال از پیدایش ان می گذرد .این مفهوم برای اولین بار در اواخر قرن18توسط اقتصادانان به منظور اندازه گیری خالص عایدات شرکت ها به کار گرفته شده است ولی تا سال 1907توجه چندانی به ارزش افزوده نمی شد تا اینکه در این سال از طریق آمارگیری از تولیدات کشور بریتانیا اطلاعاتی در این زمینه جمع آوری گردید
2-3-2 مفهوم ثروت ایجاد شده برای سهام داران
هدف سرمایه گذاران تحصیل سود و حداکثر کردن ثروتشان است. سرمایه گذاران با انجام سرمایه گذاری ، مصرف فعلی سرمایه خود را به تعویق می اندازند تا در آینده به امکان مصرف بیشتری دست یابند. از این رو در جهت تحقق این امر دارایی هایی که دارای بازدهی بالا و ریسک پایین هستند، سرمایه گذاری می کنند. ریسک در اینجا به معنای احتمال نرسیدن به هدفی است که از پیش تعیین شده است در ادبیات تحقیق درباره ریسک مباحث زیادی وجود دارد که به انواع آن پرداخته است و آن را مورد بحث قرار داده است اما در اینجا مقصود انحراف از هدف انتظاری است. نرخ بازده یک ورقه بهادار عامل اصلی در انتخاب یک سرمایه گذاری محسوب می شود. نرخ بازده به معنای افزوده شدن بر اصل ارزش سرمایه گذاری است. چنانچه نرخ بازده سرمایه گذار بیش از نرخ بازده مورد انتظارش باشد، ارزش دارایی سرمایه گذاری شده بیشتر بوده و ثروت بیشتری ایجاد می شود. به این افزایش ارزش ایجاد شده سهامدار، ثروت ایجاد شده برای سهامداران می¬گویند (نوروش و همکاران ، 1383،38)1
4-2 شاخص های ارزیابی عملکرد
امروزه شاخص های مختلفی برای ارزیابی عملکرد شرکت ها در ایجاد ثروت برای سهامداران وجود دارد. این شاخص ها را می توان به پنج دسته زیر تقسیم کرد (نوروش و همکاران ، 1383،54)2 :
شاخص های سود باقی مانده
ساخص های مربوط به اجزای سود باقی مانده
شاخص های مبتنی بر بازار
شاخص های مبتنی بر نقد
شاخص های سنتی
5-2 شاخص های مربوط به اجزای سود باقی مانده
این ساخص ها همان اجزای سود هستند که هزینه سرمایه در آنها لحاظ نشده است از این میان می توان به سود قبل از بهره و مالیات سود قبل از بهره مالیات و استهلاک سود قبل از اقلام غیر مترقبه ، سود عملیاتی پس از مالیات و بازده خالص دارایی ها اشاره کرد (نوروش و همکاران ، 1383، 38) .
شاخص های مبتنی بر بازار
شاخص هایی هستند که بازار سرمایه به دست می آیند و از میان این شاخص ها می توان به بازده کل سهام داران و ارزش افزوده بازار ، بازده مازاد و شاخص ارزش اشاره کرد (نوروش و همکاران ، 1383،69)9
شاخص های مبتنی بر نقد
این شاخص ها مبتنی بر مبنای نقدی هستند. از جمله این شاخص ها، می توان به جریان های نقد عملیاتی و بازده نقدی سرمایه گذاری ها اشاره کرد (همان منبع،70)10
شاخص های سنتی
طرفداران نظریه های تاریخی (سنتی ) در حسابداری اعتقاد به مطلوبیت اطلاعات بهتر می تواند گویای بستر تاریخی واحد تجاری باشد. از جمله این شاخص ها می توان به سود خالص ، سود عملیاتی، سود هر سهم و ; اشاره کرد (همان منبع،70)11
6-2ارزش افزوده اقتصادی
در محاسبه سود حسابداری ، تنها هزینه تامین مالی از طریق بدهی منظور می شود و مدیران وجوه فراهم شده توسط سهامداران را بدون هزینه فرض می کنند. اما مفهوم ارزش افزوده اقتصاده ، هزینه تامین مالی از طریق صاحبان سهام نیز منظور می شود زیرا پول به خودی خود وارد شرکت نمی شود و هر وجهی هزینه ای دارد.
به عبارت دیگر ارزش افزوده اقتصادی برآوردی از سود اقتصادی شرکت است و با سود حسابداری تفاوت دارد ( کالابرس ، 1999، 102) .
ارزش افزوده اقتصادی سبب می شود سود حسابداری به سود اقتصادی نزدیک تر شود و اندازه گیری ارزش ایجاد شده توسط شرکت برای سهام داران راحت شود. به نظر ویور (2001) ارزش افزوده اقتصادی حلقه مفقوده بازده سهامداران ، بازده اقتصادی و بازده حسابداری است که در نموداز زیر آمده است.
نمودار 1-2 ارزش افزوده
دانشمندانی که بر روی این موضوع علمی کار کرده اند و صاحب نظر در این بحث شناخته می شوند مزیت های زیادی را برای آن برشمرده اند که برخی از آنها عبارتند از :
اهداف رشد و کارایی عملیاتی را با یکدیگر تلفیق می کند.
مدیریت سرمایه در گردش و دارایی ها را بهبود می بخشد.
ابزاری مناسب برای تصمیمات بودجه بندی سرمایه ای است.
قادر به اندازه گیری توانایی ایجاد ارزش فرصت های تاکتیکی و استراتژیکی است (کانگ و همکاران، 2002، 64) .
شرکتهایی که ارزش افزوده آنها مثبت است ، سهام آنها در بازار به صرف به فروش می رسد و بنابراین برای سهامداران خلق ارزش می کنند اما شرکت هایی که ارزش افزوده اقتصادی آنها منفی است ، سهام آنها در بازار به کسر به فروش می رسد.
این شرکت ها نه تنها برای سهامداران خود خلق ارزش نکرده اند بلکه منافع را نیز هدر داده اند. به عبارت دیگر با استفاده از ارزش افزوده اقتصادی می توان بحث فروش سهام به کسر و صرف را توضیح داد.
ارزش افزوده اقتصادی بر کارایی عملیاتی و مدیریت ترازنامه تاکید دارد. بدون کارایی عملیاتی، سود عملیاتی پایین خواهد بود و مدیریت نادرست ترازنامه سبب افزایش غیر ضروری دارایی ها و در نتیجه افزایش سرمایه و زیاد شدن هزینه سرمایه می شود ( کالابرس ، 1999، 102) .
در صورت استفاده از ارزش افزوده اقتصادی روابط ترازنامه ای یک شرکت و ارزش افزوده اقتصادی را می توان به شکل زیر نمایش داد (دیلون و اورز ، 1997، 99) .
استفاده ها منابع
دارایی ها و عملیات بدهی و سهام
اقتصادی افزوده ارزش=(سرمایه هزینه نرخ-سرمایه بازده نرخ )سرمایه
نمودار 2-2 ارزش افزوده اقتصادی
همان طور که در این نگاره نمایش داده شده است نحوه نامین وجوه مدیریت دارایی ها و عملیات از مواردی است که برای هدف ایجاد ارزش باید مورد توجه قرار گیرد و در اینجا نقش مدیریت سازمان بهه عنوان ایجاد کننده ارزش در شرکت از اهمیت خاصی برخوردار است.
1-6-2 ارزش افزوده اقتصادی در عمل
یکی از ابزارهای تحلیلی به نام EVA ، ارزش افزوده اقتصادی است، توسعه تجاری این مفهوم در سال 1982 توسط تیم مشاوره شرکت از جوئل استرناد بنت استوارت III صورت پذیرفت.(اربار ، 1998) این شاخص مالی پذیرش اولیه قابل قبولی در جامعه میان شرکت ها به دلیل راه های نوآورانه خود به دنبال نگاه خود به سودآوری واقعی در شرکت ها به دست آورد. بر خلاف نگاه سنتی به سود همانند :EBIT ، EBITDA ، و خالص درآمد عملیاتی – ارزش افزوده اقتصادی به دنبال “سود دهی باقی مانده ،” در شرکت ها است.به نوعی ارزش افزوده اقتصادی خالص شده از هر دو هزینه، هزینه مستقیم که ناشی از بدهی و هزینه های غیر مستقیم سهام که به عنوان سرمایه در شرکت وجود دارد است (فرناندز ، 2002، 107) . به همین منطور ، ارزش افزوده اقتصادی به عنوان یک اقدام امروزی از موفقیت شرکت ها در خدمت سهامداران است به دلیل آن که به دقت فراوان به دنبال حداکثرسازی ثروت سهامداران است و این مفهومی است که در ادبیات مالی به عنوان یک ضرورت مورد نیاز در همه حال مورد توجه سهام داران یک شرکت بوده است.
ارزش افزوده اقتصادی همچنین در جامعه سرمایه گذاری محبوبیت خود را به دست آورد. در ژوئن 1996 کنفرانس در ارزش افزوده اقتصادی در بوستون اول و گلدمن ساکس ‘پلتفرم پژوهش ارزش افزوده اقتصادی در مه 1997 در راستای توسعه این مفهوم هیجان انگیز را برگزار کردند. در واقع ، “خرید” جنبه¬ای بود که شرکت های سرمایه گذاری جهانی مثل مدیریت دارایی و سرمایه، ارزش افزوده اقتصادی را در انتخاب سهام خود ، ساخت پورتفوی و اندازه گیری ریسک و فرآیندهای کنترلی مورد استفاده قرار دادند (گرنت و ابیت ، 2001، 143) .
دیگر شرکت های سرمایه گذاری بزرگ جهان در حال بدست گرفتن نگاهی جدی تر به ارزش افزوده اقتصادی در راستای معنی دار ساختن تجزیه و تحلیل عملکرد جهانی با استفاده از این ابزار هستند.
علاوه بر این ، مطالعات تجربی اخیر در مجله مدیریت انتخاب سبد سهام (در میان دیگر مجلات امور مالی و سرمایه گذاری) نشان می دهد که، ارزش افزوده اقتصادی در هر دو زمینه علمی و مالی مورد استفاده قرار گرفته است و این امر منجر به پیشرفت در این زمینه شده است (همان منبع، 143)8
2-6-2 تکامل ارزش افزوده اقتصادی
تحول در سود اقتصادی را می توان از پایه های ارزش افزوده اقتصادی دانست، ارزش افزوده اقتصادی مطالعه ای است، جذاب با ریشه های تاریخی، که می توان ریشه های آن را در اقتصاد کلاسیک و در مفهوم “درآمد باقی ماند ” دنبال کرد. به عنوان مثال ، تعریف سود اقتصادی در سال 1890 که توسط اقتصاددان مشهور انگلیسی ، آلفرد مارشال ساخته شده را در نظر بگیرید، این معنا و مفهوم را آن زمان معنای واقعی “سود” کسب و کار در نظر گرفته شده است ( مارشال ، 1890، 121) .
سود ناشی از مدیریت یک کسب و کار سودی است که پس از کسر سود سرمایه از سود خالص شرکت که با استفاده از نرخ بهره جاری محاسبه می شود، و تنها این سود را می بایست به عنوان سود در نظر گرفت. علت این امر، این است که نگاه سود اقتصادی به یک شرکت هزینه فرصت ناشی از سرمایه موجود در شرکت را نیز در نظر می گیرد.
به عبارت دیگر ، تمایز کلیدی بین سود اقتصادی و سود حسابداری نهفته در این نگاه اقتصاد دانان کلاسیک است که این تصویر را برای اولین بار ارائه کردند، که یک شرکت واقعا سود آور نیست مگر آنکه، درآمد آن ، درحدی باشد که (1) هزینه های تولید عمومی و آنچه را به عنوان بهای تمام شده کالای ساخته شده و هزینه های موجود در صورت سود زیان را پوشش دهد، و (2) بازده سرمایه نرمالی را برای صاحبان سرمایه گذاری در آن کسب و کار فرآهم آورد. هر چند ارزش افزوده اقتصادی ریشه در تئوری های اقتصاد کلاسیک دارد، سه اقتصاددانان پیشگام آمریکایی در قرن 20 ایروینگ فیشر در طول سالهای1930 تا 1938 و برندگان جایزه نوبل فرانکو مودیلیانی و مرتون میلر در اواخر 1950 تا اوایل دهه 1960 به بسط یافته ها خود در این زمینه بر اساس ارزش افزوده اقتصادی پرداختند و به معنی کاملتری از سود اقتصادی در زمینه برای ارزیابی شرکت ها رسیدند. ایروینگ فیشر ارتباط بین ارزش فعلی خالص شرکت (NPV ) و جریانات نقدی مورد انتظار را تببین کرد و همچنین به نوبه خود ، مودیلیانی و میلر نشان داند که در تصمیمات سرمایه گذاری شرکت های بزرگ ، ارزش افزوده اقتصادی به عنوان آیتم و شاخصی در تصمیم گیری بر مبنای خالص ارزش فعلی مثبت بکار گرفتند و ارزش افزوده اقتصادی را به عنوان محرک اصلی ارزش سرمایه گذاری شرکت و قیمت سهام شرکت ها دانستند ، برخالف این که شرکت ترکیب ساختار سرمایه از اوراق قرضه و سهام مالکانه نیز تاثیر خود را بر ارزش شرکت می¬گذارند.
7-2 تعاریف عملیاتی ارزش افزوده اقتصادی
دو راه عمومی ، و یا عملیاتی برای تعریف ارزش افزوده اقتصادی ، وجود دارد ، راه “حسابداری” و راه “مالی”از دیدگاه حسابداری ، ارزش افزوده اقتصادی به عنوان تفاوت خالص سود عملیاتی یک شرکت پس از کسر مالیات (NOPAT ) تعریف شده و هزینه موزون سرمایه خود را از آن کسر می کنند. در نتیجه ، ارزش افزوده اقتصادی متفاوت از اقدامات حسابداری سنتی برای محاسبه سود شرکت ها است. سود های متفاوتی در حسابداری محاسبه می شود از این جمله می توان به ، EBIT (درآمد قبل از کسر بهره و مالیات) ، EBITDA (درآمد قبل از کسر بهره و مالیات به علاوه استهلاک) ، سود خالص ، و حتی NOPAT اشاره کرد. در سود اقتصادی برای سرمایه کلی شرکت هزینه حساب خواهد شد. این تفاوت در سود در نگاه تحلیلی برای صاحبان یک شرکت مهم است چرا که معیار ارزش افزوده اقتصادی، از هر دو هزینه مستقیم بدهی و هزینه های غیر مستقیم سرمایه حقوق صاحبان سهام خالص شده است و منعکس کننده بازده لازم برای سهامداران عادی است. در این زمینه ، می توان ارزش افزوده اقتصادی را در شرایط عمومی تر به شکل زیر بیان کرد :
EVA = NOPAT – $ Cost of Capital
در این بیان از ارزش افزوده اقتصادی ، هزینه های دلاری سرمایه این شرکت از ضرب هزینه های سرمایه در میزان درصد سرمایه سرمایه گذاری محاسبه:
$ Cost of capital = [% Cost of capital/100] Capital
در مقابل ، درصدی از هزینه های سرمایه ای که با در نظر گرفتن وزن سرمایه ها “میانگین ” که پس از کسر مالیات از بدهی و هزینه سرمایه حقوق صاحبان سهام را می توان به صورت زیر نمایش داد :
CC=w_D D(1-t)+w_E E
در مورد این فرمول باید گفت که توضیح آن در بالا آمده است و بیان ریاضی آن به این صورت است.
در اینجا :
هزینه سرمایه CC=
وزن تامین مالی از طریق بدهی WD =
هزینه بهره D=
نرخ مالیات = t
وزن تامین مالی از طریق حقوق صاحبان سهام = WE
هزینه تامین مالی از طریق حقوق صاحبان سهام = E
8-2ارزش افزوده اقتصادی از دیدگاه مدیریت مالی
از نقطه نظر مدیریت مالی ، ارزش افزوده اقتصادی را با استفاده از تعریف رابطه میان ارزش افزوده اقتصادی بنگاه و ارزش افزوده بازار تعریف می کنند. در این زمینه ، ارزش افزوده بازار (ارزش فعلی خالص)، برابر است با ارزش کنونی این ارزش افزوده اقتصادی انتظاری شرکت در آینده. علاوه بر این ، ارزش افزوده بازار برابر است با ارزش بازار شرکت منهای ارزش دفتری سرمایه به کار رفته در کسب و کار ، به راحتی می¬توان این را نشان داده که ارزش افزوده اقتصادی با ارزش ذاتی شرکت و بدهی شرکت و سهام عادی شرکت ارتباط دارد.
در اوایل دهه 1980ناتاراجان ، جانسون ،و راپاپورت ازمعیارهای سنتی حسابداری به عنوان محرکه ها یا شاخص های ارزش انتقاد نمودند . به اعتقاد آنها، قضاوت درباره عملکرد یک شرکت ، تنها برمبنای شاخصهای حسابداری، گمرا ه کننده است ؛ زیرا این معیارها، اغلب شاخصهای ضعیفی از عملکرد اقتصادی به شمار می روند (گرنت ، 2003، 143) .
راپاپورت نقاط ضعف معیارهای حسابداری مخصوصاً EPS و ROE ، رشد EPS و نیز ROI تمرکز بیش از حد بر سود را توضیح داده است . وی اظهارمی دارد : ممکن است این نگاه منجر به پذیرش استراتژی هایی شود که از ارزش می کاهند و یا به عدم پذیرش استراتژی هایی بیانجامد که خلق ارزش می¬کنند (همان منبع، 144)6
تحقیق استوارت نیز نشان داده است که معیارهای حسابداری معمول ؛ نظیر سود، رشد سود، رشد سود نقدی و حتی جریان نقد را نمی توان به عنوان معیارهای مناسبی از عملکرد تلقی نمود ؛ زیرا هیچکدام با تغییرات ارزش بازار شرکتهای انتخابی همبستگی خوبی ندارند (استوارت ، 1991، 75) .
در مقابل مدل حسابداری ارزشیابی مبتنی بر سود، تعدادی مدل اقتصادی وجود دارد که جهت برآورد ارزش به جای سود بر جریانات نقد تأکید دارند .این مدل ها دارای کاربرد گسترده ای در سطوح مختلف هستند . مدل های اقتصادی مورد نظر عبارتند از :
رویکرد ارزش افزوده سهامدار(SVA ) ، رویکرد خالص ارزش فعلی(NPV) و مدل سود اقتصادی.
ارزش افزوده اقتصادی(EVA) مفهوم جدیدی نیست . یکی از معیارهای عملکرد حسابداری، سود باقی مانده است که به عنوان سود عملیاتی پس از کسر مخارج سرمایه تعریف شده و EVA درواقع نسخه تغییر یافته ای از سود باقی مانده به همراه تعدیلاتی است که بر سود و سرمایه انجام می شود.
در دهه 1970 و قبل از آن سود باقی مانده شهرت و استفاده چندانی نداشت . باوجود این ارزش افزوده اقتصادی ، در عمل، مفهومی مشابه با نامی متفاوت است که استفاده از آن در حال گسترش می باشد و روز به روز بر تعداد شرکتهایی که از آن استفاده می کنند نیز افزوده می شود. فقط می توان حدس زد که چرا سود باقی مانده هرگز چنین شهرتی کسب نکرد . یکی از دلایل ممکن است این باشد که ارزش افزوده اقتصادی با مفهوم ارزش افزوده بازار عرضه می شد و این مفهوم به لحاظ تئوریک اتصال منطقی با ارزشیابی های بازار دارد و در زمانی که سرمایه گذاران می خواهند بر ارزش سهامدار تمرکز کنند، معیار مناسبی محسوب می شود.
وی با بیان این مفاهیم در شرایط رسمی تر روابط میان ارزش افزوده بازار و ارزش افزوده اقتصادی را به صورت زیر تبیین و ارائه کردند:
ارزش افزوده بازار = ارزش شرکت – مجموع سرمایه
ارزش افزوده بازار = ( ارزش مجموع بدهی و سرمایه ) – مجموع سرمایه
ارزش افزوده بازار = ارزش فعلی ارزش افزوده های اقتصادی در آینده
2-8 راه های افزایش ارزش افزوده اقتصادی
راه های مختلفی وجود دارد که یک شرکت می تواند در بهبود سود اقتصادی آن شرکت مورد استفاده قرار دهد ( تولی ، 1993) در این زمینه ، فرمول پایه ارزش افزوده اقتصادی نشان می دهد که مدیران آگاه برای افزون کردن ثروت باید مراحل زیر را طی کنند :
افزایش درآمد کسب و کار
کاهش هزینه های عملیاتی
استفاده کمتر از سرمایه برای تولید همان مقدار کالا و خدمات
استفاده از سرمایه های بیشتر در حضور فرصت های رشد مثبت
کاهش هزینه سرمایه
9-2 مدل عایدی¬ها برای محاسبه هزینه سرمایه از محل آورده سهامداران
اساس این مدل بر این فرض مبتنی است که بهای هر سهم برابر است با حاصل ضرب عایدی سالانه آن سهم در یک ضریب تعیین شده (m) یعنی:
P=eps*m
که در آن :
=p بهای هر سهم
=epsعایدی هر سهم
=mضریبی است که معادله فوق را برقرار می سازد
*=علامت ضرب در
یعنی اگر مدیریت شرکت می خواهد از طریق صدور سهام تامین مالی نماید می باید در نظر داشته باشد که به ازاء هر سهمی که صادر می کند ، هرسهم (و تا سال های بسیار ) عابدی سهام صادر شده را باید بپردازد. به عبارت دیگر، به ازاء p ریال که امروزه بابت صدور سهم دریافت می دارد تا سال های سال باید (eps) ریال عایدی به صاحب سهم بپردازد. (اسلامی بیدگلی ، 1387)
در این مدل اگر عایدی هرسال با سال بعد برابر باشد و این عایدی برابر مدت n سال (n عدد بزرگی است ) ادامه داشته باشد ارزش سهام برابر با ارزش فعلی عایدات سال های آتی (و یا عایدی سهامی که برای اختصاص به سهامداران باید در نظر گرفته شود ) خواهیم داشت : (اسلامی بیدگلی ، 1387)
P= e_1/(1+k_1)^1 + e_2/(1+k_2)^2 ++ e_n/(1+k_n )^n = _(i=1)^ne_i/(1+k_i)^i ,i=1,2,;,n
در این مدل اگر فرض که سود هر سهم شرکت در تمامی سال ها برابر است به عبارتی e_1= e_2= e_3== e_n نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذار در هر سال برابر باشد با سال های بعد ( k=k_1= k_2== k_n ) آن گاه برای آن که حاصل جمع طرف راست معادله بالا (_(i=1)^ne_i/(1+k_i)^i ) را به دست آوردیم ، طرف معادله را در (1+k) ضرب کنیم آنگاه با اعمال جبری داریم : (اسلامی بیدگلی ، 1387)
P(1+k)= e_ /(1+k_ )^1 + e_ /(1+k_ )^2 ++ e_ /(1+k_ )^n
اگر معادله اخیر را از معادله قبلی کسر کرده و اعمال جبری را ادامه دهیم ، در نهایت رابطه بالا به صورت زیر خلاصه می شود:
p(1+k)-p=e- e/(1+k)^(n-1)
و چون n عدد بزرگی است پس رابطه ی e/(1+k)^(n-1) به طرف صفر تمایل می یابد و از رابطه ی بالا قابل حذف می باشد و در نتیجه داریم :
p+pk-p=e
درنتیجه:
p= e/k
معنی این فرمول این است که اگر شرکتی بخواهد باصدور سهام تامین مالی کند، باید سالانه e ریال عایدی اضافی برای سهم مورد نظرش ایجاد کند. و سرمایه گذاری که بخواهد این سهم را خریداری کند، انتظار دارد که k درصد سود ببرد. یعنی هزینه تامین مالی از طریق صدور سهام در شرکتی که عایدی ثابت سالانه می پردازد k= e/p است در این فرمول p قیمت روز سهام است. مثلا اگر سود هرسهم شرکتی در سال 300ریال و بهای روز هر سهم 3000ریال باشد ، هزینه تامین مالی برای شرکت از طریق صدور سهام برابر خواهد بود با : (اسلامی بیدگلی ، 1387)
k= e/p= 300/3000=10 %
مدل برای محاسبه هزینه سرمایه از سادگی برخوردار می باشد و مبتنی بر 4 فرض اصلی است که استفاده عملی از آن را مشکوک می دارد (اسلامی بیدگلی ، 1387)
الف- فرض تساوی عایدات هر سال با سال های دیگر ،e_1= e_2= e_3== e_n
ب- فرض ثابت بودن نرخ بازدهی مورد انتظار سرمایه گذار در همه سال های ، k=k_1= k_2== k_n
ج-فرض تسهیم کلیه عایدات در شرکت بین سهامداران ،
د- فرض بزرگ بودن m ( به عنوان سال های عمر مفید طرح).
بنابراین باید دنبال مدل مناسب تری بود . یکی از مدل های مناسب تر را ً مدل تقسم سود با نرخ رشد ثابت عنوان کرده اند. (اسلامی بیدگلی ، 1387)
10-2 مدل تقسم سود با نرخ رشد ثابت
در این مدل فرض می شود که بخشی از عایدات شرکت بین سهامداران تقسیم شود و بقیه در شرکت انباشته می شود و سهم سود سهامداران (D) با نرخ g در هر سال رشد می یابد. در این صورت شرکت pریال امروز می گیرد و طی سال آینده ، مبالغ زیر را به سهامداران می پردازد. (اسلامی بیدگلی ، 1387)
P= D_0/((1+K))+ (D_0 (1+G)^1)/(1+K)^2 + (D_0 (1+G)^2)/(1+K)^3 ++ (D_0 (1+G)^(n-1))/(1+K)^n
با حل معادله ی بالا k محاسبه می شود . برای حل فرمول ، همانند هر دو طرف معادله ی بالا را در رابطه ((1+K))/((1+G)) ضرب می کنیم، آن گاه خواهیم داشت:
(P(1+K))/((1+G))= D_0/(1+G)^ + D_0/((1+K))+ (D_0 (1+G)^1)/(1+K)^2 + …+ (D_0 (1+G)^(n-1))/(1+K)^n
بنابراین داریم :
(P(1+K))/((1+G))-P= D_0/(1+G)^
و پس از انجام محاسبات جبری خواهیم داشت:
K= D_0/P+g
این فرمول نشان می دهد که ارزش سهام با افزایش مبلغ درآمدهای قابل تقسیم سالانه ، و نرخ رشد و کاهش نرخ تنزیل افزایش می یابد و بر عکس با کاهش عایدات قابل تقسیم سالانه و نرخ رشد و یا افزایش نرخ تنزیل کاهش می یابد. انتقاد وارد بر این مدل نیز معلوم است و آن اینکه : فرض می شود که مبالغ سود تقسیم شده بین سهامداران ، نرخ تنزیل و نرخ رشد در طول زمان ثابت می مانند، در حالی که این موارد با واقعیت فاصله زیادی دارند. علاوه برآن هر سهم دارای 3نوع منفعت است: (اسلامی بیدگلی ، 1387)
الف) سود جاری
ب) منفعت سرمایه
ج) منافع اجتماعی
و مورد (ب) در ارزیابی سهام و اثر آن در آینده ی سهام اهمیت خاصی دارد( در حالی که این رقم مهم در این مدل منظور نمی شود ). به عبارتی سهامدار ممکن است با استفاده از موقعیت مناسبی نسبت به فرئش سهام خود اقدام کند. پس مدل دیگری هم در ارزشیابی سهام باید دخالت داشته باشدو آن ترکیب ارزش فعلی سودهای قابل تقسیم آینده به اضافه ارزش فعلی فروش سهام در آینده است. این موارد در مربوطه به تفصیل مورد بحث قرار خواهن گرفت. به هر حال، مدل های بالا رابطه ای را بین “ارزش سهام و ” هزینه ی سرمایه ” به دست می دهند که از لحاظ موضوع بحث فعلی اهمیت دارند. در فرمول p= e/k نرخ kچگونه می تواند حساب شود؟ رابطه ی فوق را می توان به صورت k= e/p نوشت یعنی هزینه ی تامین سرمایه از طریق آورده صاحبان سهام از رابطه ی e/p به دست می آید به عبارتی، با در دست داشتن اطلاعات مربوط به ارزش سهام و عایدی سال های آتی می توان به ” هزینه ی تامین سرمایه از محل آ ورده صاحبان سهام ” دسترسی پیدا کرد(اسلامی بیدگلی ، 1387، 64)1
در مدل های اشاره شده در بالا فرض شده است که برای صدور سهام هزینه هایی از قبیل ” هزینه انتشار صدور سهام” پرداخت نمی شود، در حالی که در عمل، این هزینه ها پرداخت می گردد. بنابراین اگر شرکت سهم خود را به بهای pریال می فروشد و برای آن a ریال هزینه انتشار می پردازد در عمل خالص دریافتی از بابت هر سهم (p – a) ریال است، ناگزیر باید فرمول را به صورت K_e= e/((P-a)) تغییر داد و هنگامی که سودهای تقسیم شده با نرخ g رشد کند داریم (اسلامی بیدگلی ، 1387، 65)1
K_e= e/((P-a))+g
11-2 محاسبه هزینه ی سرمایه با استفاده از مدل CAPM
K نمی تواند در مورد سرمایه گذاری با ریسک بالا با سرمایه گذاری با ریسک کم برابر باشد. بنابراین باید برای نرخ هزینه ی سرمایه در هر دو مورد تفکیک قائل شد. یکی از راه های برخورد با مسئله ی ریسک استفاده از مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای (CAPM) است. در این مدل فرض می شود که سرمایه گذار نرخ مورد انتظار خود را از فرمول زیر برآورد می کند: (اسلامی بیدگلی ، 1387)
r_i= r_f+ _i ( r_m-r_f)
در این فرمول:
r_i = نرخ سود مورد انتظار سرمایه گذار برای سهم i ام
r_f = نرخ بازده سرمایه گذاری های بدون ریسک
_i = نرخ ریسک سرمایه گذاری i ام در ارتباط با ریسک سرمایه گذاری های بازار
r_m = بازده مورد انتظار سرمایه گذاری های بازار است
به عبارتی سرمایه گذار فرضی وقتی مبادرت به سرمایه گذاری در یک طرح ( و یا خرید سهام ) می کند که نرخ بازده سرمایه گذاری پیشنهادی بزرگ تر و یا حداقل برابر با نرخ بازده محاسبه شده در فرمول بالا باشد. به طور مثال: اگر به شخصی پیشنهاد شود که در یک طرح سرمایه گذاری مشارکت کند که بازده آن 14% برآورد شده باشد این شخص قبل از آنکه مبادرت به سرمایه گذاری کند، می بایستی محاسبه کند که بازده سرمایه گذاری پیشنهادی با توجه به ” بازده سرمایه گذاری های مردم در بازار” مناسب است یا خیر . برای انجام این مقایسه لازم است بداند که ” نرخ بازده سرمایه گذاری های مردم در بازار و در مقایسه ریسک این سرمایه گذاری چقدر است ؟ و بنابراین مبادرت به جمع آوری اطلاعات می کند. این سرمایه گذار نیز دارد که اطلاعات زیر را به دست آورد:
الف- نرخ بازده سرمایه گذاری های بدون ریسک (r_f)
ب- بازده مورد انتظار سرمایه گذاری های بازار(r_m)
ج- ریسک سرمایه گذاری مورد انتظار در ارتباط با ریسک بازار(_i)
12-2 هزینه تامین منابع مالی از طریق دریافت وام
وقتی از طریق مبادرت به ” تامین مالی” می شود، معمولا” نیازی به این محاسبات پیچده نیست. زیرا نرخ وام ها و هزینه جنبی دریافت وام تقریبا مشخص است. اما از آنجا که هزینه های دریافت وام از نظر مقامات مالیاتی در زمره هزینه های قابل قبول مالیاتی است، بنابراین هزینه های موثردریافت وام کمتر از هزینه هایی است که قراردادهای وام مندرج است. در حقیقت قابل قبول بودن این هزینه ها از لحاظ مالیاتی باعث می شود که سود شرکت به میزان هزینه های دریافت وام کم تر شود و در نتیجه مالیات کم تری پرداخت شود. در نتیجه هزینه موثر در یافت وام ( به عنوان یک منبع مالی ) عبارتست از: (اسلامی بیدگلی ، 1387)
(نرخ مالیات – 1) *هزینه دریافت وام = هزینه موثر تامین پول از طریق وام
13-2 هزینه تامین منابع مالی از طریق صدور سهام ممتاز
محاسبه هزینه ی تامین منابع مالی با صدور سهام ممتاز حتی از این هم ساده تر است. زیرا که هزینه های تامین پول از طریق “سهام ممتاز” مشمول ” سپره مالیاتی” نیست وبه عبارتی، اگر شرکت p ریال سهام ممتاز منتشر می کند و موظف است که در پایان سال I ریال سود سهام ممتاز بپردازد، در این صورت نرخ تامین پول از این طریق برابر است با:
k= I/P
طبعا اگر برای صدور سهام ممتاز باید a ریال هزینه انتشار و کارمزد پرداخت کند، فرمول بالا به صورت k= I/(P-a) در می آید. مثلا اگر در مسئله قبلی تامین مالی از طریق صدور سهام ( به جای استفاده از سود انباشته ) انجام شود. (اسلامی بیدگلی ، 1387)
14-2 هزینه تامین منابع پولی از محل سود تقسیم نشده
معمولا هزینه تامین مالی از طریق ” سود تقسیم نشده ” از هزینه تامین مالی تز طریق صدور سهام عادی ارزان تر است. زیرا هزینه های کارگزاری و انتشار سهام در موقعی که از سود تقسیم نشده استفاده می شود، بسیار کمتر است از وقتی که منابع مالی از طریق صدور سهام به دست آید.
فرمول محاسبه هزینه تامین مالی از محل سود تقسیم نشده مشابه آن است که در مورد هزینه تامین منابع مالی از طریق صدور سهام آورده شد، با این تفاوت که هزینه انتشار در مخرج کسر قرار نمی گیرد (اسلامی بیدگلی ، 1387، 77)1
15-2 تجزیه و تحلیل نسبت های مالی
نسبت ها ی مالی را به چهار گروه کلی می توان طبقه بندی کرد :
نسبت های نقدینگی
به نسبت هایی اطلاق می شوند که توانایی واحد تجاری را در واریز بدهی های کوتاه مدت نشان می دهد. مهمترین این نسبت ها عبارتند از : نسبت جاری و نسبت آنی(اکبری، 1385، 34)2
نسبت های فعالیت
این نسبت ها کارایی مدیران را در کاربرد دارایی ها ( منابع مالی در اختیار مدیران ) نشان می دهند.یا به عبارت دیگر می توان درجه کارایی شرکت را از نظر استفاده موثر از منابع تعیین کرد.
هر کسری که در صورت آن مبلغ فروش واحد تجاری یا بهای تمام شده کالای فروش رفته قرار داشته باشد و در مخرج آن یکی از اقلام ترازنامه قرار بگیرد را می توان نسبت فعالیت نامید. مهمترین نسبت های فعالیت عبارتند از دوره وصول مطالبات ، نسبت گردش کالا ، نسبت کالا به سرمایه در گردش و نسبت گردش سرمایه جاری (همان منبع، 35)3
نسبت های سرمایه گذاری
این نسبت ها نشان می دهند که هر گاه واحد تجاری زیان به بار بیاورد و کار به تصفیه بکشد ، تا چه اندازه طلبکاران و وام دهندگان به آن واحد تجاری به مطالبات خود می رسند. همچنین این نسبت ها طرزترکیب سرمایه شرکت را به معنی آن که کلیه منابع مالی را در بر می گیرد نشان می دهد (همان منبع، 36)3
این نسبت ها خود به دو دسته کوچکتر تقسیم می شوند :
نسبتی که در آن میزان سرمایه گذاری در دارایی ثابت سنجیده می شود نسبت هایی که رابطه منابع مالی مورد استفاده واحد تجاری را از لحاظ بدهی های جاری و بلند مدت با ارزش ویژه تعیین می کنند که در واقع به این دسته نسبت های بدهی یا اهرمی گفته می شود.
نسبت های سود آوری
این نسبت ها میزان موفقیت واحد تجاری را در کسب سود نشان می دهند. که مهمترین آن عبارتند از :بازده فروش ، بازده دارایی ، بازده سرمایه در گردش و ; (پی نوو ، 1384، 82) .
نسبت های نقدینگی
این نسبت ها از مقایسه دارایی های جاری یا اقلام تشکیل دهنده آن با بدهی جاری بدست می آیند و بیشتر به صورت عدد و یا درصد نشان داده می شوند (همان منبع، 82) .
نسبت جاری
نسبت جاری از تقسیم مجموع دارایی های جاری بر مجموع بدهی های جاری بدست می آید. این نسبت نشان می دهد که در مقابل هر یک ریال بدهی جاری چه میزان دارایی جاری وجود دارد. اهمیت این نسبت از توجه به تعریف دارایی جاری و بدهی جاری روشن می شود. دارایی جاری آنچه را که در مدتی کوتاه که معمولا کمتر از یک سال است به صورت نقد در اختیار واحد تجاری قرار می گیرد نشان می دهد و بدهی جاری مبالغی را که باید از محل دارایی جاری تامین و در کوتاه مدت پرداخت گردد نشان می دهد (وگانت، 2009، 221) .
در گذشته عدد 2 را برای این نسبت مهم در نظر می گرفتند اما اکنون بدون توجه به ترکیب اقلام مختلف دارایی جاری و در نظر نگرفتن این نسبت در طی چند سال گذشته ، این نسبت را بی معنی می دانند.
به طور کلی می توان گفت هر اندازه نسبت جاری شرکت بزرگتر باشد ، آن شرکت در پرداخت بدهی های جاری با مشکل کمتری مواجه خواهد بود یا به عبارت دیگر بستانکاران تامین بیشتری خواهند داشت.
در تفسیر نسبت جاری باید به نوسانات آن در طول مدت ، توجه داشت. زیرا امکان دارد که شرکت ها در پایان سال مالی با حساب آرایی و واریز موقت بعضی از اقلام بدهی و برگشت این اقلام در اوایل سال بعد این حساب را بهتر جلوه دهند (اکبری، 1385،38) .
نسبت آنی
مشکل بزرگی که در نسبت جاری وجود دارد این است که این نسبت از لحاظ نقدینگی همه اقلام دارایی جاری را یکسان در نظر می گیرد. در صورتی که از نظر نقدینگی دارایی جاری را به دو دسته می توان تقسیم کرد :
آنچه نقد و یا در حکم نقد است .مانند وجه نقد و بانک و حسابها و اسناد دریافتنی . که به این دسته دارایی های آنی گفته می شود.
گروهی که از طریق فروش به نقد تبدیل می شوند . مانند موجودی های جنسی اعم از مواد و کالا.
با توجه به تعاریف بالا می توان دریافت که دارایی آنی بیشتر از موجودی کالا می تواند در تامین طلب بستانکاران محور اتکا قرار گیرد.بنابراین از نسبت دیگری به نام نسبت آنی استفاده شده است که در این نسبت همه اقلام دارایی جاری به جز موجودی کالا را منظور می کنند. (اکبری، 1385، 64)1
نسبت آنی از تقسیم دارایی آنی بر بدهی جاری بدست می آید. این نسبت بدین مفهوم است که در مقابل یک ریال بدهی جاری ، یک ریال دارایی جاری آن هم به صورت نقد و یا حساب قابل وصول و تبدیل به نقد در مدتی کوتاه وجود دارد.
نسبت آنی شرکت ها باید برابر با 1 و یا بیشتر از آن باشد تا شرکت بتواند از محل دارایی های آنی بدهی های جاری خود را بپردازد. استدلال تحلیلگرانی که استاندارد نسبت آنی را 1 می دانند این است که این عدد مرز بین قدرت نقدینگی کافی و قدرت نقدینگی ناکافی شرکت است.
این نسبت یکی از مفید ترین نسبت هاست. وبه وضوح نشان می دهد که آن قسمت از دارایی جاری که از لحاظ ارزش ، ثبات بیشتری دارد و احتمال کاهش در آن کمتر است تا چه میزان می تواند پشتوانه طلبکاران کوتاه مدت قرار گیرد (پی نوو ، 1384، 86)2
نسبت های فعالیت
گردش کالا
تعریف کالا : کالا را مترادف موجودی جنسی به کار می بریم و شامل مواد اولیه ، کالای در جریان ساخت و کالای ساخته شده می شود و ملزومات تولید را هم در بر می گیرد.
با استفاده از این نسبت ، گردش موجودی کالای شرکت ( یعنی تعداد دفعاتی که شرکت در سال موجودی کالای خود را می فروشد ) محاسبه می کند و دوره گردش کالا نیز بیان می کند که هر چند روز یک بار انبار کالای شرکت پر و خالی شده است.
گردش موجودی کالا از تقسیم بهای تمام شده کالای فروش رفته بر موجودی کالا بدست می آید. در مخرج و به جای موجودی کالا بهتر است متوسط کالا را قرار داد. متوسط کالا از جمع موجودی اول سال و موجودی پایان سال تقسیم بر 2 بدست می آید. هرچه دفعات تعیین موجودی یا استخراج آن از دفاتر بیشتر باشد متوسط کالا دقیق تر خواهد بود. (اکبری، 1385، 68)3
بعد از محاسبه دفعات گردش کالا می توانیم دوره گردش کالا از تقسیم 360 بر دفعات گردش کالا محاسبه کرد.
متوسط موجودی کالا / بهای تمام شده کالای فروش رفته = دفعات گردش کالا
دفعات گردش کالا / 360 = دوره گردش کالا
به طور معمول نسبت گردش زیاد موجودی ها نشانه کارایی مدیریت شرکت است. (پی نوو ، 1384)
نسبت گردش دارایی
این نسبت میزان و اثر گردش دارایی را در تحصیل درآمد نشان می دهد و در مقایسه با گذشته حکایت از این می کند که آیا افزایش دارایی ها با افزایش فروش ملازمه داشته است یا خیر.
این نسبت از تقسیم فروش خالص بر کل دارایی ها بدست می آید.
با فرض ثابت ماندن قیمت ها هنگامی که شرکت ها به ظرفیت تولیدی خود برسد ، این نسبت به حداکثر خواهد رسید.کاهش این نسبت احتمالا نشانه کاهش حجم فعالیت شرکت است و پایین آمدن گردش کل دارایی ها می تواند نوعی اخطار تلقی گردد (پی نوو ، 1384، 88)1
دوره وصول مطالبات
با محاسبه این نسبت می توان زمان یا تعداد روزهایی که طول می کشد تا شرکت مطالبات خود را وصول کند مشخص کرد.و با این نسبت می توان رابطه بین فروش های نسیه و مطالبات کوتاه مدت شرکت را تعیین کرد.و یا به عبارتی دیگر می توان گفت متوسط مدتی را که از فروش شروع و به وصول مطالبات می انجامد را می توان با استفاده از نسبت دوره وصول مطالبات نشان داد (همان منبع، 89)2
این نسبت طی 2 مرحله محاسبه می شود :
مرحله اول : گردش مطالبات را از تقسیم فروش نسیه سالانه بر متوسط مطالبات بدست می آوریم.
مرحله دوم : دوره وصول مطالبات را از تقسیم 360 بر گردش مطالبات محاسبه می کنیم.
ترکیب دو فرمول بالا را به صورت کلی می توان به صورت زیر نوشت :
فروش نسیه سالانه / 360 *متوسط مطالبات = دوره وصول مطالبات
مقایسه دوره وصول مطالبات با شرایط فروش کالا به صورت نسیه معمولا نباید اختلاف فاحشی داشته باشد.زیاد بودن مانده مطالبات و کم بودن مانده مطالبات هر دو می تواند ناشی از ضعفی در شرکت باشد بنابراین بهتر است تا متوسط دوره وصول مطالبات را شرکت را با توجه به شرایطی که شرکت های رقیب برای فروش خود در نظر گرفته اند تفسیر گرد(همان منبع، 89)3
دوره گردش عملیات
این نسبت از جمع دو نسبت دوره گردش کالا و دوره وصول مطالبات حاصل می شود. این نسبت مدت زمانی را که طول می کشد تا کالا فروخته شده و مطالبات ناشی از آن وصول شود نشان می دهد.
در صنایع دوره تولید را هم به دوره مذکور اضافه می کنند.
دوره وصول مطالبات + دوره گردش کالا+ دوره تولید = دوره گردش عملیات
معمولا این دوره کمتر از یک سال است و ممکن است در بعضی از صنایع در یک سال چندین دوره عملیات وجود داشته باشد. این نسبت را باید با دوره های گذشته در همان واحد تجاری و یا با شرکت های مشابه مقایسه کرد. طولانی تر شده این دوره نسبت به دوره های گذشته نامطلوب بوده و نشان از کند شدن فعالیت واحد تجاری دارد . البته سرعت زیاد دوره نیز مطلوب نمی باشد زیرا نشان از کمبود سرمایه جاری موسسه دارد که ممکن است در مواجهه به عاملی نامساعد مشکلات زیادی را بوجود بیاورد (وگانت، 2009، 221) .
16-2 نسبت های سرمایه گذاری
1-16-2 نسبت دارایی ثابت به ارزش ویژه
این نسبت از تقسیم دارایی ثابت بر ارزش ویژه بدست می آید.
میزان سرمایه گذاری در دارایی ثابت بستگی به نوع صنعت دارد. بنابراین به راحتی نمی توان نسبت به کم یا زیاد بودن این نسبت اظهار نظر کرد(همان منبع، 222) .
به طور کلی این نسبت نشان می دهد که چه مقدار از ارزش ویژه به مصرف دارایی ثابت رسیده و به بیان دیگر چه مقدار از سرمایه گذاری صاحبان سهام از گردش عملیات جاری واحد تجاری خارج شده است. وقتی این نسبت پایین باشد نقدینگی بالاست.
با آنکه تعیین کردن حدی مطلوب برای این نسبت مشکل است ، اما عده ای از صاحب نظران بر این باورند که این نسبت نباید در واحدهای صنعتی کمتر از 100 % و در شرکت ها ی غیر صنعتی از 75 % تجاوز کند.تجاوز از این حد حاکی از آن است که بخشی از مطالبات اشخاص و شرکت ها از واحد تجاری در دارایی ثابت سرمایه گذاری شده است که مطلوب نمی باشد (پی نوو ، 1384،90)3
2-16-2 نسبت بدهی
این نسبت از تقسیم کل بدهی بر ارزش ویژه بدست می آید.این نسبت نشان دهنده اطمینانی است که به طور کلی بستانکاران برای وصول مطالبات خود می توانند داشته باشند و یا به عبارت دیگر وضع طلبکاران را در مقابل صاحبان سهام نشان میدهد که هر یک تا چه اندازه در واحد تجاری سرمایه گذاری کرده اند و اینکه از لحاظ مالکیت چه رابطه ای بین طلبکاران و سهامدران وجود دارد (اکبری، 1385، 107) .هر چه این نسبت بزرگتر شود طلبکاران تامین کمتری خواهند داشت و زمانی که از 100 تجاوز کند وضع غیر عادی تلقی می گردد یعنی اینکه بعد از ورشکستگی و تصفیه ، طلبکاران به تمام مطالباتشان نمی رسند.
3-16-2 نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه
هدف از کاربرد نسبت فوق تعیین وضع مطالبات طلبکاران کوتاه مدت است که در صورت بروز خطر چه پوششی برای تامین مطالباتشان از لحاظ حقوق صاحبان سهام پیدا می کنند.
وقتی این نسبت بالا باشد نامطلوب تشخیص داده می شود و افزایش مستمر آن ایجاب می کند که در نحوه ترکیب سرمایه گذاری تجدید نظر گردد(همان منبع، 108) .
4-16-2 نسبت پوشش بهره
برای بدست آوردن این نسبت سود عملیاتی یا سود قبل از کسر بهره و مالیات را بر هزینه بهره تقسیم می کنند.مفهوم این نسبت این است که چون از محل سودی که واحد تجاری کسب می کند می باید هزینه بهره وامها را پرداخت نماید ، پس تغییرات نامطلوب را که در نسبت بین این دو قلم به وجود می آید ، می توان حاکی از مشکلات ناشی از ناتوانی واحد تجاری در بازپرداخت بهره وامها دانست.
به طور کلی می توان گفت تغییرات نامطلوب در این نسبت حکایت از مشکلات در بازپرداخت وام دارد. گاهی کاهش این نسبت به معنای افزایش ریسک مالی است . اگر مقدار این نسبت از حد معینی بگذرد ، سازمان های وام دهنده از درخواست کننده وام بهره بیشتری طلب کرده و شرایط سخت تری تعیین می کنند (همان منبع، 108) .
17-2 شبکههای عصبی
شبکه های عصبی که برای اولین بار توسط روزنبلات (1959) و ویدرو و هاف (1960) مورد بررسی قرار گرفت، ساختار های محاسباتی هستند که دارای قابلیت های تعمیم پذیری و یادگیری می باشند.
از نظر مفهوم، این تکنولوژی ها یک تکنیک توزیعی را به کار می گیرند تا دانش اکتسابی توسط یادگیری با نمونه های شناخته شده را ذخیره و برای طبقه بندی الگو، پیش بینی و تجزیه و تحلیل، کنترل و بهینه سازی مورد استفاده قرار دهد. از لحاظ عملیاتی، این تکنولوژی ها برنامه های نرم افزاری هستند که ساختار زیست شناختی مغز انسان و ساختار پیچیده عصبی آنرا الگو قرار می دهند(شاپیرو، 2003، 310) .
از زمان کارهای ابتدای که توسط رامل هارت ، مک کللند و گروه تحقیقی (PDP) (1986)، بر روی شبکه های عصبی مصنوعی را آغاز کردند، کاربردهای موفقیت آمیز این متد در تشخیص الگوها (نیشیکاوا وهمکاران، 1997) ، پردازش تصویر ( دورانتون، 1996) ، تجزیه و تحلیل اسناد ( سودا و همکاران، 2005) ، وظایف مهندسی ( ابو مصطفی، 2001) ، تولید (کانگ و نهاوندی، 2002) ، بهداشت زیستی (ناظران و بهبهانی، 2000) ، بهینه سازی ( چو و همکاران، 2005)
، و غیره توجه دانشمندان زیادی را به این متد جلب کرد. در سال های اخیر، شبکه های عصبی مصنوعی مقبولیت فراوانی برای حل مسائل مالی و تولید یافته اند. در حوزه مالی، قلمرو کاربردهای قابل ذکر این موارد هستند: 1- تجارت و پیش بینی شامل قیمت گذاری و پوشش ریسک اوراق بهادار و مشتقات ( استینر، 1997) ، 2- تخمین قیمت آتی ( تورسان، 1966) ، 3- انتخاب و عملکرد سهام (کیم و چون، 1998) ، 4- پیش بینی نرخ ارز ( سارکر، 2003) ، 5- پیش بینی ورشکستگی شرکت ها ( آتیاف 2001) ، 6- تشخیص تقلب( اسمیت و گوپتا، 2000) ، و غیره.
همچنین بسیاری از نرم افزار های تجاری برای حل حوزه وسیعی از مسائل مالی امروزی با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی تدوین شده اند ( سارکر وهمکاران،2006، 140) .
اگرچه شبکه عصبی مدلی برای تقلید هوش انسانی یک ماشین است، این شبکه ها دارای توانایی عالی از یادگیری رابطه معماری ورودی و خروجی از یک مجموعه داده را دارند بدون اینکه دانش یا پیش زمینه ای در رابطه با توزیع آماری داده داشته باشند. این قابلیت یادگیری از داده ها بدون هیچ دانش قبلی، شبکه های عصبی را برای استفاده در رگرسیون و طبقه بندی در وضعیت های واقعی مناسب می سازد. در بسیاری از کاربرد های مالی و تولید، رگرسیون و طبقه بندی بخش جدای ناپذیر از یکدیگر هستند. همچنین شبکه های عصبی به طور ذاتی غیر خطی می باشند که این شبکه ها را در مدلسازی های الگو های پیچیده داده ها نسبت به بسیاری از از شیو های سنتی که خطی هستند، دقیقتر و کاربردیتر می سازد.در بسیاری از مسائل واقعی که در حوزه مالی و تولید مطرح می شوند، کاربرد های شبکه های عصبی مصنوعی نسبت به تکنیک های رگرسیون چند گانه در طبقه بندی و تجزیه و تحلیل داده ها، دارای عملکرد بهتری بوده است. به خاطر توانایی این شبکه ها در عمومیت دادن داده های نادیده گرفته شده، این شبکه ها مناسب با داده های تورش دار، گم شده و از این قبیل می باشند.
شبکه های عصبی مصنوعی از جدیدترین روشهای هوش مصنوعی هستند که می توان برای پیش بینی سری های زمانی غیر خطی مورد استفاده قرار بگیرند( خازم، 2007، 54) .
یک شبکه عصبی تلاشیست برای مهندسی معکوس مغز، ایده اصلی شبکه عصبی از تلاش دانشمندان برای ساخت آن در ابعاد کوچکتر با نرونها و اتصالات سیناپسی ارگان مغز ناشی می شود.
هدف یک شبکه عصبی ایجاد مکانیزم یادگیری و الگوی شناختی است که برای کامپیوتر قایل فهم باشد است. بنابراین مدل های شبکه عصبی توانایی تقلید وظیفه مغز را با تقلید بر اساس نرونها به عنوان ساده ترین و پایه ای ترین جزء مغز دارند. مانند مغز انسان، مدل های شبکه عصبی شامل یک یا چند عنصر پردازشگر می باشند که از طزیق اتصالات وزن دار با یکدیگر در تعاملند، وظیفه مغز انسان را الگوبرداری می کنند. مدل شبکه عصبی می بایست با مجموعه¬ای از داده¬ها تغذیه شوند تا یادگیری لازم برای پیش بینی به عنوان نتیجه مدل حاصل شود (همان منبع، 54) .
مفهوم شبکه عصبی را می توان در اواخر صده 1800 جستجو کرد، جایی که مدلهای محاسباتی برای مطالعه عملکرد مغز به کار گرفته شدند. رویکرد یادگیری هب را برای یادگیری مدلهای شبکه عصبی ارائه کرد که می توان آن را ابتدایی ترین و پایه ای ترین مدل یادگیری بدون ناظر است.
تانک و هاپفیلد (1987) اثبات کردند که مدلهای نرونی که بر اساس مدلهای مدارهای الکترونیک کار می کنند توانایی حل مسایل پیچیده را باسرعت و دقت قابل قبولی را دارد. اجزا محاسباتی کاگنیترون از تعامل جمعی اجزا مرتبط با هم در یک شبکه حاصل می شود ( تانک و هاپفیل، 1987، 152) .
شبکههای عصبی یا به طور دقیقتر شبکههای عصبی مصنوعی، نوعی فناوری است که ریشه در علوم بسیاری از قبیل عصبشناسی، ریاضیات، آمار، فیزیک، علوم کامپیوتر، و مهندسی دارد. شبکههای عصبی در حوزههای متعددی چون ایجاد مدل، تحلیل سریهای زمانی، شناخت الگو، پردازش علائم و کنترل کاربرد دارد ( هایکن، 1999، 64) .
شبکههای عصبی فناوری پردازش اطلاعات است که از مطالعات سیستم عصبی و مغز الهام گرفته است. به عبارت دیگر شبکههای عصبی نوعی فناوری است که تلاش میکند مهارتهای سازماندهی و کسب دانش مغز انسان را تقلید کند. شبکههای عصبی اساساً از آرایشی از پردازشگرها، یا سلولها، همراه با ارتباطات بین آنها تشکیل شده است. دادههای ورودی از طریق این آرایش مورد پردازش قرار میگیرند تا به خروجیها یا نتایج برسند. تعاریف متعدد دیگری در مورد شبکههای عصبی وجود دارد، از جمله اینکه شبکههای عصبی مدل ریاضی هستند که از تعداد زیادی عناصر پردازشگر تشکیل شدهاند، این عناصر پردازشگر که در لایهها یا شکل جدیدی از محاسبه منظم شدهاند، از مدل بیولوژیکی الهام گرفتهاند ( لوبیک، 2001، 38) .
18-2 اجزای شبکههای عصبی مصنوعی
1-18-2 عناصر پردازشگر
نرونها عناصر پردازشگر اطلاعات هستند که اساس عملیات شبکههای عصبی را تشکیل میدهند. یک مدل نرونی از سه بخش اصلی تشکیل شده است: مجموعهای از سیناپسها یا ارتباطات که به هر یک از آنها وزنی اختصاص داده میشود، جمعکننده سیگنال دادهها که به وسیله سیناپس مربوطه وزندهی شدهاند، تابع محرک برای محدود کردن نوسانات خروجی نرون. در طول عملیات پردازش در شبکه های عصبی مصنوعی هر یک از اتصالات دارای وزن می باشند و این اوزان با توجه به قابلیت تغییرشان در یادگیری شبکه مورد استفاده قرار می گیرند. هنگامی که مدل مسیر نادرست را انتخاب می کند اوزان میان اتصالات واحدهای شبکه می توانند تغییر یابند و بر اساس داده ها یا شاخص-هایی اصلاح شوند، این فرآیند تا هزاران بار در یک سیکل تکرار می شوند تا جایی که به جواب صحیح برسد( خازم، 2007، 54) .
نرونها، ورودیها را دریافت میکنند، سپس آنها را مورد پردازش قرار داده و خروجیها را تحویل میدهند. ورودی میتواند داده خام یا خروجی دیگر عناصر پردازشگر باشد. خروجی نیز میتواند محصول نهایی یا ورودی نرون دیگر باشد.
نمودار 3-2 اجزای یک عنصر پردازشگر
19-2 شبکه
هر شبکه عصبی مصنوعی از مجموعهای از نرونها تشکیل شده است که در لایهها گروهبندی شدهاند. ساختار ساده شبکههای عصبی مصنوعی در شکل زیر نشان داده شده است.
نمودار 4-2 ساختار ساده شبکههای عصبی مصنوعی
1-19-2 ساختار شبکه
تپولوژی شبکه یا ساختار شبکه با توجه به اتصال و سازماندهی نرونها که عناصر پردازشگر هم نامیده می شوند مشخص می گردد.
همانند شبکههای کامپیوتری، شبکههای عصبی مصنوعی میتوانند به چندین روش متفاوت سازماندهی شوند. در پردازش اطلاعات، بسیاری از عناصر پردازشگر، محاسباتشان را به طور همزمان انجام میدهند. این پردازش موازی مشابه کار مغز است و با پردازش نوبتی محاسبات قراردادی متفاوت است. امروزه مدلها و کاربردهای بسیار متعددی برای شبکههای عصبی وجود دارد. اما متداولترین ساختار شبکههای عصبی که امروزه مورد استفاده قرار میگیرد، پرسپترون چندلایه (MLP) است (لوبیک، 2001، 38) . برخی از انواع شبکههای عصبی در نگاره (2-3) ارائه شدهاند.
در سالهای اخیر شاهد یک گسترش شدید در انواع شبکه¬های عصبی بودیم به همین دلیل معمولا شبکه-های عصبی را بر اساس طراحی ، ساختار و مورد استفاده دسته¬بندی می شوند. ساده ترین نوع شبکه عصبی، شبکه عصبی پیش خور است که یکی از ساده ترین شبکه¬ها برای به کارگیری است (راجر،2006)در این دسته از شبکه های عصبی هیچ سیکل، حلقه بسته یا تکراری وجود ندارد و این شبکه عصبی عمومی ترین و پر استفاده ترین نوع از شبکه های عصبی مصنوعی است.
در نوع شبکه اطلاعات تنها رو به جلو حرکت می کنند. داده¬ها از گره¬ها ی (نرونها) ورودی شروع به حرکت می کنند و از طریق نرونها در لایه میانی یا پنهان به لایه خروجی می رسند (پارکر، 2011)
جدول 1-2 برخی از انواع شبکههای عصبی
شبکههای برگشتی مدلهای ART
شبکههای کوهنن
شبکه هاپفیلد
شبکههای رقابتی
شبکههای پیشخور پرسپترون یک لایه
پرسپترون چند لایه
شبکههای با تقارن شعاعی
20-2 پرسپترون چندلایه
شبکههای عصبی پرسپترون، به ویژه پرسپترون چندلایه، در زمره کاربردیترین شبکههای عصبی میباشند. این شبکهها قادرند با انتخاب مناسب تعداد لایهها و سلولهای عصبی، که اغلب زیاد هم نیستند، یک نگاشت غیرخطی را با دقت دلخواه انجام دهند. شبکه MLP معمولاً از یک لایه ورودی، یک یا چند لایه پنهان و یک لایه خروجی تشکیل شده است (نمودار 5-2). جهت بیان ساختار یک شبکه چندلایه، از نمایش عبارتی کوتاه استفاده میشود. که در آن R تعداد ورودیها و Si تعداد نرونها در لایه i ام میباشد.
نمودار 5-2 ساختار پرسپترون چندلایه (MLP)
21-2 پردازش اطلاعات در شبکههای عصبی مصنوعی
شبکه شامل یک لایه ورودی، یک لایه خروجی و یک یا چند لایه مخفی بین لایه های ورودی و خروجی می¬شوند. لایه های میانی روابط بین لایه ورودی و خروجی هستند که اوزان عناصر پردازشگر رابطه غیر خطی بین متغییرهای لایه ورودی (مستقل) و لایه خروجی (وابسطه ) را برقرار می کنند( خازم، 2007، 54) .
پردازش اطلاعات در شبکههای عصبی مصنوعی از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
ورودیها
هر ورودی مربوط به یک صفت منحصر به فرد است. برای مثال اگر مسئله قیمتگذاری عرضه عمومی اولیه یک شرکت در میان باشد، صفت میتواند قیمت یا عواید حاصل از فروش باشد. ارزش صفتها، ورودیهای شبکه را تشکیل میدهند.
خروجیها
خروجی شبکه، پاسخ مسئلهای است که در پی حل آن هستیم. برای مثال در مسئله تصویب وام، خروجی شبکه عصبی مصنوعی ممکن است به جای بله یا خیر، 0 یا 1 باشد. در ضمن لایهای که خروجی آن، خروجی نهایی شبکه باشد، به لایه خروجی و لایههای دیگر به لایههای میانی موسومند.
وزنها
وزنها عناصر اصلی شبکههای عصبی مصنوعی هستند که قدرت نسبی یا ارزش ریاضی دادههای ورودی اولیه و ارتباطات متنوع انتقالدهنده دادهها از یک لایه به لایه دیگر را نشان میدهند. به بیان دیگر، وزنها اهمیت نسبی هر عنصر پردازشگر را مشخص میکنند. وزنها از اهمیت زیادی برخوردارند، چراکه یادگیری شبکه از طریق تعدیل مکرر آنها صورت میگیرد( لوبیک، 2001، 38) .
تابع جمع
توابع جمع متوسط وزنهای همه عناصر ورودی را برای هر یک از عناصر پردازشگر مشخص میکنند. این تابع اساساً به عنوان ماشه نرون عمل میکند و گاهی اوقات آستانه تحریک نیز نامیده میشود.
تابع انتقال
رابطه بین سطح فعالسازی درونی و خروجی شبکه میتواند خطی یا غیرخطی باشد. چنین روابطی توسط تابع انتقال (تابع محرک) بیان میشود. توابع انتقال بسیاری مانند تابع محرک خطی، تابع محرک آستانهای دو مقداره حدی، تابع محرک زیگموئید وجود دارد. انتخاب دقیق تابع انتقال میتواند تعیینکننده کارایی شبکه باشد. در عمل تعداد محدودی از توابع محرک مورد استفاده قرار میگیرند. در اینجا به توضیح تابع محرک زیگموئید اکتفا میشود.
یادگیری
یادگیری شبکه را در ابتدا باید از این دیدگاه مورد بررسی قرار داد که چگونه باد یادگیری را در شبکه عصبی به کاربرد. شبکههای عصبی مصنوعی مانند انسان از طریق خطاهایش یاد میگیرد. قابلیت یادگیری در شبکههای عصبی یعنی توانایی تنظیم پارامترهای شبکه در مسیر زمان که محیط شبکه تغییر میکند و شبکه شرایط جدید را تجربه میکند، با این هدف که اگر شبکه برای وضعیت خاصی آموزش دید و تغییر کوچکی در شرایط محیطی آن رخ داد، شبکه بتواند با آموزش مختصر برای شرایط جدید نیز کارآمد باشد.
کاگنیترون ابتدایی ترین مدل چند لایه یادگیری شبکه عصبی است که در دهه 1980 توسعه یافت (ویلو،2002، 91) .
این نوع شبکه عصبی جریان بی جهتی میان تمام نرونها در ساختار شبکه است.
تعداد لایه های یک شبکه، الگوی برقراری ارتباط میان عناصر پردازشگر، استراتژی تغییر اوزان و انتخاب تابع انتقال یادگیری و فرآیند آموزش یک شبکه را تعیین می کنند. فادلالا و لین (2001) بیان داشتند که، ویژگی های شبکه شامل ساختار شبکه، تعداد لایه های پنهان در قوانین یادگیری شبکه تاثیر می¬گذارند( خازم، 2007، 54) .
میتوان فرایند یادگیری را به دو نوع تقسیم نمود: یادگیری باناظر و یادگیری بدونناظر.
یادگیری باناظر
یادگیری باناظر مبتنی بر آموزش است. هدف از این نوع یادگیری حذف تفاوتهای بین الگوهای خروجی مطلوب و واقعی است. در این نوع یادگیری باید شبکه عصبی را قبل از عملیاتی شدن آموزش دهیم. فرایند آموزش شبکه عصبی شامل ارائه دادههای ورودی و خروجی به شبکه است. دادههایی که در فرایند آموزش مورد استفاده قرار میگیرند را مجموعه دادههای آموزش مینامیم. این فاز آموزش زمان زیادی میبرد و هنگامی کامل میشود که شبکه عصبی خروجیهای مورد نیاز را برای سری معین دادهها فراهم نماید. زمانیکه آموزش تکمیل شد، وزنها تعیین شده و برای عملیات واقعی مورد استفاده قرار میگیرند( هایکن، 1999، 64) .
خلاصه ای از عملیات شبکه عصبی نظارتی در شکل زیر نشان داده شده است.
نمودار 6-2 عملیات یک شبکه عصبی نظارتی
زمانی که یادگیری نظارتی درگیر می شود، سیستم تلاش خواهد نمود تا ورودی و هدف مشخص همانند قیمت سهام یا رتبه های اوراق قرضه را منطبق سازد.. فرایند با تخصیص وزن های تصادفی به ارتباط بین هر کدام از نرون ها در شبکه آغاز می شود. با دادن وزن ها، ارزش های میانی (در لایه پنهان) و سپس خروجی سیستم محاسبه می شود. اگر خروجی بهینه باشد، از این نظر که به اندازه کافی به هدف نزدیک باشد، فرایند متوقف می شود؛ وگرنه، وزن ها مورد تعدیل قرار می گیرند و فرایند ادامه پیدا می کند تا راه حل بهینه بدست آمده یا به یک قاعده توقف جایگزین برسد )شاپیرو، 2003، 172) .
اگرجریان اطلاعات در شبکه از ورودی به خروجی باشد، این شبکه، شبکه آینده نگر نامیده می شود. شبکه عصبی گفته می شود که درگیر ترویج به عقب است اگر خروجی ناکافی از طریق شبکه بازخور داده می شود به طوریکه الگوریتم می تواند بهبود یابد. به این شبکه به عنوان شبکه عصبی آینده نگر با ترویج به عقب (FFNN with BP) اشاره می کنیم )همان منبع، 172) .
یادگیری بدونناظر
در یادگیری بدونناظر که گاهی یادگیری خودناظر نیز نامیده میشود، معلم خارجی یا ناظر برای فرایند یادگیری وجود ندارد.
در عوض، کنترل داخلی عملکرد وجود دارد. شبکه به دنبال نظمها و روندهای موجود در علائم دادهها میگردد و بر طبق کارکرد شبکه تعدیلات لازم را انجام میدهد (هایکن، 1999، 64) .
عمل یادگیری با ناظر برای شبکههای که از تعداد زیادی لایههای نرونی تشکیل شدهاند، بسیار کند صورت میگیرد. معمولاٌ در این موارد تلفیق یادگیری باناظر و یادگیری بدونناظر پیشنهاد میشود.
آموزش شبکه
یکی از مسائل مهم در مرحله آموزش، انتخاب ساختار و شرایط اولیه شبکه است. همه این عوامل، تعیینکننده زمان مورد نیاز برای آموزش هستند. در شرایط ایدهآل، شبکه میتواند خصوصیات دادههای ورودی را بدون جزئیات نامربوط یاد بگیرد و طبقهبندیهای مناسبی صورت دهد.
در گام اول فرایند آموزش، دادهها به دادههای آموزش و آزمون تقسیم میشوند. پس از اینکه آموزش انجام شد، آزمون شبکه ضروری است. با استفاده از وزنهایی که از مجموعه دادههای آموزش بدست آمدهاند، مجموعه دادههای آزمون به شبکه داده میشود. در این مرحله کارایی شبکه با اندازهگیری توانایی آن در طبقهبندی صحیح دادههای آزمون مورد بررسی قرار میگیرد. آزمون جعبه سیاه (مقایسه نتایج آزمون با نتایج واقعی) رویکرد اصلی برای تعیین این مسئله است که آیا دادهها خروجیهای مناسب را تولید کردهاند یا خیر(همان منبع، 65) .
22-2 الگوریتم پسانتشارخطا
الگوریتم پسانتشارخطا پراستفادهترین روش برای آموزش شبکههای پیشخور چندلایه است به ویژه اگر شرایط زیر وجود داشته باشد:
یافتن فرمول مربوط به پدیدهها و متغیرهایی که علت اصلی آنها هستند، ممکن نباشد؛
دسترسی به دادههای زیاد برای یافتن روابط بین پدیدهها و متغیرهای اصلی، وجود داشته باشد؛
کاربر نیاز داشته باشد نتایج را به مواردی فراتر از دادههای آموزش عمومیت دهد (وانگ،2004، 123) .
چهار دلیل برای توجیه استفاده از الگوریتم پسانتشارخطا به منظور پیشبینی قیمتگذاری اشتباه عرضههای عمومی اولیه میتوان ذکر کرد:
الگوریتم پسانتشارخطا تقریباً توانایی تقریب هر تابعی را دارد.
بازار سهام یک سری قوانین و ویژگیهای تکرارشونده دارد که در پس دادهها پنهان هستند و روابط ریاضی آنها را به بازار منعکس میکنند.
توان تحمل خطای الگوریتم پسانتشارخطا بالا است.
اجرا و بکارگیری الگوریتم پسانتشارخطا آسان است(وانگ،2004، 123) .
فرایند آموزش پسانتشارخطا با مجموعه وزنهای تصادفی آغاز میشود که به ارتباطات بردار ورودی و لایهای که مستقیماً ورودیها را دریافت میدارد، اختصاص مییابند. بردار ورودی از طریق شبکه پسانتشارخطا به سمت جلو هدایت میشود. در پایان هر چرخه ، بردار خروجی با استفاده از وزنها، محاسبه شده و با بردار خروجی مطلوب مقایسه میشود. خطای شبکه پسانتشارخطا با مجموع یا میانگین مربعات خطا (تفاوت بین بردارهای خروجی مطلوب و خروجی واقعی) بیان میشود. هدف شبکه پسانتشارخطا حداقل کردن این خطا از طریق تعدیل مجموعه وزنها در هر چرخه است. زمانیکه خطای شبکه در محدوده از پیش تعیینشدهای قرار گیرد، فرایند آموزش پسانتشارخطا متوقف میشود(همان منبع، 124) .
به عقیده هچ- نیلسن شبکه عصبی پرسپترون سه لایه قادر به نگاشت تقریباً هر تابعی است (اوزون و سیفتر،2007، 210) .
23-2 بخش دوم: مروری بر پژوهش¬ها
1-23-2 پژوهش¬های داخلی
فدایی در بررسی آثار تورمی مالیات بر ارزش افزوده بر بخشهای مختلف اقتصادی در ایران (تحلیل داده-ستانده) به بررسی ظرفیت بالقوه مالیاتی کشور می پردازد که بین ظرفیت بالقوه مالیاتی و وصولیهای بالفعل، شکاف قابل توجهی وجود دارد و حاکی از آن است که با اتخاذ تدابیری در جهت اصلاح نظام مالیاتی و رفع مشکلات موجود، می توان وصولی های مالیاتی را افزایش داده و اتکا به درآمدهای نفتی را کاهش داد. بدون از بین بردن مشکلات سیستم مالیاتی، این سیستم قادر به تامین بخش عمده ای از هزینه های دولت نخواهد بود.
در این راستا می توان به مساله ((مالیات بر ارزش افزوده)) به عنوان یکی از روشهای اخذ مالیات توجه داشت که در سه دهه اخیر نیز مورد توجه و استفاده بیش از 90 کشور جهان قرار گرفته است. اجرای مالیات بر ارزش افزوده برای اولین بار در یک شکور، آثار اقتصادی متددی بر جای خواهد گذاشت که به طور کلی می توان این آثار را به سه دسته تقسیم کرد:1- آثار قیمتی (تورمی). 2- آثار توزیعی. 3- آثار درآمدی.این تحقیق در جهت بررسی آثار تورمی اجرای ((مالیات بر ارزش افزوده)) بر بخشهای مخلتف اقتصادی در ایران صورت می گیرد تا با شناخت دقیق اثار تورمی ((مالیات برارزش افزوده)) بر هر کدام از بخشهای اقتصاد و با در نظر گرفتن آثار تورم در کشورمان تدابیر لازم در این زمینه اندیشیده شود. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که از 78 بخش اقتصاد، 36 بخش اثرات قیمتی ضعیف، 13 بخش اثرات قیمتی متوسط و 29 بخش اثرات قیمتی شدید دارند (سناریوی اول).با استفاده از ((مدل قیمت)) مشاهده می کنیم که:
دامنه تورم ناشی از اعمال مالیات بر ارزش افزوده بر 78 بخش اقتصاد ایران، بین 0003/0 درصد تا 4/39 درصد متفاوت است (سناریوی دوم). در این تحقیق پیشنهاد شده است که پس از اعمال مالیات بر ارزش افزوده با نرخ 10 درصد، بخشهای اقتصادی با اثرات قیمتی شدید (29 بخش)-سناریوی اول-و بخشهایی که آثار تورمی آن بزرگتر یا مساوی 1/10 درصد است (34 بخش)-سناریوی دوم معاف گردند. نهایتا می توان گفت که 36 بخش اقتصاد قطعا می تواند مشمول مالیات بر ارزش افزوده باشد و 8 بخش نیز مشروط به درآمدهای مالیاتی مورد انتظار حاصل از 36 بخش مشمول می باشند. میزان تورم حاصل از اعمال مالیات بر ارزش افزوده با نرخ 10 درصد در کل اقتصاد، قبل از معاف کردن بخشها 5/13 درصد و پس از معاف کردن بخشها 2/1 درصد می باشد (فدایی، 1379، 22)1
موضوع ساختار سرمایه از جمله مسائلى است که تا کنون تحقیقات و آزمونهاى زیادى بر روى آن انجام شده است،و در حال حاضر نیز تحقیقات نظرى و بررسى هاى تجربى در مورد آن ادامه دارد. مباحث تئوریک در خصوص ساختار سرمایه، در پى رسیدن به حدى از تعادل بین دو منبع اصلى تامین مالى یعنى بدهى و حقوق صاحبان سرمایه است که بتواند در آن نقطه، ارزش سهام شرکت را به حداکثر رسانیده، در مقابل ،هزینه منابع تامین مالى را نیز به حداقل ممکن کاهش دهد. تحقیقات انجام گرفته منجر به مدلى کاربردى به منظور بهینه سازى ساختار سرمایه نگردیده اند. شاید یکى از دلایل این باشد که علیرغم وجود مدلهاى متفاوت براى امکان سنجش تاثیر ساختاری سرمایه بر ارزش شرکت، مدل برترى مشخص نگردیده است. در میان معیارهاى ارزشکذارى شرکت، مدل ارزش افزوده اقتصادى به عنوان مدلى نوین که با خلق ارزش در واحدهاى انتفاعى ارتباط بیشترى دارد مطرح مى گردد.
لذا در این تحقیق با این پیش فرض که EVA یک معیار مناسب در بررسى عملکرد یک بنگاه اقتصادى مى باشد، ارتباط نزدیکى با ایجاد ارزش دارد، جهت سنجش اثر ساختار سرمایه بر روى ارزش شرکت، ثروت سهامداران مورد توجه قرار مى گیرد. لذا، این تحقیق درصدد است ارتباط بین ارزش افزوده اقتصادى و ساختار سرمایه را در راستاى پاسخگویى به پرسش اصلى پژوهش مورد آزمون تجربی قرار دهد. فرضیه ای که مارا در حل مساله تحقیق هدایت می کند عبار ت است از اینکه بین EVA و نسبت های ساختار سرمایه رابطه معنی داری وجود دارد ( صوفیانی ، 1384، 13)1
ارائه اطلاعات مربوط به ارزش افزوده و اجزای آن، همچنین محتوای اطلاعاتی این متغیر حسابداری ، در چند دهه اخیر مورد بحث محافل و مجامع مالی و حسابداری بوده است. در تحقیق حاضر، هدف اصلی بررسی محتوای افزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده (شامل ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده نقدی) در مقابل سود حسابداری و وجوه نقد حاصل از عملیات می باشد.ارائه مدلی جهت پیش بینی بازده سهام براساس متغیرهای فوق نیز از دیگر اهداف تحقیق حاضر است.
بدین منظور ارتباط بازده سهام و تغییرات داده های مربوط به ارزش افزوده اقتصادی ، ارزش افزوده نقدی، سود حسابداری و وجوه نقد حاصل از عملیات ، برای شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از سال 1375 تا 1381 مورد آزمون قرار گرفته است، و در این مورد از مدلهای اقتصادسنجی استفاده می شود و جهت آزمون فرضیات مربوط، از تحلیل رگرسیون چندمتغیره برای داده ها، یکبار به شکل مقطعی و بار دیگر بصورت تجمعی استفاده می گردد . نرم افزار آماری مورد استفاده در این تحقیق نیز11SPSS- می باشد(مشایخی ، 1383، 37)2
صاحبان سرمایه به عنوان مالکان شرکت همواره به دنبال ارزیابی عملکرد مدیران این واحدها بعنوان نماینده آنها در بکارگیری منابع سرمایه گذاری شده خود می باشند و در این رابطه از معیارهای مختلفی استفاده می نمایند. یکی از معیارهای جدید مطرح شده برای ارزیابی عملکرد ارزش افزوده اقتصادی می باشد. این معیار نتایج عملکرد مدیریت واحد تجاری را با توجه به منابع در اختیار آنها اندازه گیری می کند. تحقیق حاضر به منظور تعیین ارتباط بین عملکرد کارا و بهره ورانه مدیران و خلق ارزش واقعی برای شرکت به بررسی تاثیر استفاده کارا از منابع در ایجاد ارزش برای شرکت ها می پردازد. بدین منظور دو فرضیه اصلی در این تحقیق طراحی شد.
فرضیه اصلی اول مبنی بر “نسبت های فعالیت یا کارایی در یک واحد تجاری با ارزش افزوده اقتصادی خلق شده توسط آن واحد رابطه ای معنادار دارد” بود. فرضیه اصلی دوم نیز عبارت از “نسبت گردش کل دارایی ها در یک واحد تجاری بیشترین همبستگی را با ارزش افزوده اقتصادی خلق شده توسط آن واحد دارد” بود.
پس از آزمون فرضیات فرعی تحقیق همبستگی معناداری بین هیچیک از 4 نسبت فعالیت مورد بررسی (به استثنای همبستگی ضعیف مشاهده شده بین گردش موجودی کالا و EVA که قابل اغماض بود) و EVA محاسبه شده شرکت ها طی دوره بررسی بدست نیامد. در نتیجه اولین فرضیه اصلی این تحقیق رد شد. همچنین با توجه به نتایج به دست آمده از آزمون فرضیات فرعی تحقیق بیشترین همبستگی بین EVA و گردش موجودی کالا مشاهده شد که درنتیجه فرضیه اصلی دوم این تحقیق نیز رد شد (حراف عموقین ، 1383، 64)1
هدف از انجام این تحقیق اولویتبندی روشهای پاداشدهی در ارتباط با افزایش انگیزه مدیران به منظور افزایش ثروت سهامداران است تا بدینوسیله صاحبان صنایع بتوانند بهترین روش پاداشدهی را انتخاب نمایند و از این طریق مهمترین هدف سازمان که ایجاد ارزش افزوده برای مالکان است را محقق نمایند.همچنین هدف دیگر تحقیق حاضر ارائه روش پاداشدهی مناسب در جهت کاهش تعارض میان مدیران و مالکان میباشد.بطوریکه پاداش پرداختی بیشترین همبستگی را با عملکرد مدیران نیز داشته باشد ( صارمی ، 1380، 35)2
سرمایه گذاران امروزه بیش از هر زمان دیگر خواهان ارزش سهام هستند. تئوری مالی از مدتها پیش هدف نهایی شرکتها را حداکثر کردن ارزش سهام بیان داشت است. این مساله از زمانی که سهامداران مالک شرکت و موسسه شده وسرمایه گذاران منطقی بازده بلند مدت مناسبی از سرمایه گذاری خود طلب نمودند ، بصورت یک امر طبیعی و بدیهی در آمد. در گذشته ، این هدف نهایی اغلب بدرستی فهمیده نشده بود و مورد توجه قرار نمی گرفت و به طور سنتی معیارهای اندازه گیری نظیر بازده سرمایه گذاری و سود هر سهم با وجود اینکه از لحاظ تئوری با افزایش سهامدار بدرستی همبستگی ندارند، اما بعنوان مهمترین معیارهای اندازه گیری عملکرد وحتی پایه و مبنایی برای پاداش دراکثر شرکتها مورد استفاده قرار می گرفت. یکی از متداول ترین معیارهای مبتنی بر ارزش که در سالهای اخیر به شدت مورد توجه واقع شده است ارزش افزوده اقتصادی EVA می باشد. در این تحقیق توانایی EVA را در ارائه اطلاعات مناسب درخصوص بازده سهام بررسی و آن را با یکی از معیارهای قدیمی تر ( سود عملیاتی ) مقایسه کردیم. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل آماری اطلاعات جمع آوری شده ، دریافیتم که از دو معیار فوق الذکر فقط سود عملیاتی OIدارای بار اطلاعاتی در زمینه توضیح تغییرات بازده سهام می باشد و EVA در این زمینه دارای بار اطلاعاتی نمی باشد . بهرحال تحقیق حاضر این ادعا که EVA بهترین معیار ارزیابی است را تایید نمی کند. لازم به ذکر است اگر چه براساس نتایج این تحقیق معیار تعیین کننده در بازار سهام ایرانOI است اما این مساله به معنی ضعف EVA نیست بلکه ایراد به بازار سهام وارد است زیرا که بدلایل عدم کارایی وهمچنین توجه بیشتر بازار به معیارهایی که عملکرد واقعی را نشان نمی دهند باعث شده است که این نتایج حاصل شود ( جلیلی ، 1380، 51) .
2-23-2 پژوهش¬های خارجی
استیوارت ،1991 معتقد است که سود ، سود هر سهم و رشد سود ، معیار های گمراه کننده ای از عملکرد شرکت هستند و ارزش افزوده ی اقتصادی بهترین معیار ارزیابی عملکرد است. ارزش افزوده ی اقتصادی همان عاملی است که قیمت سهام را حرکت وا می دارد. بعد از این ادعا پژوهش های زیادی برای بررسی این موضوع انجام شد. در پژوهش های مزبور رابطه بین ارزش افزوده ی اقتصادی با ارزش افزوده بازار بررسی و رابطه آن با معیارهای سنتی ارزیابی عملکرد مقایسه شد.
نتیجه برخی از این پژوهش ها یومار و همکاران ، 1996؛ ابرایان ، 1996 ؛ میلونوویچ و تسویی ، 1996 نشان دادند که رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار بیشتر از رابطه ای است که معیار های سنتی ارزیابی عملکرد با ارزش افزوده بازار دارند.
در پژوهش های دیگری که توسط لهن و ماخیجا ،1996، چن و داد ،2001 و ورثینگتون و وست ،2004 رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام بررسی و با رابطه معیارهای سنتی ارزیابی عملکرد و بازده سهام مقایسه شد که نتیجه بیشتر پژهش های مزبور نشان دادند که هنوز سود حسابداری دارای بیشترین ارتباط با بازده سهام است. بنابراین در بیشتر پژوهش های تجربی تا کنون انجام شده است ، تاکید بر بازده سهام بود.