پروژه دانشجویی مقاله بررسی «اثبات جهان خارج جسمانی» با تأکید بر دیدگاه صدرالمتألّهین تحت word دارای 27 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله بررسی «اثبات جهان خارج جسمانی» با تأکید بر دیدگاه صدرالمتألّهین تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله بررسی «اثبات جهان خارج جسمانی» با تأکید بر دیدگاه صدرالمتألّهین تحت word
چکیده
مقدّمه
گزارش دیدگاه فیلسوفان پیشصدرایی
الف. فارابی
ب. ابنسینا
ج. بهمنیار
د. غزالی
ه . شیخ اشراق
و. فخر رازی
ز. محقّق طوسی
گزارش و بررسی دیدگاه صدرالمتألّهین
دلیل اول
دلیل دوم
دلیل سوم
دلیل چهارم
نتیجهگیری
••• منابع
پی نوشت ها:
بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله بررسی «اثبات جهان خارج جسمانی» با تأکید بر دیدگاه صدرالمتألّهین تحت word
ـ ابنسینا، حسین بن عبداللّه، التعلیقات، تحقیق عبدالرحمن بدوی، قاهره، الهیئه المصریّه العامّه للکتاب، 1973
ـ بهمنیار، التحصیل، تصحیح مرتضی مطهّری، تهران، دانشگاه تهران، 1349
ـ رازی، فخرالدین، شرح عیونالحکمه، تحقیق احمد حجازی، تهران، مؤسسه امام صادق (ع)، 1373
ـ سهروردی، شهابالدین یحیی، مجموعه مصنّفات، تصحیح هانری کربن و دیگران، تهران، انجمن فلسفه ایران، 1397ق
ـ طوسی، نصیرالدین، تلخیص المحصّل، تهران، دانشگاه تهران، 1359
ـ غزالی، ابوحامد، مقاصد الفلاسفه، تحقیق سلیمان دنیا، تهران، شمس تبریزی، 1382
ـ فاخوری، حنا و خلیل الجر، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1382
ـ فارابی، ابونصر، التعلیقات، تحقیق جعفر آلیاسین، بیروت، دارالمناهل، 1408ق
ـ ملّاصدرا (صدرالدین محمّدبن ابراهیم شیرازی)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1981م
چکیده
پرسش اصلی ما در این پژوهش این است که: «آیا وجود جهان خارج جسمانی اثباتپذیر است؟» نویسنده ابتدا تلاش کرده است، با بررسی متون و منابع فلسفه اسلامی، گزارشی اجمالی از دیدگاه فیلسوفان مسلمان درباره «اثبات جهان خارج جسمانی» ارائه کند؛ در این گزارش، به دیدگاه فارابی، ابنسینا، بهمنیار، شیخ اشراق، و محقّق طوسی اشاره شده است. نویسنده سپس، با تمرکز بر دیدگاه صدرالمتألّهین در اینباره، به بررسی ابعاد گوناگون این دیدگاه پرداخته است. این پژوهش با روش تحلیلی ـ عقلی انجام شده است. بر پایه این روش، همه مقدّماتی که در شکلگیری دیدگاه صدرالمتألّهین نقش داشته ـ خواه مقدّماتِ نمایان و خواه مقدّمات پنهان ـ به طور صریح در مقاله ذکر شدهاند
کلیدواژهها: جهان خارج، ادراک حسّی، برهان عالم جسمانی، صدرالمتألّهین
مقدّمه
همه ما، هر روز، با جهان خارج از خویش در ارتباط هستیم؛ برای رفتن به محل کار از وسایل نقلیه استفاده میکنیم، هنگام گرسنگی به سراغ غذا میرویم، و برای نوشتن از کاغذ و قلم استفاده میکنیم. امّا آیا شده است که به وجود این کاغذ و قلم و به طور کلّی، به وجود جهان خارج جسمانی شک کنیم؟ یکی از بحثهایی که در فلسفه معاصر غربی به آن توجه شده چگونگی علم به جهان خارج است. فیلسوفان معاصر به این مسئله پرداختهاند که آیا میتوان به جهان خارج جسمانی علم پیدا کرد؟ همچنین، اگر علم به جهان خارج امکانپذیر است، این علم چگونه به دست میآید؟ شاید در آغاز به نظر برسد این پرسش مسئله تازهای است که سابقهای در فلسفه اسلامی ندارد، ولی با مراجعه به متون فلسفه اسلامی درمییابیم که بسیاری از فیلسوفان مسلمان به این مسئله پرداخته و به دنبال راههایی برای اثبات جهان خارج جسمانی بودهاند. در این مقاله، با تمرکز بر اندیشههای صدرالمتألّهین، دیدگاه او در این زمینه را بررسی میکنیم
پیش از ورود به این بحث، مناسب است توضیحی را درباره روش انجام این پژوهش بیان کنیم. در این پژوهش، که بر مطالعه و بررسی متون و منابع نوشتاری استوار گشته، کوشش شده است تا در نقل سخن فیلسوفان بیش از هر چیز از منابع دست اول استفاده شود. همچنین، در بررسی مسئله، به سیر تکاملی آن در بستر تاریخ توجه شده است؛ یعنی، بر پایه تاریخ فلسفه اسلامی، نخست به دیدگاه فارابی اشاره کرده، سپس به ترتیب به سراغ فیلسوفانی رفتهایم که تلاش کردهاند تا بر یافتههای قبلی بیفزایند. هدف از انتخاب این روش آن بوده است که خواننده با مطالعه این پژوهش به تصویری از سیر تکاملی موضوع دست یابد
افزون بر این، در گزارش و بررسی دیدگاه صدرالمتألّهین، روش تحلیلی ـ عقلی برگزیده شده است. در این روش، باور بر آن است که یک دیدگاه با توجه به الگوی مبناگروی بر مجموعهای از مقدّمات استوار است، ولی لزوما چنین نیست که یک متفکر، در نوشته خود، فقط به بیان این مقدّمات اکتفا کند؛ بلکه در برخی از موارد، مطالب دیگری را نیز که ارتباط منطقی چندانی به دیدگاه وی ندارند مطرح میکند. از اینرو، گام اساسی در فهم دیدگاه یک متفکر این است که آن دسته از مقدّمات و شروط لازم و کافی را که به دیدگاه مذکور انجامیدهاند از سایر مطالب بازشناسیم. در این مقاله، تلاش شده است تا در گزارش یک دیدگاه، همه مقدّماتی که در شکلگیری آن دیدگاه نقش داشتهاند ـ خواه مقدّماتِ نمایان و خواه مقدّمات پنهان ـ به طور صریح ذکر شوند، به گونهای که هر مقدّمه با شماره خاصی در جایگاه منطقی خود قرار گیرد. این روش، علاوه بر اینکه برای گزارش دیدگاه مفید است، برای بررسی آن نیز سودمند خواهد بود؛ زیرا، با پیروی از این روش، به خوبی میتوان نشان داد که ضعف هر دیدگاه دقیقا به کدامیک از مقدّمات آن برمیگردد
نکته دیگری که توجه به آن پیش از ورود به بحث لازم است، اینکه درباره علم به جهان خارج به دو شیوه میتوان مطالعه و بررسی کرد: شیوه نخست آن است که با رویکردی معرفتشناختی به بررسی این مسئله بپردازیم که آیا علم ما به جهان خارج، صادق است؟ به عبارت دیگر، به بررسی ارزشِ معرفتشناختی علم به جهان خارج بپردازیم. شیوه دوم آن است که با رویکردی هستیشناختی به بررسی این مسئله بپردازیم که آیا جهان جسمانی وجود دارد؟ و ما چه دلیلی بر اثبات جهان خارج جسمانی داریم. صدرالمتألّهین در بررسی این مسئله از رویکرد دوم پیروی کرده است
گزارش دیدگاه فیلسوفان پیشصدرایی
الف. فارابی
گزارش دیدگاه فیلسوفان مسلمان پیشصدرایی را با فیلسوف بنام اسلامی، فارابی (258ـ339ق)، آغاز میکنیم. فارابی به لحاظ نظام هستیشناختی، به پیروی از فیلسوفان نوافلاطونی، قائل به «نظریه فیض» است و اعتقاد دارد که عقول از فیض واجبالوجود وجود میگیرند و آخرین آنها، که عقل فعّال باشد، از جهتی سببساز تحقّق نفوس ارضی شمرده میشود و از جهتی دیگر (به واسطه افلاک) سبب وجود عناصر اربعه، یعنی آب، خاک، هوا، و آتش، است. به نظر او، اجسام از راه تحرّک افلاک پدید میآیند. فارابی، در بخشی از نظام فلسفی خود، به بیان انواع جسم میپردازد.[176]
این مطالب، جملگی، بر اذعان فارابی به وجود جهان جسمانی دلالت دارند. امّا دیدگاه وی درباره علم به جهان خارج به چه ترتیب است؟ او در کتاب التعلیقات حواس را معتبر دانسته؛ با این حال، افزوده که مُدرِک حقیقی «نفس» است و نفس از اشیا منفعل میشود.[177] به باور فارابی، ما قدرت آگاهی یافتن از اشیا را نداریم و از جسم، فقط همینقدر میدانیم که شیئی است که ویژگیهایی دارد: طول، عرض، و عمق.[178] هرچند او در این عبارت به انکار توانایی نفس در کسب معرفت نسبت به حقیقت اشیای جسمانی پرداخته است؛ ولی اگر جهان خارج را به جوهر دارای طول، عرض، و عمق تعریف کنیم، از نظر وی میتوان نسبت به وجود چنین جوهری معرفت یافت
ب. ابنسینا
گزارش بعدی ما درباره ابنسینا (370ـ425ق) است. او در کتاب التعلیقات معرفت به حقیقت اشیا را در گرو شناخت اسباب و لوازم آنها دانسته، و بیان داشته است: ما چون از اسباب اشیا آگاهی نداریم، و آنها را صرفا از این جهت که محسوساند میشناسیم، پس معرفت به حقیقت اشیا را مقدور نخواهیم یافت.[179] وی افزوده است: نمیتوان جهان خارج جسمانی را مستقیما با عقل شناخت؛ زیرا عالم جسمانی دارای مادّه است و مادّه مانع از معقول واقع شدن اشیا میگردد. او در بخش دیگری از همان کتاب، وجود اجسام و اعراض آنها بلکه وجود عالم محسوس را ظاهر دانسته است.[180] ولی به راستی مراد ابنسینا از این «ظاهر» چیست؟ وی گفته است: «و الحسّ ینال الظّاهر الّذی لیس هو الذّات المشعور بها.»[181] در این قسمت، ابنسینا اصطلاح «الظّاهر» را در مقابل «الذّات» قرار داده و گویا مرادش از ظاهر همان صورت و نمودی است که از اشیا بر حواس منطبع میشود. بر طبق این بیان، ظاهر بودن ادراکات حسی را نمیتوان به معنای بداهت آنها دانست
ج. بهمنیار
پس از ابنسینا به سراغ شاگرد او، بهمنیار (م 458ق)، میرویم. از نظر بهمنیار، جهانِ خارجْ نیازی به اثبات ندارد؛ زیرا جوهر جسمانی به وسیله حس درک میشود.[182] البته، او به بیان همین عبارت بسنده کرده و توضیح نداده است که آیا ما با استفاده از حسّ، به وجودِ جوهر پی میبریم یا فقط از عوارض آن آگاه میشویم؟ بهمنیار در بخش منطق، از کتاب التحصیل، مشاهدات را جزء قضایای بدیهی و «واجبالقبول» شمرده و برای آن، حُکم به وجود و هستی خورشید را مثال آورده؛ امّا در بخش دیگری از همان کتاب به اثبات وجود جسم عنصری پرداخته است.[183] اگر عبارت اخیر را نظر نهایی بهمنیار بدانیم، به این نتیجه میرسیم که: از نظر او، علم ما به جهان خارج جسمانی بر اساس احساس و با استفاده از استدلال عقلی به دست آمده است
د. غزالی
