پروژه دانشجویی تحقیق وضعیت زنان در عصر جاهلیت قدیم و مدرن تحت word دارای 65 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق وضعیت زنان در عصر جاهلیت قدیم و مدرن تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق وضعیت زنان در عصر جاهلیت قدیم و مدرن تحت word
مقدمه
1-فصل اول: (کلیات تحقیق و مفهوم شناسی)
1-1-تعریف و تبیین موضوع
2-1-ضرورت و اهمیت تحقیق
3-1 -فواید و اهداف تحقیق
4-1- پیشینه تحقیق
5-1- سؤالات تحقیق
6-1- فرضیه
7-1- روش تحقیق;
8-1- ساختار و محدوده تحقیق
9-1- مفاهیم و اصطلاحات کلیدی
10-1- موانع و مشکلات تحقیق
11-1-مفهوم زن
1-11-1-زن دریای عواطف و احساسات
2-11-1-زن یک موجود پر عاطفه است
3-11-1-مقام و شخصیت زن در اسلام
2-فصل دوم:( وضعیت زنان در عصر جاهلیت قدیم)
1-2- وضعیت اجتماعی زنان در عصر جاهلیت قدیم
1-2-2-ازدواج و طلاق;;
2-2-2-پوشش زن;;
2-2- وضعیت اقتصادی زنان در عصر جاهلیت قدیم
1-2-2- مهریه;
2-2-2- حق ارث;
3-2-2- حق نفقه;
4-2-2-اشتغال زنان;
3-2- وضعیت فرهنگی و علمی زنان;;
3-فصل سوم:(وضعیت زنان در عصر جاهلیت مدرن)
1-3-وضعیت اجتماعی زنان در عصر جاهلیت مدرن;
1-1-3- ازدواج و طلاق
2-1-3- پوشش
3-1-3- لاقیدی ، خودنمایی و سه دوره خطرناک فراروی امت اسلامی;
2-3- وضعیت اقتصادی زن در جاهلیت مدرن
1-2-3- مهریه;
2-2-3-حق ارث
3-2-3- حق نفقه;
3-3- اشتغال زنان در جاهلیت مدرن;
4-3- پیامدهای منفی اشتغال زنان
5-3- وضعیت فرهنگ زنان در جاهلیت مدرن
6-3-مظلومیت های زن در جاهلیت مدرن
1-6-3-زن ملعبه سرمایه داران;
2-6-3- زن ملعبه مردان بی بند و بار;;
3-6-3- زن کالای تجاری
4-6-3- زن اسیر مد گرایی;
4-فصل چهارم:(زن در قرآن)
1-4-زن در قرآن;
2-4- اهتمام قرآن به شخصیت زن;
3-4- الگو از نظر قرآن;;
4-4- نمونه زنان مذموم از نظر قرآن;
1-4-4- زن لوط و زن نوح
5-4- نمونه زنان ممدوح;
1-5-4-زن فرعون و مریم(س)
2-5-4-مقام ویژه حضرت مریم(س);
3-5-4- منزلت حضرت زهرا(س) در قرآن
4-5-4-خدیجه با وفا و با اخلاص;
1-4-5-4-سلام رساندن خداوند توسط جبرئیل به خدیجه(س)
2-4-5-4- یاد کردن پیامبر(ص) از خدیجه تا آخر عمر;
6-4- سیمای زنان در آخرالزمان;
مقاله تحقیق
نتیجه گیری
فهرست منابع;
بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق وضعیت زنان در عصر جاهلیت قدیم و مدرن تحت word
قرآن
1آذر تاش آذرنوش ، فرهنگ معصر عربی-فارسی ، نشر نی ، چاپ سوم ، تهران
2انیس، ابراهیم، منتصر،عبدالعظیم، المعجم الوسیط، انتشارات اسلامی، چاپ دوم، قم
3پارسا ، طیبه ، پوشش زن در گستره تاریخ ، انتشارات احسن الحدیث ، چاپ دوم ،قم
4پیمانی،عبد الرسول، شرعتی، محمد امین، نهج الفصاحه، انتشارات خاتم الانبیا، قم،
5تونه ای، مجتبی، موعودنامه، فرهنگ الفباء مهدویت،انتشارات مشهور و میراث ماندگار،بی تا، بی جا
6سلیمان،کامل، روزگار رهایی، ترجمه علی اکبر مهدی پور، دفتر نشر آفاق، چاپ چهارم،
7جوادی آملی، عبد ا;، زن در آیینه جلال و جمال، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم
8حرآملی، محمد ابن حسن، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث،چاپ دوم،
9 خمینی(ره)، روح الله ، صحیفه نور، انتشارات، شرکت سهامی چاپخانه وزارت ارشاد اسلامی
10دوانی، علی، مهدی موعود، ترجمه، ج13 ، بحارالانوار علامه مجلسی، انتشارات دارالکتب الاسلامیه،
11زعفران چی، لیلا سادات،اشتغال زنان، دفتر مطالعات، و تحقیقات زنان، چاپ اول، تابستان
12طباطبایی، علامه سید محمد حسین، زن در قرآن، محمد مرادی، مرکز نشر هاجر، چاپ اول زمستان
13طبرسی، ابوعلی الفضل بن الحس،تفسیر مجمع البیان، ترجمه حجه الاسلام علی کرمی، ج
14عمید، حسن، فرهنگ عمید، انتشارات امیرکبیر، چاپ 16،
15عظیمی، زهرا، نگاهی به حقوق زن در اسلام، مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما، چاپ اول
16فتاحی زاده، فتحیه، زن در تاریخ و اندیشه اسلامی، مرکز پژوشهای اسلامی صدا وسیما، چاپ اول،1386، قم
17فیض کاشانی، محمد ابن المرتضی، محجه البیضاء، دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم
18مهریزی، مهدی، زن، نشر خرم، چاپ اول،1377، قم
19مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج52، انتشارات اسلامیه،چاپ سوم، خرداد
20مطهری مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، انتشارات صدرا، چاپ نهم، دی
21مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 14 و 27، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، بی تا، انتشارات فراهانی، تهران
22معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، انتشارات بهزاد،
23نوری همدانی،حسین،جایگاه بانوان در اسلام، انتشارات مهدی موعود،چاپ پنجم، تابستان
-وضعیت زنان در عصر جاهلیت قدیم
شناخت وضعیت زن در عصر جاهلی از آن جهت حائز اهمیت است که ما راا به تحول نقش و جایگاه وی در دوره ظهور پیامبر اکرم (صلی ا;علیه وآله وسلم) رهنمون می شود. بررسی و شناخت میزان نقش اسلام در بازگرداندن زن به هویت، حیثیت و کرامت خدا داد انسانی خود، ما را بر آن می دارد جایگاه و موقعیت زن جاهلی را با تأکید بر وحی، مورد دقت قرار دهیم
در این زمینه با دو عقیده ی متفاوت روبرو می شویم: برخی معتقدند که زن عرب پیش از اسلام، با عفت و شرافت زندگی می کرد و از آزادی و اختیارات کافی بهره مند بود و استقلال رأی و اراده داشت، به ویژه زن بادیه نشین که همکار مرد و شریک سختی و راحتی وی در سفر و حضر بوده است1
برخی دیگر معتقدند زن در عصر جاهلیت نخستین ،جایگاه انسانی و اجتماعی شایسته ای نداشت؛ چنان که آیات قرآن نیز مؤید همین معنی است. در ذلت و خواری زن همین بس که حیاتش مایهی ننگ و عار بود. البته زنانی هم چون حضرت خدیجه سلام ا; علیها نیز یافت می شدند که از کرامت و شأن بایسته بر خوردار بودند، اما اینان جزء استثناها به شمار می آیند2
امام خمینی (ره) وضعیت اسف بار زن را در عصر جاهلی به تصویر کشیده و نقش اسلام را دراین مورد گوشزد می کند:«در جاهلیت زن مظلوم بود و اسلام منت گذاشت بر انسان؛ زن را از آن مظلومیتی که در جاهلیت داشت بیرون کشید. مرحله ی جاهلیت، مرحله ای بود که زن را مثل حیوانات، بلکه پایین تر از او قلمداد می کردند، زن در جاهلیت مظلوم بود، اسلام زن را آن لجن زار جاهلیت بیرون کشید»3
ویل دورانت نیز وضعیت زن در دوره های پیش از اسلام ، تحقیر آمیز دانسته است، در میان آن ملت ها ، زن از لحاظ تحریم، رتبه اول را داشته است به طوری که هر لحظه با هزاران خرافه علتی می تراشیدند و او را نجس، خطرناک و غیر قابل لمس معرفی میکردندبه خصوص در دوران عادت ماهانه، و یا وضع حمل4 به همین دلیل لازم می دانیم وضعیت زن در عصر جاهلی را در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار دهیم
1-2-وضعیت اجتماعی زن در جاهلیت قدیم
1-1-2 - ازدواج و طلاق
در جامعه ی جاهلی، بیتر مرد از حق انتخاب همسر برخوردار بود و زن کمتر در این باره نقش ایفا می کرد، چنان که حق اول نسبت به هر دختر، برای پسر عموی او بود و آگر پسر عمر به ازدواج با دختر تصمیم داشت دیگران حق پیش قدمی نداشتند
در آن دوران تعدد زوجات هیچ محدوده ای نمی شناخت این در حالی بود که برقراری عدالت بین ایشان هیچ لزومی نداشت و هر کدام نزد مرد، محبوب تر بود، وضع بهتری داشت. طلاق در دست مرد بود و به آسانی انجام می گرفت. در بیشتر موارد از روی غضب و جهالت و به قصد انتقام جویی یا تنبیه زن یا قبیله تحقق می یافت، زن پس از طلاق، حق ازدواج با مرد دیگری را نداشت، چون تعصب افراطی مرد اجازه نمی داد همسر سابق خود را با مرد دیگری ببیند، از این رو در مواری هنگام طلاق به طور رسمی چنین حقی برای مرد لحاظ می شد، البته در مواردی با گرفتن مالی به ازدواج سابق خود با مرد دیگری رضایت می داد
عدم محدودیت طلاق نیز ابزاری در دست مرد به منظور آزردن زن بود؛ یعنی قبل از اتمام عده رجوع می کرد و دباره طلاق می داد و زن را بلاتکلیفی قرار میداد
2-1-2-پوشش زن
به گفته بعضی از نویسندگان و تاریخ شناسان، زنان قبل از اسلام حجاب نداشتند، برخی دیگر معتقدند که زنان قبل از اسلام دارای حجاب بودند و عفت آنها ثمره ی آزادیخواهی و استقلال طلبی آن روز عرب می باشد. در این زمینه نظرات متعددی بیان شده است. از آن جمله دکتر هیکل می نویسد:«قبل از اسلام زنان حجاب نداشتند و زینت خود را آشکار می ساختند، بعد ها، اسلام این کار را حرام کرد»1
در کتاب «محمد پیغمبری که از نو باید شناخت» نوشته ی کنستان ویرژیل گیورگیو،ترجمه ذبیح ا; منصوری گفته شده «پیامبر اکرم (صلی ا; علیه وآله وسلم) در آخرین سفر حج خود که معروف به«حجه الوداع» است در برابر جمعیت فراوانی کهدر اطراف او بودند خطبه مهمی را ایراد کرد که در این خطبه در مورد زنان مطالبی را فرمودند:« ای مردم اینک در مورد زنهای شما صحبت می کنم، زنان شما بر شما حق دارند و شما هم به زنها ی خود حق دارید وظیفه آنها این است که، نگذارند شخصی وارد بستر شما شود جز خود شما و کسانی که مورد محبت شما نیستند، به خانه راه ندهد، اگر آنها به وظیفه خود عمل کردند و از شما اطاعت کردند و وظیفه خود را به انجام رسانیدند، آنها غذای مناسب بخورانید و لباس مناسب بر آنها بپوشانیدو;»
قرآن کریم می فرماید:« وقرن فی بیوتکن ولا تبرجن تبرج الجاهلیه الاولی;»2
و در خانه هایتان قرار گیرید و مانند روزگار جاهلیت قدیم زینت های خود را آشکار نکنید
در این آیه«تبرج» به معنای آشکار شدن در برابر مردم است و از ماده (برج)گرفته شده است که در برابر دیدگان همه ظاهر است. در کهن ترین متن لغوی آمده: آن گاه که زن زیبایی های گریبان و چهره را بنمایاند گفته می شود تبرج کرده است3
اما اینکه در این آیه منظور از «جاهلیت اولی» چیست؟ ظاهراٌ همان جاهلیتی است که مقارن عصر پیامبر بوده و به طوری که در تواریخ آمده در آن موقع زنان حجاب درستی نداشته و دنباله ی روسری های خود را به پشت سر می انداختند به طوری که گلو وقسمتی از سینه و گردن بند و گوشواره های آنها نمایان بود و به این ترتیب قرآن کرین، همسران پیامبر را از این گونه اعمال باز داشت. بدون شک این یک حکم عام است و تکیه آیات بر زنان پیامبر، به عنوان تأکید بیشتر است. به هر حال این تعبیر نشان می دهد، جاهلیت دیگری همچون جاهلیت عرب در پیش است که ما امروز در عصر خود آثار این پیشگویی قرآن در دنیای متمدن مادی را می بینیم
البته بعضی از مفسران «جاهلیت اولی» را به فاصله میان نصرت آدم علیه سلام و حضرت نوح و یا فاطمه میان عصر حضرت داوود(ع) و سلیمان، که زنان با پیراهن های بدن نما بیرون می آمدند تفسیر کرده اند4
در تفسر نمونه ج 14 ص 440 و هم چنین در تفسیر مجمع البیان ج9 ص612 در مورد آیه ««ولیضربن بخمرهن علی جیوبهن» زنان باید روسری خود را بر روی سینه و گریبان خویش قرار دهند»فرموده اند مقصود ازاین آیه پوشاندن سر و گردن و گریبان است، زنان عرب معمولاً پیراهن هایی می پوشیدند که گریبان هایشان باز بود، دورگردن و سینه را نمی پوشانید، روسری هایی هم که روی سر خود می انداختند از پشت سر می آویختند و قهراً گوش ها و بنا گوش و گوشواره ها و جلو سینه و گردن نمایان می شد، این آیه دستور می دهد که باید قسمت آویخته ی همان روسری ها را از دو طرف روی سینه و گریبان خود بیفکنند تا قسمت های یاد شده پوشیده گردد
در جاهلیت، بین زنان و مردان، حجابی نبود و آنها به سهولت با هم معاشرت و گفتگو می کردند و نگاه به همدیگر هیچ عار و ننگ نبود جالب این است که بعضی ریشه ی عشق های آتشین عرب جاهلی را همین آزادی در معاشرت می داند. از دیگر شواهد بی انظباطی در روابط زن و مرد در دوران جاهلی، طواف برهنه ی زنان دور خانه ی خداست. درباره ی ریشه ی این عمل اختلاف است، برخی ریشه ی آن را به نزاع بین زن و شوهری می دانند که شوهر شرط جدایی از همسر را طواف برهنه زن در خانه خدا قرار داد که بعد ها مرسوم شد، برخی نیز آن را ناشی از مبالغه در عبودیت و خارج شدن از لباس هایی که در آن مرتکب گناه شده بودند دانسته اند ولی آن چه مسلم است این است که موسم حج در جاهلیت به فصلی برای عرضه زنان بر مردان تبدیل شده بود، برخی از زنان به مقصد دلربایی از مردان، به صورت عریان طواف می کردند تا خواستگار مورد نظر شان پیدا شود. اختلاط، بی بند و باری و شهوت رانی به حدی بود که شاعر هوس باز اموی، عمربن ربیعه، در شعری حسرت آن روز ها را می برد و آرزوی بازگشت آن ایام و طواف ها را می کرد1
2-2- وضعیت اقتصادی زنان در عصر جاهلیت قدیم
منابع تاریخی در کنار محرومیت های فراوانی که زن در جاهلیت دچار آن بود، سه محرومیت مالی را گزارش کرده اند؛ محرومیت از ارث و مهریه و حق نفقه که از بارزترین محرومیت های اقتصادی زنان در آن دوران است. گرچه بحث کردن از ارث در ردیف مباحث حقوقی قرار دارد؛ اما از آن جا که ارتباط مستقیم با وضعیت مالی و اقتصادی دارد، در این جا به آن می پردازیم
1-2-2-مهریه:
در عصر جاهلیت نظر به اینکه برای زنان ارزشی قائل نبودند، غالباً مهر را که حق مسلم زن بود، در اختیار اولیای او قرار میدادند، و آن را ملک مسلم آنها می دانستند، گاهی نیز مهر یک زن را، ازدواج زن دیگری قرار می دادند به این گونه که مثلاً برادری، خواهر خود را به ازدواج دیگری در می آورد که او هم در مقابل ، خواهر خود را به ازدواج وی درآورد و مهر این دو زن، همین بود
از ابتدای تولد دختر، به پدرش تبریک می گفتند که«هنیئاً لک النافجه، عامل زیاد کننده ی ثروت بر تو مبارک باد». پدر در عوض مخرج بزرگ کردن دختر، مهر او را بخشی از ثروت او قرار می داد. این پول به مروروسیله ای برای تفخر شد و پول بیشتر نشانه بزرگی و مطلوبیت بیشتر زن بود
در آن زمان ، که مهر به پدر تعلق می گرفت و زن ماند یک برده به خانه شوهر می رفت و شوهر او را استثمار می کرد، فلسفه مهر باز خرید دختر از پدر بود2
2-2-2-حق ارث:
تا پیش از ظهور اسلام، در بیشتر امت های آن زمان و نیز اعراب، زن از ارث بردن محروم بود، تا آن جا که اعراب یکی از ویژگی های ارث بردن را مرد بودن وارث می دانستند و اساساً به زن ارث نمی- دادند. حتی گاهی خود زن نیز پس از فوت شوهرش به همراه دیگر دارایی های متوفی به ارث برده می شد؛ بدین صورت که هر کس می خواست، می توانست جامعه ای بر سر او بیندازد و این گونه زا را به ارث برد. اگر دلش می خواست، می توانست با او ازدواج کند. بدون آن که مهری بپردازد و اگر نمی خواست با او ازدواج کند، زن را نزد خود نگه می داشت تا از او بهره ببرد یا او را شوهر می داد و مهریه اش را می گرفت یا زن را به حال خود وا می گذاشت تا بمیرد و اگر اموالی داشت از او ارث می برد. در چنین شرایطی خداوند، مالکیت زن را به رسمیت شناخت و به او حق بهره مند شدن از ارث را عطا فرمود1
هم چنین گفته شده یکی از دلایلی که موجب محروم شدن زن از حق ارث است، شرکت نداشتن زنان در جنگ و عدم جلب منافع اقتصادی به سوی قبیله بود
3-2-2-حق نفقه:
در میان اعراب جاهلیت و غرب پرستان فلسفه نفقه رادر این می دانند، که مرد خودرا مالک زن می داند و او را به خدمت خود می گمارد. همان طوری که مالک حیوان ناچار است مخارج ضروری حیوانات مملوک خود را بپردازد تا ان حیواات بتوانند به او سواری دهند و برایش بارکشی کنند2
نه تنها در میان اعراب جاهلی بلکه در ممالک به اصطلاح متمدن آن روز هم کاری که نسبت به زنان انجام می داد کمتر از این نبود
در«روم» زن از حق ارث به کلی محروم و هم چنین در برابر ظلم و تجاوزی که نسبت به او انجام می شد، اعم از تجاوز مالی و غیر مالی. حق مراجعه به دادگاه و دفاع از خود نداشت. رومیان، اساساً فقط برای مردان، روح انسانی قائل بودند و می گفتند زن دارای روح انسانی نیست
در «یونان» زن را موجودی پست و پلید و شیطانی می دانستند و زن جزء کالاهای تجارتی در بازارها خرید و فروش می شد و بعد از وفات شوهر حق زندگی نداشت
در امپراطوری ساسانی، زن،«شخص» فرض نمی شد بلکه او را «شی ء» می پنداشتند، به عبارت دیگر، زن شخصی که صاحب حق باشد به شمار نمی رفت بلکه چیزی بود که می توانست مملوک کسی شناخته شود
در«هندوستان» زن یک موجود طفیلی برای شوهر محسوب می شد و برای او بعد از مرگ شوهر زندگی را جایز نمی شمردند و زن را در روز چهلم شوهر در آتش انداخته، می سوزاندند3
4-2-2-اشتغال زنان در جاهلیت قدیم
اشتغال و کسب زنان در جاهلیت را نمی توان عام و فراگیر دانست. در آن جامعه، مانند دیگر جوامع انسانی، مردان به سبب برخورداری از ویژگی های جسمی و روحی، در عرصه اقتصادی حرف اول را می زدند. علاوه بر این، شواهد تاریخی هم مؤید این سخن است. مردم جاهلی در توجیه محرومیت زنان از ارث، عدم کسب و درآمدزا نبودن زن را یکی از دلایل می دانستند
در عین حال، گزارش هایی از انوع مشاغل زنان در جاهلیت وجود دارد. قبل از بیان مشاغل در آمد زا، کار زن را در خانه بیان می کنیم. زنان در جاهلیت مانند دیگر جوامع، مسئول اداره امور خانه بودند. شعر عرب جاهلی این مسئله را تأیید می کند. مشاغل خانگی، چون پخت نان، نظافت، خیاطی، اصلاح خیمه و تربیت فرزندان به عهده آنان بود
از مشاغل خارج خانه زنان در جاهلیت، گزارش های پراکنده ای موجود است. تجارت یکی از شغل هایی است که در جاهلیت، برخی از زنان انجام می دادند
قابلگی و پرستاری از دیگر مشاغل زنان جاهلی بود. زنان در برخی از صنایع نیز سررشته داشتند. زنی به نام ردینه به اسلحه سازی اشتغال داشت. نیزه هایی که او می ساخت از جهت کیفیت مشهور بود. آرایشگری نیز از مشاغل بود که زنان بسیاری به آن مشغول بودند. برخی از این زنان پس از اسلام به پیامبر اکرم(ص) مرجعه کرده و احکام شغل خود را جویا شدند. از دیگر مشاغل، نوحه گری و مدیحه سرایی بود که زنان در آن حضوری پررنگ داشتند
از جلوه های تأسف با اشتغال زنان، کسب جنسی آنان است. برخی، کنیزان خود را به منظور جلب منافع اقتصادی مجبور به زنا کرده، کنیزان خود را در اختیار دیگران قرار داده و در مقابل پول به جیب می زدند. آیه 33 سوره نور«کنیزان خود را برای دست یابی شما به متاع ناپایدار زندگی دنیا مجبور به خود فروشی نکنید به خصوص اگر خودشان می خواهند پاک بمانند ». در تحریم همین امر نازل شد. البته گویا این نوع کسب، مختص کنیزان نبوده است، بلکه هنگام قحطی و فقر برخی از شوهران، با در اختیار قرار دادن همسران خود کاسبی می کردند. طبری می گوید: زنانی بودند معروف به «اصحاب الرایات» که از این را کاسبی می کردند. برخی از مسلمانان بی بضاعت، به طمع درآمد این زنان، تصمیم به ازدواج با ایشان داشتند که پیامبر اجازه ندادند و این آیه را قرائت کردند:« مرد زنا کار جز با زن زنا کار یا مرد مشرک ازدواج نمی کند و زن زنا کار را جز مرد زنا کار یا مشرک به ازدواج خود رد نمی آورد و این کار بر مؤمنان حرام شده است»
3-2- وضعیت فرهنگی و علمی زنان در عصر جاهلیت قدیم
جامعه جاهلی فاقد فرهنگ و تمدن و علم و دانش بود تا آن جا که شما را فردا با سواد بسیار اندک بود و تنها میراث فرهنگی جاهلیت را شعر تشکیل می داد که آن هم غالباً بر محور عشق، جنگ و تفاخرات قبیله ای دور می زد و از حکومت و معنویت تهی بود
در سخنی از امام علی علیه السلام آمده است که هنگام بعثت پیامبر اکرم(صلی ا; علیه وآله وسلم) کسی از عرب کتاب نمی خواند
شعر و خطاب به یکیاز جلوه های اصلی فرهنگ دوران جاهلی است. شعر سرایی نزد عرب، رونق خاصی داشت. آنها ابعاد مختلف زندگی خود را به شعر در می آوردند. تفاخر به قبیله و گذشتگان، تمسخر و هجو رقیب، یاد جنگ های قبیله و خاطرات آن و معاشقه با مجنون از رایج ترین مضامین اشعار جاهلی است
زنان جاهلی در این عرصه، فعال بودند به گونهای که نام برخی از آنان جزء مشاهیر شعر جاهلی ذکر شده است. خنساء که در سرودن شعر، شهرت دارد، در بازار عطاظ هشت اشکال به یکی از شعرهای شاعر مشهور عرب، حسان بن ثابت وارد کرد، بیشتر اشعار زنان جاهلی در رسای پدر، برادر و شوهر یا دیگر بزرگان قبیله بوده1
فصل سوم
وضعیت زنان در عصر جاهلیت مدرن
1 .دکتر فتحیه فتاحی زاده، زن در تاریخ و اندیشه اسلامی، ص
2 دکتر فتحیه فتاحی زاده، زن در تاریخ و اندیشه اسلامی، ص
3 .امام خمینی (ره) صحیفه نور،ج 6،ص
4 .فتحیه فتاحی زاده، زن در تاریخ و اندیشه اسلامی، ص
1 0 طیبه پارسا، پوشش زن در گستره تاریخ،ص
1 . طیبه پارسا، پوشش زن در گستره تاریخ،ص
2 . احزاب،/آیه
3 . فتحیه فتاحی زاده، زن در تاریخ و اندیشه اسلامی،ص
4 . آیت ا.. ناصر مکارم شیرازی،تفسیر نمونه،ج17،ص
1 . www.kh.razavi.sajed.ir
2 . استاد مرتضی مطهری، نظام حقوق زن در اسلام،ص
1 .زهرا عظیمی،نگاهی به حقوق زن در اسلام،ص
2 .استاد مطهری، نظام حقوق زن در اسلام،ص
3 . مجله پویا،شماره 1،ص
