پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر تلوزیون بر روابط زناشویی تحت word

 پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر تلوزیون بر روابط زناشویی تحت word دارای 80 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر تلوزیون بر روابط زناشویی تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر تلوزیون بر روابط زناشویی تحت word

فصل اول : کلیات تحقیق
مقدمه    
فرضیه های تحقیق    
اهداف تحقیق    
اهداف کلی    
اهداف جزئی    
تعریف نظری    
واژگان کلیدی    
ادوار انقلاب اسلامی    
دوران جنگ تحمیلی    
دوران سازندگی    
دوران دوم خرداد به بعد    
تصویر ازدواج در فیلم های تلویزیونی دوران اخیر    
فصل دوم : ادبیات تحقیق
معیارهای همسر گزینی    
معیارهای فردی    
نگرش نسبت به ازدواج و همسرگزینی    
شیوه و نحوه همسر گزینی    
محکوم کردن ازدواج سنتی    
ترویج فرهنگ چند همسری    
وجود روابط عاشقانه قبل از ازدواج    
عادی نشان  دادن عشق های نامشروع    
معیارهای اقتصادی و اجتماعی    
معیارهای فرهنگی و اجتماعی    
عدم رغبت به ازدواج در سنین پایین    
ایجاد ترس و دلهره در دختران و پسران در مورد ازدواج    
عدم اطمینان پسر به دختر و بالعکس و وسواس در انتخاب همسر    
شکسته شدن پرده های حیا و عفاف دختران و پسران    
ترویج و گسترش روابط نامشروع    
افزایش طلاق به خاطر تغییر در باورها نسبت به ازدواج و طلاق    
نظریات دانشمندان    
شادی حقیق یا درونی    
بررسی ارتباط سلامت روان و رضایت زناشویی زنان متأهل    
رابطه شیوه های دلبستگی با رضایتمندی زناشویی    
کاندیدهای رضایتمندی و شادمانی در خانواده    
پیدا کردن شناخت فرِآیندی زمان بر    
عدم رضایت جنسی ریشه اکثر اختلاف ها    
رسانه ها بر مخاطبین چگـونه تأثیر ی گذارند    
فصل سوم : روش تحقیق
مراحل شکل گیری تحقیق    
نوع تحقیق    
روش تحقیق    
روش نمونه گیری    
روش گردآوری اطلاعات    
روش استخراج و طبقه بندی اطلاعات    
روش تجزیه و تحلیل داده ها    
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
جداول فراوانی مربوط به اعتماد و درک متقابل    
جداول  فراوانی مربوط به تفاهم زناشویی    
جداول  فراوانی مربوط به عشق و محبت زناشویی    
جداول فراوانی مربوط به رضایتمندی از روابط جنسی    
نمودارهای میله ای    
فصل پنجم : تجزیه و تحلیل داده ها
نتیجه گیری    
منابع    

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر تلوزیون بر روابط زناشویی تحت word

شیفاوندی، داور، زمستان 1379، جامعه شناسی اعترافات و مسائل جامعه چاپ: ایران نما

عزیزی – شهلا- 1373- خانواده و تلویزیون- تهران- مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای

ملون مارتیز- انریک- تلویزیون در خانواده و جامعه نو- جمشید ارجمند

بیریوکف- ن.س.1372 تلویزیون و دکترین های آن در غرب

محمد حفاظتی- تهران – مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای

چکیده

  ازدواج و تشکـیل خـانواده در اغلب جوامع به جهـت تأثیرات آن در ابعـاد مختلف حائز اهمـیت است و عوامل مؤثر بر کـاهش و افزایش نرخ وقوع و نحوه انجام آن از سوی کارشناسان حوزه هـای مختلف  بررسی می شود

به اعتقاد برخی صاحبنظران علوم ارتباطات، رسانه های جمعی ازجمله تلویزیون قادرند افکار، گرایشات و کنش هـای افراد را با طرح موضوعات مختلف و در قالب هـای گوناگون تصویری ( فیلم، سریال، گزارش، مصاحـبه و ; ) تحت تأثیر قرار دهند و به تصویر سـازی اغراق آمیز، منفی و مثبت بپردازند یا در یک حرکت آینـه وار، واقعیات اجتماعـی اعـم از تلخ و شیرین را به تصویر کشند و از شرایط فرهنگـی و فضـای حاکم بر جامعه، سوژه های مختلف از جمله مسائل ازدواج را جهت فیلم سازی دریافت دارند

این تأثیر و تأثر در سـایر موضوعـات هم دیده مـی شود. این نوشتـار درصدد است تصویر ارائه شـده در مـورد ازدواج را در فیلم های تلویزیونی پس از انقلاب بررسی نماید. عمده ترین بررسی هـای این مقاله شامل فیلم های ساخته شده در طی سال های اخیر می باشد

مقدمه :

خانواده را مؤسسه یا نهاد اجتماعی معرفـی کرده اند که ناشی از پیوند زناشوئی زن و مرد است و در آن اعضای خانواده که شامل زوجین و فرزندان و گاهی هم اجداد و نوه هاست بر اساس همزیستی مسالمت آمیز، صفا، صمیمیت، انس و تفاهم مشارکت و تعاون زندگی می کنند

خانواده هـا معمولاً واحـدی کوچـک متشکل از حداقل دو یا سـه نفر است ولی از نظـر اهمیت آن را از مهمترین نهادهای اجتمـاعی و نخستین منبع سازندگی و پرورش نسل و عالی ترین سرچشمه خوشبختی و غنی ترین منبع عاطفه دانسته اند

ازجمله مظاهر زندگی اجتماعی انسان وجود تعامل های سالم و سازنده میان انسان ها و برقراربودن عشق به هـمنوع و ابزار صمیمیت و همـدلی به یکدیگر است. انسان مـوجودی چند بعـدی است که بخش مهمـی از ماهـیت پیچیده او را میل به زندگی جمعـی و پیوند خوبی باهمنوع تشکیل می دهد

روان شناسـان و سایر متخصصان علوم رفتاری ازجمله متخصصانی هستند که با مطالعه ابعاد پیچیده رفتار و انسان و دنیای روانـی او برای بهزیستی و دستیابی به سلامت تن و روان اطلاعـات و راهبردهای سودمندی را ارایه مـی دهند، تا از این راه رسیدن به زندگی صلح آینده و توأم با آسـایش برای فردفرد آدمیان امکـان پذیر گردد

روان شناسـان خـانواده را محل ارضای نیازهـای مختلف جسمانـی و عقلانـی و عاطفی مـی داند، داشتن آگاهی ازنیازهای زیستی و روانی و شناخت چگونگی ارضا و اطفاء آنها و تجهیز شدن به تکنیکهـای شناخت

 تمـایلات زیستی و روانی مهم تر مسلح بـودن به چگونگی ارضـا دست و سالم آن هـا ضرورتـی انکار ناپـذیر می باشد

تحقیقـات زیادی در این زمینه مشـاهده مـی شود که در این زمینه صـورت می گرفته، به طور خـاص به بررسی رابطـه بین الگوهـای دلبستگـی و سازگـاری با نگـرش نسبت به روابط زناشـوئی پرداخته اند. رضـایت زناشـوئی یکی از عوامل مؤثر در ثبات و پایایی خانواده ها، و در عین حال بهداشت روانی همسران و فرزندان است در روابط زناشوئی عوامل متعددی باعث رضایت همسران از یکدیگر می شود

ازدواج مجرای صحیح بروز عواطف و ارضای نیاز ومحبت و تأمین غریزه جنسی است. دین مبین اسلام با تـأکید بر انجـام ازدواج، در پـی برآورده ساختن این نیاز فطری انسان بوده است

ثمره دیگرازدواج از بعد انسان سازی است. خداوند متعال در این مورد می فرماید: شما زنان، لباس برای  مردان و مردان پوشاننده عیب زنان شما هستند. زن ومرد همچون آینه نمایان گر خوبیها و بدیهای همدیگرند

ازدواج همچنین می تواند بستری را فراهـم کند تا خانواده ای تشکیل شود و انسانهـای شایسته ای تربیت شوند و نظام اجتماع بر این اساس پایدار بماند. اما نکته قابل توجه چگونگی پی ریزی یک زندگی مشترک است

به عبارت دیگر وقتی در انتخاب همسر و نحوه گزینش فرد مقابل از جمله عوامل پایداری نهاد خانواده مـی باشد. به اعتقـاد صاحبنظـران اجتماعـی ملاک هـا و معیارهـای همسرگزینی تحـت تأثیر عـوامل مـختلف فرهنگی، اجتماعی است. نقش رسانه های جمعی، نقشی بی بدیل و قابل توجه است

چه آنجا که با فرهنگ سازی و تغییر ذائقه مردم نسبت به ازدواج به شدت مـی توانند عمل به سنت های  موجود را به خطر اندازند و سنتهای دیگری را جایگزین آن کنند و چه آن ها که ملاک های واقعی و درست همسرگزینی را در اذهان جوانان و خانواده های آنان اشاعه می دهند

زیرا امروزه وسایل ارتباط جمعی بویژه تلویزیون ازجمله عوامل مهم و تأثیرگذار بر شیوه تفکر و کیفیت زندگی افراد است. تأثیراین رسانه ها به حدی است که در خصوصی ترین حوزه های تجربی انسانی وارد شده و مسائلی چون هیجانات و احساسات عمیق انسان را به برمی انگیزاند و درجهت دلخواه خودهدایت می کنند

به اعتقـاد صاحب نظران رسانه هـا در جـوار نهادهـای دیگری که طـرز تفکر جامعـه را مـی رساند نقش عمده ای ایفا می کنند. ادعا می شودکه در دوران فعلی افکار عمومی ازسوی رسانه هابه نوعی ساخته می شود که افراد گمان مـی کنند. تفکر عمومی جامعه با تفکر آنان همسو می باشد. اما واقعیت این است که تفکر فرد ناشی از دنباله روی از افکار عمومی تبلیغ شده از رسانه هاست

رسانه های جمعی، افکار، عقاید و نگرش هـای جدید را در میان افراد جامعه پخش مـی کنند و با تأکید بر برخی نگرش هـا، جنبه های مثبت یا منفی آن را بارز مـی سازند. رسانه هـا از طریق ارائه درست یا نادرست مطلب باعث جهت گیری افراد مـی شوند و به نوعی قـادرند تا طرز تفکر عمومـی واحدی را در جـامعه ایجاد کنند

به دلیل ارائه پیام از طریق رسانه هـا، افراد عقیده خود را در مقابل عقیده اجتمـاعی ( رسانه ) مـی بینند و در بسیاری مـوارد در جهت پیام رسـانه تغییر عقیده می دهند. مـرتون لازارسفلد بر پدیده انتخاب در رسـانه ها تأکید بسـیار زیاد دارند. زیرا رسانه هـا از طریق انتخـاب مطلب و پخش آن در جامعـه، بر آن دسته از واقعیات اجتماعـی که تا آن زمان به صورت منفرد و مجزا در جـامعه وجود دارد و احتمالاً افراد جامعه هم از وجودآن آگاه هستند

اما اهمیت خاصی برای آن قائل نمی باشند- جنبه اجتماعی می بخشند یعنی با انتخاب رسانه، یک پدیده که افرادی از جامعه از وجود آن آگاه مـی باشند . به یک پدیده اجتماعی تبدیل می شود و توجه تمام افراد را به خود جلب می کند و موضوع بحث و گفتگوی افراد جامعه می شود

اگر یک رسانه، فرد یا موضوعی را در مباحث خود وارد کند. مقداری از اعتبار اجتماعی خود را به فرد یا موضوع مورد بررسی منتقل می کند و این در حـالتی است که مرتون از آن به عنوان کارکرد اعطای اعتبار اجتماعی رسانه به پیام یاد می کند

 در این حالت به نظر افراد عادی جامعه چنین به نظرمی رسدکه موضوع فرد یاگروه انتخاب شده ازطرف رسانه، یک پدیده معمولی و روز مره نیست، بلکه پدیده ای است که به اندازه کافی اهمیت داشته است که از رسانه پخش می شود

همچنین پدیده هـایی که از رسانه ها انتخاب و پخش نمـی شوند به اندازه کافی جالب و مهم نیستند که مـوضوع بحث و صحبت اجتماعی قـرار بگیرد. در عین حال، ارائه نشده رفتار از رسانه هـا خود به معنای رفتار ناهمنوا در جامعه است

زیرا رسانه ها با پخش رفتارهای مطلوب، نه تنها افراد را به ارائه رفتارمشابه تشویق می کند بلکه به نوعی دیگر امکان ارائه رفتار نا همنوا را نیز به شدت کاهش مـی دهد. نگرش مثبت یا منفی رسانه در رابطه با پدیده مـورد بـررسی باعث مـی شود افـرادی که تا آن زمـان تفکر خـاصی در مـورد آن مـوضوع نداشتند و هـمیشه بی تفاوت از کنار آن می گذشتند

برخورد و نگرش خود را دررابطه با آن مشخص کنند. همچنین از طریق ارائه رفتارمورد قبول رسانه ها، همنوایی رفتاری نیز در جامعه تبلیغ و تشویق می گردد. اهمیت رسانه ها را در همچنین از میزان مصرف آن در بین اعضای جامعه می توان دریافت. آمار مصرف کالاهای فرهنگی نشان می دهندکه حوزه نفوذ تلویزیون در بین خانواده های ایرانی تا چه حد می باشد

مـطابق آمار، بیش از 2 / 96  درصد مردم ایران در منزل تلویزیون دارند بهـره مندی از این وسیله ارتباط جمعـی در خانواده هـای روسـتایی از کل جمعیت روستاهـا 6 / 85  درصد و در خانواده هـای شهری 69 / 98 درصد است

تلویزیون درهرخانواده به صورت میانگین 5 / 7 روشن است و ازجهت نوع برنامه ها، سریال ها با 4 / 61 درصد بالاترین درصد بینندگان را دارد. این آمارها، فراگیر بودن برنامه های تلویزیونی، فقدان سرگرمی هـا و امکانات تفریحی در حد کـافی و گرایش اکثر افـراد به تلویزیون را به عنوان مهمترین عامـل پر کردن اوقـات فراغت و ; نشان می دهد

همچنین تأثیرگذاری بیش ازحد این رسانه را درکشور تأیید می نماید والبته اغلب این تأثیرات در حیطه تفکر و کیفیت نگـرش به روابط فردی و اجتمـاعی است.  هر چند این رسـانه نیز متقابلاً تأثیر پـذیر است و در زمینه هـای مختلف از جمله برنامه ریزی و سیاستگذاری درحال تغییر و تحول می باشد. از جمله عوامـل مؤثر در تغییر سیاستگذاریها وبرنامه سازیهای این رسانه حوادث ورویدادهای بزرگ اجتماعی نظیر انقلاب، جنگ، کودتا، انتخابات، رکود اقتصادی و ; است. این رویدادهـا تغییرات عمـده ای را در جامعـه ایجاد می کند و در رسانه هم بازتـاب می یابد و مـوجب تغییر رویه رسـانه می شود. بدین لحاظ بررسی ادوار مختلف پس از انقلاب اسلامی و انعکـاس این شرایط در ساخت فیلم هـای تلویزیونی با مـوضوع ازدواج ضـرورت دارد. لیکن در این مجال با نگاهـی به ویژگـی ادوار انقلاب اسلامی، تصویر ازدواج در فیلم های تلویزیونی دوره اخیز بررسی می شود

فرضیه های تحقیق :

1-    بین سبک های دلبستگی و رضایت زناشویی همبستگی وجود دارد

2-   بین سبک هخای دلبستگی ایمن در مردان و زنان تفاوت وجود دارد

3-  بین سبک هخای دلبستگی مضطرب در مردان و زنان تفاوت وجود دارد

4-  بین سبک هخای دلبستگی اجتنابی در مردان و زنان تفاوت وجود دارد

5-  بین رضایت زناشویی مزدان و زنان تفاوت وجود دارد

 

اهداف تحقیق :

 

اهداف کلی  :

بررسی تأثیر تلویزیون بر روابط زناشویی می باشد

 

اهداف جزئی :

تأثیر رسانه و پیامدهایی که برای جامعه، فرهنگ و مخاطب مـی تواند داشته باشد ابتدا بین خود رسانه و مـحتوای آن را بررسـی کنیم و همچنین اهمیت رسانه هـا را از لحاظ میزان مـصرف آن در بین اعضای جـامعه می توان دریافت و آمار مصرف کالاهای فرهنگی و حوزه نفوذ آن هـا از جمله لتویزیون در بین خانواده های ایرانی تاچه حدمی باشد و تأثیر این رسانه درحیطه تفکروکیفیت نگرش وبرروابط فردی و اجتماعی را بررسی کرد

 

تعریف نظری

دلبستگـی را می توان یک الگـوی رفتاری خـاص در نظر گـرفت که در اکثر جـوامع برای رشـد سـالم اهـمیت حیاتـی دارد و زمـانی دلبستگـی مطلوب بوجـود مـی آید که در سـال اول زنـدگـی کیفیتی متقـابل و خوشایندی بین کودک ومادر شکل گرفته و این رابطه گرم، صمیمانه و پایا بین کودک و مادر است که برای هر دو رضایت بخش و مایه خوشبخـتی است. دلبستگـی دارای سه سبک ایمن، اجتماعی، مضطـرب و به قرار زیر می باشد

الف: سبک ایمن: افـراد دارای سبک ارتباط با دیگـران برایشان انسان است واز اینکه به دیگران تکیه کنند و نیز اجازه دهند که دیگران به آنها تکیه کنند احساس راحتی می کنند. این افراد از اینکه دیگران آن ها را ترک کنند و یا خیلی به آنها نزدیک شوند احساس نگرانی نمی کنند

ب : سبک اجتنابی: افراد دارای این سبک از این که به دیگران نزدیک شوند احساس ناراحتی کرده و نمی توانند به طور کامل به دیگران اعتماد کنند برای این افراد مشکل است که به دیگران تکیه کنند و وقتی مـی بینند که کسی مـی خواهد خیلی به آن ها نزدیک شـود عصبی شده و احساس می کنند که دیگران اغلب بیشتر از حدی که آنان احساس راحتی می کنند با آنها صمیمی هستند

واژگان کلیدی :

ازدواج، فیلم، تلویزیون، ازدواج مدرن، ازدواج سـنتی، معیارهای همسرگزینی، تشکیل خـانواده بررسی تـاریخچـه اقـوام مختلف نشان مـی دهد که ازدواج از اولین و مهمترین مسائل هـر اجتماع کـوچک و بـزرگ

بشری بوده و نیازی تکوینی است

به این معنا که خداوندمتعال این نیازها را در نهاد هردو جنس زن ومرد قرارداده است و مبارزه با آن جز رنج و مشقت و در نهـایت فساد و تباهی چیزی در پی نخواهد داشت

 

ادوار انقلاب اسلامی :

اوائل پیروزی انقلاب اسلامی :

با وقوع انقلاب اسلامی به دلایل متعدد، تغییرات اساس در نگـرش فیلم سازان و تهیه کنندگـان به وجود آمده که تحولات محسوسـی را در شکل و محتوای فیلم هـا و سریال هـا را در پی داشت. از یک سـو به دلیل تغییر ساختار جامعه از نظام شاهنشاهی به نظام دینی و جمهوری اسلامی، صنعت سینما و تلویزیون به شدت در تدارک دگرگونی ساختارها و ویژگیهای فیلم سازی بود و صنعت سینما تلاش می کرد تا به حیات خود ادامه دهد و خود را با تغییرات زمان همراه نماید

 رسانه تلویزیون هم با تغییراتی در کـادر سرپرستی و انگیزه و رسالتی متفاوت نسبت به گـذشته روند این تغییرات را تشدید می نمود و ازسوی دیگر، مسائلی که باتوجه به شرایط زمان مهم بودند نظیر محتوای انقلاب اسلامی، مبارزه با دشمنان داخلی، محاصره اقتصادی، تبلیغ مسائل اسلامی،; موجب گردیدکه اهمیت کمتری به مسائل فرهنگی و خانوادگی داده می شود

بنابراین در این سالها مقوله از دواج درسینما وتلویزیون وهمچنین فیلم ها و انقلاب که کشور باتوطئه ها، شورش ها و مشکلات خارجی وداخلی متعددی روبه رو بود، این مسأله دور از انتظار نبود

 

دوران جنگ تحمیلی :

 دوره دوم زمان جنگ تحمیلی است که مردم در طـی 8  سال دفـاع مقدس با تمام نیرو، در مقـابل جبهه استکبار و نفـاق ایستادگی کردند تا از کیان دینی و ملی خود حـراست و حفاظت کنند. دورانی که تأثیر بسیار زیادی را در عرصه های سیاسی و فرهنگی و اجتماعی کشور بوجود آورد

طبیعی است که هر اجتماع بزرگ وکوچکی از حوادث مهم و سرنوشت سازی چون جنگ تأثیر پذیرد و دفـاع مقدس به عنوان یک رویداد و مهم تـاریخی، تأثیرات و تحـولات بسیار مثبتی را در این  عرصـه ایجاد نمود که با توجه به ارزشی بودن جنگ و گشودن افقهای پویش روی اهـل ادب و هنر، تمامی ادبیات کشور و بویژه صنعت فیلم و سینما به سوی موقعیتهای ارزش محور سـوق پیدا کرد و سینمـا تا حدودی از ابتذال فاصله گرفته و به سوی آرمانهای دینی و ملی حرکت نمود و در فیلم ها و سریال هـا موضوع دفاع مقدس و مقاومت مردم به تصویر کشیده شد

دفاع ملتی که هر روز فرزندان خود را با افتخار روانه میدان نمود و چند هفته دیگر با افتخـار پیکر مطهر همان فرزند را بر دوش خود تشییع مـی کرد و ایثار و گـذشت دخترانی که ازدواج با یک رزمنده یا جـانباز را افتخـار می دانست و در روزهـای نخست زندگی مشترک، همسر هود را با شور و شوق وصف ناشـدنی روانه میدان نبرد می کردند

در دوران دفاع مقدس بسیاری از معیارهای مادی رنگ باخت و ارزشهای معنوی تعالی یافت. این تغییر و تحولات اساسی، در موضوع ازدواج و سنت و مراسم آن نفوذ نمود، به گونه ای که بسیاری از ازدواج ها به صورت ساده برگزار می شد و طرفیت در ملاکهای همسر یابی بیشتر به معنویات و ارزش های اسلامی اهمیت قائل می شدند

لذا تصویر ازدواج در فیلمهای آن زمان نیز از این واقعیت و فضای اجتماعی تبعیت می کرد. در فیلمهای خانوادگی این دوره عمدتاً ازدواج در سنین پایین، بدون تشریفـات، بدون توجه به ظاهر، دارای فرجام خوب، با مهریه پایین و جهیزیه کم و ; اشاعه و نمایش داده می شده است

اما این نکته را هم نباید فرامـوش کرد که در بسیـاری از فیلم ها به جـهت ضعف بودجه، کـمبود نیروی متخصص، تعصبات برخی نسبت به ارائه تصویر زنان و ; نسبت به تهیه فیلم های تلویزیونی با مـوضوع زنان و خانـواده اقبال اندکی شده است و تعـداد بسیار محدودی از  فیلم های تلویزیونی حول این موضوعـات ساخته شده است

 

دوران سازندگی :

بعد از جنگ تحمیلـی با حرکت کشـور به سوی سازندگی و خروج کشور از حـالت بحران، بسیاری از آرمان گرایی هـای دوران دفـاع مقدس، جـای خـود را به بهبود مسـائل اقتصـادی و اجتمـاعی را از بسیاری از

سنتهای گذشته که در اوایل انقلاب و جنگ تا حدودی رنگ باخته بود ، دوباره به آرامی مطرح شد

از سوی دیگر با توجه به رویکرد دولت مسئولین به سوی بازسازی کشور وطرح شعارفعالیت بیشتر مردم برای کمک به تقویت زیر ساخت های اقتصادی کشور و مشارکت آن هـا در عرصه های صنعتی و اقتصادی، جو غالب کشور به گونه ای دگرگـون شد که خیز برداشتن به سوی جامعه ای اقتصـادی مدار در رأس افکـار

مردم قرار گرفت بدین ترتیب به طور طبیعی ، بازگشت به سنت ها در فیلم ها و سریال ها شروع شد

از سوی دیگر با ساخت برخی سریال ها مردم را برای سرمایه گذاریها و فعالیتهای صنعتی و بازرگانی و همچنین داشتن اقتصاد و رفاه بالاتر در سایه این فعالیتهـا تشویق نمود و موجب گردید که سنت گرایی و رفـاه طلبی و توجه به اقتصـاد در فیلم هـا و سریال هـا اوج بگیرد و مـوضوع ازازدواج های سنتی، اقتدار والـدین در ازدواج فرزندان، ازدواج با خانواده هـای مرفه و خواستگـاری از طبقه مـرفه، بحـث جهیزیه زیاد و ; در چنین فیلم ها و سریال هایی به وفور مشاهده شود و گاه موضوع اصلی فیلم ها و سریال های تلویزیونی گردد

دوران دوم خرداد به بعد :

با انتخاتبات خـرداد  76  و تغییر و تحـول سیاسـی و فرهنگی در کشـور، بسیاری از فیلم سـازان سینمـا و تلویزیون با سوء استفاده از شعار آزادی، اقدام به تولید فیلم ها وسریال هایی نمودندکه فرهنگ دینی و ملی را تحقیر نمود با ژستهای روشنفکر نمایانه فرهنگ اباطه گری، آزادی طلبی های غیرمسئولانه، تضعیف گزاره ها و آموزه هـای دینی، تخریب روابط خـانوادگی و مخـدوش شدن تصـویر ازدواج را روز به روز در فیلم هـای سینمائی و تلویزیونی افزایش می داد

 

تصویر ازدواج در فیلم های تلویزیونی دوران اخیر :

در بررسی اجتماعی از محتوای برخی فیلم  هـای تلویزیونی سال هـای اخیر به نظر می رسد این فیلم ها با این محتوا و سوژه انتخابی تغییراتی را در نگرش نسبت به ازدواج، معیارهای همسر گزینی، نحوه همسر گزینی و نگرش نسبت به جایگاه زن ایجاد می کنند که در ادامه به تفصیل بحث خواهد شد

 

معیارهای همسر گزینی :

رسانه های جمعی از جمله تلویزیون قادرند با ارائه تصویر مثبت از هنجارهای اجتماعی به مخاطبین، این گونه القا نمایند که این رفتار، رفتاری اجتماعی است و به این ترتیب، باعث ایجاد همنوایی در افراد سوند، در نتیجه اکثر مردم این طور تلقی نمایند که رفتار مورد تأیید اجتماعی، همان رفتار ارائه شده از طریق این رسانه ملی است

پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر تلوزیون بر روابط زناشویی تحت word

 پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر تلوزیون بر روابط زناشویی تحت word دارای 80 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر تلوزیون بر روابط زناشویی تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر تلوزیون بر روابط زناشویی تحت word

فصل اول : کلیات تحقیق
مقدمه    
فرضیه های تحقیق    
اهداف تحقیق    
اهداف کلی    
اهداف جزئی    
تعریف نظری    
واژگان کلیدی    
ادوار انقلاب اسلامی    
دوران جنگ تحمیلی    
دوران سازندگی    
دوران دوم خرداد به بعد    
تصویر ازدواج در فیلم های تلویزیونی دوران اخیر    
فصل دوم : ادبیات تحقیق
معیارهای همسر گزینی    
معیارهای فردی    
نگرش نسبت به ازدواج و همسرگزینی    
شیوه و نحوه همسر گزینی    
محکوم کردن ازدواج سنتی    
ترویج فرهنگ چند همسری    
وجود روابط عاشقانه قبل از ازدواج    
عادی نشان  دادن عشق های نامشروع    
معیارهای اقتصادی و اجتماعی    
معیارهای فرهنگی و اجتماعی    
عدم رغبت به ازدواج در سنین پایین    
ایجاد ترس و دلهره در دختران و پسران در مورد ازدواج    
عدم اطمینان پسر به دختر و بالعکس و وسواس در انتخاب همسر    
شکسته شدن پرده های حیا و عفاف دختران و پسران    
ترویج و گسترش روابط نامشروع    
افزایش طلاق به خاطر تغییر در باورها نسبت به ازدواج و طلاق    
نظریات دانشمندان    
شادی حقیق یا درونی    
بررسی ارتباط سلامت روان و رضایت زناشویی زنان متأهل    
رابطه شیوه های دلبستگی با رضایتمندی زناشویی    
کاندیدهای رضایتمندی و شادمانی در خانواده    
پیدا کردن شناخت فرِآیندی زمان بر    
عدم رضایت جنسی ریشه اکثر اختلاف ها    
رسانه ها بر مخاطبین چگـونه تأثیر ی گذارند    
فصل سوم : روش تحقیق
مراحل شکل گیری تحقیق    
نوع تحقیق    
روش تحقیق    
روش نمونه گیری    
روش گردآوری اطلاعات    
روش استخراج و طبقه بندی اطلاعات    
روش تجزیه و تحلیل داده ها    
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
جداول فراوانی مربوط به اعتماد و درک متقابل    
جداول  فراوانی مربوط به تفاهم زناشویی    
جداول  فراوانی مربوط به عشق و محبت زناشویی    
جداول فراوانی مربوط به رضایتمندی از روابط جنسی    
نمودارهای میله ای    
فصل پنجم : تجزیه و تحلیل داده ها
نتیجه گیری    
منابع    

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر تلوزیون بر روابط زناشویی تحت word

شیفاوندی، داور، زمستان 1379، جامعه شناسی اعترافات و مسائل جامعه چاپ: ایران نما

عزیزی – شهلا- 1373- خانواده و تلویزیون- تهران- مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای

ملون مارتیز- انریک- تلویزیون در خانواده و جامعه نو- جمشید ارجمند

بیریوکف- ن.س.1372 تلویزیون و دکترین های آن در غرب

محمد حفاظتی- تهران – مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای

چکیده

  ازدواج و تشکـیل خـانواده در اغلب جوامع به جهـت تأثیرات آن در ابعـاد مختلف حائز اهمـیت است و عوامل مؤثر بر کـاهش و افزایش نرخ وقوع و نحوه انجام آن از سوی کارشناسان حوزه هـای مختلف  بررسی می شود

به اعتقاد برخی صاحبنظران علوم ارتباطات، رسانه های جمعی ازجمله تلویزیون قادرند افکار، گرایشات و کنش هـای افراد را با طرح موضوعات مختلف و در قالب هـای گوناگون تصویری ( فیلم، سریال، گزارش، مصاحـبه و ; ) تحت تأثیر قرار دهند و به تصویر سـازی اغراق آمیز، منفی و مثبت بپردازند یا در یک حرکت آینـه وار، واقعیات اجتماعـی اعـم از تلخ و شیرین را به تصویر کشند و از شرایط فرهنگـی و فضـای حاکم بر جامعه، سوژه های مختلف از جمله مسائل ازدواج را جهت فیلم سازی دریافت دارند

این تأثیر و تأثر در سـایر موضوعـات هم دیده مـی شود. این نوشتـار درصدد است تصویر ارائه شـده در مـورد ازدواج را در فیلم های تلویزیونی پس از انقلاب بررسی نماید. عمده ترین بررسی هـای این مقاله شامل فیلم های ساخته شده در طی سال های اخیر می باشد

مقدمه :

خانواده را مؤسسه یا نهاد اجتماعی معرفـی کرده اند که ناشی از پیوند زناشوئی زن و مرد است و در آن اعضای خانواده که شامل زوجین و فرزندان و گاهی هم اجداد و نوه هاست بر اساس همزیستی مسالمت آمیز، صفا، صمیمیت، انس و تفاهم مشارکت و تعاون زندگی می کنند

خانواده هـا معمولاً واحـدی کوچـک متشکل از حداقل دو یا سـه نفر است ولی از نظـر اهمیت آن را از مهمترین نهادهای اجتمـاعی و نخستین منبع سازندگی و پرورش نسل و عالی ترین سرچشمه خوشبختی و غنی ترین منبع عاطفه دانسته اند

ازجمله مظاهر زندگی اجتماعی انسان وجود تعامل های سالم و سازنده میان انسان ها و برقراربودن عشق به هـمنوع و ابزار صمیمیت و همـدلی به یکدیگر است. انسان مـوجودی چند بعـدی است که بخش مهمـی از ماهـیت پیچیده او را میل به زندگی جمعـی و پیوند خوبی باهمنوع تشکیل می دهد

روان شناسـان و سایر متخصصان علوم رفتاری ازجمله متخصصانی هستند که با مطالعه ابعاد پیچیده رفتار و انسان و دنیای روانـی او برای بهزیستی و دستیابی به سلامت تن و روان اطلاعـات و راهبردهای سودمندی را ارایه مـی دهند، تا از این راه رسیدن به زندگی صلح آینده و توأم با آسـایش برای فردفرد آدمیان امکـان پذیر گردد

روان شناسـان خـانواده را محل ارضای نیازهـای مختلف جسمانـی و عقلانـی و عاطفی مـی داند، داشتن آگاهی ازنیازهای زیستی و روانی و شناخت چگونگی ارضا و اطفاء آنها و تجهیز شدن به تکنیکهـای شناخت

 تمـایلات زیستی و روانی مهم تر مسلح بـودن به چگونگی ارضـا دست و سالم آن هـا ضرورتـی انکار ناپـذیر می باشد

تحقیقـات زیادی در این زمینه مشـاهده مـی شود که در این زمینه صـورت می گرفته، به طور خـاص به بررسی رابطـه بین الگوهـای دلبستگـی و سازگـاری با نگـرش نسبت به روابط زناشـوئی پرداخته اند. رضـایت زناشـوئی یکی از عوامل مؤثر در ثبات و پایایی خانواده ها، و در عین حال بهداشت روانی همسران و فرزندان است در روابط زناشوئی عوامل متعددی باعث رضایت همسران از یکدیگر می شود

ازدواج مجرای صحیح بروز عواطف و ارضای نیاز ومحبت و تأمین غریزه جنسی است. دین مبین اسلام با تـأکید بر انجـام ازدواج، در پـی برآورده ساختن این نیاز فطری انسان بوده است

ثمره دیگرازدواج از بعد انسان سازی است. خداوند متعال در این مورد می فرماید: شما زنان، لباس برای  مردان و مردان پوشاننده عیب زنان شما هستند. زن ومرد همچون آینه نمایان گر خوبیها و بدیهای همدیگرند

ازدواج همچنین می تواند بستری را فراهـم کند تا خانواده ای تشکیل شود و انسانهـای شایسته ای تربیت شوند و نظام اجتماع بر این اساس پایدار بماند. اما نکته قابل توجه چگونگی پی ریزی یک زندگی مشترک است

به عبارت دیگر وقتی در انتخاب همسر و نحوه گزینش فرد مقابل از جمله عوامل پایداری نهاد خانواده مـی باشد. به اعتقـاد صاحبنظـران اجتماعـی ملاک هـا و معیارهـای همسرگزینی تحـت تأثیر عـوامل مـختلف فرهنگی، اجتماعی است. نقش رسانه های جمعی، نقشی بی بدیل و قابل توجه است

چه آنجا که با فرهنگ سازی و تغییر ذائقه مردم نسبت به ازدواج به شدت مـی توانند عمل به سنت های  موجود را به خطر اندازند و سنتهای دیگری را جایگزین آن کنند و چه آن ها که ملاک های واقعی و درست همسرگزینی را در اذهان جوانان و خانواده های آنان اشاعه می دهند

زیرا امروزه وسایل ارتباط جمعی بویژه تلویزیون ازجمله عوامل مهم و تأثیرگذار بر شیوه تفکر و کیفیت زندگی افراد است. تأثیراین رسانه ها به حدی است که در خصوصی ترین حوزه های تجربی انسانی وارد شده و مسائلی چون هیجانات و احساسات عمیق انسان را به برمی انگیزاند و درجهت دلخواه خودهدایت می کنند

به اعتقـاد صاحب نظران رسانه هـا در جـوار نهادهـای دیگری که طـرز تفکر جامعـه را مـی رساند نقش عمده ای ایفا می کنند. ادعا می شودکه در دوران فعلی افکار عمومی ازسوی رسانه هابه نوعی ساخته می شود که افراد گمان مـی کنند. تفکر عمومی جامعه با تفکر آنان همسو می باشد. اما واقعیت این است که تفکر فرد ناشی از دنباله روی از افکار عمومی تبلیغ شده از رسانه هاست

رسانه های جمعی، افکار، عقاید و نگرش هـای جدید را در میان افراد جامعه پخش مـی کنند و با تأکید بر برخی نگرش هـا، جنبه های مثبت یا منفی آن را بارز مـی سازند. رسانه هـا از طریق ارائه درست یا نادرست مطلب باعث جهت گیری افراد مـی شوند و به نوعی قـادرند تا طرز تفکر عمومـی واحدی را در جـامعه ایجاد کنند

به دلیل ارائه پیام از طریق رسانه هـا، افراد عقیده خود را در مقابل عقیده اجتمـاعی ( رسانه ) مـی بینند و در بسیاری مـوارد در جهت پیام رسـانه تغییر عقیده می دهند. مـرتون لازارسفلد بر پدیده انتخاب در رسـانه ها تأکید بسـیار زیاد دارند. زیرا رسانه هـا از طریق انتخـاب مطلب و پخش آن در جامعـه، بر آن دسته از واقعیات اجتماعـی که تا آن زمان به صورت منفرد و مجزا در جـامعه وجود دارد و احتمالاً افراد جامعه هم از وجودآن آگاه هستند

اما اهمیت خاصی برای آن قائل نمی باشند- جنبه اجتماعی می بخشند یعنی با انتخاب رسانه، یک پدیده که افرادی از جامعه از وجود آن آگاه مـی باشند . به یک پدیده اجتماعی تبدیل می شود و توجه تمام افراد را به خود جلب می کند و موضوع بحث و گفتگوی افراد جامعه می شود

اگر یک رسانه، فرد یا موضوعی را در مباحث خود وارد کند. مقداری از اعتبار اجتماعی خود را به فرد یا موضوع مورد بررسی منتقل می کند و این در حـالتی است که مرتون از آن به عنوان کارکرد اعطای اعتبار اجتماعی رسانه به پیام یاد می کند

 در این حالت به نظر افراد عادی جامعه چنین به نظرمی رسدکه موضوع فرد یاگروه انتخاب شده ازطرف رسانه، یک پدیده معمولی و روز مره نیست، بلکه پدیده ای است که به اندازه کافی اهمیت داشته است که از رسانه پخش می شود

همچنین پدیده هـایی که از رسانه ها انتخاب و پخش نمـی شوند به اندازه کافی جالب و مهم نیستند که مـوضوع بحث و صحبت اجتماعی قـرار بگیرد. در عین حال، ارائه نشده رفتار از رسانه هـا خود به معنای رفتار ناهمنوا در جامعه است

زیرا رسانه ها با پخش رفتارهای مطلوب، نه تنها افراد را به ارائه رفتارمشابه تشویق می کند بلکه به نوعی دیگر امکان ارائه رفتار نا همنوا را نیز به شدت کاهش مـی دهد. نگرش مثبت یا منفی رسانه در رابطه با پدیده مـورد بـررسی باعث مـی شود افـرادی که تا آن زمـان تفکر خـاصی در مـورد آن مـوضوع نداشتند و هـمیشه بی تفاوت از کنار آن می گذشتند

برخورد و نگرش خود را دررابطه با آن مشخص کنند. همچنین از طریق ارائه رفتارمورد قبول رسانه ها، همنوایی رفتاری نیز در جامعه تبلیغ و تشویق می گردد. اهمیت رسانه ها را در همچنین از میزان مصرف آن در بین اعضای جامعه می توان دریافت. آمار مصرف کالاهای فرهنگی نشان می دهندکه حوزه نفوذ تلویزیون در بین خانواده های ایرانی تا چه حد می باشد

مـطابق آمار، بیش از 2 / 96  درصد مردم ایران در منزل تلویزیون دارند بهـره مندی از این وسیله ارتباط جمعـی در خانواده هـای روسـتایی از کل جمعیت روستاهـا 6 / 85  درصد و در خانواده هـای شهری 69 / 98 درصد است

تلویزیون درهرخانواده به صورت میانگین 5 / 7 روشن است و ازجهت نوع برنامه ها، سریال ها با 4 / 61 درصد بالاترین درصد بینندگان را دارد. این آمارها، فراگیر بودن برنامه های تلویزیونی، فقدان سرگرمی هـا و امکانات تفریحی در حد کـافی و گرایش اکثر افـراد به تلویزیون را به عنوان مهمترین عامـل پر کردن اوقـات فراغت و ; نشان می دهد

همچنین تأثیرگذاری بیش ازحد این رسانه را درکشور تأیید می نماید والبته اغلب این تأثیرات در حیطه تفکر و کیفیت نگـرش به روابط فردی و اجتمـاعی است.  هر چند این رسـانه نیز متقابلاً تأثیر پـذیر است و در زمینه هـای مختلف از جمله برنامه ریزی و سیاستگذاری درحال تغییر و تحول می باشد. از جمله عوامـل مؤثر در تغییر سیاستگذاریها وبرنامه سازیهای این رسانه حوادث ورویدادهای بزرگ اجتماعی نظیر انقلاب، جنگ، کودتا، انتخابات، رکود اقتصادی و ; است. این رویدادهـا تغییرات عمـده ای را در جامعـه ایجاد می کند و در رسانه هم بازتـاب می یابد و مـوجب تغییر رویه رسـانه می شود. بدین لحاظ بررسی ادوار مختلف پس از انقلاب اسلامی و انعکـاس این شرایط در ساخت فیلم هـای تلویزیونی با مـوضوع ازدواج ضـرورت دارد. لیکن در این مجال با نگاهـی به ویژگـی ادوار انقلاب اسلامی، تصویر ازدواج در فیلم های تلویزیونی دوره اخیز بررسی می شود

فرضیه های تحقیق :

1-    بین سبک های دلبستگی و رضایت زناشویی همبستگی وجود دارد

2-   بین سبک هخای دلبستگی ایمن در مردان و زنان تفاوت وجود دارد

3-  بین سبک هخای دلبستگی مضطرب در مردان و زنان تفاوت وجود دارد

4-  بین سبک هخای دلبستگی اجتنابی در مردان و زنان تفاوت وجود دارد

5-  بین رضایت زناشویی مزدان و زنان تفاوت وجود دارد

 

اهداف تحقیق :

 

اهداف کلی  :

بررسی تأثیر تلویزیون بر روابط زناشویی می باشد

 

اهداف جزئی :

تأثیر رسانه و پیامدهایی که برای جامعه، فرهنگ و مخاطب مـی تواند داشته باشد ابتدا بین خود رسانه و مـحتوای آن را بررسـی کنیم و همچنین اهمیت رسانه هـا را از لحاظ میزان مـصرف آن در بین اعضای جـامعه می توان دریافت و آمار مصرف کالاهای فرهنگی و حوزه نفوذ آن هـا از جمله لتویزیون در بین خانواده های ایرانی تاچه حدمی باشد و تأثیر این رسانه درحیطه تفکروکیفیت نگرش وبرروابط فردی و اجتماعی را بررسی کرد

 

تعریف نظری

دلبستگـی را می توان یک الگـوی رفتاری خـاص در نظر گـرفت که در اکثر جـوامع برای رشـد سـالم اهـمیت حیاتـی دارد و زمـانی دلبستگـی مطلوب بوجـود مـی آید که در سـال اول زنـدگـی کیفیتی متقـابل و خوشایندی بین کودک ومادر شکل گرفته و این رابطه گرم، صمیمانه و پایا بین کودک و مادر است که برای هر دو رضایت بخش و مایه خوشبخـتی است. دلبستگـی دارای سه سبک ایمن، اجتماعی، مضطـرب و به قرار زیر می باشد

الف: سبک ایمن: افـراد دارای سبک ارتباط با دیگـران برایشان انسان است واز اینکه به دیگران تکیه کنند و نیز اجازه دهند که دیگران به آنها تکیه کنند احساس راحتی می کنند. این افراد از اینکه دیگران آن ها را ترک کنند و یا خیلی به آنها نزدیک شوند احساس نگرانی نمی کنند

ب : سبک اجتنابی: افراد دارای این سبک از این که به دیگران نزدیک شوند احساس ناراحتی کرده و نمی توانند به طور کامل به دیگران اعتماد کنند برای این افراد مشکل است که به دیگران تکیه کنند و وقتی مـی بینند که کسی مـی خواهد خیلی به آن ها نزدیک شـود عصبی شده و احساس می کنند که دیگران اغلب بیشتر از حدی که آنان احساس راحتی می کنند با آنها صمیمی هستند

واژگان کلیدی :

ازدواج، فیلم، تلویزیون، ازدواج مدرن، ازدواج سـنتی، معیارهای همسرگزینی، تشکیل خـانواده بررسی تـاریخچـه اقـوام مختلف نشان مـی دهد که ازدواج از اولین و مهمترین مسائل هـر اجتماع کـوچک و بـزرگ

بشری بوده و نیازی تکوینی است

به این معنا که خداوندمتعال این نیازها را در نهاد هردو جنس زن ومرد قرارداده است و مبارزه با آن جز رنج و مشقت و در نهـایت فساد و تباهی چیزی در پی نخواهد داشت

 

ادوار انقلاب اسلامی :

اوائل پیروزی انقلاب اسلامی :

با وقوع انقلاب اسلامی به دلایل متعدد، تغییرات اساس در نگـرش فیلم سازان و تهیه کنندگـان به وجود آمده که تحولات محسوسـی را در شکل و محتوای فیلم هـا و سریال هـا را در پی داشت. از یک سـو به دلیل تغییر ساختار جامعه از نظام شاهنشاهی به نظام دینی و جمهوری اسلامی، صنعت سینما و تلویزیون به شدت در تدارک دگرگونی ساختارها و ویژگیهای فیلم سازی بود و صنعت سینما تلاش می کرد تا به حیات خود ادامه دهد و خود را با تغییرات زمان همراه نماید

 رسانه تلویزیون هم با تغییراتی در کـادر سرپرستی و انگیزه و رسالتی متفاوت نسبت به گـذشته روند این تغییرات را تشدید می نمود و ازسوی دیگر، مسائلی که باتوجه به شرایط زمان مهم بودند نظیر محتوای انقلاب اسلامی، مبارزه با دشمنان داخلی، محاصره اقتصادی، تبلیغ مسائل اسلامی،; موجب گردیدکه اهمیت کمتری به مسائل فرهنگی و خانوادگی داده می شود

بنابراین در این سالها مقوله از دواج درسینما وتلویزیون وهمچنین فیلم ها و انقلاب که کشور باتوطئه ها، شورش ها و مشکلات خارجی وداخلی متعددی روبه رو بود، این مسأله دور از انتظار نبود

 

دوران جنگ تحمیلی :

 دوره دوم زمان جنگ تحمیلی است که مردم در طـی 8  سال دفـاع مقدس با تمام نیرو، در مقـابل جبهه استکبار و نفـاق ایستادگی کردند تا از کیان دینی و ملی خود حـراست و حفاظت کنند. دورانی که تأثیر بسیار زیادی را در عرصه های سیاسی و فرهنگی و اجتماعی کشور بوجود آورد

طبیعی است که هر اجتماع بزرگ وکوچکی از حوادث مهم و سرنوشت سازی چون جنگ تأثیر پذیرد و دفـاع مقدس به عنوان یک رویداد و مهم تـاریخی، تأثیرات و تحـولات بسیار مثبتی را در این  عرصـه ایجاد نمود که با توجه به ارزشی بودن جنگ و گشودن افقهای پویش روی اهـل ادب و هنر، تمامی ادبیات کشور و بویژه صنعت فیلم و سینما به سوی موقعیتهای ارزش محور سـوق پیدا کرد و سینمـا تا حدودی از ابتذال فاصله گرفته و به سوی آرمانهای دینی و ملی حرکت نمود و در فیلم ها و سریال هـا موضوع دفاع مقدس و مقاومت مردم به تصویر کشیده شد

دفاع ملتی که هر روز فرزندان خود را با افتخار روانه میدان نمود و چند هفته دیگر با افتخـار پیکر مطهر همان فرزند را بر دوش خود تشییع مـی کرد و ایثار و گـذشت دخترانی که ازدواج با یک رزمنده یا جـانباز را افتخـار می دانست و در روزهـای نخست زندگی مشترک، همسر هود را با شور و شوق وصف ناشـدنی روانه میدان نبرد می کردند

در دوران دفاع مقدس بسیاری از معیارهای مادی رنگ باخت و ارزشهای معنوی تعالی یافت. این تغییر و تحولات اساسی، در موضوع ازدواج و سنت و مراسم آن نفوذ نمود، به گونه ای که بسیاری از ازدواج ها به صورت ساده برگزار می شد و طرفیت در ملاکهای همسر یابی بیشتر به معنویات و ارزش های اسلامی اهمیت قائل می شدند

لذا تصویر ازدواج در فیلمهای آن زمان نیز از این واقعیت و فضای اجتماعی تبعیت می کرد. در فیلمهای خانوادگی این دوره عمدتاً ازدواج در سنین پایین، بدون تشریفـات، بدون توجه به ظاهر، دارای فرجام خوب، با مهریه پایین و جهیزیه کم و ; اشاعه و نمایش داده می شده است

اما این نکته را هم نباید فرامـوش کرد که در بسیـاری از فیلم ها به جـهت ضعف بودجه، کـمبود نیروی متخصص، تعصبات برخی نسبت به ارائه تصویر زنان و ; نسبت به تهیه فیلم های تلویزیونی با مـوضوع زنان و خانـواده اقبال اندکی شده است و تعـداد بسیار محدودی از  فیلم های تلویزیونی حول این موضوعـات ساخته شده است

 

دوران سازندگی :

بعد از جنگ تحمیلـی با حرکت کشـور به سوی سازندگی و خروج کشور از حـالت بحران، بسیاری از آرمان گرایی هـای دوران دفـاع مقدس، جـای خـود را به بهبود مسـائل اقتصـادی و اجتمـاعی را از بسیاری از

سنتهای گذشته که در اوایل انقلاب و جنگ تا حدودی رنگ باخته بود ، دوباره به آرامی مطرح شد

از سوی دیگر با توجه به رویکرد دولت مسئولین به سوی بازسازی کشور وطرح شعارفعالیت بیشتر مردم برای کمک به تقویت زیر ساخت های اقتصادی کشور و مشارکت آن هـا در عرصه های صنعتی و اقتصادی، جو غالب کشور به گونه ای دگرگـون شد که خیز برداشتن به سوی جامعه ای اقتصـادی مدار در رأس افکـار

مردم قرار گرفت بدین ترتیب به طور طبیعی ، بازگشت به سنت ها در فیلم ها و سریال ها شروع شد

از سوی دیگر با ساخت برخی سریال ها مردم را برای سرمایه گذاریها و فعالیتهای صنعتی و بازرگانی و همچنین داشتن اقتصاد و رفاه بالاتر در سایه این فعالیتهـا تشویق نمود و موجب گردید که سنت گرایی و رفـاه طلبی و توجه به اقتصـاد در فیلم هـا و سریال هـا اوج بگیرد و مـوضوع ازازدواج های سنتی، اقتدار والـدین در ازدواج فرزندان، ازدواج با خانواده هـای مرفه و خواستگـاری از طبقه مـرفه، بحـث جهیزیه زیاد و ; در چنین فیلم ها و سریال هایی به وفور مشاهده شود و گاه موضوع اصلی فیلم ها و سریال های تلویزیونی گردد

دوران دوم خرداد به بعد :

با انتخاتبات خـرداد  76  و تغییر و تحـول سیاسـی و فرهنگی در کشـور، بسیاری از فیلم سـازان سینمـا و تلویزیون با سوء استفاده از شعار آزادی، اقدام به تولید فیلم ها وسریال هایی نمودندکه فرهنگ دینی و ملی را تحقیر نمود با ژستهای روشنفکر نمایانه فرهنگ اباطه گری، آزادی طلبی های غیرمسئولانه، تضعیف گزاره ها و آموزه هـای دینی، تخریب روابط خـانوادگی و مخـدوش شدن تصـویر ازدواج را روز به روز در فیلم هـای سینمائی و تلویزیونی افزایش می داد

 

تصویر ازدواج در فیلم های تلویزیونی دوران اخیر :

در بررسی اجتماعی از محتوای برخی فیلم  هـای تلویزیونی سال هـای اخیر به نظر می رسد این فیلم ها با این محتوا و سوژه انتخابی تغییراتی را در نگرش نسبت به ازدواج، معیارهای همسر گزینی، نحوه همسر گزینی و نگرش نسبت به جایگاه زن ایجاد می کنند که در ادامه به تفصیل بحث خواهد شد

 

معیارهای همسر گزینی :

رسانه های جمعی از جمله تلویزیون قادرند با ارائه تصویر مثبت از هنجارهای اجتماعی به مخاطبین، این گونه القا نمایند که این رفتار، رفتاری اجتماعی است و به این ترتیب، باعث ایجاد همنوایی در افراد سوند، در نتیجه اکثر مردم این طور تلقی نمایند که رفتار مورد تأیید اجتماعی، همان رفتار ارائه شده از طریق این رسانه ملی است

پروژه دانشجویی مقاله اندیشه های شهید چمران تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله اندیشه های شهید چمران تحت word دارای 15 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله اندیشه های شهید چمران تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله اندیشه های شهید چمران تحت word

مقدمه  
نیایش  
معرفی  
فعالیت های اجتماعی  
وزارت دفاع  
مجلس  
جنگ تحمیلی  
پس ازپیروزی  
شهادت  
دکترچمران درکلام امام خمینی  
گوشه ای ازوصیت نامه دکترچمران  
خاطرات  
کتابهای دکترچمران  
منابع  

مقدمه

سخن گفتن از شهیدی با ابعاد گوناگون، ‌از اسوه‏ای که جمع اضداد بود، از آهن و اشک، ‌از شیر بیشه نبرد و عارف شب‏های قیرگون، از پدر یتیمان و دشمن سرسخت کافران بسیار سخت بلکه محال است

سخن گفتن از شهید دکتر مصطفی چمران، این مرد عمل و نه مرد سخن، این نمونه کامل هجرت، جهاد و شهادت، این شاگرد مکتب علی(ع)، این مالک‏اشتر جنوب لبنان و حمزه کربلای خوزستان سخت و دشوار است. چرا که حتی نمی‏توان یکی از ابعاد وجودی او را آنگونه که هست، توصیف کرد و نبایست انتظار داشت که بتوانیم تصویر کاملی در این مختصر از او ترسیم نمایئم، که مردان و رهروان راه علی(ع) و حسین(ع) را با این کلمات مادی و معیارهای خاکی نمی‏شود توصیف نمود و سنجید
این مروری است گذرا و سریع، بر حیات کوتاه اما پرحادثه و سراسر تلاش، ایثار، عشق و فداکاری شهید دکتر مصطفی چمران

نیایش

خدایا می ‏خواهم فقیر بی ‏نیاز باشم که جاذبه‏ های مادی زندگی مرا از زیبایی و عظمت تو غافل نگرداند، خدایا خوش دارم گمنام و تنها باشم تا در غوغای کشمکش‏های پوچ مدفون نشوم

خدایا درمندم و بندبند وجودم از شدت درد صیحه می‏زند، تو مرا در بستر مرگ آسایش بخش

خسته شده ‏ام، پیر شده ‏ام، دل شکسته ‏ام

ناامیدم، دیگر آرزویی ندارم، احساس می‏کنم که در این دنیا دیگر جای من نیست با همه وداع می‏ کنم و می ‏خواهم فقط با خدای خود تنها باشم

خدایا به سوی تو می ‏آیم از عالم و عالمیان می ‏گریزم تو مرا در جوار رحمت خود سکنی ده

 معرفی:

دکتر مصطفی چمران در سال 1311 در تهران، خیابان پانزده خرداد، بازار آهنگرها، سرپولک متولد شد

وی تحصیلات خود را در مدرسه انتصاریه، نزدیک پامنار، آغاز کرد و در دارالفنون و البرز دوران متوسطه را گذراند؛ در دانشکده فنی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال 1336 در رشته الکترومکانیک فارغ‏التحصیل شد و یک‏سال به تدریس در دانشکده‌ فنی پرداخت

وی در همه دوران تحصیل شاگرد اول بود. در سال 1337 با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به امریکا اعزام شد.شهید چمران دوره کارشناسی ارشد را در دانشگاه تگزاس گذراند و مدرک دکترای خود را در رشته الکترونیک و فیزیک پلاسما، از دانشگاه برکلی در کالیفرنیا دریافت نمود. او که با نمره‏های عالی تحصیلات خود را به پایان رسانده بود، مدتی را در کنار دانشمندان و پژوهشگران بنام زمان خود، در یکی از مراکز تحقیقاتی به کار پرداخت

فعالیت‏های اجتماعی

از 15سالگی در درس تفسیر قرآن مرحوم آیت‏الله طالقانی، در مسجد هدایت، و درس فلسفه و منطق استاد شهید مرتضی مطهری و بعضی از اساتید دیگر شرکت می‏کرد و از اولین اعضاء انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران بود. در مبارزات سیاسی دوران دکتر مصدق از مجلس چهاردهم تا ملی شدن صنعت‏نفت شرکت داشت و از عناصر پرتلاش در پاسداری از نهضت‏ملی ایران در کشمکش‏های مرگ و حیات این دوره بود. بعد از کودتای ننگین 28 مرداد و سقوط حکومت دکتر مصدق،‌ به نهضت مقاومت ملی ایران پیوست و سخت‏ترین مبارزه‏ها و مسئولیت‏های او علیه استبداد و استعمار شروع شد و تا زمان مهاجرت از ایران، بدون خستگی و با همه قدرت خود، علیه نظام طاغوتی شاه جنگید و خطرناک‏ترین مأموریت‏ها را در سخت‏‏ترین شرایط با پیروزی به انجام رسانید

در امریکا، با همکاری بعضی از دوستانش، برای اولین‏بار انجمن اسلامی دانشجویان امریکا را پایه‏ریزی کرد و از مؤسسین انجمن دانشجویان ایرانی در کالیفرنیا و از فعالین انجمن دانشجویان ایرانی در امریکا به شمار می‏رفت که به دلیل این فعالیت‏ها، بورس تحصیلی شاگرد ممتازی وی از سوی رژیم شاه قطع می‏شود. پس از قیام خونین 15 خرداد سال 1342 و سرکوب ظاهری مبارزات مردم مسلمان به رهبری امام‏خمینی(ره) دست به اقدامی جسورانه و سرنوشت‏ساز می‏زند و همه پل‏ها را پشت‏سر خود خراب می‏کند و به همراه بعضی از دوستان مؤمن و هم‏فکر، رهسپار مصر می‏شود و مدت دو سال، در زمان عبدالناصر،‌ سخت‏ترین دوره‏های چریکی و جنگ‏های پارتیزانی را می‏آموزد و به عنوان بهترین شاگرد این دوره شناخته می‏شود و فورامسئولیت تعلیم چریکی مبارزان ایرانی به عهده او گذارده می‏شود

به علت برخورداری از بینش عمیق مذهبی، از ملی‏گرایی ورای اسلام گریزان بود و وقتی در مصر مشاهده کرد که جریان ناسیونالیسم عربی باعث تفرقه مسلمین می‏شود، به جمال عبدالناصر اعتراض کرد و ناصر ضمن پذیرش این اعتراض گفت که جریان ناسیونالیسم عربی آنقدر قوی است که نمی‏توان به راحتی با آن مقابله کرد و با تأسف تأکید می‏کند که ما هنوز نمی‏دانیم که بیشتر این تحریکات از ناحیه دشمن و برای ایجاد تفرقه در بین مسلمانان است. به دنبال آن، به چمران و یارانش اجازه می‏دهد که در مصر نظرات خود را بیان کنند

در لبنان:بعد از وفات عبدالناصر، ایجاد پایگاه چریکی مستقل، برای تعلیم مبارزان ایرانی، ضرورت پیدا می‏کند و لذا دکتر چمران رهسپار لبنان می‏شود تا چنین پایگاهی را تأسیس کند

او به کمک امام موسی‏صدر، رهبر شیعیان لبنان، حرکت محرومین و سپس جناح نظامی آن، سازمان «امل» را براساس اصول و مبانی اسلامی پی‏ریزی نموده که در میان توطئه‏ها و دشمنی‏های چپ و راست، با تکیه بر ایمان به خدا و با اسلحه شهادت، خط راستین اسلام انقلابی را پیاده می‏کند و علی‏گونه در معرکه‏های مرگ و حیات به آغوش گرداب خطر فرو می‏رود و در طوفان‏های سهمناک سرنوشت، حسین‏وار به استقبال شهادت می‏تازد و پرچم خونین تشیع را در برابر جبارترین ستم‏گران روزگار، صهیونیزم اشغال‏گر و هم‏دستان خونخوار آنها، راست‏گرایان «فالانژ»، به اهتزاز درمی‏آورد و از قلب بیروت سوخته و خراب تا قله‏های بلند کوه‏های جبل‏عامل و در مرزهای فلسطین اشغال شده از خود قهرمانی‏ها به یادگار گذاشته؛ در قلب محرومین و مستضعفین شیعه جای گرفته و شرح این مبارزات افتخارآمیز با قلمی سرخ و به شهادت خون پاک شهدای لبنان، بر کف خیابان‏های داغ و بر دامنه کوه‏های مرزی اسرائیل برای ابد ثبت گردیده است

 وزارت دفاع

 

پروژه دانشجویی پایان نامه معیارهای دینداری از دیدگاه دانشجویان تحت word

 پروژه دانشجویی پایان نامه معیارهای دینداری از دیدگاه دانشجویان تحت word دارای 85 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی پایان نامه معیارهای دینداری از دیدگاه دانشجویان تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه معیارهای دینداری از دیدگاه دانشجویان تحت word

فصل اول : کلیات تحقیق
مقدمه    
بیان مسئله    
اهمیت و ضرورت موضوع    
اهداف پژوهش    
سئوالهای پژوهش    
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها    
سئوالهای پژوهش    
واژه‌های کلیدی در تحقیق    
فصل دوم : پیشینه تحقیق
پیشینه نظری    
مقدمه    
کلیاتی درباره دین    
معنای لغوی دین    
تعریف دین    
منشاء دین    
فطری بودن دین    
مراحل خداشناسی از چند خدایی تا وحدانیت    
مراحل خداشناسی    
مذهب در ایران     
دین در ایران از ماقبل تاریخ تا کنون    
چگونگی رواج یافتن مذهب تشیع در ایران    
شیعیان دوازده امامی (اثنی عشری)    
دین و سایر عناصر نظام اجتماعی    
اهمیت دین از دیدگاههای مختلف    
روش شناختی اسلام     
روش شناختی تفهیمی    
اسلام و تسلیم و سلسله مراتب آن    
مسلمان کیست؟    
معنای ایمان    
شک و ایمان    
دین و ایمان    
تفاوت انسان متدین و بی دین    
تعریف متدین و متدین واقعی      
دسته بندی مردم در برابر دین    
دسته بندی مردم در برابر دین    
تعالیم دین از نظر شخصیت فردی، (معیارهای دینداری از نظر فردی)    
خصوصیات مومنان    
پیامدهای ایمان مذهبی (بعد پیامدهای دینی)    
پیامدهای ایمان مذهبی    
ویژگی‌های جامعه اسلامی    
فصل سوم : روش تحقیق
روش تحقیق    
روش جمع آوری اطلاعات    
روش تحلیل داده‌ها    
جامعه آماری    
حجم نمونه    
طرح سئوالات پرسشنامه    
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
جداول و نمودارهای فرضیات    
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
نتیجه گیری    
محدودیتهای پژوهش    
پیشنهاد    
پیوستها

مقدمه

هزاران سال است که انسان به رکت ارتباطهای روحانی و معنوی، زندگی خویش را جلوه‌ای الهی بخشیده و با تحکیم ارتباط خود با آفریدگار جهان به مقام خلیفه الهی رسیده است. در سایه اعتقادات و باورهای دینی، انسان دریافت که فراتر از همه حیوانات است و نغمه‌ای از روح الهی در او بوجود آمد که «من» واقعی‌اش را آشکار ساخت و از «من» حیوانی جدایش کرد

ولی امروزه ودر آستانه هزاره سوم که بشر با شتابی وصف ناپذیر به سوی پیشرفتهای همه جانبه و فراتر از کره خاکی پیش می‌رود، با همان شتاب از مباحث اخلاقی و ارزشی دور می‌شود. و ما شاهد فروپاشی انسانی اخلاقی و اخلاق انسانی هستیم. به عبارتی در حالی که اندیشه بشر به بالاترین حد پیشرفت رسیده، قلب او به شدت در حال پسروی است. که این جدایی دل از اندیشه و از هم پاشیدن عواطف و احساسات انسانی اگر درمان نشود، ظهور و بروز انواع بیماریها، اضطرابها، نگرانیها و ناآرامیهای روانی و اجتماعی و… را به دنبال خواهد داشت

در چنین موقعیتی دین و تربیت دینی است که عامل هدایت بشر در مسیر زندگی شده و او را به فطرت خود که همان حق طلبی و کمال گرایی است بر می‌گرداند و او را از انحطاط اخلاقی باز می‌دارد

همان طور که ذکر شد، انسان موجودی کمال طلب است و یکی از راههای نیل به کمال، داشتن اسوه و الگوست. الگویی که خود موجودی ارزنده و دارای سجایای اخلاقی و انسانی باشد. ولی باید دید یک چنین الگویی به عنوان یک فرد با ایمان و دیندار چه معیارهایی باید داشته باشد تا نوجوانان و جوانان تحت تاثیر جاذبه‌های معنوی وی قرار گرفته و غبارهای فراموشی را از فطرت خود بزدایند. بنابراین محقق در پی آن است که معیارهای دینداری را با توجه به نظرات جوانان در پنج حیطه، باورهای دینی، مناسک و اعمال دینی، عواطف و تجربه دینی، پیامدهای دینی و دانش دینی تعریف نماید تا از این طریق بتواند به علت بعضی از رفتارهای مغایر با مذهب پی‌برده و راهکارهایی را جهت آگاهی دادن و تاثیر گذاری بیشتر بر این قشر آینده ساز ارائه دهد. و به این وسیله آنان را به فطرت خویش باز گرداند

بیان مسئله

امروزه در تمام جوامع، دغدغه اصلی مسئولین، پرورش نوجوانان و جوانان و آماده کردن آنها برای ورود به جامعه است. در کشور اسلامی ما نیز در سالهای اخیر توجه ویژه‌ای به امر تعلیم و تربیت نوجوانان و جوانان شده است. مخصوصاً در زمینه تربیت دینی، بیشترین نگرانی مسئولان عرضه تربیت این است که چرا با وجود این همه برنامه ریزی و تبلیغ، گرایش جوانان نسبت به دین و اعمال دینی روز به روز کمتر می‌شود

این دوری از مذاهب پیامدهای ناگوری را برای اجتماع ما به بار آورده، از جمله اینکه جوانان دیگر چندان ارزشها و هنجارهای موجود در جامعه را قبول ندارند. همچنین وجود این همه بیماریهای روحی و روانی، نشان می‌دهد که انسان امروز جایگاه امن خود را از دست داده و دچار سرگردانی شده است

حال باید ببینیم چرا دین ما که کاملترین دین است و بر تمامی جنبه‌های زندگی انسان احاطه داشته و برای جزیی‌ترین مسائل زندگی، بهترین دستورها و راهکارها را ارائه داده است مورد بی‌مهری جوانان قرار گرفته؟ آیا با پیشرفت تکنولوژی دین جذابیت خود را از دست داده؟ و یا اینکه حداقل تعریف دینداری ترد آنان (معیارهای دین و دینداری) نسبت به گذشته در حال تغییر است

یافته‌های پژوهش طالبان پیرامون دینداری و بزهکاری در میان جوانان دانش آموز منطقه 5 تهران در سال 1377 نشان داده است، که نسل جدید از حیث اعتقادات به ارکان اصلی دین هیچ گونه مشکلی با اساس اسلام نداشته و مبانی محوری آن را کاملاً قبول دارند و نتایج این پژوهش نشان داده است که 55% به بالا اولین سطح ایمان مذهبی، یعنی شهادتین (اعتقاد به خدا و رسول) را قبول دارند و این نمایان می‌سازد که نسل جدید از حیث اعتقاد به ارکان اصلی دین و محور دین مشکل چندانی ندارند. در دین اسلام پایه ایمان اقامه نماز است و 86% با خواندن نماز وارد مرحله دینداری شده‌اند و در عین حال 90% دانش آموزان بیشتر روزها روزه گرفته‌اند و بنابراین 83% جوانان دانش آموز هم نماز می‌خوانند و هم روزه می‌گیرند اگر دینداری را منحصر به رعایت احکام عبدی ندانیم و بر اساس هنجارها و مناسک نیز تعریف کنیم و همچنین میزان توجه و ارتباط شخصی با خداوند را مبنای دینداری قرار دهیم، 3/95% جوانان با توجه به معرف توبه و کمک خواستن از خداوند برای جبران گناهانشان دارای چنین تجربه‌ای بوده‌اند. هر چند ظاهراً به هنجارهای دینی و نمادهای ظاهری تعریف شده برای مذهب توجه ندارند. از نظر بعد اعتقادات دینی نیز 93% این اعتقادات را داشته‌اند. (طالبان، 1381، ص7)

«بررسی نظرات دانشجویان پیرامون ضرورت عقیده‌مند بودن نیز نشانگر این است، که 6/84% دانش آموزان باور قلبی به خدا دارند و 14/76% نسبت به دعا نظر مثبت دارند، همچنین 5/67% محدود شدن به واسطه دینداری را رد کرده‌اند. ولی به طور کلی گرایشات مذهبی در دانش آموزان وجود دارد،» (رضا قلیان، 1380، ص95)

«طبق جدیدترین پژوهش‌های جامعه شناختی، چه در آفریقای جنوبی و مکزیک که بالنسبه توسعه نیافته‌اند و چه در آمریکا که پیشرفته‌ترین جامعه بشری (از نظر فرهنگ مادی) است. بیش از 95% انسانها به وجود خداوند ایمان دارند. و حتی خود را دیندار می‌دانند.» (اینگلهارت، 1373، ص216)

«به نظر اینگلهارت اعتقاد به خداوند و تعهد مذهبی به معنای میزان اهمیت خداوند ترد افراد، شاخص بسیار حساس بعد دینداری است.» (اینگلهارت، 1373، ص212)

با توجه به مقدمات ذکر شده به تعریف دینداری می‌پردازیم

«از دیدگاه محسن کدیور دینداری یعنی تسلیم خدا بودن، خدا پروایی، خدا ترسی و این که انسان در خفا هم آنچه را خدا نمی‌پسندد عمل نکند. وجه اصلی دینداری، خدا پروایی است، پروا را در زبان دینداری تقوی معرفی می‌کنند و در واقع دینداری عامل تحول انسان در راستای تعالیم خداوند است.» (کدیور، ص1)

علامه محمود شلتوت (1359) نیز دینداری واقعی را عبارت می‌داند از امتنان امر خداوند در خلوت و در میان مردم. و در عین حال آن را با صورتهایی از دینداری که نزد مردم رایج است مقایسه می‌کند

الف) دینداری رمزی: در این شکل از دینداری، فرد فقط به این دل خوش است که فقط یک انتساب ساده به دین داشته باشد، آنان فکر می‌کنند، گفتن شهادتین تنها رمز ورود به دین است و فقط با ادای آن در زمره افراد مومن و متدین قرار می‌گیرند بدون اینکه با معاش، فضیلت و کارهای شایسته و مطالب علمی‌ای که از طریق وحی گزارش داده شده، سرو کله پیدا کنند و بنظرشان حقیقت چیزی است که خود تشخیص می‌دهند. در این جاست که باید گفت تظاهر به کفر از این گونه دینداری بهتر است. زیرا کافران با تظاهر به دین باعث انحراف کوته بینان نمی‌شوند و باعث لکه‌دار شدن دین نمی‌گردند

ب) دینداری پوشالی: در این نوع دینداری، فقط بر انجام حرکات و اعمال ظاهری تکیه می‌شود، و ایمان این افراد محدود به نماز، تظاهر به روزه، تظاهر به تاثر و بطور کلی عبادات صوری، و خالی از روح و غیر مفید است این افراد به کسانی که از انجام محدود و ظاهری این اعمال قدم فراتر نهند، تهمت بیدینی می‌زنند و با این کار بین مومنان ایجاد نفاق و دشمنی می‌کنند

با توجه به نکات گفته شده می‌توان گفت نشانه دینداری واقعی سه چیز است

 درستی عقیده
فضیلت اخلاقی
عمل شایسته

از طرف دیگر از نظر محمد مهدی بهداروند، «دیندار کسی است که دارای اخلاق نیک، و اعمال نیک اما متناسب با اوامر و تواهی دین باشد، به تعبیر دیگر اخلاقی را که دین سفارش کرده است و افکاری که مورد توجه دین بوده و شخص می‌تواند آنها را پایه‌های نظری دین بداند و بالاخره احکامی دینی که اعمال او را مشخص می‌کند، همگی به عنوان سه عرصه اصلی در دینداری مطرحند.» (بهداروند، 1380، ص1)

«برخی دانشمندان علوم اجتماعی نیز دینداری یا وابستگی به مذهب را دارای حداقل دو بعد، اجرای فرایض مذهبی (مثل نماز، روزه، مناجات و مناسک) می‌دانند که بوسیله مشاهدات علمی آشکار خواهد شد و اعتقادات مذهبی که از طریق پاسخ به سئوالات عقیدتی مکشوف خواهد شد.» (به نقل از طالبان، 1380، ص2)

با توجه به اینکه تعریف واحدی از دینداری وجود ندارد، ولی به نظر می‌رسد «در حال حاضر بر سر اینکه دینداری مشتمل بر پنج بعد است توافق نسبی حاصل شده است. این ابعاد که توسط گلاک1 و استارک2 معرفی شده‌اند، عبارتند از: ابعاد اعتقادی یا باورهای دینی3، مناسکی یا اعمال دینی4، تجربی یا عواطف دینی5، فکر یا دانش دینی6، و پیامدها و آثار دینی7.» (به نقل از سراج زاده، 1378، ص2)

با توجه به مطالب گفته شده، معیارهای دینداری را در پنج معرف مشخص، تنظیم و میزان گرایشات دانشجویان در این پنج معرف مورد بررسی قرار می‌گیرد که عبارتند از

        ·  باورهای دینی شامل: اعتقاد به خدا، پیامبر، فرشتگان و ائمه اطهار و قیامت و…

        ·  عواطف دینی شامل: حالت نزدیکی به خدا، پیامبر، ائمه یا به طور کلی حالت معنوی خالصانه عمیق که به فرد دست می‌دهد و باعث نزدیکی او با خالق می‌شود. مانند گریه افتادن به هنگام نماز یا احساس نزدیکی به ائمه در هنگام زیارت: توبه، پشیمانی از گناهان و …

        ·  مناسک و اعمال دینی شامل: نماز، خواندن قرآن، روزه. پرداخت خمس و زکات و …

        ·  پیامدهای دینی شامل: حفظ حجب، (اجباری یا اختیاری)، مشارکت سیاسی، ایجاد هماهنگی، رعایت حق الناس و تواضع و…

        ·  دانش دینی شامل: آشنایی مهمترین کتابهای دینی، نهج البلاغه، مفاتیح الجنان، آشنایی با قرآن و تاریخ اسلام و…

با توجه به اینکه هدف محقق مشص ساختن معیارهای دینداری است، لذا در این پژوهش به بررسی معیارهای دینداری از دیدگاه دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز وزوان می‌پردازیم

در پایان اشاره می‌کنیم که این تحقیق تنها شامل متغیر دینداری است واز طریق پنج معرف که در عین رابطه تا حدودی هر یک از آنها را می‌توان مستقل فرض نمود، بررسی می‌شود

اهمیت و ضرورت موضوع

در موقعیت کنونی جامعه ما که جوانان از هر طرف مورد هجوم فرهنگهای به ظاهر متمدن قرار گرفته‌اند و به سرعت از اصل و فطرت خود که همان خداجویی و کمال طلبی است، دور می‌شوند، لزوم توجه به راههای پرورش و تقویت احساس مذهبی و رفتارهای خداجویانه ضروری به نظر می‌رسد. یکی از پایدارترین و خوشایندترین روشهایی که در ایجاد و پرورش احساس مذهبی و تمایل به انجام اعمال دینی موثر است، روش الگویی است، زیرا انسان از طریق غیرمستقیم و به وسیله مشاهده رفتار، بیشتر نسبت به انجام رفتار مطلوب و بخصوص اعمال مذهبی رغبت نشان می‌دهد. ولی این امر در صورتی میسر است که فرد مورد نظر به لحاظ شخصیتی مورد قبول فرد باشد و او را به عنوان یک فرد دیندار قبول داشته باشد

با توجه به این امر اگر ما ارزش‌های دینی جوانان خود و عوامل موثر در شکل گیری این ارزشها را بشناسیم می‌توانیم، به نحوی شایسته در جهت راهنمایی و ارشاد آنها گام برداریم و با شناسایی مسیرهای موثر در فراگیری ارزشهای دینی، بتوانیم ارزشهای در خور توجه دینی را به آنها بیاموزیم

تردیدی نیست که پژوهش‌های دینی از نظر کمی و کیفی، پس از انقلاب اسلامی، رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است، زیرا نیازها و ضرورتهای نظام اسلامی، تکثیر موضوعات تحقیق را ایجاب می‌کرده است، طبیعی است که شرایط امروز با گذشته تفاوت می‌کند و آنچه مورد پرسش و انتقاد می‌باشد، این است که آیا کارهایی که انجام گرفته، متناسب با امکانات و انتظارات امروز هست یا نه؟ در نظام اسلامی، دین زیر بنای تمام مسائل جامعه است و لذا این تحقیق، می‌تواند به عنوان ملاکی برای تحقیقات دینی مورد استفاده قرار گیرد

اهداف پژوهش

شناسایی و تعیین معیارهای دینداری از نظر دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز وزوان که هدف کلی طرح می‌باشد و اهداف جزئی طرح عبارتند از

الف) تعیین معیارهای دینداری در بعد دانشی

ب) تعیین معیارهای دینداری در بعد باورها

ج) تعیین معیارهای دینداری در بعد عملی

د) تعیین معیارهای دینداری در بعد عواطف

و) تاثیر متغیرهای رشته تحصیلی، جنسیت، و وضعیت دانشجو در تعیین معیارهای دینداری

سئوالهای پژوهش

در ابتدا، معیارهای دینداری را در مقوله‌های مختلف مورد بررسی قرار داده و به دو نکته اساسی اشاره می‌شود

 تعیین معیارهای دینداری از نظر دانشجویان
بررسی معیارهای دینداری با توجه به متغیرهای پایه، جنس و وضعیت دانشجو. (بومی یا غیر بومی بودن)

در این قسمت به تعریف متغیرها می‌پردازیم و سپس به ذکر سئوالهای پژوهش می‌پردازیم

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

        ·  تعریف مفهومی: بعد اعتقادی، یا باورهای دینی عبارت است از، «باورهایی که انتظار می‌رود پیرامون یک دین به آنها اعتقاد داشته باشند.»

تعریف عملیاتی: منظور از بعد اعتقادی نمره‌ای است که دانشجویان در آزمون حیطه باورها بری فرد دیندار در نظر می‌گیرند

        ·  بعد عملی یا اعمال دینی شامل، «اعمال مشخصی همچون عبادت، نماز و شرکت در آئین‌های دینی خاص و… است که انتظار می‌رود پیرامون یک دین آنها را به جا آورند.»

تعریف عملیاتی: منظور از بعد عملی، نمره‌ای است که دانشجویان در آزمون حیطه عملی برای فرد دیندار در نظر می‌گیرند

        ·  بعد تجربی یا عواطف دینی، ناظر به عواطف، «تصورات و احساسات مربوط به داشتن رابطه با جوهری ربوبی همچون خدا یا واقعیتی غایی یا اقتداری متعالی است.»

تعریف عملیاتی: منظور از بعد عواطف، نمره‌ای است که دانشجویان در آزمون حیطه عواطف برای فرد دیندار در نظر می‌گیرند

        ·  بعد فکری یا دانش دینی: «مشتمل بر اطلاعات و دانسته‌های مبنایی در مورد معتقدات هر دین است که پیروان هر دین باید آنها را بدانند.»

تعریف عملیاتی: منظور از بعد دانش دینی: نمره‌ای است که دانشجویان در آزمون حیطه دانشی برای فرد دیندار در نظر می‌گیرند

سئوالهای پژوهش

معیارهای رسمی دینداری در رابطه با مقوله‌های باورها، مناسک، عواطف، و دانش دینی کدامند؟
بررسی فاصله بین معیارهای رسمی و معیارهای دینداری از دیدگاه دانشجویان؟
معیارهای دینداری از دیدگاه دانشجویان در رابطه با مقوله دانش دینی چیست؟
معیارهای دینداری از دیدگاه دانشجویان در رابطه با مقوله باورهای دینی چیست؟
معیارهای دینداری از دیدگاه دانشجویان در رابطه با مقوله مناسک دینی چیست؟
معیارهای دینداری از دیدگاه دانشجویان در رابطه با مقوله عواطف دینی چیست؟
آیا معیارهای دینداری دانشجویان با توجه به متغیرهای رشته تحصیلی- جنس و وضعیت بومی یا غیربودن دارای تفاوت معنی‌دار هست یا خیر؟

واژه‌های کلیدی در تحقیق

واژه‌های کلیدی در تحقیق عبارتند از

نماز: «خم شدن برای اظهار بندگی و اطاعت و یکی از فرائض دینی، عبادت مخصوص و واجب مسلمانان که 5 بار در شبانه روز به جای می‌آورند.» (سجادی، 1373، ص1221)

دعا: «درخواست از خداوند و کلماتی که در اوقات مختلف در مقام استغاثه از خداوند و طلب آمرزش یا درخواست خیر و برکت و برآورده شدن حاجت بخوانند.» (عمید، 1364، ص648)

ترس از خدا: «یعنی از قانون عدل الهی باید ترسید» (زکریایی، 1378، ص238)

حجاب: «در فقه یعنی پرده و پوشش، در اسلام اساس حجاب برای زنان و مردان واجب است یعنی زنان باید از نامحرم خود را بپوشانند، همین طور مردان. حجاب برای زنان یعنی پوشاندن تمام بدن است به جز صورت و دو دست از نامحرم و برای مردان پوشاندن عورتین و مواضعی است که دیدن آن برای زنان ایجاد ریبه کند.» (سجادی، 1373، ص689)

معاد: «یعنی بازگشت، بازگشت انسان است بعد از مرگ که مجدداً زنده شده و در روزی که آنرا روز معاد گویند به حساب اعمال وی رسیدگی و نیکوکاران پاداش گرفته و بدکاران کیفر اعمال خود را ببینند و به عذاب جاودانی رسند.» (سجادی، 1373، ص1815)

«بر اساس شریعت، همه اعمال در پنج مقوله کلی، واجب، مستحب، مباح- مکروه و حرام قرار می‌گیرند. به طور کلی ترک واجبی و انجام محرمات گناه دانسته می‌شوند که مرتکبین، در مواردی چنانچه توبه نکنند، یا در دنیا و یا در آخرت و یا در هر دو مجازات می‌شوند.» (سراج، 1379، ص7)

عدل الهی: «عدل الهی یعنی اعتقاد به اینکه خداوند در نظام تکوین (آفرینش) و چه در نظام تشریع (قانونگذاری) به کسی ظلم نکرده و نمی‌کند و هر چیز را به جای خود وبه نحو شایسته انجام داده و می‌دهد.» (کوشا، 1376، ص92)

لذا اگر در جامعه برخی نابرابری‌ها است، «این،قضاء الهی نیست که مسئول آن است، بلکه این انسان آزاد و مختار است که مسئول این نابرابری‌هاست.»(مطهری،1362، ص138)

«بنابراین هر موجودی هر چیزی را که ندارد به این دلیل است که در مجموع شرایطی که قرار دارد امکان و قابلیت داشتن آن چیز را ندارد و لذا به مقتضای عدالت، متناسب با استحقاق‌ها اضافه فیض به آنها می‌شود.» (مطهری، 1362، ص515)

عالم برزخ: «از نظر قرآن کریم، عالم پس از مرگ در دو مرحله صورت می‌گیرد و به تعبیر صحیح‌تر، انسان پس از مرگ دو عالم را طی می‌کند، عالمی که مانند عالم دنیا پایان می‌پذیرد و عالم برزخ نامیده می‌شود و دیگر عالم قیامت کبری که به هیچ وجه پایان نمی‌پذیرد.» (مطهری، 1362، ص226)

«انسان در فاصله مرگ و قیامت از نوعی حیات برخوردار است و در آن حال شدیداً احساس می‌کند، گفت و شنود دارد. لذت و رنج و سرور و اندوه دارد. و بالاخره از نوعی زندگانی سعادت آمیز برخوردار است» (مطهری، 1362، ص498)

«مطابق آنچه از روایات و اخبار پیشوایان دین رسیده است، در عالم برزخ فقط مسائلی که انسان باید بدانها اعتقاد و ایمان داشته باشد، مورد پرستش و رسیدگی واقع می‌شود و رسیدگی به سایر مسائل مکول به قیامت است.» (مطهری، 1362، ص502)

قیامت کبری: «مرحله دوم حیات جاوید – قیامت کبراست. قیامت کبرا بر خلاف عالم برزخ که مربوط به فرد است و هر فردی بلافاصله وارد عالم برزخ می‌گردد. مربوط به جمع یعنی همه افراد و همه عالم است، حادثه‌ای است که همه اشیاء و همه انسانها را در بر می‌گیرد و واقعه‌ای است که برای کل هستی زخ می‌دهد و کل جهان وارد مرحله جدید، حیات جدید و نظام جدید می‌گردد و مطابق آنچه از قرآن کریم استفاده می‌شود تمامی عالم بسوی انهدام و خرابی می‌رود و همه چیز نابود می‌شود و بار دیگر جهان نوسازی می‌شود و با قوانین و نظاماتی نوین که با قوانین و نظامات فعلی جهان تفاوتهای اساسی دارد، ادامه یافته و باقی می‌ماند.» (کوشا، 1376، ص233)

معجزه: «معجزه عبارت است از انجام کاری که همه مردم به صورت روشن و بدیهی و بدون هیچ تردید ارتباط انجام دهنده آن را با منبع وحی و آفریدگار جهان درک کنند. و به دیگر سخن، معجزه عبارت است از: عملی که بدون ابهام، نشانه ارتباط با دا باشد.» (کوشا، 1376، ص117)

روح: «روح عبارت از مبدعات پروردگار است که به امر او- و نه ماده و مدت- پدید آمده است و از این جهت، علم به آن ویژه پروردگار است وبشر از دانشی ناچیز درباره روح برخوردار است، که وجود خدا را در عالم، و هستی روح را در خود، اجمالاً احساس می‌نماید.» (حجتی، 1358، ص14)

1 ) Chales Glock

2 ) rodney Stark

3 ) indeological dimension (religious bolifs)

4 ) tualistl dimension (religious practices)

5 ) experiential dimension (le feelings)

6 ) intllectual dimension (knomledeg)

7 ) conseguential dimension (effect)

پروژه دانشجویی مقاله نظام حقوق زن در اسلام تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله نظام حقوق زن در اسلام تحت word دارای 37 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله نظام حقوق زن در اسلام تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله نظام حقوق زن در اسلام تحت word

بخش اول
مقدمه
مشکل جهانی روابط خانوادگی
جبر تاریخ
زندگی امروز و ازدواج موقت
جوان امروز و دوره بلوغ و بحران جنسی
راسل و نظریه ازدواج موقت
بخش دوم
مقدمه
تاریخچه حجاب
علت پیدا شدن حجاب علت و فلسفه پیدا شدن حجاب چیست
ریاضت و رهبانیت
عدم امنیت
حسادت
بالا بردن ارزش

مقدمه

مقتضیات عصر ما ایجاب می‏کند که بسیاری از مسائل مجددا مورد ارزیابی‏ قرار گیرد و به ارزیابیهای گذشته بسنده نشود . ” نظام حقوق و تکالیف‏ خانوادگی ” از جمله این سلسله مسائل است . در این عصر ، به عللی که بعدا به آنها اشاره خواهم کرد ، چنین فرض شده‏ که مسأله اساسی در این زمینه ” آزادی ” زن و ” تساوی حقوق ” او با مرد است ، همه مسائل دیگر فرع این دو مسأله است . ولی از نظر ما ، اساسی‏ترین مسأله در مورد ” نظام حقوق خانوادگی ” – و لا اقل در ردیف مسائل اساسی – اینست که آیا نظام خانوادگی نظامی است‏

مستقل از سایر نظامات اجتماعی و منطق و معیار ویژه‏ای دارد جدا از منطقها و معیارهائی که در سایر تأسیسات اجتماعی به کار می‏رود ؟ یا هیچگونه‏ تفاوتی میان این واحد اجتماعی با سایر واحدها نیست ؟ بر این واحد همان‏ منطق و همان فلسفه و همان معیارها حاکم است که بر سایر واحدها و مؤسسات‏ اجتماعی ؟ . ریشه این تردید ” دو جنسی ” بودن دو رکن اصلی این واحد از یک طرف و توالی نسلی والدین و فرزندان از جانب دیگر است‏ . دستگاه آفرینش اعضاء این واحد را در وضعهای ” نامشابه ” و ” ناهمسانی ” و با کیفیات و چگونگیهای مختلفی قرار داده است . اجتماع‏ خانوادگی ، اجتماعی است ” طبیعی قراردادی ” یعنی حد متوسطی است میان‏ یک اجتماع غریزی مانند اجتماع زنبور عسل و موریانه که همه حدود و حقوق و مقررات از جانب طبیعت معین شده و امکان سرپیچی نیست و یک اجتماع‏ قراردادی مانند اجتماع مدنی انسانها که کمتر جنبه طبیعی و غریزی دارد . چنانکه می‏دانیم ، قدمای فلاسفه ، فلسفه زندگی خانوادگی را بخش مستقلی‏ از ” حکمت عملی ” می‏شمردند و معتقد به منطق و معیار جداگانه‏ای برای‏ این بخش از حیات انسانی بودند . افلاطون در رساله جمهوریت ، و ارسطو در کتاب سیاست ، و بوعلی در کتاب الشفا با چنین دیدی و از این زاویه به‏ موضوع نگریسته‏اند . در مورد حقوق زن در اجتماع نیز طبعا چنین تردید و پرسشی هست که آیا حقوق طبیعی و انسانی زن و مرد همانند و متشابه است یا ناهمانند و نامتشابه . یعنی آیا خلقت و طبیعت که یک سلسله حقوق به انسانها ارزانی‏ داشته است ، آن حقوق را دو جنسی آفریده است یا یک جنسی ؟ آیا ” ذکوریت ” و ” انوثیت ” در حقوق و تکالیف اجتماعی راه یافته است یا از نظر طبیعت و در منطق تکوین و آفرینش ، حقوق یک جنسی است ؟ . در دنیای غرب ، از قرن هفدهم به بعد ، پا به پای نهضتهای علمی و فلسفی‏ ، نهضتی در زمینه مسائل اجتماعی و به نام ” حقوق بشر ” صورت گرفت . نویسندگان و متفکران قرن هفدهم و هجدهم افکار خویش را درباره حقوق طبیعی‏ و فطری و غیر قابل سلب بشر با پشتکار قابل تحسینی در میان مردم پخش‏ کردند . ژان ژاک روسو و ولتر و منتسکیو از این گروه نویسندگان و متفکرانند . این گروه حق عظیمی بر جامعه بشریت دارند ، شاید بتوان ادعا کرد که حق اینها بر جامعه بشریت از حق مکتشفان‏ و مخترعان بزرگ کمتر نیست . اصل اساسی مورد توجه این گروه این نکته بود که انسان بالفطره و به‏ فرمان خلقت و طبیعت ، واجد یک سلسله حقوق و آزادیها است . این حقوق و آزادیها را هیچ فرد یا گروه به هیچ عنوان و با هیچ نام نمی‏توانند از فرد یا قومی سلب کنند ، حتی خود صاحب حق و نیز نمی‏تواند به میل و اراده خود ، آنها را به غیر منتقل نماید و خود را از اینها عریان و منسلخ سازد . و همه مردم : اعم از حاکم و محکوم ، سفید و سیاه ، ثروتمند و مستمند در این‏ حقوق و آزادیها با یکدیگر ” متساوی ” و برابرند . این نهضت فکری و اجتماعی ثمرات خود را ظاهر ساخت ، اولین بار در انگلستان و سپس در امریکا و بعد در فرانسه به صورت انقلابها و تغییر نظامها و امضاء اعلامیه‏ها بروز و ظهور نمود و به تدریج به نقاط دیگر سرایت کرد . در قرن نوزدهم افکار تازه‏ای در زمینه حقوق انسانها در مسائل اقتصادی و

اجتماعی و سیاسی پیدا شد و تحولات دیگری رخ داد که منتهی به ظهور سوسیالیزم و لزوم تخصیص منافع به طبقات زحمتکش و انتقال حکومت از طبقه سرمایه‏دار به مدافعان طبقه کارگر گردید . تا اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم ، آنچه درباره حقوق انسانها گفتگو شده و یا عملا اقدامی صورت گرفته مربوط است به حقوق ملتها در برابر دولتها و یا حقوق طبقه کارگر و زحمتکش در برابر طبقه کارفرما و ارباب . در قرن بیستم مسأله ” حقوق زن ” در برابر ” حقوق مرد ” مطرح‏ شد و برای اولین بار در اعلامیه جهانی حقوق بشر که پس از جنگ جهانی دوم‏ در سال 1948 میلادی از طرف سازمان ملل متحد منتشر گشت تساوی حقوق زن و مرد صریحا اعلام شد . در همه نهضتهای اجتماعی غرب ، از قرن هفدهم تا قرن حاضر ، محور اصلی‏ دو چیز بود : ” آزادی ” و ” تساوی ” . و نظر به اینکه نهضت حقوق زن در غرب ، دنباله سایر نهضتها بود ، و بعلاوه تاریخ حقوق زن در اروپا از نظر آزادیها و برابریها فوق العاده‏ مرارتبار بود ، در این مورد نیز ، جز درباره ” آزادی ” و ” تساوی ” سخن نرفت . پیشگامان این نهضت ، آزادی زن و تساوی حقوق او را با مرد مکمل و متمم‏ نهضت حقوق بشر که از قرن هفدهم عنوان شده بود دانستند و مدعی شدند که‏ بدون تأمین آزادی زن و تساوی حقوق او با مرد سخن از آزادی و حقوق بشر بی‏ معنی است ، و بعلاوه ، همه مشکلات خانوادگی ناشی از عدم آزادی زن و عدم‏ تساوی حقوق او با مرد است و با تأمین این جهت ، مشکلات خانوادگی یک جا حل می‏شود . در این نهضت ، آنچه ما آنرا ” مسأله اساسی در نظام حقوق خانوادگی ” خواندیم ، یعنی اینکه آیا این نظام بالطبع نظام مستقلی است و منطق و معیاری دارد جدا از منطق و معیار سایر مؤسسات اجتماعی یا نه ؟ به‏ فراموشی سپرده شد . آنچه اذهان را به خود معطوف ساخته بود همان تعمیم‏ اصل آزادی و اصل تساوی در مورد زنان نسبت به مردان بود . به عبارت دیگر : در مورد حقوق زن نیز تنها موضوع بحث . ” حقوق طبیعی و فطری و غیر قابل سلب بشر ” بود و بس . همه سخنها در اطراف این یک مطلب دور زد که زن با مرد در انسانیت شریک است و یک انسان تمام عیار است ، پس‏ باید از حقوق فطری و غیر قابل سلب بشر ، مانند مرد ، و برابر با او ، برخوردار باشد . در برخی از فصول این کتاب درباره ” منابع حقوق طبیعی ” بحث نسبه‏ کافی شده است . در آنجا ثابت کرده‏ایم که اساس و مبنای حقوق طبیعی و فطری خود طبیعت است . یعنی اگر انسان از حقوق خاصی برخوردار است که‏ اسب و گوسفند و مرغ و ماهی از آنها بی‏بهره‏اند ریشه‏اش طبیعت و خلقت و آفرینش است ، و اگر انسانها همه در حقوق طبیعی مساوی هستند و همه باید ” آزاد ” زیست کنند فرمانی است که در متن خلقت صادر شده است ، دلیلی غیر از آن ندارد ، دانشمندان  طرفدار تساوی و آزادی به عنوان حقوق فطری انسانها نیز دلیلی جز این‏ نداشتند . طبعا در مسأله اساسی نظام خانوادگی نیز مرجع و مأخذی جز طبیعت‏ نیست . اکنون باید ببینیم چرا مسأله‏ای که ما آنرا مسأله اساسی در نظام حقوق‏ خانوادگی نامیدیم مورد توجه واقع نشد ؟ آیا در پرتو علوم امروز معلوم شد که تفاوت و اختلاف زن و مرد یک تفاوت ساده عضوی است و در اساس‏ ساختمان جسمی و روحی آنها و حقوقی که به آنها تعلق می‏گیرد و مسؤولیتهائی‏ که باید بر عهده بگیرند تأثیری ندارد ؟ و بدین جهت در فلسفه‏های اجتماعی‏ امروز حسابی جداگانه برای آن باز نشد ؟ . اتفاقا قضیه بر عکس است ، در پرتو اکتشافات و پیشرفتهای علمی زیستی‏ و روانی تفاوتهای دو جنس روشنتر و مستدلتر گشت و ما در برخی از فصول‏ این کتاب با استناد به تحقیقات زیست شناسان و فیزیولوژیستها و روانشناسان در این باره بحث کرده‏ایم . با همه اینها مسأله اساسی به‏ فراموشی سپرده شد و این مایه شگفتی است . منشأ این بی توجهی شاید اینست که این نهضت خیلی عجولانه صورت گرفت . لذا این نهضت در عین اینکه یک سلسله بدبختیها را از زن گرفت ، بدبختیها و بیچارگیهای دیگری برای او و برای جامعه بشریت به ارمغان آورد . بعدا در فصول این کتاب خواهیم دید که زن غربی تا اوایل قرن بیستم از ساده‏ترین و پیش پا افتاده‏ترین حقوق محروم بوده است . و تنها در اوایل‏ قرن بیستم بود که مردم مغرب زمین به فکر جبران مافات افتادند و چون این‏ نهضت دنباله نهضتهای دیگر در زمینه ” تساوی ” و ” آزادی ” بود همه‏ معجزه‏ها را از معنی این دو کلمه خواستند . غافل از اینکه تساوی و آزادی‏ مربوط است به رابطه بشرها با یکدیگر از آن جهت که بشرند ، و به قول‏ طلاب ” تساوی و آزادی حق انسان بماهو انسان است ” زن از آن جهت که‏ انسان است مانند هر انسان دیگر آزاد آفریده شده است و از حقوق مساوی‏ بهره‏مند است ، ولی زن انسانی است با چگونگیهای خاص و مرد انسانی است‏ با چگونگیهای دیگر ، زن و مرد در انسانیت ” برابرند ” ولی دو گونه انسانند ، با دو گونه‏ خصلتها و دو گونه روانشناسی . و این اختلاف ناشی از عوامل جغرافیائی و یا تاریخی و اجتماعی نیست ، بلکه طرح آن در متن آفرینش ریخته شده . طبیعت‏ از این دو گونگیها هدف داشته است و هر گونه عملی بر ضد طبیعت و فطرت‏ عوارض نامطلوبی به بار می‏آورد . ما همانطور که آزادی و برابری انسانها و از آن جمله زن و مرد را از طبیعت الهام گرفته‏ایم ، درس ، ” یک گونگی‏ ” یا ” دو گونگی ” حقوق زن و مرد را و همچنین اینکه اجتماع خانوادگی ، یک اجتماع لا اقل نیمه طبیعی است یا نه باید از طبیعت الهام بگیریم . این مسأله لا اقل قابل طرح هست که آیا دو جنسی شدن حیوانات و از آن جمله‏ انسان یک امر تصادفی و اتفاقی است یا جزء طرح خلقت است ؟ و آیا تفاوت دو جنس صرفا یک تفاوت سطحی ساده عضوی است و یا به قول آلکسیس‏ کارل در هر سلول از سلولهای انسان شناسی از جنسیت او هست ؟ آیا در منطق‏ و زبان فطرت هر یک از زن و مرد رسالتی مخصوص به خود دارند ، یا نه ؟ آیا حقوق یک جنسی است یا دو جنسی ؟ آیا اخلاق و تربیت دو جنسی است یا یک جنسی ؟ مجازاتها چه طور ؟ و همچنین مسؤولیتها و رسالتها . در این نهضت به این نکته توجه نشد که مسائل دیگری هم غیر از تساوی و آزادی هست . تساوی و آزادی شرط لازم‏اند نه شرط کافی . تساوی حقوق یک‏ مطلب است و تشابه حقوق مطلب دیگر ، برابری حقوق زن و مرد از نظر ارزشهای مادی و معنوی یک چیز است‏و همانندی و همشکلی و همسانی چیز دیگر . در این نهضت عمدا یا سهوا ” تساوی ” به جای ” تشابه ” به کار رفت‏ و ” برابری ” با ” همانندی ” یکی شمرده شد ، ” کیفیت ” تحت‏ الشعاع ” کمیت ” قرار گرفت . ” انسان ” بودن زن موجب فراموشی ” زن ” بودن وی گردید . حقیقت اینست که این بی توجهی را نمی‏توان تنها به حساب یک غفلت‏ فلسفی ناشی از شتابزدگی گذاشت . عوامل دیگری نیز در کار بود که می‏خواست‏ از عنوان ” آزادی ” و ” تساوی ” زن استفاده کند

یکی از آن عوامل این بود که مطامع سرمایه‏داران در این جریان بی دخالت‏ نبود . کارخانه داران برای اینکه زن را از خانه به کارخانه بکشند و از نیروی اقتصادی او بهره‏کشی کنند ، حقوق زن ، استقلال اقتصادی زن ، آزادی زن‏ ، تساوی حقوق زن با مرد را عنوان کردند و آنها بودند که توانستند به این‏ خواسته‏ها رسمیت قانونی بدهند

ویل دورانت در فصل نهم از کتاب لذات فلسفه ، پس از نقل برخی‏ نظریات تحقیرآ میز نسبت به زن از ارسطو و نیچه و شوپنهاور و برخی کتب‏ مقدس یهود ، و اشاره به اینکه در انقلاب فرانسه با آنکه سخن از آزادی زن‏ هم بود اما عملا هیچ تغییری رخ نداد می‏گوید : تا حدود سال 1900 زن به سختی‏ دارای حقی بود که مرد ناگزیر باشد از روی قانون آن را محترم بدارد ” . آنگاه درباره علل تغییر وضع زن در قرن بیستم بحث می‏کند ، و می‏گوید : ” آزادی زن از عوارض انقلاب صنعتی است ” . سپس به سخن خود چنین ادامه‏ می‏دهد :  ” . . . زنان کارگران ارزانتری بودند و کارفرمایان آنانرا بر مردان‏ سرکش سنگین قیمت ترجیح می‏دادند . یک قرن پیش در انگلستان کار پیدا کردن بر مردان دشوار گشت اما اعلانها از آنان می‏خواست که زنان و کودکان‏ خود را به کارخانه‏ها بفرستند . . . نخستین قدم برای آزادی مادران بزرگ‏ ما قانون 1882 بود . به موجب این قانون زنان بریتانیای کبیر از امتیاز بی سابقه‏ای برخوردار می‏شدند و آن اینکه پولی را که به دست می‏آوردند حق‏ داشتند که برای خود نگهدارند این قانون اخلاقی عالی مسیحی را کارخانه داران مجلس عوام وضع کردند تا بتوانند زنان انگلستان را به کارخانه‏ها بکشانند . از آن سال تا به امسال‏ سودجوئی مقاومت ناپذیری آنانرا از بندگی و جان کندی در خانه رهانیده ، گرفتار جان کندی در مغازه و کارخانه کرده است . . . ” ( 2 ) تکامل ماشینیسم ، و رشد روز افزون تولید به میزان بیش از حد نیاز واقعی انسانها ، و ضرورت تحمیل بر مصرف کننده با هزاران افسون و نیرنگ‏ ، و فوریت استخدام همه وسائل سمعی و بصری و فکری و احساسی و ذوقی و هنری‏ و شهوانی برای تبدیل انسانها به صورت عامل بی اراده مصرف ، بار دیگر ایجاب کرد که سرمایه‏داری از وجود زن بهره‏کشی کند ، اما نه از نیروی بدنی‏ و قدرت کار زن به صورت یک کارگر ساده و شریک با مرد در تولید ، بلکه‏ از نیروی جاذبه و زیبائی او و از گرو گذاشتن شرافت و حیثیتش و از قدرت‏ افسونگری او در تسخیر اندیشه‏ها و اراده‏ها و مسخ آنها و در تحمیل مصرف بر مصرف کننده و بدیهی است که همه اینها به حساب آزادی او و تساویش با مرد گذاشته شد . سیاست نیز از استخدام این عامل غافل نماند . ماجراهایش را مرتب در جرائد و مجلات می‏خوانید ، در همه اینها از وجود زن بهره‏کشی شد و زن‏ وسیله‏ای برای اجرای مقاصد مرد قرار گرفت اما در زیر سرپوش آزادی و تساوی . بدیهی است که جوان قرن بیستم هم از این فرصت گرانبها غفلت نکرد ، برای اینکه از زیر بار تعهدات سنتی نسبت به زن شانه خالی کند و ارزان و رایگان او را شکار کند و به چنگ آورد ، از همه بیشتر بر بیچارگی زن و تبعیضهای ناروا نسبت به او اشک تمساح ریخت ، تا آنجا که به خاطر اینکه‏ در این جهاد مقدس ! بهتر شرکت کند ازدواج خود را تا حدود چهل سالگی به تأخیر انداخت و احیانا برای همیشه ” مجرد ” ! . ماند ! شک نیست که قرن ما یک سلسله بدبختیها از زن گرفت ، ولی سخن در اینست که یک سلسله بدبختیهای دیگر برای او ارمغان آورد . چرا ؟ آیا زن‏ محکوم است به یکی از این دو سختی و جبرا باید یکی را انتخاب کند ؟ یا هیچ مانعی ندارد که هم بدبختیهای قدیم خود را طرد کند و هم بدبختیهای‏ جدید را ؟ . حقیقت اینست که هیچ جبری وجود ندارد ، بدبختیهای قدیم غالبا معلول‏ این جهت بود که انسان بودن زن به فراموشی سپرده شده بود و بدبختیهای‏ جدید از آن است که عمدا یا سهوا زن بودن زن و موقع طبیعی و فطریش ، رسالتش ، مدارش ، تقاضاهای غریزیش ، استعدادهای ویژه‏اش ، به فراموشی‏ سپرده شده است . عجب اینست که هنگامی که از اختلافات فطری و طبیعی زن و مرد سخن می‏رود ، گروهی آنرا به عنوان نقص زن و کمال مرد و بالاخره چیزی که موجب یک‏ سلسله برخورداریها برای مرد و بالاخره چیزی که موجب یک سلسله  برخورداریها برای مرد و یک سلسله محرومیتها برای زن است تلقی می‏کنند ، غافل از اینکه نقص و کمال مطرح نیست ، دستگاه آفرینش نخواسته یکی را کامل و دیگری را ناقص ، یکی را برخوردار و دیگری را محروم و مغبون‏ بیافریند . این گروه ، پس از این تلقی منطقی و حکیمانه ! می‏گویند بسیار خوب ، حالا که در طبیعت چنین ظلمی بر زن شده و ضعیف و ناقص آفریده شده آیا ما هم باید مزید بر علت شویم و ظلمی بر ظلم بیفزائیم ؟ آیا اگر وضع طبیعی‏ زن را به فراموشی بسپاریم انسانی‏تر عمل نکرده‏ایم ؟ . اتفاقا قضیه برعکس است ، عدم توجه به وضع طبیعی و فطری زن بیشتر موجب پایمال شدن حقوق او می‏گردد . اگر مرد در برابر زن جبهه ببندد و بگوید تو یکی و من یکی ، کارها ، مسؤولیتها ، بهره‏ها ، پاداشها ، کیفرها همه باید متشابه و همشکل باشد ، در کارهای سخت و سنگین باید با من شریک باشی ، به فراخور نیروی کارت مزد بگیری ، توقع احترام و حمایت از من نداشته باشی ، تمام هزینه زندگیت را خودت بر عهده بگیری ، در هزینه‏ فرزندان با من شرکت کنی ، در مقابل خطرها خودت را از خودت دفاع کنی ، به همان اندازه که من برای تو خرج می‏کنم تو باید برای من خرج کنی و . . . در این وقت است که کلاه زن ، سخت پس معرکه است . زیرا زن بالطبع‏ نیروی کار و تولیدش از مرد کمتر است و استهلاک ثروتش بیشتر ، به علاوه‏ بیماری ماهانه ، ناراحتی ایام بارداری ، سختیهای وضع حمل و حضانت کودک‏ شیرخوار ، زن را در وضعی قرار می‏دهد که به حمایت مرد و تعهداتی کمتر و حقوقی بیشتر نیازمند است . اختصاص به انسان ندارد همه جاندارانی که به‏ صورت ” زوج ” زندگی می‏کنند چنینند ، در همه این نوع جانداران ، جنس‏ نر به حکم غریزه به حمایت جنس ماده برمی‏خیزد . در نظر گرفتن وضع طبیعی و فطری هر یک از زن و مرد ، با توجه به تساوی‏ آنها در انسان بودن و حقوق مشترک انسانها ، زن را در وضع بسیار مناسبی‏ قرار می‏دهد که نه شخصش کوبیده شود و نه شخصیتش . برای اینکه اندکی آگاهی بیابیم که به فراموشی سپردن موقعیت فطری و طبیعی هر یک از زن و مرد ، و تنها تکیه بر آزادی و تساوی کردن به کجا منتهی می‏شود ، بهتر است ببینیم آنانکه پیش از ما در این راه افتاده‏اند و به پایان راه رسیده‏اند چه می‏گویند و چه می‏نویسند ؟ در مجله خواندنیها شماره 79 از سال 34 مورخه 4 تیرماه / 53 مقاله‏ای از مهنامه شهربانی تحت عنوان ” سرگذشتهائی از زنان کارگر در جامعه امریکا ” نقل کرده است . این مقاله ترجمه‏ای است از مجله کورونت . این مقاله مفصل و خواندنی است . ابتدا درد دل خانمی را نقل می‏کند که‏ چگونگی به عنوان تساوی زن و مرد ، رعایتهائی که سابقا از زنان کارگر می‏شد که مثلا ” وزنه‏های بیش از 25 پوندی را بلند نکنند ، در حالی که برای‏ مردان چنین محدودیتی وجود نداشت ” دیگر امروز وجود ندارد ، او می‏گوید : “

حالا شرائط کار در کارخانه جنرال موتور ایالت اهایو یا به عبارت بهتر همان جائی که قریب 2500 زن در حال زجر کشیدن هستند تغییر یافته است . . . خانم مذکور همچنین خود را در حال نگهداشتن یک ماشین بخار بسیار قوی ، یا پاک کردن یک تنور فلزی 25 پوندی که چند لحظه قبل مرد قوی هیکلی آن‏ را بر جای گذاشته می‏بیند . و با خود می‏گوید سر تا پا کوفته و مجروح شدم‏ ” . او می‏گوید ” در هر دقیقه باید یک دسته 25 تا 50 اینچی را که بالغ‏ بر 35 پوند وزن دارد به قلابها آویزان کنم ، همیشه دستهایم متورم و درد آلود است ”

این مقاله سپس درد دلها و تشویش و اضطرابهای خانم دیگری را بازگو می‏کند که شوهرش یک ملوان نیروی دریائی است و اخیرا دریا سالار تصمیم‏ گرفته است تعدادی زن را در کشتی مردان به کار بگمارد . می‏نویسد : ” در این میان نیروی دریائی یک کشتی را با 40 زن و 480 ملوان مرد به مأموریت‏ فرستاد . اما وقتی این کشتی پس از اولین سفر دریائی ” مختلط ” خود به‏ بندر بازگشت ترس و وحشت همسران ملوان‏ها مورد تأیید قرار گرفت . زیرا به زودی معلوم شد که نه تنها داستانهای عشقی زیادی در کشتی اتفاق افتاده‏ ، بلکه اغلب زنان به جای یک نفر با چند نفر آمیزش جنسی داشته‏اند ” . می‏نویسد : ” در ایالت فلوریدا ، نگرانی بعد از آزادی ، گریبانگیر زنان ” بیوه ” گردیده است . زیرا یکی از قضاه این ایالت به نام ” توماس تستا ” اخیرا قانونی را که برای زنان بیوه تا 500 دلار بخشودگی‏ مالیاتی در نظر گرفته بود غیر قانونی اعلام کرده است و اظهار می‏دارد که‏ این قانون تبعیضی علیه مردان به شمار می‏رود ” . آنگاه اضافه می‏کند : ” خانم مک دانیل در دستهایش احساس سوزش می‏کند ، خانم استون ( آنکه شوهرش ملوان بود ) دچار تشویش و اضطراب گردیده‏ است . زنان بیوه ایالت فلوریدا جریمه نقدی شده‏اند و سایرین هم هر یک‏ به سهم خود طعم آزادی را خواهند چشید . برای خیلی‏ها این سؤال پیش آمده است که آیا خانمها بیش از این چیزی که کسب کرده‏اند ، از دست نداده‏اند . حالا دیگر بحث بی فایده است ، زیرا این بازی شروع شده و تماشاچیان تازه موفق به‏ پیدا کردن صندلیهای خود شده‏اند ، امسال قرار است بیست و هفتمین ماده‏ اصلاحی قانون اساسی کشور امریکا تصویب شود و به موجب آن کلیه برتریهای‏ ناشی از جنسیت غیر قانونی اعلام گردد . . . و بدین ترتیب اظهارات ” رسکوباوند ” استاد دانشکده حقوق هاروارد که آزادی زنان را مبدأ نتایج‏ تأسف آور مقام قانونی زن در کشور امریکا می‏خواند ، تحقق خواهد پذیرفت . . . . . . یکی از سناتورهای ایالت کارولینای شمالی به نام ” جی اروین ” بعد از مطالعه جامعه امریکائی زنان و مردان متساوی الحقوق پیشنهاد می‏کند . . . قوانین خانوادگی همه باید تغییر کند ، دیگر مردان نباید مسؤول‏ قانون تأمین مخارج خانواده باشند . . . “

این مجله می‏نویسد ” خانم مک دانیل می‏گوید : یکی از زنان به علت‏ برداشتن وزنه‏های سنگین دچار خونریزی داخلی شده است ما می‏خواهیم به وضع‏ سابق برگردیم ، دلمان می‏خواهد مردان با ما مثل زن رفتار کنند نه مثل یک‏ کارگر . برای طرفداران آزادی زنان این موضوع خیلی ساده است که در اتاقهای مجلل خود بنشینند و بگویند زنان و مردان با هم برابرند ، زیرا تا کنون گذارشان به کارخانه‏ها نیافتاده است . آنها خبر ندارند که بیشتر زنان مزدبگیر این کشور باید مثل من در کارخانه‏ها کار کنند و جان بکنند . من این برابری را نمی‏خواهم ، زیرا انجام کارهای مخصوص مردان از عهده‏ام‏ برنمی‏آید . مردان از نظر جسمی از ما قویترند و اگر قرار باشد که ما با آنها رقابت شغلی داشته باشیم و کارمان نسبت به کار آنها سنجیده شود من‏ به سهم خودم ترجیح می‏دهم که از کار برکنار شوم . امتیازاتی را که زنان‏ کارگر ایالت اهایو از دست داده‏اند به مراتب بیش از آن مزایائی است‏ که توسط قانون حمایت کارگران کسب کرده‏اند . ما شخصیت زن بودن‏ را از دست داده‏ایم ، من نمی‏توانم بفهمم از آن وقتی که آزاد شده‏ایم چه‏ چیزی عایدمان شده است ، البته امکان دارد عده معدودی از زنان وضعشان‏

بهتر شده باشد ولی مسلما ما جزء آنها نیستیم ” . این بود خلاصه‏ای از آن مقاله از محتوای مقاله پیدا است که این بانوان‏ از ناراحتیهائی که به نام آزادی و برابری بر آنها تحمیل شده است آن چنان‏ به ستوه آمده‏اند که دشمن این دو کلمه شده‏اند . غافل از اینکه این دو کلمه‏ گناهی ندارند . زن و مرد دو ستاره‏اند در دو مدار مختلف ، هر کدام باید در مدار خود و فلک خود حرکت نماید . « لا الشمس ینبغی لها ان تدرک‏ القمر و لا اللیل سابق النهار و کل فی فلک یسبحون »شرط اصلی سعادت هر یک از زن و مرد و در حقیقت ، جامعه بشری ، اینست که دو جنس هر یک در مدار خویش به حرکت خود ادامه دهند . آزادی و برابری آنگاه سود می‏بخشد که هیچ کدام از مدار و مسیر طبیعی و فطری خویش خارج نگردند . آنچه در آن‏ جامعه ناراحتی آفریده است قیام بر ضد فرمان فطرت و طبیعت است نه چیز دیگر . اینکه ما مدعی هستیم مسأله ” نظام حقوقی زن در خانه و اجتماع ” از مسائلی است که مجددا باید مورد ارزیابی قرار گیرد و به ارزیابیهای گذشته‏ بسنده نشود به معنی اینست که اولا طبیعت را راهنمای خود قرار دهیم ، ثانیا از مجموع تجربیات تلخ و شیرین ، چه در گذشته و چه در قرن حاضر ، حداکثر بهره‏برداری نمائیم و تنها در این وقت است که نهضت حقوق زن به‏ معنی واقعی تحقق می‏یابد . قرآن کریم ، به اتفاق دوست و دشمن ، احیا کننده حقوق زن است . مخالفان ، لااقل این اندازه اعتراف دارند که قرآن در عصر نزولش گامهای‏ بلندی به سود زن و حقوق انسانی او برداشت . ولی قرآن هرگز به نام احیای‏ زن به عنوان ” انسان ” و شریک مرد در انسانیت و حقوق انسانی ، زن‏ بودن زن و مرد بودن مرد را به فراموشی نسپرد . به عبارت دیگر ،  قرآن زن را همانگونه دید که در طبیعت هست . از اینرو هماهنگی کامل میان‏ فرمانهای قرآن و فرمانهای طبیعت برقرار است . زن در قرآن همان زن در طبیعت است . این دو کتاب بزرگ الهی یکی تکوینی و دیگری تدوینی با یکدیگر منطبقند . در این سلسله مقالات اگر کار مفید و تازه‏ای صورت گرفته‏ باشد . توضیح این انطباق و هماهنگی است . آنچه اکنون از نظر خواننده محترم می‏گذرد مجموع مقالاتی است که به‏ مناسبت خاصی ، این بنده در سالهای 45 – 46 در مجله زن روز تحت عنوان ” زن در حقوق اسلامی ” نشر داد و توجه فراوانی جلب کرد . برای افرادی که‏ سابقه کار را نمی‏دانند و در آن اوقات در جریان نبودند و اکنون می‏شنوند که این مقالات در آن مجله اولین‏بار نشر یافته است قطعا موجب شگفتی‏ خواهد بود که چگونه این بنده آن مجله را برای این سلسله مقالات انتخاب‏ کردم ؟ و چگونه آن مجله را برای این سلسله مقالات انتخاب کردم ؟ و چگونه‏ آن مجله حاضر شد بدون هیچ دخل و تصرفی این مقالات را چاپ کند . از اینرو لازم می‏دانم ” شأن نزول ” این مقالات را بیان نمایم : در سال 45 تب تعویض قوانین مدنی در مورد حقوق خانوادگی ، در سطح‏ مجلات ، خصوصا مجلات زنانه ، سخت بالا گرفت . و نظر به اینکه بسیاری از پیشنهادهائی که می‏شد بر ضد نصوص مسلم قرآن بود ، طبعا ناراحتیهائی در میان مسلمانان ایران به وجود آورد . در این میان ، قاضی فقید ابراهیم‏ مهدوی زنجانی ، عفی الله عنه ، بیش از همه گرد و خاک می‏کرد و حرارت به‏ خرج می‏داد . مشارالیه لایحه‏ای در چهل ماده به همین منظور تنظیم کرد و در مجله فوق الذکر چاپ نمود . مجله مزبور نیز با چاپ صفحاتی جدول دار و به‏ اصطلاح آن روز ” کوپن ” ، از خوانندگان خود درباره چهل ماده پیشنهادی‏ نظر خواست . مشارالیه ضمنا وعده داد طی یک سلسله مقالات در مجله فوق‏ الذکر ، به طور مستدل از چهل ماده پیشنهادی خود دفاع نماید

مقارن این ایام یکی از مقامات محترم و مشهور روحانی تهران به این بنده تلفن کردند و اظهار داشتند در مجلسی با مدیران‏ مؤسسه کیهان و مؤسسه اطلاعات ملاقاتی داشتم و درباره برخی مطالب که در مجلات زنانه این دو مؤسسه درج می‏شود تذکراتی دادم . مشارالیهما اظهار داشتند اگر شما مطالبی دارید بدهید ، ما قول می‏دهیم که در همان مجلات‏ عینا چاپ شود . معظم له پس از نقل این جریان ، به من پیشنهاد کردند که اگر وقت و فرصت اجازه می‏دهد ، این مجلات را بخوانم و برخی تذکرات لازم در هر شماره‏ بدهم . بنده گفتم من به این صورت که در هر شماره حاشیه‏ای بر گفته‏ای‏ بنویسم حاضر نیستم ، ولی نظر به اینکه آقای مهدوی قرار است یک سلسله‏ مقالات دیگر در دفاع از چهل ماده پیشنهادی خود در مجله زن روز بنویسد ، من حاضرم طی سلسله مقالاتی درباره همان چهل ماده در همان مجله در صفحه‏ مقابل بحث کنم . تا هر دو منطق در معرض افکار عمومی قرار گیرد . معظم‏ له از من فرصت خواستند تا بار دیگر با متصدیان تماس بگیرند . مجددا به‏ من تلفن کردند و موافقت آن مجله را با این شکل اعلام داشتند . پس از این‏ جریان این بنده نامه‏ای به آن مجله نوشت و آمادگی خود را برای دفاع از قوانین مدنی تا آن حد که با فقه اسلام منطبق است اعلام کرد و درخواست‏  نمود که مقالات اینجانب و مقالات آقای مهدوی دوش به دوش یکدیگر و در برابر یکدیگر در آن مجله چاپ شود . ضمنا یادآوری کرد که اگر آن مجله با پیشنهاد من موافق است عین نامه مرا به علامت موافقت چاپ کند . مجله‏ موافقت کرد و عین نامه در شماره 87 مورخه 45 / 8 / 7 آن مجله چاپ شد و اولین مقاله در شماره 88 درج گردید . من قبلا ضمن مطالعات خود درباره حقوق زن ، کتابی از مهدوی فقید در این‏ موضوعات خوانده بودم و مدتها بود که به منطق او و امثال او آشنا بودم . به علاوه ، سالها بود که حقوق زن در اسلام مورد علاقه شدید من بود و یادداشتهای زیادی در این زمینه تهیه کرده و آماده بودم . مقالات مهدوی‏ فقید چاپ شد و این مقالات نیز رو در روی آنها قرار گرفت . طبعا من از موضوعی شروع کردم که مشارالیه بحث خود را شروع کرده بود . درج این سلسله مقالات مشارالیه را در مشکل سختی قرار داد ، ولی شش هفته‏ بیشتر طول نکشید که با سکته قلبی در گذشت و برای همیشه از پاسخگوئی‏ راحت شد . در آن شش هفته این سلسله مقالات جای خود را باز کرد . علاقه‏مندان ، هم از من ، و هم از مجله تقاضا کردند که این سلسله مقالات‏ مستقلا ادامه یابد ، با این تقاضاها موافقت شد و تا 33 مقاله ادامه یافت‏ . این بود ” شأن نزول ” این مقالات . اگر چه در این 33 مقاله فقط قسمتی از آنچه در نظر بود نگارش یافت و مطالب زیادی باقی ماند ، ولی این بنده به علت خستگی و مشاغل دیگر از تنظیم و نگارش آنها خودداری کردم . علاقه‏مندان به این مقالات از آن وقت‏ تا کنون مکرر تقاضای تجدید چاپ آنها را به صورت کتابی مستقل کرده‏اند و این بنده به انتظار اینکه آنها را تکمیل و یک دوره کامل از ” نظام حقوق‏ زن در اسلام ” یک جا چاپ کنم ، از تجدید چاپ خودداری می‏کردم ، اخیرا چون احساس کردم که این انتظار از خودم چندان به جا نیست به آنچه موجود است قناعت شد . مسائلی که در این سلسله مقالات طرح شد عبارت است از : خواستگاری ، ازدواج موقت ( متعه ) ، زن و استقلال اجتماعی ، اسلام و تجدد زندگی ، مقام‏ زن در قرآن ، حیثیت و حقوق انسانی ، مبانی طبیعی حقوق خانوادگی ، تفاوت‏های زن و مرد ، مهر و نفقه ، ارث ، طلاق ، تعدد زوجات . مسائلی که باقی ماند و یادداشتهایش آماده است عبارت است از : حق‏ حکومت مرد در خانواده ، حق حضانت کودک ، عده و فلسفه آن ، زن و اجتهاد و افتاء ، زن و سیاست ، زن در مقررات قضائی ، زن در مقررات جزائی ، اخلاق و تربیت زن ، پوشش زن ، اخلاق جنسی : غیرت ، عفاف ، حیا و غیره ، مقام مادری ، زن و کار خارج و یک عده مسائل دیگر . اگر خداوند توفیق عنایت فرمود این قسمت نیز بعدا جمع و تدوین و به صورت‏ جلد دوم چاپ و منتشر خواهد شد . از خداوند توفیق و هدایت مسألت می‏نماید

قلهک – 28 شهریور ماه / 53 شمسی مطابق دوم رمضان المبارک / 94 قمری                    مرتضی مطهری

مشکل جهانی روابط خانوادگی

1 – مشکل روابط خانوادگی در عصر ما نه آنچنان سهل و ساده است که بتوان‏ با پر کردن کوپن از طرف پسران و دختران یا تشکیل سمینارهائی از نوع‏ سمینارهائی که دیدیم و شنیدیم که در چه سطح فکری است آنرا حل کرد و نه‏ مخصوص کشور و مملکت ماست و نه دیگران آنرا حل کرده‏اند و یا مدعی حل‏ واقعی آن هستند

” ویل دورانت ” فیلسوف و نویسنده معروف تاریخ تمدن میگوید : ” اگر فرض کنیم در سال 2000 مسیحی هستیم و بخواهیم بدانیم که بزرگترین حادثه ربع اول قرن بیستم چه بوده است ، متوجه خواهیم‏ شد ، که این حادثه ، جنگ و یا انقلاب روسیه نبوده است ، بلکه همانا دگرگونی وضع زنان بوده است ، تاریخ چنین تغییر تکان دهنده‏ای در مدتی به‏ این کوتاهی کمتر دیده است و خانه مقدس که پایه نظم اجتماعی ما بود ، شیوه زناشوئی که مانع شهوترانی و ناپایداری وضع انسان بود ، قانون اخلاقی‏ پیچیده‏ای که ما را از توحش به تمدن و آداب معاشرت رسانده بود همه‏ آشکارا در این انتقال پرآشوبی که همه رسوم و اشکال زندگی و تفکر ما را فرا گرفته است گرفتار گشته‏اند ” . اکنون نیز که ما در ربع سوم قرن بیستم بسر میبریم ناله متفکران غربی از بهم خوردن نظم خانوادگی و سست شدن پایه ازدواج ، از شانه خالی کردن‏ جوانان از قبول مسئولیت ازدواج ، از منفور شدن مادری ، از کاهش علاقه‏ پدر و مادر و بالاخص علاقه مادر نسبت بفرزندان ، از ابتذال زن دنیای‏امروز و جانشین شدن هوسهای سطحی بجای عشق ، از افزایش دائم التزاید طلاق‏ ، از زیادی سرسام آور فرزندان نامشروع ، از نادر الوجود شدن وحدت و صمیمیت میان زوجین ، بیش از پیش بگوش میرسد . مستقل باشیم یا از غرب تقلید کنیم ؟ موجب تأسف است که گروهی از بی خبران می‏پندارند مسائل مربوط بروابط خانوادگی ، نظیر مسائل مربوط به راهنمائی ، تاکسیرانی ، اتوبوسرانی ، لوله کشی و برق سالهاست که در میان اروپائیان بنحو احسن حل شده و این ما هستیم که عرضه و لیاقت نداشته‏ایم و باید هر چه زودتر از آنها تقلید و پیروی کنیم

این ، پندار محض است ، آنها از ما در این مسائل بیچاره‏تر و گرفتارتر و فریاد فرزانگان‏شان بلندتر است . از مسائل مربوط بدرس و تحصیل زن که‏ بگذریم در سایر مسائل خیلی از ما گرفتارترند  و از سعادت خانوادگی کمتری برخوردار میباشند

جبر تاریخ

بعضی دیگر تصور دیگری دارند ، تصور میکنند که سستی نظم خانوادگی و راه‏ یافتن فساد در آن ، معلول آزادی زن است و آزادی زن نتیجه قهری زندگی‏ صنعتی و پیشرفت علم و تمدن است ، جبر تاریخ است و چاره‏ای نیست از اینکه به این فساد و بی نظمی تن دهیم و از آن سعادت خانوادگی که در قدیم‏ بود برای همیشه چشم بپوشیم . اگر اینچنین فکر کنیم بسیار سطحی و ناشیانه فکر کرده‏ایم . قبول دارم که‏ زندگی صنعتی خواه ناخواه بر روی روابط خانوادگی اثر گذاشته و میگذارد . ولی عامل عمده از هم گسیختگی نظم خانوادگی در اروپا دو چیز دیگر است . یکی رسوم و عادات و قوانین ظالمانه و جاهلانه‏ای که قبل از این قرن در میان آنها درباره زن جاری و حاکم بوده است تا آنجا که زن برای اولین بار در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در اروپا ، دارای حق مالکیت شد . دیگر اینکه کسانیکه به فکر اصلاح اوضاع و احوال زنان افتادند از همان‏ راهی رفتند که بعضی از مدعیان روشنفکری امروز ما میروند و مواد پیشنهادی‏ چهل گانه یکی از مظاهر آن است ، خواستند ابروی زن بیچاره را اصلاح کنند چشمش را کور کردند . بیش از آنکه زندگی صنعتی مسئول این آشفتگی و بی نظمی باشد ، آن قوانین‏ قدیم متقدمان اروپا و اصلاحات جدید متجددانشان مسئول است . لهذا برای ما مردم مسلمان مشرق زمین هیچ ضرورت اجتناب ناپذیری نیست که از هر راهی‏ که آنها رفته‏اند برویم و در هر منجلابی که آنها فرو رفته‏اند فرو رویم . ما باید بزندگی غربی ، هوشیارانه بنگریم . ضمن استفاده و اقتباس علوم و صنایع و تکنیک و پاره‏ای مقررات اجتماعی قابل تحسین و تقلید آنها باید از اخذ و تقلید رسوم و عادات و قوانینی که برای خود آنها هزاران بدبختی‏ بوجود آورده است که تغییر قوانین مدنی ایران و روابط خانوادگی و تطبیق‏ آن با قوانین اروپائی یکی از آنهاست پرهیز نمائیم . ما و قانون اساسی 2 – صرفنظر از اینکه این پیشنهادها خانمان برانداز و مخالف مقتضیات‏ روانی ، طبیعی و اجتماعی است ، چنانکه بعدا توضیح داده خواهد شد ، از نظر انطباق با قانون اساسی چه فکری شده است ؟ از طرفی قانون اساسی تصریح‏ میکند هر قانونی که مخالف قوانین اسلامی باشد ” قانونیت ” ندارد و قابل طرح در مجلسین نیست . از طرف دیگر بیشتر مواد این پیشنهادها مخالف صریح قانون اسلام است . آیا خود مغرب زمینی‏ها که غرب زدگان ما اینچنین کورکورانه از آنها پیروی میکنند قانون اساسی کشورشان را اینطور بازیچه قرار میدهند . صرفنظر از مذهب ، خود قانون اساسی هر کشوری برای افراد آن کشور مقدس‏ است . قانون اساسی ایران نیز مورد احترام قاطبه ملت ایران است . آیا با سمینارهای کذائی و چاپ کوپن و قیام و قعود نمایندگان میتوان قانون‏ اساسی را زیر پا گذاشت ؟ عواطف مذهبی جامعه ایرانی 3 – از معایب پیشنهادها و از مخالفت صریح آنها با قانون اساسی چشم‏ میپوشیم . هر چیز را اگر انکار کنیم این قابل انکار نیست که الان هم‏ نیرومندترین عاطفه‏ای که بر روحیه ملت ایران حکومت میکند عاطفه مذهبی‏ اسلامی است . بگذریم از عده بسیار معدودی که قید همه چیز را زده‏اند و از هر بی بند و باری و هرج و مرج‏ طرفداری میکنند ، اکثریت قریب باتفاق این مردم پابند مقررات مذهبی‏ میباشند . تحصیل و درس خواندگی بر خلاف پیش بینی‏هائیکه از طرف عده‏ای میشد ، نتوانست میان این ملت و اسلام جدائی بیندازد . بر عکس با اینکه‏ تبلیغات مذهبی صحیح کم است و بعلاوه تبلیغات استعماری ضد مذهب زیاد است ، درس خواندگان و تحصیلکردگان بنحو روز افزونی بسوی اسلام گرایش‏ پیدا کرده‏اند . اکنون میپرسم این قوانین با این زمینه روانی که خواه ناخواه وجود دارد چگونه سازگار میشود ؟ یعنی وقتی قانون عرف مطابقه با حکم صریح شرع اسلام‏ نداشته باشد چگونه نتیجه‏ای گرفته میشود ؟ فرض کنید زنی در اثر اختلافها و عصبانیتها بمحکمه رجوع کرد و علی رغم رضای شوهر حکم طلاقش صادر شد و سپس‏ بعقد ازدواج مرد دیگری درآمد . این زن و شوهر جدید در عین اینکه خود را بحکم قانون عرف ، زن و شوهری‏ میدانند ، در عمق وجدان مذهبی خود ، خود را اجنبی و بیگانه و آمیزش خود را نامشروع و فرزندان خود را زنازاده و خود را از نظر مذهبی مستحق اعدام‏ میدانند . در اینحال فکر کنید چه وضع ناراحت کننده‏ای از نظر روانی برای آنها پیش خواهد آمد ، دوستان و خویشاوندان مذهبی آنها با چه چشمی به آنها و فرزندان آنها نگاه خواهند کرد . ما که نمی‏توانیم با تغییر و وضع قانون ، وجدان مذهبی مردم را تغییر بدهیم ، متأسفانه یا خوشبختانه وجدان اکثریت‏ قریب باتفاق این مردم ، از عاطفه مذهبی فارغ نیست . شما اگر متخصص حقوق و روانی از خارج بیاورید و مشاوره کنید و بگوئید ما چنین قوانینی میخواهیم وضع کنیم اما زمینه روانی اکثریت مردم ما اینست و این . ببینید آیا در همچو  زمینه‏ای نظر موافق خواهد داد ؟ آیا نخواهد گفت اینکار هزاران ناراحتی‏های‏ روحی و اجتماعی تولید میکند . مقایسه اینگونه قوانین با قوانین جزائی از لحاظ میزان آثار سوئی که‏ ببار می‏آورد بسیار غلط است . تفاوت میان آنها از زمین تا آسمان است ،

پروژه دانشجویی مقاله داستان شور آباد اثر جمال زاده تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله داستان شور آباد اثر جمال زاده تحت word دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله داستان شور آباد اثر جمال زاده تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله داستان شور آباد اثر جمال زاده تحت word

پیشگفتار           
مقدمه              
شورآباد           
عناصر داستان        
فهرست منابع و مأخذ            

پیشگفتار:

دریافت یک سویه ی جمالزاده از ساخت زندگی و میزان تاثیر پذیری اش از گذشته باعث شده تا مجموعه آثار داستانی خلق شده ‍ ، به نوع بستر تبدیل گرد. یعنی بر این اساس خواننده توانایی تصمیم گیری درباره ی صحت پدیده ها را ندارد و هر آنچه را وی می‌گوید باید بپذیرید

جمالزاده به منظور دست یافتن بر آموزه ها و آزاد خود داستان را خدا مضمون کرده است

او با توجه به توانمندی بالا در خلق آثار برتر و نگاه موشکافانه و جستجوگر در غالب موارد حاضر شده پیکر و زیر ساخت داستانهایش را متزلزل کند اما مضمون و دور نمایی داستانها ، آنگونه که می‌خواهد مطرح گردد. او به راحتی همه چیز را در اختیار خواننده قرار می‌دهد و از این که مبادا مطلبی دست نخورده باقی بماند به اطناب روی می‌آورد

حرکت جمالزاده در هنگام توصیف مضامین و پدیده های طبیعت از کل به جز بوده است

جمالزاده در داستانهای اولیه ی خود در صدد توصیف و بررسی مسائل عمده و بنیادین هستی چون مرگ ، زندگی ، راه سعادتمندی و ;;. بوده است و پس از گذشت زمان برای ایجاد تنوع و ظاهرا دگر  اندیشی به مباحث جزئی تر پرداخته است

مقدمه :

موضوعی را که من انتخاب کرده ام در مورد روستایی به نام شور آباد واقع در کنار کویر لوت می‌‌باشد و وصف مردمانی که از هر گونه امکانات شهری و حتی وسایل و ملزومات اولیه زندگی بدور می‌باشند. کسانی که زندگی خود را  به سختی می‌گذرانند و از هر چه که طبیعت در اختیار آنها قرار می‌دهد استفاده می‌کنند درست مانند انسانهای اولیه

این دهکده سیصد فرسنگ در دویست فرسنگ مساحت دارد و در یک جای دور و پرت و پلایی قرار دارد که در گذشته کمتر کسی حتی اسم آن راشنیده بود

جمعیتی به اسم (کلید داران سعادت ملی ) سه نفر از کارکنان خود را به آن ده و ده هایی دیگر فرستادند تا اهالی آن دهکده ها را با سواد و رفاه آنان را تامین کنند

وقتی که آنها به دهکده ی شور آباد وارد می‌شوند و وضعیت ساکنین آن را مشاهده می‌کنند تصمیم می‌گیرند که به آنها کمک کنند و برای این منظور چند جلسه تشکیل می‌دهند و با یکدیگر مشورت می‌کنند تا یک راه حل درست را پیدا کنند و وقتی به نتیجه رسیدند به خاطر خوابی که یک زن باردار دیده بود و تعبیر شخصی که اهالی ده از هر نظر به او ایمان داشتند معلوم شد که این سه نفر به خواب آن زن که می‌گفت سه افعی سیاه شاخدار از شکمش بیرون آمدند ربط دارند و به همین خاطر با چوب و چماق آنها را از  خوب این هم یک نوع تمدن قار نشینی با کمی‌ پیشرفت است

وقتی که این سه نفر به تهران برای ارائه ی گزارش خود برگشتند دیدند که وضع عوض شده و یک دولت دیگر بر سر کار است

شور آباد

بزرگان قوم و سران ملت ،‌رواج فرهنگ را بهترین وسیله ی ترقی و رستگاری تشخیص داده جمعیتی به اسم « کلید داران سعادت ملی » برای پیشرفت این مقصود مقدس و آرمان شریف تشکیل دادند که در ایالات و ولایات در خارجه شعبه های معتبر و مراکز مجهز و اداره ی حسابداری و کارشناس آمار و شعبه ی بازرسی و حساب مخصوص در بانک دارد و مامورین ورزیده و با اطلاع و با ایمان به اطراف و اکناف مملکت می‌فرستد که مردم را با مرام جمعیت آشنا ساخته و وسایل بسط فرهنگ و تامین سعادتمندی و رفاه هموطنان عزیز را فراهم آورند

از جمله دکتر مسعود زمین نیا و میرزا عبدالجواد غمخوار و میرزا منصور پور جناب سیاق الوزرا را مامور کرده اندکه به یک عده از دهات جنوب شرقی و از آن جمله دهکده ی شور آباد رفته مطالعات لازمه را به قصد با سواد ساختن اهالی و تامین رفاه ساکنین به عمل آورند و نتیجه را به مرکز گزارش بدهند و ورقه های آمار و پرسشنامه های چاپی را که از طرف شعبه ی مرکزی به آنها داده شده پر کنند و ضمنا با اعتبار مالی معینی که در اختیار دارند و وسایل اولیه ی انجام منظور را که همانا با سوادساختن (مبارزه ی انا لفا بتیسم ) خود شان راسا در محل بود بیاورند

دکتر زمین نیا در دانشگاهی از دانشگاه های لا تعد و لا تحصای بی نام و نشان آمریکا تحصیل علم

 « اگر کال چرا ل پدا گوجی » کرده است ولی از لحاظ کشاورزی و کشاورزان ، می‌گویند شاگرد اول بوده است و اگر علاقه ی وافرش بر ایران و هموطنان نبوده می‌توانست همانجا بماند و در همان دانشگاه معظم استاد باشد و حقوق سرشار بگیرد و از مزایای بسیار برخوردار باشد به ایران آمده است و کارش هم بد نگرفته است و همه جا در کار های زراعتی و فرهنگی و غیر زراعتی و فرهنگی و مشیر و مشار است به طوری که دیگر مدتی است فیلش کمتر به یاد هندوستان می‌افتد و نسبتا از بعضی هارت و هورت ها افتاده است و مثل بچه ی آدم بر ادای وظایف شغلی مشغول است

آقای غمخوار هم تحصیل کرده و مرد با اطلاع و با فضلی است که دانشنامه اش از مدارس خودمانی است و هشت سال است که لیسانسه شده و در  پی تهیه تز دکترای خود است

پور جناب (سیاق الوزراء) سنش از آن دو نفر بیشتر و در حقیقت بر آنها در این ماموریت ریاستی دارد

ته‌ریشی دارد و هنوز درست به یقه و کراوات عادت نکرده است وزیر شلوارش بند دارد و گاهی اتفاق افتاده که با گیوه به اداره آمده است . از اعضای قدیمی‌ وزارت دارایی است وهنوز هم بر حسب عادت به جای وزارت دارای مالیه می‌گوید و به قول خودش ریش را در آنجا سفید کرده و در آنجا قوز در آورده است و چنان میخ خود را در وزارتخانه ی متبوعه محکم کوبیده است که اگر صد دولت بیاید و برود و حکومت هزار رنگ بگیرد او به قول خودش « ریگ ته رودخانه » است و محال است کمترین تزلزلی در ارکان ماهیت کار و شغل او رخ بدهد

خط فارسی را بیشترین می‌نویسد و مدعی است که برای جوان های بی سواد و بی خط و ربط امروزه کتابی به اسم « توسل نو »[1] تالیف کرده که با اوضاع و احوال این دوره مناسب است

اما دهکده ی شور آباد یکی از چهل و دو سه هزار دهکده ی ایران است و مانند بسیاری از آنان در بر بیابان و در جای دور و پرت و پلایی در کنار کویر لوت یعنی اقیانوس خشکیده ای که سیصد فرسنگ در دویست فرسنگ مساحت دارد افتاده که از ساکنین بسیار معدودش گذشته، کمتر کسی اسم آن را شنیده است و حتی مانند بسیاری از دهات دیگر صفحه ی پهناور ایران اسمش در نقشه ی جغرافیایی دیده نمی‌ شود

در صفحات جنوب شرقی ، آن طرف های کرمان و مکرانه جایی افتاده است که پرنده پر نمی‌ زند

اطرافش را از سه طرف صحرای بر هوت و بیابان در ندشت خشک و سوزان گرفته و تنها از یک سمت به کوهستان عریان و سوخته ای تکیه دارد

ساکنان شور آباد عبارتند از هشت نه خانوار که معلوم نیست اصلا در آنجا چطور زندگی می‌کنند چطور زنده اند و چرا زنده اند و برای چه می‌خواهند زنده بمانند . اسم شاه و پیغمبر و امامی‌ به گوششان رسیده است. از دین و آیین تنها روزه گرفتن و روضه خواندن و سینه زدن را می‌دانند آن هم بر تقدیر اینکه بدانند رمضان کی می‌رسد و محرم کی شروع می‌شود . از زبان فارسی بیشتر از چند کلمه حرف معمولی نمی‌ دانند و سرشان نمی‌ شود

چنین دهکده ی چنان که خواهیم دید اسما تعلق دارد به یک نفر مالکی که هیچ معلوم نیست از چه تاریخی و به چه عنوانی مالک و  ارباب این ده شده است . خودش ساکن دهکده ای از دهات فارس به اسم عجیب ترکی « کتکه کندی »1که معنی آن « دهکده ی گوساله » است و پایش هرگز به شور آباد نرسیده است و همین قدر اسنت که هر چند سالی یکبار آدمک تند اسب سوار گرد آلودی مانند اجل معلق و بلای ناگهانی از سینه ی بیابان وارد می‌شود و از زور تشنگی یک کوزه آب را لا جرعه در حلق خالی می‌کند و هارت و هورت راه می‌اندازد و از چوب و فلکه و حبس و توقیف و کشتنش و آویختن سخنانی می‌راند و از کدخدای عور و مردم هاج و واج گرسنه ،‌مطالبه ی نقدو جنس می‌کند و خودش خوب می‌داند که اهالی این دهکده نم پس نمی‌ دهند و حتی رمق ادامه ی حیات عادی خود را هم ندارند ، سوار اسبش می‌شود و راه صحرا را پیش می‌گیرد و در بیابان ناپدید می‌شود

رفقای سه گانه با یک قاطر باروبنه وارد این دهکده شدند . 2دهاتی ها خیال کردند خواب می‌بینند . هرگز احدی به سراغ آنها نیامده بود و حتی پیر ترین آنها در طی عمر (از همان مباشر کذایی گذشته ) سه چهار بار بیش تر چشمشان به آدم بیگانه نیفتاده بود . همه حیرت زده از دخمه ها و زاغه ها و بیغوله ها و کپر ها بیرون ریختند . به منزله ی آدم هایی که آفتاب  چشمهایشان را خیره کرده باشد بنای نگا کردن به آن سه نفر آدمی‌زاد را گذاشتند و آدمهایی که در این ده زندگی می‌کردند از زور لاغری و بی رمقی بیشتر شبیه مرده های متحرکی بودند که هنوز گوشت و پوستشان متلاشی نشده باشند

اهالی ده به صدای آهسته و بیمناک از همدیگر می‌پرسیدند که اینها کیستند و از کجا می‌رسند و چرا آمده اند و برای چه اینجا پیاده می‌شوند . فکر می‌کردند لا بد راهشان را گم کرده اند و آمده اند راهشان را از ما بپرسند . صدای پور جناب بلند شد «کدخدا ، کدخدا » پیرمرد در هم شکسته و دراز قد و نیم کوری با ریش  فلفل نمکی در هم ریخته ای تعظیم کنان پیش آمد و با صدای خفه سلام داد

پور جناب جواب سلامش را داده پرسید چرا نزدیک نمی‌ آیی ؟

دو قدمی‌ نزدیکتر شد

-         باز هم نزدیکتر ، اسمت چیست ؟

-         غلام شما عبدالله

-         تاج سرما . کربلایی عبدالله مگر اسم این ده « شور آباد » نیست ؟

-         قربان ،شور آباد همین جاست

بعد پور جناب خواست که قاطر ها را به طویله ببرند و آنها را تیمار کنند ولی کد خدا گفت که ما اینجا طویله ای نداریم چون اصلا حیوانی نداریم . سپس گفت  قاطرها را در سایه ای ببرند و مقداری کاه و یونجه جلو آنها بریزند که کدخدا گفت کاه و یونجه دیگر چیست؟ قربان ما کاه و یونجه مان کجا بود؟

-         چیزی نداریم . می‌سپاریم علف خشک بریزند جلوشان

حتی خانه ای هم نداشتند که این سه نفر شب را در آنجا سپری کنند و در روز از شر آفتاب سوزان کویر در امان باشند. اهالی این ده حتی غذای خودشان را با زحمت تهیه می‌کردند و به گفته ی خودشان ملخ را می‌گیرند و نمک می‌زنند و می‌خورند و اگر هسته ی خرما هم پیدا شود با دانه ی کنار آرد می‌کنند و خمی‌ر می‌کنند و می‌خورند. و لای سنگ های کوه هم علف هایی پیدا می‌شوند که قابل خوردن است

پور جناب : مگر گوسفند و گاو و مرغ و خروس ندارید؟

-         نه که نداریم . از کجا خوراکشان را بدهیم ،چند تایی مرغ و خروس داریم که مثل خودمان بی‌دانه زنده اند . تا از گرسنگی و یا از شپشک پا به مرگ نباشند سرشان را نمی‌ بریم

-         گاهی هم موش صحرایی به تله می‌افتد بچه مچه ها می‌خورند

-         مگر موش حرام نیست ؟

-         حرام و حلال ندارد ، برای آدم گرسنه ،‌گوشت میته هم حلال می‌شود

-         اینکه زندگی نشد پس از چه زنده اید ؟،

-         والله این دور و ور نمک زیاد است ، جمع می‌کنیم و سالی دو سه بار پیله ور ها و دوره گردها با قاطر می‌آیندد و با قدری آرد ، ذرت و نان خشک و گونی و کرباس عوض می‌کنند

لا اله الا الله . آمدیم و چیزی برای خوردن پیدا نکردید آن وقت چه می‌کنید ؟

-         شکر خدا را

-         همین ؟

-          بله دیگر . خیلی که زور آورد می‌افتیم و ‌می‌ریم . صدقه ی سر شما . بسته به تقدیر الهی است

-         الله اکبر . مگر این ده صاحب ندارد؟

-         چرا دارد

-         مال کیست . اسمش چیست،؟

-         غضنفر الا یا له . آن طرف های شیراز می‌نشیند

-         چرا ملکش را آباد نمی‌ کند،؟

-         به اینش نمی‌ ارزد

-         لابد دو قورت و نیمش باقی است و راحتتان نمی‌ گذارد

-         نه خدا عمرش بدهد کاری به کارمان ندارد دلش خوش است که ارباب است و ملک دارد

موذی نیست ، خدا سایه اش را از سرمان کم نکند

-         از قراری که می‌بینم آفتاب نشینید و کشت و زراعتی ندارید

-         نه خدا پدرت را بیامرزد . آفتاب نشینی یعنی چه ، تو سینه ی آفتاب نشستن همان و دیوانه شدن همان

-         پس بهتر است بگوییم زنده به گورید

-         هر طور که دلتان می‌خواهد ، مختارید اختیار ما به دست شماست ، ما غلام و چاکر شما هستیم . یک ربع بعد ، در سایه ی خشتی نیم خرابه ای رفقا روی گلیم و مفرش خودشان نشسته مشغول خوردن خوراکی بودند که یدالله خان از خورجین در آورده و روی بقچه ای از قلمکار چیده بود

1- نام کتاب پو جناب سیاق الوزرا

1- اسم این دهکده سابقا « ارزگان لر » بوده است

2- منظور از سه رفیق ،دکتر مسعود زمین نیا و میرزا عبدالجواد غمخوار و میرزا منصور پور جناب سیاق الوزرا است

 

پروژه دانشجویی مقاله دیوید هیوم و دیدگاه ها تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله دیوید هیوم و دیدگاه ها تحت word دارای 46 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله دیوید هیوم و دیدگاه ها تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله دیوید هیوم و دیدگاه ها تحت word

الف – مقدمه ای بر دیدگاه دیوید هیوم   
ب – دیدگاههای هیوم   
1- علیت استقراء  
2- جهان خارج   
3- نفس  
4- هیوم و اخلاق   
5- خدا و اختیار   
6- معجزه و هیوم   
7- شکا کیت و اول شخص   
منابع و مأخذ   

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله دیوید هیوم و دیدگاه ها تحت word

1- استیول داروال ، آلن گیبارد، پیتر ریلتن؛ نگاهی به فلسفه اخلاق در سده بیستم ، ترجمه مصطفی ملکیان ، تهران : سهروردی، 1381

2-  اسکورتن، راجز؛ تاریخ مختصر فلسفه جدید ، ترجمه اسماعیل سعادتی، تهران: حکمت ، 1380

3- پوخنسکی ، ای . م ؛ فلسفه معاصر اروپایی، ترجمه شرف الدین خراسانی ، بی جا : شرف

4- زرین کوب ، عبدالحسین؛ تاریخ در ترازو؛ تهران :  امیر کبیر، 1384

5- ژیلسون ، اتین؛ فلسفه مسیحیت؛ ترجمه محمد محمدرضایی و محمود موسوی، قم : اسلامی ، 1375

6-  گالینسون ، دایانه؛ 50 فیلسوف بزرگ ؛ ترجمه محمد رفیعی مهر آبادی، تهران : 1380

7- مجتهدی، کریم ؛ نگاهی به فلسفه جدید و معاصر در جهان غرب؛ تهران : امیرکبیر ، 1371

8- مگی، براین؛ فلاسفه بزرگ آشنایی با فلسفه غرب، ترجمه عزت اله فولادوند، تهران : خوارزمی، 1377

9- مدرسی، محمد رضا؛ فلسفه اخلاق ، تهران : بی نا ، 1371

10- هولمز، رابرت؛ مبانی فلسفه اخلاق، ترجمه مسعود علیا، تهران : ققنوس، 1382

11- وارونک ، مری؛ فلاسفه اخلاق در قرن بیستم ، ترجمه ابوالقاسم فنائی، قم : تبلیغات اسلامی ، بی تا

الف )مقدمه ای بردیدگاههای دیوید هیوم

کسی که اکثرا او را بزگترین فیلسوفی می دانند که آثارش را به زبان انگلیسی نوشته مردی بنام دیوید هیوم که اصلا اسکاتلندی بود نه انگلیسی و در 1711 در ادینورو به دنیا آمد . هیوم بعضی از بهترین آثارش را هنگامی نوشت که هنوز بسیار جوان بود . در حدود 18 سالگی نوعی مکاشفه عقلی برایش دست داد و هشت سال بعد را صرف نوشتن کتابی کرد بنام رساله طبیعی انسان کرد که با اقبال ناچیز ودرک حتی ناچیزترروبه رو شد و به گفته خودش مرده از چاپخانه متولد شد . بنابراین در سنین بین سی چهل ، هیوم در صدد بر آمد دوباره آن را بصورتی مردم پسندتر بنویسد . نتیجه این کار دو مجله کوچکتر بود . یکی تحقیق درباره فهم انسان و دیگر تحقیق در مبادی اخلاق . اما اقبال عمومی به این دو کتاب هم بهتر از کتاب اصلی نبود . در سنین بین چهل و پنجاه کتابی در زمینه تاریخ بریتانیا نوشت

هیوم در زمان حیات همچنین به عنوان اقتصاددان شهرتی به هم رساند . در جنگ جانشینی اتریش در دو لشکر کشی به عنوان افسر ستاد خدمت کرد و دو سال در سنین متجاوز از 50 دبیر سفارت بریتانیا در پاریس و بعد معاون وزارت خارجه بود

در فرانسه هیوم به ( دیوید مهربان ) معروف بود و در شهر زادگاهش اسم او خیابان دیویدقدیس خوانده می شود . با توجه به چنین نسبتی شاید یکی از بازیهای روزگار بود که هیوم در آن ایام پنهانی سرگرم نوشتن آخرین شاهکار فلسفی خود یعنی نقدی عمیق و کوبنده بر دین بود . گفت و شنود درباره دین طبیعی که به عقیده بعضی بهترین کار اوست در 1779 به چاپ رسید . هیوم شخصیتی بی اندازه جذاب و دلنشین دارد ولی همچنین باید او را عامل شکوفندگی بزرگ حیات فکری و عقلی ادینبوردو در قرن 18 بدانیم که امروز از آن بعنوان نهضت روشنگری اسکاتلند یاد میکنیم .نهضتی که بزرگترین فیلسوف و بزرگترین اقتصاد دان و بزرگترین زندگینامه نویس انگلیسی زبان یعنی بترتیب دیوید هیوم . ادام اسمیت و جیمز بازول را بوجود آورد

در حال حاضر کتاب و نوشته درباره هیوم فراوان است و پروفسور جان پاسمور استاد دانشگاه ملی استرالیا و نویسنده یکی از بهترین این کتابها موسوم به مقاصد هیوم برای بحث درباره آثار او با من در اینجا حضور دارد[1]

فیلسوف اسکاتلندی ، دیوید هیوم ( 1711تا 1776 ) مهمترین و تاثیر گذارترین تجربه گرای انگلیسی در قرن هیجدهم بود . او از خانواده ای اصیل و ثروتمند بود ، برای مدتی به کار سیاسی اشتغال داشت و در پاریس دبیر و منشی سفارشات شد . شاهکار فلسفی او – رساله درباره طبیعت آدمی – در اوایل بیست شش سالگی نوشته شد و با وجود آثاری که بعداً نوشت بی نظیر ماند . در بازگشت به اسکاتلند کار ادبی خود را در جو فعالیت فکری ای که ان زمان در ان کشور حاکم بود ادامه دارد ، و علاوه بر کتاب تحقیقات ( 1784 تا 51 ) ( که خلاصه ویراسته و تجدید نظر شده رساله میباشد )رسالات ادبی ،سیاسی و فلسفی فراوانی را به رشته تحریر در اورد . او همچنین کتاب تاریخ بریتانیای کبیر ( 7-1752 )را تالیف کرد ، که به جهت دقت ،دانش و بینش انسانی که در ان به کار رفته شایان ذکر است . هیوم از حیث دیدگاه فکری شکاک و ازاد اندیش ، و با وجود این محافظه کاری زبان اور و ثابت قدم بود ، مردی به ظاهر در صلح و سازش با جهان ، که به معاصران خود عشق به زندگی و صفای دیدگاه به ارمغان اورد  و تقریبا به هر کسی که بر خورد محبت و احترام وی را نسبت به خود جلب کرد

شهرت هیوم تا حدودی به واسطه شکاکیت اوست . او دید ، یا چنین تصور میکرد ، که دیدگاه تجربه گرایی امکانات شناخت را تا حدی محدود کرده است که اسلاف وی ان را تصدیق نکرده بودند . به علاوه ، او ادعا کرد که از این شکاکیت به دست امده تنها با رد مقدماتی چنان بنیادی میتوان رها شد که کنار گذاشتن انها در مواجهه با ((  فهم عرفی  ))عمیق تر موقتی خواهد بود . این مقدمات -  یعنی تقدم مورد اول شخص، و نظریه معنای مبتنی بر تجربه گرایی -  قبلا بر کلی را به ایده الیسم سوق داده بود. هیوم بر این اعتقاد بود که اگر ان مقدمات ان مقدمات به درستی فهم شوند لزوما به نوعی لا اداری گری و شک منتهی می شوند که هرگز نمی توان ان را با فکر بشری حل و رفع کرد . هیوم نه تنها علیه وجود خدا و حقیقت دین استدلال کرد ، او نه تنها نفس تصور خدا را رد کرد ؛ و اخلاق را موضوع احساس معرفی کرد که عقل نمی تواند اقتدار و نظارتی روی ان داشته باشد ؛ بلکه برای شکاک بودن درباره وجود اشیاء مادی ، درباره ماهیت و واقعیت ارتباط علی ، – حیرت انگیزتر – درباره وجود خود نفس انسانی انگیزه ای به دست آورد

طبعا دلایلی که به چنان نتایجی منجر می شود باید به قدری قوی بوده باشند که مورد استهزا و تحقیر قرار نگیرند . گواه و شاهدش این که حتما مقدمان تجربه گرایانه هیوم بر اذهان معاصران وی تاثیر گذار بوده است که دلایل وی را بدان اندازه پریشان کننده یافتند

فلسفه هیوم ، مانند فلسفه لاک ، با نظریه معنا می شود ، واین نظریه در اساس همان نظریه لاک است ، و غرض ازان بیان دقیق این اصل موضوع اساسی تجربه گرایانه است که هیچ مفهومی نمی تواند وجود داشته باشد مگر جایی که تجربه در کار باشد . بنابراین نه دلایلی برای باور به آموزه های ما بعد الطبیعی فلسفه عقل گرایانه ، و نه وسیله ای مناسب برای بیان ان می تواند وجود داشته باشد . بر کلی ( به گمان خود ) نظریه شناخت لاک  را به نتایج منطقی اش رساند ، و بدین وسیله با قرار دادن فاعل و شناسایی و حالات ذهنی اوبه عنوان مقدمه و نتیجه فلسفه خود ، باور به وجود جهان مادی را نفی کرد . هیوم نظریه معنای لاک را به عنوان مبدا حرکت خود پذیرفت ، و به نتایجی دست یافت که نسبت به نتایج بر کلی هم افراطی تر و هم پریشان کننده تر بودند . آنها پریشان کننده تر بودند . آنها پریشان کننده تر بودند زیرا مستلزم این بودند که یا باید جهان بینی تجربه گرایانه را کنار گذاشت ، یا در غیر این صورت ، اگر به آن ملتزم باشیم ، شمار بسیار اندکی از دعاوی معرفتی ما را می توان با آن جمع کرد

هیوم ، مانند تجربه گرایان دیگر ، فلسفه خود را طوری معرفی کرد که گویی مبدا آن علم ذاتی درباره ذهن انسان است ، یعنی نتیجه مشاهداتی است که خوانندگان او را از طریق درون نگری مستقیم فورا می توانند آنرا تایید کنند . او در میان محتویات ذهن بین (( انطباعات )) و (( تصورات )) فرق گذاشت . انطباعات در حکم چیزهایی هستند که می توانیم احساسات و ادراکات بنامیم ، و تصورات در حکم چیزهایی هستند که می توان آنها را مفاهیم یا معانی نامید . هنگامی که اسبی را ادراک می کنم ، انطباع خاصی ( در این مورد یک انطباع بصری ) دارم ؛ وقتی به اسبی می اندیشم ، تصوری را فرا می خوانم : این تصور به دستهای متعلق است که هم زمان معنای کلمه ((اسب)) را (برای من) می سازد

فرق میان انطباعات و تصورات چیست ؟ به نظر هیوم این فرق به واسطه درجات (( قوت )) یا (( سر زندگی )) آنهاست . بدین ترتیب هیوم آن قلمروهایی از حیات ذهنی را که ما قلمروهای حسی و عقلی می نامیم یکی می گیرد . هیوم بر خلاف فیلسوف عقل گرا ، به هیچ وجه وجود تمایزی واقعی را میان انها را مسلم نگرفت ، آن نوع تمایزی که می گوید فقط تصورات ما می توانند ما را به شناخت رهنمون شوند ، در حالی که انطباعات به واسطه عملکرد طبیعت حیوانی آشفته و مبهم می مانند ، بلکه سنت لاک را پی گرفت و این تمایز راصرفا از جهت شدت و ضعف دانست . در عین حال آن تصورات (( قوی )) ( انطباعات حسی ) را که فیلسوفان عقل گرا بی ارزش میشمردند سر چشمه معرفت مادانست و اهمیت بسیار زیادی به آنها داد . دلر این مورد اگر مقدمه هیوم را تصدیق کنیم که محتویات فاهمه چیزی نیستند جز نسخه های رنگ ورو رفته و ضعیفی از محتویات تجربه حسی ، غیر ممکن است حجییتی را به اولی نسبت دهیم که دومی همان میزان یا درجه بهتری از آن را دارا نباشد . این تجربه گرایی پس از آن که هیوم نظریه معنای لاک را اختیار کرد بیشتر تثبیت گردید . او تاکید میکند که تصور جز از طریق (( کمرنگ شدن )) انتباعی که تصویر آن است حاصل نمی شود . هیوم در ادامه از این فرضیه تکوینی چنین نتیجه می گیرد که معنای هر چیزی را که گفته می شود باید در محتوای حسی ای جست و جو که کلام مورد نظر حاکی از آن است . او همچنین مخالفت بر کلی با مفاهیم انتزاعی را تصدیق کرد ، با این استدلال که یک لفظ کلیت خود را نه از طریق ارتباط با نوع خاصی از تصور (( کلی )) ، بلکه از طریق ارتباطی که با طبقه ای از تصورات جزئی دارد به دست می آورد ، تصوراتی که هر یک چیزی نیستند جز انتباع حسی ای خفیف و رنگو رو رفته ، و بیرون از ذهن اندیشنده هیچ وجود واقعی ندارند . اینک طبیعی است که چنین برداشت تازه ای از نظر هیوم اراعه دهیم که ، تصورات ضرورتن از انطباعات حسی سر چشمه نمی گیرند ، بلکه محتوای آنها باید بر حسب چنان انطباعاتی فراهم شود . ولی اهمیت فلسفی آن اموزه از هیچ حیث تغییر نمی کند . تا اینجا اختلاف اندکی میان هیوم و لاک وجود دارد ، و ، با پیروی از روش بر کلی در کنار گذاشتن پیش فرض های زائد لاک ، تعجب اور نخواهد بود  که هیوم ، مانند برکلی ، به صورتی از ایده آلیسم دست یابد . اولاً او به تشریح آموزه ای می پردازد ( گاهاً به دو شاخه معروف است ) ، که بر اساس آن همه قضایای با معنی در دو دسته جا می گیرند ؛ قضایای دست نخست معنای خود را از تجربه میگیرند ؛ قضایای دست دوم صرفاً از روابط انتزاعی میان تصورات سخن  می گویند . هیوم تمایز فوق را چنین شرح می دهد

همه موضوعات عقل یا پژوهش آدمی را طبعاً می توان به دو دسته تقسیم کرد ، یعنی نسبت های تصورات و امور واقع . علوم هندسه ، جبر ، ریاضیات ، و خلاصه هر تصدیقی که به طور شهودی یا برهانی یقینی باشد  از نوع اول است ;;; قضایایی از این نوع صرفاً با فعالیت عقلی ، بدون اتکا به چیزی موجود در نقطه ای از جهان ، قابل فهم هستند ;;. درباره امور واقع ;;; به همان شیوه نمی توان  به یقین رسید ، و گواهی ما بر صدق آنها نیز ، هر قدر هم که زیاد باشد ، وافی به مقصود نیست . خلاف هر امر واقع همچنان امکان پذیر است ، زیرا هرگز نمی تواند دال بر تناقض باشد

هیوم در اینجا سه نکته اساسی را بیان می کند که، از زمان او تا به امروز به عنوان مشخصه های اصلی تجربه گرایی در اشکال متفاوت ظاهر شده است . نخست این که، احکام عقل تنها به این دلیل یقینی و ضروری می باشند که ، در صورت صادق بودن ، میان تهی هستند . حتی ریاضیات چیزی جز روابط میان تصورات را بیان نمی کند ، به طوری که قضایای آن تنها به واسطه تصوراتی که در آنها بیان شده اند صادق می باشند ، یا به تعبیر دیگر ، (( صدقشان به موجب معانی اصطلاحات است )) . دوم اینکه ، تنها شیوه دیگر شناخت ، یعنی شیوه مربوط به امور واقع ، موجد حقیقت ضروری نیست ، بلکه صرفاً آنچه را که اتفاقا درست است و آنچه را ممکن است نادرست بوده باشد جمع بندی می کند . سوم اینکه ( همان طور که هیوم در ادامه روشن می سازد )، تنها منشاء هر شناختی از امور واقع تجربه است . همه تصورات بیان شده در قضایای واقعی نهایتا محتوایشان را از انطباعاتی می گیرند که منشاء آنها بوده اند . بنابراین درباره هیچ امر واقعی برهان پیشینی ممکن نخواهد بود . به عنوان مثال ، ما به نحو پیشینی نمی توانیم اثبات کنیم که آیا جهان از خدا نشات می گیرد یا نه ، آیا ما عمر ابدی داریم یا نه ، آیا (( جواهری )) وجود دارند که واقعیت پشت پرده عالم ظاهر و نمود را تشکیل میدهند یا نه . به این نحو هیوم مطلبی را بیان می کند

منصفانه ترین و قابل قبول ترین انتقاد علیه بخش قابل توجهی از مابعد الطبیعه است ، مبنی بر اینکه آنها در اصل علم نیستند ، بلکه یا ناشی از کوششهای بی ثمر غرور آدمی هستند ، که به کندو کاو درباره موضوعاتی می پردازد که کاملا از دسترس فهم انسان بیرونند ، یا حاصل صنعت گری خرافات رایج ، که ، چون نمی توانند با دلیل قابل قبول و روشن از خود دفاع نمایند ، این مطالب پیچیده و غامض را طرح می کنند تا ضعفشان را بپوشانند و از خود دفاع کنند

[1] – مگی ، براین ؛ فلاسفه بزرگ آشنایی با فلسف غرب ، ترجمه عزت اله فولادوند ، تهران : خوارزمی ، 1377 – صفحات 235-

 

پروژه دانشجویی مقاله زندگی نامه شیخ احمد جام تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله زندگی نامه شیخ احمد جام تحت word دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله زندگی نامه شیخ احمد جام تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله زندگی نامه شیخ احمد جام تحت word

شیخ احمد جام (ژنده پوش)  
شیخ احمد جام(به روایات فرزند شیخ احمد جام)  
تربت جام، گنجینه ای از هنر معماری  
مجموعه معماری مزار شیخ احمد جام  
گنبد خانه   
ایوان   
مسجد عتیق  
مدرسه امیر جلال الدین فیروزشاه یا گنبد سبز   
مزار شیخ احمد جام  
مسجد جامع نو  
آب انبار  
مسجد و مقبره خواجه عزیزالله   
رباط جام   
آرامگاه شیخ ابوذر بوزجانی  
مجموعه تاریخی لنگر  
مجموعه تاریخی لنگر  
رباط سمنگان   
مقبره میر غیاث الدین   
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله زندگی نامه شیخ احمد جام تحت word

 کارنامه ی بزرگان                        حسن منصوری

شعرای نامی ایران               منیرالسادات معراجی

شاعران بزرگ ایران            عبدالرفیع حقیقت

شیخ احمد جام (ژنده پیل)

شیخ الاسلام ابونصر احمد بن ابوالحسن بن احمد بن محمد نامقی جامی معروف به احمد ژنده پیل یا احمد جام از بزرگان مشایخ عرفان ایرانی در نیمه دوم قرن پنجم و نیمه اول قرن ششم هجری است. وی در سال 441 هجری در قریه نامق یا نامه از توابع جام از اعمال ترشیز ولادت یافت.  پدرانش برزگر بودند و او در جوانی آمی بود و در نوشخواری و میگساری افراط می کرد

 سرانجام در بیست و دو سالگی توبه کرد و وارد حلقه تصوف شد.  دوازده سال در کوه نامق و شش سال در کوه بیزد در خاک جام بخلوت نشست و سپس بنای ارشاد را گذاشت.  نخست در سرخس و استاد و زورآباد بود و در ضمن سفرهایی به هرات و نیشابور و بوزجان و مرو و باخرز و بسطام کرد و به حج رفت.  سرانجام به روستای معدآباد در سرزمین جام رفت و در همانجا به سال 536 هجری در 95 سالگی زندگی را بدرود گفت.  در بیرون دروازه معدآباد بخاک سپرده شد

مزار وی هم اکنون در همان ناحیه که امروز تربت خوانده میشود برپاست، و زیارتگاهست و بهمین جهت آن محل را تربت جام میخوانند.  ساختمان آرامگاه وی را ملک غیاث الدین محمد کرت در سال 719 هجری ساخته است

 

شیخ احمد جام

به روایات فرزند شیخ احمد جام

به محض ورود به تربت جام حال و هواى خاصى به آدم روى مى‏آورد پاکیزگى فضاى مجموعه تربت جام انسان را سبک‏بال‏مى‏سازد و در میان جمعى از مهربان‏ترین مخلوقات روى زمین تصور مى‏کنم در گهواره‏اى مملو از صفا و محبت به هر سوى کشیده‏مى‏شوم

در دفتر کار حاج آقا شرف‏الدین حاج الاحمدى فرزند شیخ احمد جام و تولیت مجموعه پاى صحبت گرم و دلنوازى نشسته‏ام با جان‏و دل مى‏شنوم

«حضرت شیخ احمد جام قدس سره از اولاد حضرت جریربن عبداللّه وجلى، از اصحاب بزرگ پیامبر گرامى اسلام بوده است.اصل‏شان از یمن بوده، جریر هنگامى که در سال آخر بعثت به حضور حضرت پیامبر اسلام مشرف شد، حضرت رسول رداى مبارک را برروى زمین پهن کردند و فرمودند، جریر روى ردا بنشیند و حدیث مشهورى بر این واقعه وجود دارد که حضرت پیامبر فرمود: هرگاه بزرگ‏قومى نزد شما آمد او را اکرام کنید

 این حدیث در مورد جریربن عبداللّه اتفاق افتاده است.» حاج آقا شرف‏الدین جامى الاحمدى تولیت مجموعه مزار، امام جمعه، رهبر معنوى و قاضى شرع مردم تربت جام که با 23 واسطه‏ شجره‏اش به شیخ احمد جام مى‏رسد مردى وارسته و عارفى بزرگوار است که فیض محضرش لذت فراوانى دارد

 روحانى خوش بیان دریک محیط آرام‏بخش و ساده که محل کار وى و خانه امید هزاران انسان با خدایى است که براى حل مشکلات خود به آنجا روى‏مى‏آورند، با شور و هیجان خاصى از جد بزرگوار خود براى «گردشگرى» حکایت مى‏کند

 «حضرت شیخ احمد جام ششمین نسل از حضرت جریربن عبداللّه در ماه محرم سال 440 هجرى قمرى در قریه نامق ترشیز(کاشمر) چشم به جهان گشود پدرش ابوالحسن نام داشت و «بونصر» کنیه‏اش بود

 جوانى رشید و پهلوان و خوش اندام بود و مانندهمسالانش به تقاضاى جوانى به عیش و عشرت مى‏پرداخت

 در 22 سالگى واقعه‏اى پیش آمد. او و یارانش پس از توبه از رفتار گذشته‏خود هر یک به سویى روى نهادند و عزلت پیشه کردند و احمد جوان 12 سال در وههاى نامق و 6 سال در میان کوه بزد در غرب تربت‏جام خلوت‏نشین شد و به تزکیه نفس پرداخت و به مدد بارقه‏اى الهى در وادى تقوا گام نهاد.»

هنگامى که به بناى مسجد نور در بالاى تپه معدآباد اراده کرد و گفت مى‏خواهد آب زراعتى را از پایین به بالاى تپه ببرد حیرت کردندو چه‏بسا او را دیوانه تصور کردند و زارع مالک آب وقتى از تصمیم شیخ باخبر شد به او پرخاش کرد و با بیل به سرش کوبید. شیخ به اوگفت: اى غول! و با کشیدن عصایش بر روى زمین آب را به بالاى تپه منتقل ساخت. مردى که با بیل به سر شیخ زده بود با دیدن کرامات‏شیخ لقب غول را که از شیخ دریافت کرده بود با افتخار براى خود و فرزندانش نگهداشت که هنوز هم فامیل غول احمدى در تربت جام‏وجود دارد

هنگام پوشش سقف مسجد یکى از چوبها کوتاهتر از چوبهاى دیگر بود از شیخ کمک‏خواستند، شیخ یک طرف چوب را به دست خود گرفت و سر دیگر چوب را به شخصى‏واگذاشت و گفت چوب را بکش و زمانى که چوب را کشیدند بلندتر شد. حتى یک متر از دیوارهم بیرون آمد. هنوز این چوب در بالاى مسجد مشاهده مى‏شود

شیخ که به اقصى نقاط جهان هجرت کرده بود در روستاى معدآباد خانقاهى براى موعظه وتدریس مریدانش احداث کرد

روستاى ساده معدآباد به برکت وجود شیخ احمد رونق یافت و بعدها با استقبال زائران ومریدان و ارادتمندان وى از اهمیت فراوانى برخوردار شد و جاى شهر اصلى جام را گرفت

«زمانى هم شیخ در کوچه ‏هاى سرخس آواز حکیمانیم، حکیمانیم و طبیبانیم سر مى‏داد وبیمارانى را که دچار مرضهاى صب‏العلاج بودند شفا مى‏بخشید پس از شفا یافتن بیمارش، او رااز خانه بیرون مى‏آورد و همراهش در کوچه‏ها راه مى‏رفت

«در زمان حیات ایشان سلطان سنجر سلجوقى که به منظور دفع اسماعیلیه به بوژگان تربت‏جام وارد شده بود شنید که شخصى به نام احمد اهل کرامات و خوارق عادت است. سلطان‏سنجر او را نزد خود مى‏خواند

 شیخ به فرستاده مى‏گوید ما با سلطان کارى نداریم اگر او کارى‏دارد بیاید! سلطان سنجر از شنیدن ماجرا خشمگین مى‏شود و تصمیم مى‏گیرد مامورانى براى‏جلب شیخ اعزام کند

 در این هنگام به سلطان خبر مى‏رسد که همه اسب‏هاى سپاه دچار بیمارى‏وحشتناکى شده‏اند. سلطان با تصور ارتباط بیمارى اسبها با بى‏احترامى به شیخ از جلب او صرف‏نظر کرده و خود با وزرا و امیران به دیدار شیخ عزیمت مى‏کند

 شیخ در خانقاه مشغول نظارت برکار بناها و کارگران بود که سلطان و همراهانشان از راه مى‏رسند

 شیخ مشتى از تراشه‏هاى رنده‏شده چوب را بر مى‏دارد و در حالى که مى‏گوید احمد را جز این بضاعتى نیست آن را روى سرسلطان مى‏ریزد. تراشه‏ها با رسیدن به زمین به دانه‏هاى طلا تبدیل مى‏شود

 سلطان از مشاهده کرامات شیخ وحشت مى‏کند و با هیجان دست شیخ را مى‏بوسد و مریداو مى‏شود و ناوه‏اى را پر از گل مى‏کند روى دوسشش مى‏گذارد و به پشت بام خانقاه مى‏برد ومى‏گوید مى‏خواهم در قیامت جزو ناوه کشان احمد باشم.»

«شیخ در عرفان و طریقت هم مرید اویسى حضرت على بن موسى الرضا بود. اجداد مامحب اهل بیت بودند کما اینکه جریربن عبداللّه در رکاب حضرت على (ع) با دشمنان اسلام‏جنگیده است.»

مذهب شیخ احمد حنیفى بوده است ولى عده‏اى از اولاد او شیعه و عده‏اى هم اهل سنت‏هستند. که در اطراف و اکناف جهان از جمله ایتالیا، مصر، یمن، عربستان، پاکستان و هندوستان‏پراکنده‏اند. شیخ فنا فى اللّه بوده و چنین شخصیت‏هایى اصل اسلامند و به قول شاعر معروف

چنان با نیک و بد سر کن که بعد از مردنت «عرفى»

مسلمانت به زمزم شوید و هندو بسوزاند

«عرفى شیرازى»

شیخ داراى چندین تالیف است و دیوان اشعارى هم دارد که دو بیت از شعر دیوان او چنین‏است

 گر منظر افلاک شود مسکن تو

وز کوثر اگر سرشته باشد گل تو

چون مهر على نباشد اندر دل تو

مسکین تو و سعى‏هاى بى‏حاصل تو

«کرامات شیخ سبب شد که به تدریج منکران سرسخت تابع وى شدند

شیخ پس از سفرهاى‏زیاد هنگامى که در 80 سالگى قصد سفر حجاز داشت در میان راه وقایعى پیش آمد که به دیارخود بازگشت و پس از چند سال هدایت مریدان به رحمت ایزدى پیوست»

وقتى صحبت حاج آقاى شرف‏الدین جامى الاحمدى تولیت تربت جام به اینجا رسید اظهارداشت

«تولیت مجموعه مزار شیخ احمد جام طبق وصیت اولیه از اعلم و ازهد و ارشد اولاد متولى‏با رعایت سلسله مراتب در هر نسل با انجام مراسم باشکوهى از پدر به فرزند منتقل مى‏شود.»

تولیت مجموعه مزار شیخ احمد جام مى‏گوید: متاسفانه مدتى است این مجموعه غریب‏مانده است و هیچگونه تلاشى براى رونق آن نشده و بودجه‏اى معین نگردیده است

 سند اوقاف‏مجموعه را هم در سال 1312 به عنوان امانت از سوى اوقاف خراسان گرفتند ولى هرگز پس‏ندادند و همچنان اوقاف مجموعه را تحویل نداده‏اند

 پس از آن که شیخ احمد نامقی ـ عارف مشهور ـ در سال 536 هـ.ق. درگذشت ، او را در جلوی دروازه معدآباد به خاک سپردند

 قبر شیخ که امروزه در جلوی ایوان قرار گرفته ، با اجر و گچ به طول 20/5 و عرض حدود 2 و ارتفاع حدود 1 متر ساخته شده است و در کنار آن ، درخت پسته کوهی کهنسالی قرار دارد که زایران تربت شیخ ، اعتقاد خاصی بدان دارند

دو سنگ قبر افراشته سفید رنگ بر بالای سر و پایین پای مرقد وی نشانده‌اند که بر روی آن‌ها کتیبه‌هایی به خط کوفی و نستعلیق نوشته شده است و حواشی و قسمت‌های مختلف آن با گل و برگ و طرح مارپیچی و مقرنس زینت یافته است

 بر گرداگرد مزار شیخ ، معجری سفید رنگ به طول 8 متر و ارتفاع 50 سانتی‌متر کشیده‌اند و به فافصله هر یک متر آن ، ستون سنگی سیاه رنگی قرار داده‌اند که تعداد آن‌ها 18 عدد است و بر روی برخی از آن‌ها که در جبهه رو به روی صحن قرار دارند ، کتیبه‌هایی به خط ثلث و نستعلیق دیده می‌شود

    تربت جام، گنجینه ای از هنر معماری

 

پروژه دانشجویی پایان نامه زندگی حضرت مولانا تحت word

 پروژه دانشجویی پایان نامه زندگی حضرت مولانا تحت word دارای 65 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی پایان نامه زندگی حضرت مولانا تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه زندگی حضرت مولانا تحت word

مقدمه
زندگی حضرت مولانا  
محل وتاریخ تولد مولانا:  
فصل اول
نسب مولوی:  
شخصیت پدر مولانا یعنی حضرت بهاءالدین ولد:  
خروج مولانا همراه پدرش از بلخ و ورودشان به قونیه:  
فصل دوم
متصوفینی که در راه کوچ به حضرت مولانا توجه و علاقه نشان دادند:  
ازدواج حضرت مولانا:  
متصوفینی که حضرت مولانا را رشد و تربیت داده اند:  
سیاحت حضرت مولانا به بیرون از قونیه:  
ملاقات لحظه ای او با حضرت شمس تبریزی در شام :  
حضرت مولانا یک مرشد کامل:  
دوستان، خلیفه ها (جانشینان) مولانا و متصوفینی که منبع الهام او بودند:  
ملاقات های مولانا با شمس:  
فصل سوم
مراحلی در سفرهای معنوی حضرت مولانا:  
شمه ای در مورد حضرت مولانا با شمس تبریزی:  
رفتن و جدا شدن شمس تبریزی از قونیه:  
بازگشت شمس از قونیه:  
غیبت شدن حضرت شمس تبریزی:  
رفتن مولانا در پی شمس و برای پیدا کردن او به شام:  
فصل چهارم
زرگر قونیه ای حضرت شیخ صلاح الدین  
رقص سماع کردن حضرت مولان با وجد  
حضرت مولانا شیخ صلاح الدین را به عنوان همدم و جانشین خود انتخاب می نماید:  
به کمال رسیدن شیخ صلاح الدین :  
کوچ حضرت شیخ صلاح الدین به عالم ابدی:  
فصل پنجم
حضرت چلبی حسام الدین  
حضرت مولانا، چلبی حسام الدین را برای خود همدم و جانشین انتخاب می نماید:  
ارزش حضرت چلبی حسام الدین:  
شمه ای در  مورد چلبی حسام الدین:  
نوشته شدن مثنوی:  
فصل ششم
ارتحال حضرت مولانا به عالم باقی:  
وصیت حضرت مولانا:  
شب عروس:  
مراسم تشییع جنازه حضرت مولانا:  
نماز بر جنازه حضرت مولانا:  
گنبد سبز برای حضرت مولانا:  
نگرش مولانا به مرگ و قبر:  
فصل هفتم
هدف در تصوف حضرت مولانا:  
وابستگی مولانا به اصول و ارکان اسلامی و حضرت محمد (ص)  
منحرف نشدن حضرت مولانا از اصول اسلامی:  
بُعد آموزشی حضرت مولانا:  
نگاه او به مردم:  
مولانا یک دوست قدرشناس  
فصل هشتم
آثار حضرت مولانا  
1-مثنوی:  
2-دیوان کبیر:  
3-مکتوبات:  
4-فیه مافیه:  
5-مجالس سبعا:  
فصل نهم
موزه حضرت مولانا:  
حضور پیر – (آرامگاه)  
سماع خانه:  
مسجد:  
بخش فرش:  
بخش آشپزخانه:  
نمایش های سماع:  
سماع:  
معنای ابیات فوق:  
از سخنان قصار حضرت مولانا  
منابع     

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه زندگی حضرت مولانا تحت word

1- زرین کوب، دکتر عبدالحسین. پله پله تا ملاقات خدا، در باره زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلال الدّین رومی، انتشارات علمی، چاپ هفدهم، تهران،

2- صورتگر – لطفعلی – مروی – غزلیّات شور انگیز شمس تبریزی- پاییز 1386 تهران

3- فروزانفر – بدیع الزّمان – زندگانی مولانا جلال الدین محمّد، تهران، 1386

مقدمه :

زندگی حضرت مولانا

 اسم اصلی مولانا محمد جلال الدین است. مولانا  و رومی هم نام هائی است که بعداً به او داده شده است. اسم مولانا که به معنی مولا و آقاست در زمان جوانی او هنگامی که در قونیه به تدریس مشغل بود به او داده شده است. اوائل، این اسم از طرف شمس الدین تبریزی و سلطان ولد و کسانی که مولانا را دوست داشتند مورد استفاده قرار گرفته و بعدها به صورت عادت به عنوان سمبلیک به جای اسم اصلی مورد استفاده قرار گرفته است. رومی به معنای آناتولی است شناختن او به عنوان رومی از آنجائیست که وی در قرون گذشته که به کشور آناتولی دیار روم گفته می شد و قونیه هم یکی از ایالت های این کشور بود سال های متمادی زندگی کرد بخش زندگی از عمر خود را در آن دیار سپری کرده  و نهایت داشتن آرامگاه او در آن شهر می باشد

محل وتاریخ تولد مولانا

 محل تولد شهر بلخ در افغانستان امروزی است که بزرگ ترین مرکز فرهنگی قدیمی ترک هاست. تاریخ تولد او نیز 30 سپتامبر 1207 مصادف با 6 ربیع الاول 604 می باشد

نسب مولوی

 مادرش منسوب به یک خانواده اصیل است. دختر رکن الدین امیر بلخ به نام مومنه خاتون می باشد، جد مادری اش از شاهزادگان ترک خوارزمشاهی است ( به سال 1157 خاقان ترک شرق). پدرش با عنوان سلطان العلما شناخته شده و اسم اصلی او محمد بهاءالدین ولد است، پدربزرگش حسین خطیبی فرزند احمد خطیبی است. به نظر افلاکی حسین خطیبی عالم بزرگی بود که علمش  مانند دریا توسعه پیدا کرده بود. شخصیتی مانند رضی الدین نیشابوری که هم شاعری خوش ذوق و از بزرگان علوم دینی به شمار می رود از شاگردان او بود

با توجه به منابع و آثار دوستداران و مریدان مولانا نسب سلطان العلما بهاءالدین ولد از جهت مادری باچهارده نسل به نوه حضرت محمد (ص) یعنی به حضرت حسین (ع) و از جهت پدری با ده نسل به اولین دوست از چهار دوست اصلی پیامبر یعنی به حضرت ابوبکر صدیق می رسد

 شخصیت پدر مولانا یعنی حضرت بهاءالدین ولد

بهاءالدین ولد در سال 1150 میلادی در بلخ متولد شد و با علم معنوی پدر و پدربزرگش رشد کرده و هم چنین از نجم الدین کبری (1221- ؟) کسب فیض نمود. بهاءالدین ولد در تمامی علوم نظیر نداشت. بهاءالدین ولد که علمش مانند دریای بیکران و از علوم ربانی و الهی نشأت گرفته بود تنها استادی بود که فتواهای بسیار مشکل دیار خراسان را حل و فصل می نمود. او از اوقاف چیزی نمی گرفت و حقوقی که از خزینه ی دولت به او اختصاص داده شده بود امرار معاش می کرد. باتوجه به اتفاق نظر در مورد روایات و منابع، عالمان و مفتی های اعظم آن دوران با اشاره معنوی حضرت محمد (ص) عنوان سلطان العلماء رابه بهاءالدین ولد داده اند و از این زمان به بعد به جای بهاءالدین ولد از عنوان سلطان العلماء استفاده شده است. دادن این عنوا را با عادات ترک ها هم می توان تشریح کرد. ترک ها هیچ وقت راضی نبودند که افراد و اشخاص دارای قابلیت بالا و صاحبان فضیلت بدون شناخته شدن فراموش شده و از میان بروند. برای این که این گونه افراد در نظر مردم متشخص شوند و برای این که مردم را برای فراگیری علم و عرفان متمایل کنند به این اشخاص لقب وعنوانی که مناسب شأن آنان بود می دادند. این رسم و عادت دلیل روشنی است که ترک ها نسبت به علم و فضیلت احترام خاصی قائلند. حتی به موجب رسوم و عادات مجبورند روی امضاها از این عناوین استفاده نمایند. آنها این عناوین بدست آورده را برای خود یک درجه معنی محسوب کرده و از این موضوع کبر و غرور به خود راه نمی دهند. بهاءالدین ولد که لباس و پوشش عالمان زمان خود را داشت   به موجب عادت بعد از نماز صبح به تدریس به مردم مشغول می شد. بعد از نماز ظهر برای دوستانش صحبت می کرد. روزهای دوشنبه هم برای عموم مردم وعظ و خطابه می کرد. بطور کلی در اثناء وعظ افکار اشخاصی که نظر فیلسوف های یونان را مورد پسند قرار می دادند را رد می کرد و می گفت: «کسانی که کتاب های سماوی (مربوط به خداوند) را به کول انداخته و به نوشته های پاک شده و ناخوانای فیلسوفان ارزش و اعتبار می دهند چگونه نجات خواهند یافت؟» دراین میان بر علیه فخرالدین رازی که فلسفه ی یونان را تدریس می کرد و از آن دفاع می نمود و هم چنین بر علیه خوارزمشاه که از رازی حمایت می کرد سخن می راند و آنها را اهل بدعت می خواند (مسائلی در دین که در زمان پیامبر نبوده و افرادی که بعد از رحلت پیامبر مسائل دیگری وارد دین کرده اند) و چنین می گفت: «بهتر از راه رفتن محمد مصطفی (ص) و راست تر از راه او ندیدم.»

 خروج مولانا همراه پدرش از بلخ و ورودشان به قونیه

در اصل فخرالدین رازی به اهل تصوف با نظر مناسبی نگاه نمی کرد و احترام و حرمت مردم به بهاءالدین ولد در حد و اندازه خوارزمشاه را نمی توانست تحمل کند و از موضع گیری حضرت بهاءالدین بر علیه خودش ناراحت بود و او این مسائل را به خوارزمشاه خبر داد. قلب شیخ بهاءالدین از خوارزمشاه شکست و تصمیم گرفت که بلخ را ترک کند.اما محققین علت خروج بهاءالدین ولد از بلخ را استیلای مغول نشان می دهند. سلطان العلماء افراد خانواده و دوستانش در تاریخ 1213-1212 بلخ را ترک کردند. سلطان العلماء قبل ازترک بلخ نیت کرده بود تا به حج مشرف شود. او به نیشابور رفته به کاروان حج ملحق شد در نزدیکی بغداد به محافظینی که از او پرسیدند که از کدام قوم هستی. از کجا می آیی و به کجا می روی، سلطان العلماء این جواب معنی دار را به آنان داد: «از خدا آمدیم و به خدا می رویم و غیر از خدا هیچ کس قدرت و نیرو ندارد. زمانی که این سخن به شیخ شهاب الدین سهروردی (1325-1145) رسید او گفت: «این سخن را غیر از بهاءالدین ولد بلخی کسی نمی گوید. او با محبت و صمیمیت به استقبال حضرت بهاءالدین شتافت. زمانی که این دو بهم رسیدند، شیخ شهاب‌الدین از قاطرش پیاده شده با احترام و نزاکت زانوی بهاءالدین ولد را بوسید. احترام قلبی اش را به او رسانید. بهاءالدین ولد سه روز در بغداد ماند و به سوی کعبه در مسیر کوفه حرکت کرد. بعد از این که فرائض حج را به اتمام رساند در برگشت به شام رفت. مولانا فرزند بهاءالدین همراه پدر بود. آنان به همراه کاروان از شام به مالاتیا (اکنون یکی از استان های ترکیه است) از آنجا به ارزنجان وسپس به کارامان عزیمت کردند. مدتی را در کارامان سپری نموده و در نهایت قونیه را انتخاب و در آنجا مسکن گزیدند

 متصوفینی که در راه کوچ به حضرت مولانا توجه و علاقه نشان دادند

حضرت شیخ عطار: بهاءالدین ولد بعد از آن که  بلخ را ترک و به سوی بغداد به راه افتاد، زمانی که به نیشابور رسید شیخ فریدالدین عطار (1230؛1221-1119) به ملاقاتش آمد و این دو با هم صحبت کردند. در حین صحبت، شیخ عطار کمال و معرفت را در پیشانی مولوی دید. و اثر معروف اسرارنامه خود را به او هدیه کرد. و به پدرش بهاءالدین ولد هم گفت: «زمانی نخواهد گذشت که این فرزند تو تشنگان علم و ادب را در عالم سیراب خواهد نمود»

حضرت شیخ اکبر: سلطان العلماء بعد از انجام فریضه حج در بازگشت به شام رفت و در آنجا با شیخ اکبر محی الدین ابن عربی (1240-1165) ملاقات کرد. شیخ اکبر با نگاه به مولانا که از پشت سر پدر حرکت می کرد به سلطان العلماء چنین گفت: «سبحان الله یک اقیانوس پشت سر یک دریا در حرکت است.»

  ازدواج حضرت مولانا

زمانی که مولانا در تاریخ 1225 در کارامان اقامت داشت طبق فرموده پدر با دختر شخصیت اصیل، استاد سمرقندی شرف الدین لالا که خوی و اخلاق و رویی زیبا به نام  گوهربانو ازدواج کرد. مولانا زمان ازدواج هجده سال داشت

تفسیر و تعبیر حضرت مولانا در مورد مسکن گزیدن او در قونیه : «حق تعالی درمورد مردم آناتولی عنایت بزرگی دارد. و با دعای حضرت صدیق اکبر نیز این مردم لایق لطف و مرحمت تمامی امت است. بهترین کشور هم کشور آناتولی است. فقط انسان های این کشور از عالم  عشق خداوندی که صاحب اصلی ملک و ملکوت می باشند از ذوق درونی بسیار بی خبرند. خداوند که خالق حقیقی علل می باش لطف بسیار خوشی نمود از عالم بی علت یک عللی خلق کرده و ما را از کشور خراسان به ولایت آناتولی کشیده و آورده است

در اخلاف (جانشینان بعد از ما) ما نیز در این خاک پاک جای داده که از اکسیر لدنی (مربوط بهعلم و اسرار الهی) به جسم واندام بکر آنان بپاشیم تا آنان تماماً محرم عالم عرفان و کیمیا و همدم عرفای دنیا شوند»

متصوفینی که حضرت مولانا را رشد و تربیت داده اند

سلطان العلماء حضرت شیخ بهاءالدین ولد

بهاءالدین ولد که در مباحث قبلی به شخصیت او پرداختیم اولین مرشد مولانا است. یعنی راه خدا را به مولانا نشان داده و شیخ طریقی است که طبق اصول تصوف حقایق و اسرار را به او نشان داده است. بهاءالدین ولد که در تمامی عالم اسلام شهرت و اعتبار بسزایی داشت از علاءالدین کیقباد سلطان سلجوقیان علاقه ی نزدیک و احترام زیادی می بیند. بهاءالدین ولد در تاریخ 3 می 1228 به شهر قونیه که پایتخت سلجوقیان بوده افتخار می دهد و بعد از مدت کوتاهی که در این شهر اسکان می گیزند سلطان علاءالدین کیقباد (مدت سلطنت او 1236-1219) که بی نهایت صمیمی و دیندار بوده در کاخ خود به افتخار بهاءالدین ولد جلسه بزرگی ترتیب داده و به همراه تمامی اعوان و انصار خود زیر چتر تربیت معنوی او درآمدند. سلطان علاءالدین که به سلطان العلماء علاقه قلبی داشت در مدح و ستایش او چنین می گوید: «قلبم از هیبت او می لرزد، از نگاه کردن به صورتش می ترسم. هر چه در مدح او سخن می گویم، به حقایقم و دینم افزوده می گردد. در زمانی که دین عالم از من ترسیده و می لرزد من از این شخص می ترسم. ای خدای من این چه حالیست؟ به خوبی باور کردم که او یک دوست خداست که نظیر و مشابه ندارد و مثل او در جهان بسیار کمیاب اند. بهاءالدین ولد که به سلطان دنیا حکم و امر می کرد، و این دوست بی نظیر خدا، سلطان معنی و قلوب در تاریخ 24 فوریه 1231 روز جمعه بین وقت صبح و ظهر به عالم ابدی هجرت کرد. و از خود فرزند نیکوکاری به نام محمد جلال الدین و اثری مثل معارف باقی گذاشت. سلطان العلماء فقط احساس و افکارش را برای مردم بیان داشت او در پی شهرت نبود. اطرافیان خود را رشد و پرورش داد و آنها را دائماً روشن نمود

حضرت سید برهان الدین: هنگام ارتحال بهاءالدین ولد، مولانا بیست و چهار سال داشت. او بنابر وصیت پدرش، خواست و خواهش و تمنای دوستان و تمامی مردم به مقام و جایگاه رفت و نشست. مولانا بعد از فوت پدرش و تا زمان پیدا کردن سید برهان الدین یکسال بدون مرشد ماند. در تاریخ 1323 خلیفه و جانشین با ارزش پدرش سید برهان الدین محقق ترفدی به قونیه آمد و مولانا تحت تربیت معنوی ایشان درآمد. سید برهان الدین یک مرشد کامل و والامقام بود اثر به نام معارف دلیل بر عرفان اوست. از آنجائی که بر اسرار قلبی آگاه  بود به او سید اسرار دان می گفتند. سید برهان الدین که در زمان  کودکی مولانا مثل یک پرستار کودک او را در شانه های خود می گرداند به مولانا گفت در دانش تو کوچک ترین وزشی وجود ندارد ، ممتازی. اما پدرت صاحب مقام معنوی بود. تو هم از سخن بگذر و به دنبال او باشد، سخنان او را در درون دو دستت محکم داری، فقط من با حال او هم سرمست باش بدین وسیله وارث تمام عیار او باش، در پخش نور به جهان مثل خورشید باش، تو ظاهراً وارث پدرت هستی، اما ناب را من گرفته ام، به این دوست نگاه کن و به من گرایش پیدا کن. وقتی که مولانا این سخنان را از جانشین و دوست پدرش شنید با صمیمیت تسلیم تربیت او گردید. مولانا، صمیمیت و از جان و دل سید برهان الدین را بجای  پدر گذاشته و به او به عنوان یک مرشد حقیقی نه سال تمام خدمت کرد. مولانا در ظرف این مدت با رهبری آن مرشد کامل با مجاهده و ریاضت خود با سخنان و نفس های پرفیض آن عارف کامل پخته شد، جا افتاد و از سرتا پا نور شد، از خود رهایی یافت و سلطان معنی شد. چنانچه این دو بیت در مثنوی دلیل کاملی است بر پختگی و رسیدن به مرتبه کامل انسانی اوست «پخته شو، از فاسد و خراب شدن رهای یاب ;;.. راه برو مثل برهان محقق نور باش. اگر تماماً از خود رهایی یافتی کاملاً مثل برهان می شوی، بنده شدی محو شدی مثل سلطان می شوی»

 سیاحت حضرت مولانا به بیرون از قونیه

رفتن او به حلب و شام: مولانا برای غوطه ور شدن در عمق علوم با اذن سید برهان الدین به حلب رفت. در مدرسه حلاویه از کمال الدین فرزند آدیم که در علوم فقه، تفسیر و اصول استاد مسلم بود درس آموخت، مولانا بعد از اتمام تحصیل  در حلب به شام رفت. او برای تحقیقات و بررسی علمی چهارسال در شامل ماند در مدتی که در آنجا بود با عالمان شام آشنا شده و با آنها صحبت کرد

 ملاقات لحظه ای او با حضرت شمس تبریزی در شام

با توجه به گفته های افلاکی  مولانان در شام با شمس الدین تبریزی ملاقات کرده اما این ملاقات مدت بسیار کوتاهی طول کشیده است. شمس الدین تبریزی یک روز در بین مردم دست مولانا را گرفته می بوسد و خطاب به او می گوید: «ای صراف دنیا مرا دریاب و در همین حال غیب می شود. از تاریخ این ملاقات لحظه ای هشت سال می گذرد وتقریباً بعد از 8 سال شمس به قونیه آمده و با مولانا بطور کامل همدم و هم صحبت می شود

 حضرت مولانا یک مرشد کامل

مولانا بعد از هفت سال سیاحت به حلب و شام به قونیه برمی گردد. با خواست سید بهاءالدین سه ریاضت و عبادت ار به طور پی درپی با صمیمیت و خواست قلبی خودش پشت سرگذاشت یعنی سه بار و هر بار چهل روز (صدو بیست روز) یعنی با کم خورد، کم نوشیدن، کم خوابیدن تمامی وقت خود را صرف عبادت کرده و بدین وسیله تزکیه نفس نمود. در آخر ریاضت سوم سید برهان الدین مولانا را بغل کرده و بوسید و به او چنین گفت: «تو را تقدیر کرده و به تو تبریک می گویم، تو انسانی هستی که در تمام علوم نظیر نداری، تو شخصی شده ای که انبیاء و اولیا تو را با انگشت نشان می دهند ;. بسم الله بگو و حرکت کن. به روح انسان ها حیات تازه بده و مردگان این عالم صورت را با معنی و عشق خود زنده کن» و بدین وسیله او را مأمور ارشاد نمود. سپس سید بهاءالدین از مولانا اجازه گرفته و به شهر قیصریه رفته و در آنجا به دیار باقی شتافته است (1242- 1241). آرامگاه او در قیصریه است. مولانا بعد از رفتن سید بهاءالدین از قونیه مقام ارشاد و تدریس را عهده دار شد و با تمسک به اصول پدرش و اجدادش به مدت پنج سال این مأموریت را با موفقیت انجام داد. با توجه به روایات وارده او چهار صدنفر طلبه علوم دینی و بیش از ده هزار نفر مرید داشته است

دوستان، خلیفه ها (جانشینان) مولانا و متصوفینی که منبع الهام او بودند

حضرت شمس تبریزی: اسم اصلی او شمس الدین محمد و تولدش به سال 1186 میلادی است نام پدرش علی فرزند ملک داد تبریزی است. او خود را به یگانه شیخ زمان یعنی شیخ ابوبکر سله باف منتسب کرده و تحت تربیت و ارشاد او به مرحله تکمیل رسید. شمس به مقام معنوی که به آن رسیده بود بسنده نکرد و با آرزوی رسیدن و پیدا کردن مرشدهای پخته و جا افتاده و با تجربه شروع به سیاحت نمود. سال ها به اندازه ای که طاقت اش تمام شود به گشت و گذار پرداخت و با عرفای زمان خود ملاقات کرد

این عرفا به عنوان کنایه از پرواز عالم معنی به شمس، نام «خورشید پرنده» را دادند. شمس از هنگام کودکی از نظر فکری و روحی یک درویش آزاده و شخصیتی بود که به عشق خدا از خود بی خود می شد. شمس بدنبال دوست و مرد الهی و عارفی پخته می گشت تا در حد او وی را از نظر روحی سیراب نماید و همیشه بدنبال همدمی بود که در حد و اندازه او باشد. او یک ولی کامل بود. او که برای رسیدن به چنین شخصیتی بی تاب بود شبی آرامش خود را از دست داده و از خود بی خود می شود، هیجان زیادی داشتد در حالی مناجات خدا می کرد که به تجلیات الهی مست شده بود. او در این حال از خداوند خواست تا یکی از انسان های محبوب خود را به او نشان دهد. سپس از جانب خداوند متعال به او الهام رسید کسی که تو به دنیال او هستی در کشور آناتولی است و او محمد جلال الدین فرزند سلطان العلماء بلخی است. شمس با این الهام در تاریخ 29 نوامبر 1244 میلادی، صبح شنبه به قونیه آمد

 ملاقات های مولانا با شمس

 

پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر جریانات فکری قفقاز در انقلاب مشروطیت ایران تحت word

 پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر جریانات فکری قفقاز در انقلاب مشروطیت ایران تحت word دارای 133 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر جریانات فکری قفقاز در انقلاب مشروطیت ایران تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر جریانات فکری قفقاز در انقلاب مشروطیت ایران تحت word

چکیده  الف
پیشگفتار 
مقدمه
فصل اول
کلیات 14-
تعریف و تحدید موضوع 
اهداف تحقیق
بیان مسئله پژوهش
فرضیه های پژوهشی
اهمیت موضوع و ضرورت تحقیق
روش تحقیق
سابقه تاریخی مطالعات و پژوهشهای مرتبط با موضوع پژوهش
تعریف مفاهیم تحقیق
بررسی منابع
الف: منابع دست اول
ب: منابع و تحقیقات خارجی 
فصل دوم
اوضاع سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ایران و روسیه قبل از 1905م    26-
اوضاع ایران
اوضاع روسیه
فصل سوم
حرکت های بیدارگرانه در ملت های روس و ایران 41-
جنگ ترانسوال
انقلاب ژاپن
شکست روسیه از ژاپن
انقلاب 1905 روسیه
جنگ ارامنه با مسلمانان در قفقاز
فصل چهارم
رهبران فکری قفقاز و نقش آنان در انقلاب مشروطه ایران  55 –
میرزا عبدالرحیم طالبوف تبریزی
میرزا فتحعلی آخوندزاده
زین العابدین مراغه ای 
فصل پنجم
نقش مجاهدان قفقازی در جریان انقلاب مشروطه ایران   65-
یپرم خان ارمنی
پانف بلغاری 
فصل ششم
نقش ایرانیان و حزب سوسیال دموکرات روسیه و قفقاز در انقلاب مشروطه ایران  …104 -
عوامل مهاجرت ایرانیان به قفقاز
نقش حزب سوسیال دموکرات روسیه و قفقاز در آذربایجان (تبریز)  …………………
حیدرخان عموا و علی و حزب اجتماعیون و عامیون ایران
مطبوعات قفقاز در انقلاب مشروطه ایران
نقش متمولین قفقاز در انقلاب مشروطه ایران
انجمنهای خیریه ایرانیان در قفقاز
حزب دموکرات در مجلس شورای ملی دوم
نتیجه گیری
تصاویر
فهرست منابع و ماخذ
چکیده انگلیسی

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه تاثیر جریانات فکری قفقاز در انقلاب مشروطیت ایران تحت word

کتابها
1 – آدمیت، فریدون، 2535، ایدولوژی مهضت مشروطیت ایران ، تهران ، جلد اول
2 – آدمیت ، فریدون ، 1369، ایدولوژی نهضت مشروطیت ایرن، تهران ، جلد دوم
3 – آبراهامیان ، یرواند ، 1385 ، ایران بین دو انقلاب ، مترجمان کاظم فیروزمند، حسن شمس آوری، محسن مدیر شانه چی، تهران
4 – آفاری، ژانت ، 1379 ، انقلاب مشروطه ایران، تهران
5 – آجودانی ، دکتر ماشاالله ، 1384 ، مشروطه ایرانی ، مترجم مهدی قزوینی ، تهران
6 – آروتونیان ، ک. س ، 1385، انقلاب ایران و بلشویکهای ماورای قفقاز ، مترجم محمد نایب پور ، تهران
7 – آوتورلف ، م کامر . پل هنز، فنی . ب بریان ، شن، لومرسیه کلکژه ، م بنیکس براکساپ، 1377، دو قرن مبارزه مسلمانان قفقاز ، مترجم سید غلامرضا تهامی، تهران
8 – آبادیان ، احمد ، 1383 ، بحران مشروطیت، تهران
9 – افشار، ایرج ، 1359، اوراق تازه یاب مشروطیت و نقش تقی زاده ، تهران
10 – افشار، ایرج ، 1377 ، روزنامه خاطرات عین السلطنه (قهرمان میرزا سالور)، تهران ، جلد چهارم
11 – امیر احمدیان ، بهرام ، 1383 ، گرجستان در گذر تاریخ ، تهران
12 – اتحادیه (نظام مافی)، منصوره ، 1381، پیدایش و تحول احزاب سیاسی مشروطیت (دوره اول و دوم مجلس شورای ملی)، تهران
13 – امیرخیزی ، اسماعیل ، 1379، قیام آذربایجان و ستارخان، تهران
14 – الگار، حامد، 1369، دین و دولت در ایران ، مترجم ابوالقاسم سرّی ، تهران
15 – براون، ادوارد، 1376، انقلاب مشروطیت ایران، مترجم مهدی قزوینی ، تهران
16 – بشیری، احمد ، 1363، کتاب آبی (گزارش محرمانه وزارت امور خارجه انگلیس. درباره انقلاب مشروطه ایران)، تهران، جلد اول
17 – بنیکس، الکساندر، براکس آپ ، مری ، 1371 ، مسلمانان شوروی ، مترجم کاوه بیات، تهران
18 – تهرانی (کاتوزویان)، محمدعلی، 1379، مشاهده تحقیق اجتماعی و سیاسی از تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران
19 – تقی زاده، سیدحسن ، 1379 ، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران
20 – حائری ، عبدالهادی ، 1381 ، تشیع و مشروطیت در ایرن و نقش ایرانیان مقیم عراق، تهران
21 – حاجی بیکلی ، عزیر ، 2535، جنبش مشروطه ایران، تهران
22 – دولت آبادی، یحیی ، 1371 ، حیات یحیی، تهران ، جلد دوم
23 – دهنوی ، نظامعلی ، 1383 ، ایرانیان مهاجر در قفقاز (فعالیت فرهنگی در سالهای 1900 تا 1931 )، تهران
24 – ذکاء یحیی، 1377، روزنامه خاطرات شرف الدوله (میرزا ابراهیم خان کلانتر باغمیشه)، تهران
25 – رسول زاده، محمدامین ، 1377 ، گزارشهایی از انقلاب مشروطیت ایران، مترجم رحیم رئیس نیا، تهران
26- رائین ، اسماعیل ، 1350، یپرم خان سردار، تهران
27 – رائین ، اسماعیل ، 2535، حیدرخان عمواوغلی، تهران
28 – رئیس نیا، رحیم، 1385، ایران و عثمانی در آستانه قرن بیستم ، تبریز ، جلد اول
29 – سرداری نیا، صمد، 1369 ، باقرخان سالار ملی، تهران
30 – شهرام نیا، سید امیر مسعود، 1379، پارلما نتاریسم در ایران ، تهران
31 – شمیم، علی اصغر ، 1374، ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران
32 – شهیدی ، همایون ، 1380، بمباران مجلس شورای در سال 1326 هجری قمری، مترجم شرف الدین قهرمان، تهران
33 – صابر ، میرزا علی اکبر ، 1381 ، هوپ هوپ نامه، اردبیل
34 – صفائی ، ابراهیم ، 1381 ، تاریخ مشروطیت به روایت اسناد ، تهران
35 – طالبوف ، عبدالرحیم ، 2536، مسالک المحسنین، تهران
36 – علم، دکتر محمدرضا، 1385 ، کانونهای مقاومت خارج از کشور در عصر مشروطه ، تهران
37 – فرمانفرمائیان ، حافظ ، 1370 ، خاطرات سیاسی امین الدوله ، تهران
38 – کاتم، ریجارد، 1383، ناسیونالیسم در ایران، مترجم احمد تدین ، تهران
39 – کسروی ، احمد، 1378 ، انقلاب مشروطه ایران، تهران
40 – کسروی ، احمد ، 1378، تاریخ هیجده ساله آذربایجان ، تهران
41 – کندی ، پال ، 1371 ، ظهور و سقوط قدرتهای بزرگ ، مترجمان محمد قائد شرقی، ناصر موفقیان ، اکبر تبریزی ، تهران
42 – گزاو به کوکن ، فرانسوا، 1369، انقلاب روسیه، مترجم دکتر عباس آگاهی ، تهران
43 – گودرزی، غلامرضا ، 1383 ، دین و روشنفکران مشروطه ، تهران
44 – لتیل فیلد، هنری ویلسون ، 1373 ، تاریخ اروپا ، مترجم فریده قره چه داغی ، تهران
45 – ملکزاده ، دکتر مهدی، 1383، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران ، تهران
46 – موزلی ، لئوناردو، طلوعی ، محمود ، 1368، بازی قدرت، تهران
47 – مجتهدی ، مهدی ، 1377 ، رجال آذربایجان در عصر مشروطیت ، تهران
48 – ناهیدی آذر ، عبدالحسین ، تاریخچه روزنامه های تبریز ، تبریز
49 – همایون کاتوزیان، محمدعلی، 1372، اقتصادی سیاسی ایران از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی ، تهران
50 – هلت کار، ادوارد ، 1371، تاریخ روسیه و شوروی ، مترجم نجف دریابندری، تهران جلد دوم
51 – هدایت ، مهدی قلی خان ،مخبرالسلطنه)، 1363، گزارش ایران (قاجاریه و مشروطیت) تهران

مقالات

1 – تکمیل همایون، ناصر ، 1383 ، مشروطه خواهی ایرانیان (مجموعه مقالات) ، تهران
2 – موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1378 ، نهضت مشروطیت ایران (مجموعه مقالات) تهران ، جلد اول
3 – یارشاطر، احسان ، 1382، انقلاب مشروطیت از سری مقالات دانشنامه ایرانیکا، مترجم پیمان متین، تهران

چکیده

به منظور تحقیق و پژوهش در، تاثیر جریانات فکری قفقاز در انقلاب مشروطیت ایران که به عنوان موضوع پایان نامه انتخاب نمودم پس از انجام تحقیقات و مطالعات تاریخی و بررسی اسناد تاریخ معاصر ایران، آن را در شش فصل به شرح زیر تقسیم بندی کردم

        فصل اول: کلیات

        فصل دوم : اوضاع سیاسی ، اجتماع و اقتصادی ایران و روسیه قبل از 1905 م مورد پژوهش قرار گرفت

         فصل سوم : حرکت های بیدارگرانه در ملتهای روس و ایران که مهمترین عوامل آن  جنگ ترانسوال – انقلاب ژاپن – شکست روسیه از ژاپن – انقلاب 1905 روسیه – جنگ ارامنه و مسلمانان در قفقاز

         فصل چهارم : در این فصل به نقش  رهبران  فکری  قفقاز  نظیر میرزا عبدالرحیم  طالبوف ، فتحعلی آخوند زاده  و زین العابدین مراغه ای در انقلاب مشروطه ایران پرداخته شده است

        فصل پنجم : به جهت اینکه مجاهدان قفقازی در پیروزی  انقلاب مشروطه ایران  نقش اساسی داشتند  به نقش یپرم خان  ارمنی و  پانف بلغاری  در این فصل  اشاره شده است

     فصل ششم : نقش ایرانیان مقیم قفقاز در انتقال افکار دموکراتیک به ایران که متأثر از  تفکرات  حزب سوسیال دموکرات روسیه بود در جریان انقلاب مشروطه مورد توجه قرار گرفته است

پیشگفتار

انقلاب مشوطه ایران اولین خیزش ملی ایرانیان علیه حکومت استمداد قارجار پس از 2500 سال تاریخ ایران بود. چون وقوع هر معلولی، علتی دارد، پس حتماً وقوع انقلاب مشروطه در ایران نیز علل و عوامل متعددی داشته است . یکی از مهمترین علل وقوع انقلاب مشروطیت نقش و تأثیر جریانات فکری قفقاز در آن بود. چون درخصوص این علل به طور مستقل کار تحقیقی و پژوهشی از سوی محققین صورت نگرفته است، به همین علت این موضوع را به عنوان موضوع پایان نامه خود انتخاب نموده، و سپس با کمک استاتید محترم پروپوزال آن تهیه و تحویل شعبه تحصیلات تکمیلی دانشگاه شد. و پس از تأیید موضوع پایان نامه و کدگذاری آن، مجوز فعالیت در این زمینه از سوی شعبه تحصیلات تکمیلی صادر شد. بعد از این مرحله با کمک اساتید منابع دست اول این موضوع استخراج و اسامی آنها نوشته شد، و با مراجعه به کتابخانه دانشگاه کتابهای مورد نظر تهیه و پس از انجام مطالعات و بررسی های لازم ، فصل بندی و سپس اقدام به فیش برداری شد. بعد از پایان فیش برداری به تدوین پایان نامه با استفاده از مطالب فیشها اقدام شد. در این امر برخی از کتابهای مورد استفاده را از کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر و بخشی از کتابهای را از کتابخانه شهرستان بیله سوار و تعدادی را نیز از کتابخانه شخصی خود و برخی از آن را نیز به توسط دوستان تهیه گردید. در پایان جا دارد از دست اندرکاران محترم کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر و نیز از آقایان داود فکور محقق تاریخ و شهروز دانا مدرس دانشگاه و  همسر عزیزم سرکار خانم پناهی که در تهیه این پایان نامه مرا یاری نمودند کمال تشکر و قدردانی را دارم

مقدمه

منطقه قفقاز از دیرباز جزء قلمرو ایران بود، ولی بعد از جنگهای اول و دوم ایران و روس 1182 ش و 1204 ش طی قراردادهای گلستان و ترکمانچای از ایران جدا شد. بر این اساس مردم این منطقه به جهت قرابت های فرهنگی ، قومی ، زبانی و دینی با ایران ، همواره در جریانات سیاسی و اجتماعی در کنار ملت ایران بودند

دولت روسیه در اواخر قرن نوزدهم به منظور خارج ساختن آن کشور از عقب ماندگی اقتصادی دست به اقداماتی زدند. آنان از سرمایه گذاران اروپایی بخصوص فرانسویان در استخراج معادن آن کشور دعوت بعمل آوردند تا در این امر مشارکت کنند. طی این تصمیم منطقه  قفقازبه جهت وجود میدانهای نفتی مورد توجه دولت روسیه واقع شد

بر این اساس منطقه قفقاز که منطقه حایل میان ایران و روسیه بود بخاطر وجود چاه های نفت باکو و بنادر پر رونق با طوم و کارخانجات نساجی در تفلیس باعث گردید که این منطقه مبدل به کانون تبادلات فکری کارگری گردد. مجاورت این منطقه با ایران باعث شد که تعدادی از کارگران بی زمین که از اوضاع بد اقتصادی و اجتماعی دوران ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به ستوه آمده بودند به منطقه قفقاز مهاجرت کنند

به غیر از کارگران تعدادی از بازرگانان نیز به منظور تجارت با روسیه و اروپا با این منطقه آشنا بودند. برخی از روشنفکران نیز در قالب بازرگان به خاطر نبود آزادی های مدنی در ایران به قفقاز مهاجرت ، و در آنجا اقامت گزیدند. بارزترین این افراد عبدالرحیم طالبوف ، میرزا فتحعلی آخوندزاده زین العابدین مراغه ای بودند که به دلایل اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی نمی توانستند افکار و اندیشه های خود را با وجود حکومت استبدادی قاجار نشو و نمو دهند. آنان با مراجعه به قفقاز به رواج اندیشه های روشنگرانه خود پرداختند. در واقع همین افراد بودند که به عنوان رهبران فکری قفقاز در جریان انقلاب مشروطه ایران موجب بیدرای ملت ایران شدند

همزمانی حضور کارگران ایرانی در چاههای نفتی باکو، مصادف شد با وقوع جریانات سیاسی و اجتماعی ملت روسیه (انقلاب 1905 م) . این رویداد که به دنبال اوضاع بد اقتصادی و اجتماعی آن کشور بخصوص در زمینه کشاورزی ، که روسیه در مرحله سرف که یادگار دوران قرون وسطی بود قرارداشت. در این سیستم دهقانان بی زمین، در زمین های مالکان بیگاری می کردند، آنان از این وضعیت ناراضی بودند. در مراکز کارگری نیز وضع بد معیشتی کارگران و بیش از ده ساعت کار طاقت فرسا باعث بروز هیجانات سیاسی در میان کارگران روسیه در سال 1905 م گردید. که این رویداد در تاریخ روسیه به انقلاب 1905 م شهرت دارد

شروع حرکت های انقلابی ملت روس باعث رشد احزاب و گروههای سیاسی متعددی در ان کشور شد که در میان این احزاب، حزب سوسیال دموکرات روسیه بیش از سایر گروهها در مبارزه علیه استبداد تزاری نقش چشمگیری داشت. بطوری که بعد از شکست روسیه از ژاپن فعالیت و مبارزات این حزب در روسیه گسترش یافت و شعبات این حزب در مناطقی مانند قفقاز (باکو و تفلیس) شروع به فعالیت کردند. در این زمان آزادیخواهان ارامنه که خواهان استقلال از روسیه و عثمانی بودند ابتدا با تشکیل احزابی چون داشناکسیون، هنچاکی و چلنگریان به مبارزات سیاسی پرداخته ولی بعدها در جریان قیام ملت ایران علیه استبداد محمدعلی شاه به همکاری مسلحانه علیه ایشان پرداختند

که نمونه بارز آنان یپرم خان ارمنی است که پس از فتح تهران نیز به ریاست نظمیه تهران منصوب شد

کارگران ایرانی مقیم باکو با عضویت در حزب سوسیال دموکرات با افکار و اندیشه های دموکراتیک آن حزب آشنا شده و با وارد کردن این افکار به ایران که مصادف با وقوع انقلاب مشروطیت در ایران بود باعث تسریع انقلاب ایران شدند. بطوری که حزب همت که شاخه حزب سوسیال دموکرات وابسته به مسلمانان قفقاز بود و دارای تمایلات سوسیالیستی بودند، نقش زیادی در ترویج تفکرات سوسیالیستی درمیان کارگران ایرانی داشت. در داخل ایران نیز شهر تبریز، که اکثریت کارگران ایرانی قفقاز از این شهر بودند. زودتر از سایر نقاط ایران با اندیشه های سوسیال دموکرات های روسی آشنا شدند و در جریان مبارزه علیه حکومت مظفرالدین شاه با تاسیس مرکزی به نام «مرکز عیبی» پیش قدم شدند

در جریان انقلاب مشروطیت ایران سوسیال دموکراتهای روسیه به رهبری لنین از انقلاب ایران حمایت و این انقلاب را از برکات انقلاب 1905م روسیه می دانند. پس از پیروزی انقلاب و تاسیس مجلس شورای ملی باز تعدادی از نمایندگان بخصوص نمایندگان تبریز مانند سیدحسن تقی زاده که متاثر از افکار دموکراتیک حزب اجتماعیون و عامیون باکو بودند. در مجلس موجب تحولات سیاسی و اجتماعی شدند

در دوران استبداد صغیر 1287 ش اقدامات سوسیال دموکرات قفقاز در قالب قیزیکی (مسلحانه) صورت گرفت. بطوری که مجاهدان اعزامی از قفقاز در تحت فرمان ستارخان قرار گرفتند و به مبارزه با استبداد محمدعلی شاه پرداختند. نمونه بارز آن یفرم خان که در قیام مردم گیلان که به رهبری میرزا کریم خان رشتی که او نیز تحت تاثیر افکار سوسیال دموکرات روسیه بود و از کمکهای آنان بی نصیب نبودند. آنان ابتدا با تاسیس کمیته ستار و با همکاری میان مجاهدان رشت، و بعد قزوین و در نهایت در قالب مجاهدان مخالف استبداد از سراسر کشور اقدام به فتح تهران نمودند. عمده ترین کمکی که قیام گیلان به قیام ستارخان کردند، کاستن فشار نیروهای دولتی بر قیام مردم تبریز بود

در میان شخصیت های که نقش زیادی در استقرار نظام مشروطیت در ایران داشت حیدرخان عمواوغلی بود. وی دارای تمایلات سوسیالیستی بود و ابتدا در مشهد در صدد تاسیس حزب برآمد و مقدمات آن را فراهم ساخت، ولی بعد از 11 ماه نتوانست به هدف خود برسد. و به تهران برگشت. ایشان چون از سوی حزب سوسیال دموکرات روسیه ماموریت تشکیل حزبی در ایران بود این اقدام را در تهران که در آن زمان زمینه برای این منظور فراهم شده بود یعنی قیام مردم تهران به رهبری آیت الله طباطبائی و آیت الله بهبهانی در جریان بود، موفق به این کار شد. حیدرخان عمواوغلی پس از تشکیل حزب اجتماعیون و عامیون ایران، این حزب را به دو حوزه خصوصی و عمومی تقسیم کرد. حوزه خصوصی با حضور 7 نفر از افراد مورد اعتماد که اساساً از افراد کمیته ملی بودند اقدام کرد. این حوزه کارهای مهم و فوق سری را طراحی و اجرا می کردند. بعد حیدرخان حوزه عمومی را تشکیل می دهد ولی بعد این حوزه از هم پاشید. حیدرخان با همت و کاردانی علاوه بر تشکیل کمیته مدهشه که وظیفه آن ترور مخالفین بود. موفق به تشکیل حزب اجتماعیون و عامیون در سراسر ایران بخصوص در مشهد و تبریز و گیلان شد

حزب اجتماعیون و عامیون ایران دستوراتی که از مرکز این حزب (باکو) می رسید در ایران اجرا می کردند. و عمده برنامه این حزب ، جدایی دین از سیاست و تقسیم زمینهای زراعی میان زارعین و انجام اصلاحات اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و نیز رواج آزادیهای مدنی مانند آزادی بیان و مطبوعات بود

بعد از فتح تهران مجاهدین اقدام به تشکیل مجلس اعلا کردند. بدین طریق محمدعلی شاه از سلطنت عزل ، و احمد میرزا پسرش به سلطنت رسید و تعدادی از مخالفین مشروطه اعدام و زمینه برای تشکیل دومین مجلس شورای ملی فراهم شد. در آستانه تشکیل دومین دوره مجلس شورای ملی جناح بندی احزاب کشور برای اولین بار شکل گرفت. ولی این جناح بندی در روند جریانات کشور مشکلاتی را پدید آورد

قدرتمندترین حزب در دومین مجلس شورای ملی، حزب دموکرات بود. اعضای این حزب که قبلاً وابسته به حزب اجتماعیون و عامیون باکو بودند ، بعداً در جریان تشکیل حزب دموکرات  که به همت سید حسن تقی زاده ، حیدر خان عمو اوغلی و محمد امین سول زاده تشکیل شد در پی این جریان میان حزب اجتماعیون و عامیون باکو و حزب دموکرات ایران شکاف پدید آمد . علت آن نیز این بود که حزب اجتماعیون و عامیون  باکو خواهان تشکیل حزب مستقل در ایران نبودند و نیز حزب دموکرات ایران دارای تمایلات ناسیونالیستی بودند و خواهان اداره کشور به سبک کشورهای اروپایی بودند. برهمین اساس حزب اجتماعیون و عامیون باکو، حزب دموکرات ایران را به رسمیت نشناخت و از آن  حمایت نکرد

حزب دموکرات ایران چون خواهان اجرای برنامه های دموکراتیک نظیر جدایی دین از سیاست و تقسیم اراضی میان کشاورزان و تمرکز قوی در کشور بود. این برنامه ها خوشایند نمایندگان اعتدالیون بخصوص روحانی قدرت طلبی چون سید عبدالله بهبهانی که خواهان دخالت در امور سیاسی کشور بود، و وجود مالکان و زمین داران بزرگ از تقسیم اراضی میان کشاورزان مخالفت کردند. همچنین سیاست تمرکز قوا چون باعث محدود کردن قدرت خوانین می شد بدین وسیله آنان نیز در زمره مخالفین حزب دموکرات برآمدند با ادامه فعالیت های دموکراتیک حزب دموکرات ایران، د رمجلس شورای ملی مبارزه علیه این حزب از سوی حزب اعتدالیون شدت گرفت. بخصوص بعد از کشته شدن بهبهانی بهانه بدست اعتدالیون افتاد و با آمدن حکم فساد مسلک سیدحسن تقی زاده از سوی علمای نجف ایشان کشور را ترک ، و رهسپار اروپا گردید. سایر همفکران وی (حیدرخان عمواوغلی و محمد امین رسول زاده) بعد از این جریان هر کدام به قفقاز فرار کردند

منطقه قفقاز از لحاظ جغرافیای سیاسی در اواخر قرن نوزدهم یکی از کانون های فکری منطقه بود. زیرا این منطقه در آن زمان توسط دولت روسیه شدیداً تحت کنترل نبود و نزد یکی آن به کانونهای فکری روسیه و عثمانی که در آنها حرکتهای ضد استبدادی صورت گرفته بود . و همچنین این منطقه به خاطر عبور راه های تجاری از آن  مبدل به چهار راه ارتباطی برای تجار و بازرگانان شده بود. همین عوامل باعث شد که روشنفکران قفقاز از این وضعیت پیش آمده به بهترین شکل استفاده نموده و اقدام به انتشار روزنامه ها و مجله هایی با دیدگاههای دموکراتیک کنند

روزنامه های که همزمان با انقلاب مشروطه ایران در قفقاز منتشر می شدند و به انقلاب  مشروطه ایران مساعدت  فکری می کردند . می توان  به  بارزترین آنها به نام  ملا نصرالدین ،  ارشاد ، تکامل ، فیوضات و ایران نو که همه  در قفقاز منتشر می شدند

1 – تعریف و تحدید موضوع

موضوع این پژوهش تاثیر جریانات فکری قفقاز در انقلاب مشروطیت ایران می باشد. منظور از جریانات فکری برخی از جریانات اجتماعی و تضادهای فکری در قفقاز که متأثر از جریانات روسیه و عثمانی و تأثیر سیاستهای انگلستان در جهت کمک و مساعدت های فکری و مطبوعاتی به روشنفکران قفقاز و روسیه بود. نکته مهم در اهداف این موضوع تبیین نقش تعیین کننده این منطقه در حوادث اولین خیزش ملی ایرانیان علیه استبداد قاجار است

در مورد قلمرو زمانی و مکانی پژوهش نیز باید اذعان کرد که این جریانات همزمان با شروع حرکتهای ضداستبدادی ملتهای روسیه و عثمانی و ایران بود، و این هم زمانی باعث تاثیرگذاری متقابل میان این کشورهاست. از لحاظ مکانی نیز نزدیکی منطقه قفقاز به کشورهای ایران و روسیه عثمانی باعث تسریع نفوذ افکار و اندیشه به کشورهای همجوار می شد. نقش مطبوعات در رشد و ترقی حرکتهای مردمی بسیار موثر هستند و در این راستا روزنامه ها و مقالات منتشر شده در قفقاز با ورود به ایران باعث رشد آگاهی های سیاسی و اجتماعی مردم می شد. در این مقوله نقش زبان و فرهنگ ملتها بسیار تاثیرگذار است. در جریان حوادث قفقاز که متاثر از اوضاع سیاسی و اجتماعی روسیه بود. نقش روشنفکران آذربایجان (قفقاز) به جهت همزبانی با مردم آذربایجان ایران بسیار چشم گیر بود. بطوری اولین نقطه از ایران از این جریانات متاثر شد آذربایجان ایران (تبریز) بود. شبیه این گونه حرکتها در مرکز فکری دیگر، یعنی استانبول که آنان نیز به خاطر همزبانی با قفقاز موجب همکاری و هماهنگی روشنفکران دو کانون فکری گردید

در این پژوهش سعی شده است که به خوبی و بدون هر گونه مسائلی تاثیر جریانات فکری قفقاز در انقلاب مشروطیت ایران به روشنی بیان شود

        2- اهداف تحقیق

هدف بنیادی و اصلی این پژوهش بررسی تاثیر حوادث قفقاز در جریان مشروطه ایران بود

و به چگونگی پیدایش این جریانات در روسیه و قفقاز پرداخته می شود. از دیگر اهداف این پژوهش آن بود که روشن شود با ورود این جریانات ابتدا به تبریز و بعد به نقاط دیگر ایران چه تاثیراتی و در زمینه سیاسی و اجتماعی در پی داشت

        3- بیان مسله ی پژوهش

موقعیت خاص قفقاز به عنوان معابر اصلی برای افکار و اندیشه های نو انقلابی ایران در آستانه انقلاب مشروطیت به حساب می آمد. خصوصاً افکار سوسیالیستی با رویکرد اجتماعی که متاثر از شکست روسیه از ژاپن و جریانات اجتماعی روسیه را به همراه داشت

و نیز وقوع انقلاب روسیه 1905 م فعالیت سوسیال دموکراتهای این کشور و قفقاز بر ضد استبداد تزاری بارقه امیدی در دل آزادیخواهان ایران دمیده به طوریکه آنان هم از لحاظ فکری و هم از لحاظ تسلیحاتی نقش تعیین کننده ای در انقلاب مشروطیت ایران داشتند. حتی فرقه سوسیال دموکرات قفقاز در زمان استبداد صغیر پایگاه اصلی مدافعه از تبریز و آماده سازی شرایط در برقراری دوباره مشروطیت در ایران بودند

        4- فرضیه های پژوهشی

1- انقلاب 1905 روسیه: این حرکت ملت روس اولین حرکت مردمی روسیه علیه خاندان تزار بود. که به توسط کارگران و دهقانان و بطور کلی از سوی عامه مردم شروع شد ولی بعدها به توسط نیروهای دولتی سرکوب شد ولی مهمترین تاثیر این حرکت ملت روس تشکیل مجلس شورا  ، هم در روسیه و هم در ایران بود

2- حزب سوسیال دموکرات روسیه: این حزب مهمترین و تاثیر گذارترین حزب در روسیه بود و بطوری که این حزب نه تنها در داخل روسیه بلکه در خارج از آن بخصوص در ایران در جریان انقلاب مشروطه شعباتی در ایران با نامهای حزب اجتماعیون و عامیون در شهرهای مشهد، تهران ، گیلان و تبریز فعالیت می کردند

3- وجود شخصیتهایی چون حیدرخان عمواوغلی و محمدامین رسول زاده و سیدحسن تقی زاده در ترویج افکار دموکراتیک که به تأسی از افکار سوسیالیستی بود. در بیداری ملت موثر بودند. همچنین وجود مجاهدان قفقازی در اردوی گیلان و آذربایجان (یفرم خان و پانف) در شکست دادن استبداد و استقرار دوباره مشروطیت در ایران بسیار موثر بودند

     4 – تفکرات سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و فکری که به توسط طالبوف و فتحعلی آخوند زاده و زین العابدین مراغه ای در جامعه مطرح می شود. این افراد در زمینه آموزش ، مشکلات الفبا و نیز ارائه راهکارها در مورد مسائل و مشکلات فوق ، برنامه هایی داشتند

5- نقش مطبوعات قفقاز که متاثر از شرایط جغرافیایی سیاسی بود. این مطبوعات دارای گرایش های دموکراتیک بوده . بطوری که اخبار و اطلاعات ایران که در داخل ، فرصت چاپ و نشر نداشتند. این اخبار با نشر در  مطبوعات قفقاز و بعد با ورود این افکار دموکراتیک به ایران باعث روشنفکری در برخی از طبقات مردم ایران می شد

        5- اهمیت موضوع و ضرورت تحقیق

پرداختن به مسائل قفقاز و پژوهش در خصوص آن برای محققین و پژوهشگران از اهمیت شایانی برخوردار است. زیرا این منطقه از نقاطی است که در آن به طور طبیعی از تضاد فکری بالایی به نسبت سایر نواحی برخوردار است. بطوری که در دوران انقلاب مشروطیت یکی از کانونهای فکری و تاثیرگذار بود. ولی با توجه به اینکه این منطقه سالیان متمادی در استیلای حکومت شوروی سوسیالیستی قرار داشت کمتر کسی به اهمیت آن پی برده است. براین اساس عدم توجه به جریانات منطقه قفقاز در انقلاب مشروطه ایران باعث کم رنگ شدن تاریخ مشروطه ایران خواهد شد زیرا بخش عمده آن متاثر از حوادث و رخدادهای سیاسی و اجتماعی منطقه قفقاز بوده است

         6 – روش تحقیق

این پژوهش تحقیقی است از نوع تحقیقات بنیادی و نظری بر پایه مطالعات کتابخانه ای که با استفاده از روشهای توصیفی و تشریحی و تحلیل و استدلال و با تکیه بر منابع معتبر تاریخ صورت گرفته است، پژوهش با رعایت ترتیب زمانی رویدادها و با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده و با نقد تاریخی و تطبیقی وقایع و اخبار با هم دیگر با ملاحظه ارجحیت اخبار و راوی و برقراری روابط علی و معلولی انجام گرفته است

        7- سابقه تاریخی مطالعات و پژوهشهای مرتبط با موضوع پژوهش

به طوری که ذکر شد منطقه قفقاز تحت تسلط دولت شوروی بود. تمامی اسناد و مدارک این منطقه توسط دولت شوروی در آرشیو وزارت امور خارجه آن کشور نگهداری می شد. و دسترسی به آن برای محققان غیرممکن بود. به همان خاطر پژوهشگران به منظور بررسی این منطقه از محتوی کتابهای تاریخی استفاده می کنند. این مسئله باعث شده که بررسی تاثیر جریانات فکری قفقاز در انقلاب مشروطه ایران بصورت پراکنده در کتابهای تاریخ مشروطه مطرح شود

بیشترین پژوهش دراین خصوص توسط محققین روسی مانند ایوانف، تریا و ایرانسکی شده است و چون این نویسندگان خود دارای گرایشات سوسیالیستی بودند به همان خاطر انقلاب مشروطه ایران و جریانات قفقاز را دخیل در این موضوع می دانستند. در میان نویسندگان ایرانی ، تاثیر جریانات فکری قفقاز در انقلاب مشروطه ایران توسط کسانی چون فریدون آدمیت ، احمد کسروی و دکتر مهدی ملکزاده و رحیم رئیس نیا در کتابهای تاریخیشان به صورت پراکنده مطرح شده است

         8 -  تعریف مفاهیم تحقیق

قفقاز : منطقه ای است در شمال ایران و میان دریای سیاه و دریای خزر واقع است این منطقه از شمال به روسیه و از جنوب ایران و از شرق و غرب دریای سیاه و خزر محدود می شود. این منطقه پس از استقلال از قلمرو شوروی به سه کشور مستقل به نامهای آذربایجان و ارمنستان و گرجستان تقسیم شدند. به جهت اینکه دارای اقوام و ملیت های متعددی هستند، تضادها و تعارضات فرهنگی و قومی در آن بیشتر است

حزب سوسیال دموکرات : تاثیرگذارترین حزب روسیه در جریان انقلاب 1905 و بعد از آن بود بطوری که این حزب نه تنها در روسیه بلکه در خارج از آن کشور شعبات متعددی داشت. و مهمترین نقطه قوت آن حزب داشتن تمایلات دموکراتیک بود. و بارزترین رهبران آن لنین و استالین بود

حزب اجتماعیون و عامیون: این حزب نخستین بار در شهر باکو در میان کارگران ایرانی به توسط نریمان نریمانف که دارای تمایلات سوسالیستی که متاثر از اندیشه های حزب سوسیال دموکرات روسیه بود شکل گرفت بعدها با تلاش حیدرخان عمواوغلی و محمدامین رسول زاده در شهرهای مشهد و تهران و تبریز و رشت شعباتی ایجاد شد. این حزب با حزب اجتماعیون و عامیون باکو ارتباط مستمر داشت

حزب دموکرات ایران: این حزب پس از فتح تهران توسط کسانی چون حیدرخان عمواوغلی و سیدحسن تقی زاده و محمدامین رسول زاده تاسیس شد و هدف از آن تشکیل حزب مستقل در ایران و اداره کشور بصورت دموکراتیک بود. این حزب در ادامه کار خودشان  در مجلس شورای ملی به خاطر مخالفت حزب اعتدالیون نتوانست به اهداف خود برسد