پروژه دانشجویی مقاله حسابداری محیط زیست تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله حسابداری محیط زیست تحت word دارای 20 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله حسابداری محیط زیست تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله حسابداری محیط زیست تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله حسابداری محیط زیست تحت word :

حسابداری محیط زیست

چکیده
هدف اصلی این مقاله مروری بر تعاریف حسابداری محیط زیست، مراحل، ویژگی¬ها، منافع و انواع آن است. ضرورت پاسخگویی برای عملیات جاری و آینده¬ی سازمان¬ها و بنگاه¬های اقتصادی درباره¬ی موضوعات زیست محیطی باعث به وجود آمدن شاخه¬ی جدیدی از حرفه¬ی حسابداری، به نام «حسابداری محیط زیست» شده است. این حسابداری رویه¬های اصلی بنگاه¬های اقتصادی و سازمان¬ها را درباره¬ی موضوعات زیست محیطی بررسی و ارزیابی می¬کند. حسابداری رعایت ( حسابداری مسئولیت¬های گذشته، مسئولیت¬های جاری و مسئولیت¬های آینده)، حسابداری فرآیندها ( حسابداری تاثیر خرید یا تحصیل یک شرکت جدید، حسابداری اثرات محیطی منطقه¬ی استقرار سازمان، حسابداری محصولات تولیدی و حسابداری رویه¬های زیست محیطی مدیریت) شیوه¬های متداول و مرسوم حسابداری محیط زیست هستند.
واژه¬های کلیدی : محیط زیست، حسابداری محیط زیست، حسابداری رعایت، حسابداری فرآیندها

مقدمه
نگرانی¬ها برای حفاظت از محیط زیست در چند سال اخیر اهمیت قابل توجه¬ای پیدا کرده و به یک موضوع اساسی برای سازمان¬ها، شرکت¬ها، حکومت¬ها و شهروندان تبدیل شده است. شرکت¬ها و سازمان¬ها در بخش¬های مختلف اقتصادی توجه و تلاش-های خود را بر روی بهبود مستمر محیط زیست و حفاظت از سلامت انسان در تولیدات و فعالیت¬های حال و آینده خود متمرکز کرده¬اند. بنابراین، در حال حاضر هیچ سازمانی نمی-تواند تاثیرپذیری از عامل زیست محیطی را انکار کند که به طور مستقیم فعالیت¬های آنها را از طریق وضع قوانین جدید و فشارهای مشتریان و عرضه و تقاضای بازار تحت تاثیر قرار داده است. ضرورت آگاهی و افزایش توجه نسبت به موضوعات زیست محیطی و مسئولیت سازمان¬ها در برابر این موضوعات، باعث به وجود آمدن شاخه¬ی جدیدی ازحرفه¬ی حسابداری به نام «حسابداری محیط زیست » شده است. این نوع از حسابداری رویه¬های اصلی سازمان¬ها در مورد موضوعات زیست محیطی را بررسی کرده و با جدیت ریسک مربوط به فعالیت¬های مشخص برون سازمانی بنگاه اقتصادی و تاثیر آنها را بر روی محیط ارزیابی می¬کند. در این نوع از حسابداری، عملکرد زیست محیطی سازمان بر مبنای رویه¬ها، اهداف و قوانین مربوط به محیط زیست بررسی می¬شود. بنابراین، رویه¬ها و اهداف مزبور باید به طور شفاف تعریف شده و مستند شوند زیرا، این موضوع می¬تواند برای رویکردهای کاربردی مدیریتی در شرکت¬ها و بنگاه¬های اقتصادی ارزش افزوده ایجاد کند (دیات ، 2004).
حسابداری محیط زیست به یک ابزار مهم برای حفظ و دست-یابی به استانداردهای کنترل آلودگی محیط زیست تبدیل شده است. این نوع حسابداری را بررسی سیستماتیک، مستند، ادواری و بی طرفانه¬ی رعایت قوانین و مقررات زیست محیطی، توسط سازمان¬ها و بنگاه¬های اقتصادی تعریف می¬کنند. حسابداری محیط زیست ممکن است هدف¬های مختلفی از جمله اثبات رعایت الزام¬های زیست محیطی، ارزیابی اثربخشی سیستم¬های مدیریت محیط زیست و بررسی ریسک ناشی از فعالیت-های قانونی و غیرقانونی بنگاه اقتصادی را داشته¬باشد (فری و جانسون ،2000).

پیشینه تحقیق
تحقیقات پیشین در زمینه¬ی حسابداری محیط زیست را می¬توان در دو دسته زیر طبقه¬بندی کرد :
الف) دسته¬ی اول شامل تحقیقاتی هستندکه به شرح زیر بر روی تعاریف، منافع و مشکلات این نوع حسابداری تمرکز کرده-اند:
دی مور و دی بلدی (2005) حسابداری محیط زیست را فرآیندی تعریف می¬کنند که سیستم¬ها، فعالیت¬ها و عملکرد بنگاه¬های اقتصادی و سازمان¬ها را درباره¬ی موضوعات زیست محیطی بررسی می¬کند.
پیکارد (1998) معتقد است حسابداری محیط زیست فرآیندی داوطلبانه یا اجباری از سوی سازمان¬های قانونی است که اطلاعات مفیدی در رابطه با تاثیر فعالیت¬های واحد تجاری و اقتصادی بر روی محیط زیست فراهم می¬کند.
مالت بای (1995) حسابداری محیط زیست را ابزار مدیریتی برای ارزیابی سیستماتیک، مستند، ادواری و بی¬طرفانه از چگونگی مدیریت فعالیت های زیست محیطی سازمان تعریف کرده است. این فعالیت¬ها از طریق ساده سازی کنترل مدیریت محیط زیست و ارزیابی رعایت رویه¬های زیست محیطی سازمان انجام می¬شود.
به اعتقاد استنفورد (2004) حسابداری محیط زیست یک بررسی داوطلبانه از عملیات و فعالیت های سازمان برای ارزیابی چگونگی رعایت حداقل قوانین و مقررات زیست محیطی و کارآیی و اثربخشی سیستم مدیریت محیط زیست و بررسی صدمات وارد شده به محیط زیست بر اثر عملیات سازمان است.
گیلبرت و گولد (1998) نیز حسابداری محیط زیست را فرآیند سیستماتیکی می دانند که به شیوه¬ای بی طرفانه قابلیت و توانایی ادعاهای مطرح شده در ارتباط با رعایت جنبه های زیست محیطی فعالیت¬های سازمان و معیارهای مورد استفاده برای اندازه¬گیری تاثیر این فعالیت¬ها را بررسی کرده و نتیجه را برای عموم مردم گزارش می¬کند.
فلمیش (2004) این حسابداری را ابزاری برای حفاظت از سیستم مدیریت محیط زیست تعریف می¬کند. او اعتقاد دارد برای رسیدن به این هدف باید تاثیرات ورودی¬ها و خروجی¬های ناشی از آنها بر روی محیط، مدیریت انرژی، مدیریت و روش-های تولید مد نظر قرار گیرند.
کاهیل (2002) نیز حسابداری محیط زیست را فرآیند گردآوری، تجزیه و تحلیل، تفسیر و مستندسازی کافی اطلاعات، برای تحقق اهداف حسابداری تعریف کرده است.
لمبرگ (1996) پس از بررسی های فراوان به این نتیجه رسید که حسابداری محیط زیست بسیار گسترده بوده و یکی از مهم¬ترین ویژگی¬های آن این است که دارای نظم و قاعده¬ی مشخصی نیست و همین ویژگی آن را از دیگر حسابداری¬های موجود متمایز می¬کند.
آن¬هی (1997) حسابداری محیط زیست را جزئی از علم حسابداری می داند که دارای جنبه¬های مثبت و منفی است. او اعتقاد دارد هزینه بالای این نوع حسابداری جزء جنبه¬های منفی آن است که باید کاربران مربوط آن را بپردازند.
در مقابل، سالومون (2000) معتقد است هزینه¬ی انجام حسابداری بر عهده خود شرکت است. او حسابداری را برای اطمینان از رعایت قوانین و مقررات زیست محیطی و کاهش ادعاهای احتمالی آینده علیه شرکت ضروری می¬داند.
به اعتقاد استنویک (2000) کاهش ریسک و بهبود ذهنیت مردم نسبت به شرکت و فعالیت¬هایش دو منفعت مهم حسابداری محیط زیست است.
نی کویست (2000) در تحقیقی به این نتیجه رسید که شرکت ها در صورتی که ارتباط خود را با محیط درک کنند، قادر خواهند بود از منافع رقابتی این نوع حسابداری استفاده کنند.
دی¬مور و دی¬بلدی (2002) تهیه اطلاعات برای تصمیم¬گیری مدیریت، تضمین بازپرداخت بدهی¬ها، مدیریت بهتر فعالیت¬ها و ایجاد یک ابزار اضافی برای ارزیابی عملکرد را به عنوان منافع حسابداری محیط زیست ذکر کرده¬اند.
ب) دسته¬ی دوم تحقیقاتی هستند که به شرح زیر به بررسی انواع حسابداری محیط زیست، مراحل و عوامل تاثیرگذار بر روی آن پرداخته¬اند.
هامفری و دیگران (2000) حسابداری محیط زیست را به دو گروه کلی بررسی وضعیت رعایت قوانین و مقررات زیست محیطی و بررسی سیستم مدیریت محیط زیست طبقه¬بندی کردند.
به نظر بویرال و سالا (1998) حسابداری محیط زیست نوعی حسابداری رعایت است که سایر انواع حسابداری نیز به نوعی با آن در ارتباط هستند و حسابداری سیستم مدیریت محیط زیست نیز زیر مجموعه¬ی همین نوع حسابداری است .
تاکر و کاسپر (1998) معتقدند حسابداری محیط زیست و حسابداری سیستم مدیریت محیط زیست یکی هستند و هدف آن¬ها بررسی چگونگی رعایت قوانین زیست محیطی توسط مدیریت است.
الیوت و پتون (1998) تاثیر قوانین بر روی حسابداری محیط زیست را بررسی کردند . در این تحقیق آنان شرکت¬ها را به دو گروه تهدیدکننده و عدم تهدید کننده¬ی محیط زیست طبقه¬بندی کردند. نتایج تحقیق نشان داد که گروه دوم اهمیت بیشتری برای حسابداری محیط زیست قائل بودند.
گبل و سینکلیر (1994) تاثیر اعطای پاداش به مدیران را برای اهمیت قائل شدن آنها برای حسابداری محیط زیست بررسی کردند به این نتیجه رسیدند که بین این دو رابطه¬ی مستقیم وجود دارد.
میشرا و همکاران (1997) تاثیر جریمه را بر افشای اطلاعات و اهمیت حسابداری محیط زیست، بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که اجباری کردن گزارش حسابداری احتمالاً تاثیر منفی بر روی اهمیت قائل شدن شرکت¬ها برای حسابداری محیط زیست نخواهد داشت.
لارینگ و سایرین (2002 ) نیز در تحقیق مشابهی نشان دادند که شرایط جغرافیایی بر روی حسابداری محیط زیست تاثیر دارد.
آرنس و همکاران (2003) حسابداری محیط زیست را مانند حسابداری مالی، به چهار مرحله¬ی پذیرش کارفرما، برنامه-ریزی حسابداری، آزمون محتوی و گرد آوری شواهد، ارزیابی و گزارش¬گری تقسیم کردند.
گروبستین و گراج (1984) نیز حسابداری محیط زیست را به سه مرحله¬ی برنامه¬ریزی اولیه، توسعه¬ی برنامه و اجرای برنامه طبقه¬بندی کردند.
دی¬مور و دی¬بلدی (2004) معتقدند حسابداری محیط زیست شامل سه مرحله¬ی فعالیت¬های قبل از حسابداری، فعالیت¬های حین اجرای حسابداری، فعالیت¬های پس از حسابداری است.
کوهن و هانو (2000) حسابداری را به چهار مرحله¬ی عقد قرارداد، برنامه ریزی، آزمون و گردآوری شواهد و گزارش-گری طبقه¬بندی کرده¬اند.
به اعتقاد هایز و سایرین (1999) حسابداری شامل سه مرحله است و دو مرحله¬ی پذیرش صاحب¬کار و برنامه¬ریزی با هم مشابه هستند و نباید تمایزی بین این دو مرحله قائل شد.
مدلی (1997) حسابداری محیط زیست را به حسابداری داخلی و مستقل تقسیم کرد و معتقد است که هر دو نوع حسابداری در فرآیند حسابداری محیط زیست مشارکت دارند اما، تقاضا برای حسابداری مستقل بیشتر است.
کیت و همکاران (2001) تحقیق مدلی(1997) را گسترش داده و به این نتیجه رسیدند که حسابداری داخلی نقش مهم¬تری در حسابداری زیست محیطی ایفا می¬کند.
کارپترویچ و ویلبورن (2001) در تحقیق خود اعلام کردند رویکرد عمومی حسابداری محیط زیست و حسابداری مالی کاملاً شبیه هم است . آنان معتقدند در فرآیند حسابداری محیط زیست، حسابرس شرایط واقعی را با معیارهای حسابداری مقایسه کرده و اگر خطایی را مشاهده کند، آن را به مدیریت گزارش می¬کند.
هارتنسیوس و دی¬جونگ (2002) معتقدند حسابداری باید چرخه¬ی مهم برنامه¬ریزی، اجرا، بررسی و اصلاح را در فرآیند حسابداری مد نظر قرار دهد.
گرای (2001) در تحقیقی به بررسی ویژگی های حسابرس برای انجام حسابداری محیط زیست پرداخت . او استقلال ، بی طرفی ، صداقت و دانش حرفه ای را جزء ویژگی های کلیدی حسابرس معرفی کرده است.
آمنبرگ و دیگران (2001) نیز توانایی حسابداری سیستم-های مدیریت محیط زیست و استقلال حسابرس را دو ویژگی مهم حسابرسان برای حسابداری محیط زیست می¬دانند.

ویژگی¬های حسابداری محیط زیست
انجمن حسابداری آمریکا در استاندارد حسابداری محیط زیست بیان می¬کند تیم حسابداری باید مجموعه¬ای از دانش مربوط به سیستم¬های اطلاعاتی مدیریت، مهندسی، سیستم های کنترلی، سیستم های مدیریت، حسابداری، مدیریت مالی، آماری و قوانین و مقررات را داشته باشند. هر حسابرس باید حداقل اطلاعاتی درباره¬ی اصول مدیریت، موضوعات زیست محیطی، روش¬های مقداری و سیستم¬های اطلاعاتی کامپیوتری داشته باشد(مارکز ، 2006).
کاسپر و تاکر (1997) معتقدند دانش مورد نیاز اعضای تیم حسابداری محیط زیست با اهداف این حسابداری رابطه¬ی مستقیم دارد. اگر هدف حسابداری ارزیابی عملکرد زیست محیطی سازمان و شناسایی خطرات مربوط باشد، پس به افرادی نیازاست که تجربه و تخصص ویژه¬ای در زمینه رشته¬هایی مانند مهندسی، شیمی، حرفه¬های امنیتی و غیره داشته باشند. اما، اگر هدف حسابداری تنها بررسی و تایید ثبت-های صورت گرفته و تعیین صحت و دقت روش¬ها و رویه¬های به کارگرفته شده توسط سازمان باشد، وجود افراد دارای تجربه حسابداری محیط زیست کافی خواهد بود.
افزون براین، حسابداری محیط زیست دارای ویژگی¬هایی به شرح زیر است که آن را از سایر حسابداری¬ها متمایز می-کند :
1) ضمن حفظ بی¬طرفی، استقلال و رعایت موازین اخلاقی، از طریق یک رویکرد سیستماتیک و با قاعده و منظم انجام می-شود.
2) یک ابزار مدیریتی موثر و کارآمد برای بررسی فعالیت-ها و روش¬های مورد استفاده توسط سازمان¬ها ایجاد می¬کند و نتایج حاصل از اجرای آن به عنوان بازخورد برای اصلاح سیستم¬های مدیریتی موجود استفاده می شود.
3) این نوع حسابداری توسط تیم¬های حسابداری دارای مهارت-های لازم برای بررسی فعالیت¬های زیست محیطی اجرا می¬شود.
4) یک فرآیند برنامه ریزی شده است و اطمینان می¬دهدکه حسابداری بر¬اساس یک روش مداوم و پیوسته و همراه با نتایج قابل اعتماد است.
5) اهداف و دامنه¬ی رسیدگی¬های آن به طور واضح تعریف شده است.
6) براساس معیارها و ضوابط از قبل تعیین شده اجرا می-شود.

مزایای حسابداری محیط زیست
حسابداری محیط زیست منافع مشخصی را به شرح زیر برای سازمان¬ها ایجاد می کند.
الف) بهبود بازده ناشی از به¬کارگیری منابع سازمان و افزایش صرفه¬جویی در منابع
ب) امکان استفاده از اطلاعات ارزش¬مند زیست محیطی برای تصمیم¬گیری در مورد اثرات زیست محیطی و تدوین استراتژی جدید زیست محیطی
ج) کمک به کارکنان و مدیران در کسب آگاهی در زمینه¬ی عملکرد و رویه¬های زیست محیطی سازمان. گزارش نهایی حسابداری محیط زیست به مدیریت به عنوان یک ابزار کنترل داخلی کمک خواهدکرد. این اطلاعات برای همه¬ی کسانی که علاقه دارند در مورد شرایط و عملکرد زیست محیطی سازمان اطلاعات بیشتری داشته باشند، مفید است (مارکز، 2006).
د) فرآیندهای حسابداری محیط زیست باعث ایجاد عادات و سیستم¬هایی می¬شوندکه قادر خواهند بود فعالیت¬های مربوط به مدیریت محیط زیست را بهبود بخشند و قبل از اینکه موضوعات زیست محیطی به مشکلات اساسی برای سازمان¬ها تبدیل شوند، آنها را کشف کند(دارنال و همکاران ،2008 ).
هـ) هانتر و لمون (1998) اعتقاد دارند حسابداری محیط زیست می¬تواند برای بهبود جنبه¬های تکنیکی، سازمانی و عملیاتی شرکت به¬کار گرفته شود. این نوع حسابداری قادر است حوزه¬های سازمانی نیازمند بهبودهای فن¬آوری، تغییرات مدیریتی و عملیاتی را شناسایی کند.

انواع حسابداری محیط زیست
محققان پس از انجام تحقیقات متعددی، حسابداری محیط زیست را به دو دسته کلی به شرح زیر تقسیم کرده¬اند:
الف) حسابداری رعایت : هدف این حسابداری اثبات رعایت همه¬ی هنجارهای الزامی در مورد محیط زیست در فعالیت¬های سازمان است. حسابداری رعایت از نوع تدافعی است و به عنوان یک ابزار مسئولیت های گذشته (حسابداری حوادث طبیعی)، مسئولیت های جاری ( حسابداری اداری یا بدهی ) و مسئولیت های آینده (حسابداری ریسکها را) در بنگاه¬های اقتصادی را بررسی می¬کند. معمولاً حسابرس براساس شواهد و مدارک گرد¬آوری شده درباره¬ی حوادث و بلایای طبیعی اظهار¬نظر می¬کند. برای مثال یک حادثه¬ی ناگهانی اتفاق می-افتد، حسابداری برای تعیین علت حادثه و شناسایی مسئولان آن و برای پیداکردن راه حل¬هایی برای جلوگیری از تکرار دوباره¬ی آن انجام می¬شود. حسابداری اداری یا بدهی بررسی و ارزیابی بدهی¬های کیفری و داخلی به وجودآمده بر اثر فعالیت¬های زیست محیطی سازمان است.
هدف اصلی حسابداری ریسک ها، شناسایی و محدودکردن ریسک-های مربوط به محیط زیست و تلاش گسترده برای کاهش ریسک¬های قانونی و اقتصادی احتمالی تهدید¬کننده¬ی است.
ب) حسابداری فرآیندها : این نوع حسابداری پویایی بیشتری نسبت به حسابداری رعایت دارد و علاوه بر در نظر گرفتن بدهی¬های بالقوه، راه¬حل¬های قانونی و تکنیکی برای حفاظت از محیط زیست، کاهش هزینه¬ها، افزایش سرمایه¬گذاری¬ها و منافع حاصل از آنها را نیز مدنظر قرار می¬دهد. هدف حسابداری فرآیند اجرای فرآیندها، فعالیت¬ها و سرمایه-گذاری¬ها به گونه¬ای است که به محیط زیست آسیب نرسانند. هم¬چنین، باعث می¬شودکه بدهی¬های احتمالی مربوط به تخطی از قوانین زیست محیطی، در تصمیم¬گیری¬های مدیریت در نظرگرفته شوند. حسابداری فرآیندها را می¬توان به مواردی مانند حسابداری اثرات زیست محیطی تحصیل یا خرید یک شرکت، حسابداری زیست محیطی تاثیر تاسیس یا استقرار یک بنگاه اقتصادی، حسابداری اثرات زیست محیطی محصولات تولید شده و حسابداری کافی بودن رویه¬های زیست محیطی مدیریت طبقه¬بندی کرد.

پروژه دانشجویی تحقیق در مورد فیزیک 1 پیش دانشگاهی ( تجربی ) تحت word

 پروژه دانشجویی تحقیق در مورد فیزیک 1 پیش دانشگاهی ( تجربی ) تحت word دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق در مورد فیزیک 1 پیش دانشگاهی ( تجربی ) تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی تحقیق در مورد فیزیک 1 پیش دانشگاهی ( تجربی ) تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی تحقیق در مورد فیزیک 1 پیش دانشگاهی ( تجربی ) تحت word :

فیزیک 1 پیش دانشگاهی ( تجربی )

فصل اول

گزیده نکات مفهوم حرکت در یک بعد و دو بعد :
اگر جسمی بر روی محور X ها ( در راستای مستقیم ) حرکت کند مکان جسم با بردار مشخص می شود . که برداریکه ( به طول واحد )
هنگامی که جسم حرکت می کند بردار مکان تغییر می کند برای مشخص کردن بردار مکان جسم در هر لحظه ای t کافی است که x تابعی از زمان ( t ) باشد . یعنی

مثال :
رابطه را معادله حرکت جسم می نامیم .
حرکت جسم را می توان با استفاده از نمودار مکان ـ زمان نمایش داد .
مثال : معادله حرکت جسمی در یک بعد به صورت داده شده است نمودار مکان ـ زمان آن را رسم کنید .
حل : از طریق نقطه یا بی رسم میکنیم با توجه به این معادله سهمی است

نکته : برای رسم منحنی
توجه می کنیم به Q اگر 0 Q باشد نقض منحنی به سمت ی مثبت اگر 0 a باشد نقض منحنی به سمت ی منفی است .
گزیده نکات مفهوم سرعت متوسط و لحظه ای :
1- تعیین سرعت متوسط :
بردار جابجایی

: در حرکت یک بعدی به شرط ثابت بودن شتاب

2- سرعت لحظه ای

3- اگر از معاد له حرکت مشتق بگیریم معاد له سرعت به دست می آید .

4- در نمودار x – t ، شیب خط در حرکت یکنواخت یاشیب خط مماس در حرکت شتاب دار در هر لحظه معرف سرعت است .

5- در نمودار شیب خط در حرکت با شتاب ثابت و یا شیب خط مماس در حرکت با شتاب متغیر در هر لحظه معرف شتاب است .
6- در نمودار سطح محصور بین نمودار و محور زمان معرف جا به جایی است .
7- در نمودار سطح محصور بین نمودار و محور زمان معرف تغییرات سرعت است .
8- علامت و جهت سرعت همواره هم علامت و هم جهت حرکت است .
9- فرمول کلی ( حرکت با شتاب ثابت )

یا

مستقل اززمان

مستقل از شتاب

مثال : متحرکی با سرعت اولیه 4 و با شتاب 2 در یک مسیر مستقیم m 12 جابجا می شود . سرعت متوسط متحرک در این جابجایی چند متر بر ثانیه است ؟

مثال : نمودار مکان – زمان متحرکی به شکل زیر است نسبت سرعت متوسط در 5 ثانیه دوم به 5 ثانیه اول چقدر است ؟ در 5 ثانیه دوم

در 5 ثانیه اول

گزیده نکات حرکت یکنواخت روی خط راست :

1- جابجایی یا تغییر مکان حرکت :
2- حرکت صوت و نور از نوع حرکت یکنواخت است .
3- = فاصله متحرک در شروع حرکت از مبدأ مکان .
4- در نمودار x-t ، شیب معرف سرعت است .
5- در نمودار ، شیب معرف شتاب است .
6- فرمول حرکت یکنواخت :
یا

مثال : اگر معادله حرکت جسمی در دستگاه ( SI ) به صورت 24-t 12 =x باشد ، تغییر مکان متحرک در 2 ثانیه اول حرکت چند متر است ؟
حل : ابتدا مکان متحرک را در 0= t و 2 = t بدست می آوریم .

اگر حرکت با شتاب ثابت باشد مسافت طی شده در ثانیه ی t ام . از رابطه زیر بدست می آید .

مثال : اتومبیلی از حالت سکون با شتاب ثابت شروع به حرکت می کند اگر مسافت طی شده در ثانیه اول 5/2 متر باشد ، مسافت طی شده در ثانیه دوم چند متر است ؟
حل :

گزیده نکات حل مسائل به کمک نمودار ؟
در نمودار x-t 1- مکان جسم یعنی فاصله جسم تا مبدأ مکان در هر لحظه مشخص است .
2- شیب خط مماس در هر لحظه معرف سرعت در آن لحظه است . y

1-سرعت جسم در هر لحظه مشخص است
در نمودار 2- شیب خط مماس در هر لحظه معرف شتاب در آن لحظه است .
3- سطح محصور بین نمودار و محور طول معرف جابجایی است .

نکته : اگر کمیتی را از روی شیب خط یا شیب خط مماس بدست آوریم در صورتی که علامت آن کمیت را لازم باشد که یقین کنیم مطابق شکل عمل می کنیم .
نکته : در صورتی که در نمودار x-t یا علامت سرعت در لحظه تغییر کرده باشد به معنای آن است که در آن لحظه که جسم متوقف شده ، جهت حرکت آن تغییر کرده است .
مثال : نمودار سرعت – زمان متحرکی بر مسیر مستقیم ، به شکل زیر است تغییر مکان متحرک بین دو لحظه s 5 = t وs12 = t چند متر است ؟
حل : ابتدا با استفاده از شیب خط ، را بدست می آوریم .

سطح زیر نمودار معرف جابجایی است چون متحرک در ثانیه دهم حرکت تغییر جهت داده مساحت منفی است .

گزیده نکات حرکت با شتاب ثابت :
نکته : در سقوط آزاد تمامی نکات حرکت با شتاب ثابت در راستای xs تکرار میشود فقط
y = و x =‌y می شود .
گزیده نکات حرکت در دو بعد :
در این حالت متحرک در صفحه ی x o y حرکت می کند بنابر این بردار مکان آن
است .
در واقع حرکت در صفحه ترکیب دو حرکت یک بعدی در امتداد x و y است که با داشتن معادله ی مربوط به آن ، مکان جسم در تمام لحظه معلوم و در نتیجه مسیر حرکت جسم مشخص می شود.
برای پیدا کردن معادله مسیر حرکت باید t را بین دو رابطه زیر حذف کرد و از طریق نقطه یابی آن را رسم کرد . y = g ( t ) و x = f ( t )
جابجایی

سرعت متوسط

کمیتی برداری است که هم جهت است .

سرعت لحظه ای مشتق بردار مکان جسم ، نسبت به زمان است .

که سرعت لحظه ای در هر لحظه از زمان بر معادله مسیر مماس است .
بزرگی سرعت لحظه ای

مثال : اتومبیلی در یک صفحه ی افقی ( x o y ) حرکت می کند ، معادله ی حرکت آن در SI بصورت
t 4 =y و 5 – t 6 = x است یا بزرگی سرعت اتومبیل را در لحظه ی
s1=t بدست آورید .
حل :

در حرکت دو بعدی نیز شتاب از تغییر سرعت بدست می آید . یعنی
شتاب متوسط بین دو لحظه

شتاب لحظه ای :

بزرگی شتاب

مثال : معادله ی حرکت جسمی با دو رابطه زیر در S I داده شده است

t 6 = x و 1 – t 2 = y
الف ) معادله سرعت آنرا بنویسید و بزرگی سرعت را در s1=t محاسبه کنید .
حل : الف)

ب ) بردار سرعت متوسط جسم را بین لحظه ی s1= t و s2=t بر حسب بردار ی یکه بنویسید
حل ب)

ج ) شتاب متحرک را در لحظه ی s1= t بر حسب بردار ی یکه بنویسید

مثال : اگر j10 + j 5 = r وj 50 + j 35 = r به ترتیب بردا ی مکان متحرک M در دو لحظه s1= t و s5=t باشد سرعت متوسط متحرک بین دو لحظه چند است ؟
حل :

مثالهایی از فصل اول :
1- نمودار مکان ـ زمان متحرکی که از حال سکون با شتاب ثابت به حرکت در می آید به شکل زیر است ، سرعت این متحرک در لحظه ی s5=t چند متر بر ثانیه است ؟
حل :
چون از حال سکون به راه افتاده پس ( سرعت اولیه ) صفر است و با توجه به ثابت بودن شتاب

مثال : ترنی نصف مسیر خود را با سرعت 60 کیلومتر در ساعت و نصف دیگر را با سرعت 100 کیلو متر در ساعت طی کرده است . سرعت متوسط حرکت این ترن بر حسب کیلو متر در ساعت برابر چند کیلومتر در ساعت است ؟
حل : کل مسیر را x می گیریم

مدت زمانی که در هر نصفه طی کرده است محاسبه می کنیم .

در هر مرحله حرکت یکنواخت

مدت زمان کل جابجایی برابر مجموع دو زمان فوق است .

مدت زمان کل جابجایی

مثال 3- متحرکی در صفحه ی x o y در حال حرکت است اگر معادلات حرکت آن در s I به صورت
و باشد مطلوبست
الف ) سرعت متوسط متحرک بین دو لحظه s1= t و s3= t
ب ) سرعت متحرک در لحظه ی s2 = t
ج ) شتاب متوسط متحرک بین دو لحظه s1= t و s3= t
د ) شتاب آن در لحظه s2 = t ؟
و ) مهادله مسیر حرکت را بنویسید ؟
حل : الف )

ب )

ج )

فصل دوم

قانون اول یا قانون ماند :
طبق قانون اول تا زمانی که عامل خارجی روی جسمی اثر نکند اگر ساکن است می خواهد به سکون خود و اگر در حال حرکت است می خواهد به حرکت مستقیم الخط یکنواخت خود ادامه دهد . به عبارتی هر جسمی در برابر تغییر وضعیت از خود مقاومت نشان میدهد مقاومت یک جسم در برابر تغییر وضعیت را اینرسی می گویند و مقدار اینرسی و جرم با هم برابر است و در فیزیک نیوتنی اینرسی و جرم مقداریست ثابت .
قانون دوم :
رابطه قانون دوم به شکل F=m بیان می شود
نکات مهم در قانون دوم
1- بردار ی F و همیشه هم راستا هستند و چون m مثبت است F با هم جهت نیز هست .
2- اگر چند نیرو بر جسم اعمال شود ابتدا برآیند نیرو را بدست آورده و سپس برآیند را با m برابر قرار میدهیم .
3- اگر در اثر اعمال نیروی F سرعت از به تغییر کند نیروی F با و الزاماً هم راستا نمی باشند بلکه با هم راستاست .
قانون سوم :
طبق قانون سوم هر نیرویی عکس العملی دارد که درست مساوی و در خلاف جهت نیروی عمل می باشد . دقت شود که نیرو ی عمل و عکس العمل همیشه بر دو جسم اعمال می شوند و بنابر این نمی توان بین این دو نیرو برآیند گیری کرد .
مثال : نیروی 10 نیوتنی به جسمی شتاب و نیروی (N ) 14 برآن شتاب ( 2+ ) می دهد ، چند متر بر مجذور ثانیه است ؟
حل :

مثال : جسمی به جرم Kg 2 تحت اثر دو نیروی عمود بر هم شتاب 5 پیدا می کند . اگر اندازه یکی از نیرو (N) 6 باشد اندازه نیروی دیگر چند نیوتن است ؟
حل : ابتدا برآیند دو نیرو را بدست می آوریم .
گزیده ی نکات اندازه حرکت :
اندازه حرکت کمیتی برداری است که به صورت p=m تعریف می شود
1- اندازه حرکت هم راستا و هم جهت با سرعت می باشد.
2- نمودار P-t شبیه به نمودار -t است .
اگر در مدت t ، اندازه حرکت از P به P تغییر کند داریم که

که F نیروی وارد بر جسم و P تغییر اندازه حرکت ناشی از آن در t ثانیه می باشد .
اگر نیرویی به جسم وارد نشود ( F =.) و داریم ( P = 0 ) یعنی اندازه حرکت تغییر نمی کند اگر از رابطه P=m نسبت به زمان مشتق بگیریم
نتیجه : 1- شیب خط مماس بر منحنی P-t در هر لحظه نیروی وارد بر جسم در آن لحظه است .
2- سطح زیر نمودار F-t ، تغییرات اندازه حرکت جسم را نشان میدهد .
مثال : جسمی به جرم Kg 3 از حال سکون تحت تأثیر نیرویی که تغییرات آن با زمان به شکل زیر است به حرکت در می آید اندازه حرکت آن در لحظه s 20=t چند Kg است ؟

حل : مساحت زیر منحنی F-t برابر است با تغییر اندازه حرکت .
چون اندازه حرکت در شروع حرکت صفر است پس تغییر اندازه حرکت تا ثانیه بیستم برابر 20 واحد است .
مثال : چکشی به جرم 250 گرم با سرعت 4 به میخی برخورد کرده و آنرا 5 میلیمتر در چوبی فرو می برد . نیروی مقا.مت متوسط چوب چند نیوتن است ؟
گزیده نکات نیروی اصطکاک :
نیروی اصطکاک نیرویی است که در اثر تماس بین دو جسم به وجود می آید مقدار نیروی اصطکاک در حال حرکت به جنس سطح و میزان زبری و صافی سطح تماس و نیروی عمودی بستگی دارد .
در شکلهای زیر نیروی اصطکاک محاسبه شده است .

تا زمانی که جسم ساکن است نیروی اصطکاک برابر با نیرویی است که بر جسم در جهت حرکت وارد می شود .
اگر بر جسمی ضربه ای وارد شود و جسم با سرعت . شروع به حرکت کند وپس از حرکت تنها نیروی وارد بر جسم اصطکاک باشد سرعت جسم به مرور کم می شود . مقدار شتاب حرکت کند شونده از رابطه زیر به دست می آید
می بینیم که شتاب حرکت به جرم جسم بستگی ندارد .
مثال : نیروی N 10 = F مطابق شکل به وزنه 26 نیوتنی وارد می شود اگر ضریب اصطکاک بین وزنه سطح 5/. باشد نیروی اصطکاک چند نیوتون است ؟ ( 6/. = 37 sin ) N 10 = F

جسم به حرکت در نمی آید
و جسم در حال سکون باقی می ماند بنا براین باید نیروی اصطکاک برابر 37 cos F شود پس

گزیده نکات نیروی کشش نخ :
کشش نخ نیرویی است که به نخ پاره شده اعمال می شود تا جسم وضع سابق خود را حفظ کند . کشش نخ همواره در راستای نخ به جسم وارد می شود و نوک پیکان آن به طرف خارج جسم است .
وقتی نخ دو تکه نباشد نیروی کشش نخ در هر دو انتهای آن برابر است .

برای بدست آوردن شتاب حرکت قانون دوم را برای کل سیستم می نویسیم f – T = T – f = ( m + m ) – F
برای بدست آوردن کشش نخ T = T قانون دوم را برای یکی از جرم می نویسیم .
در آتوود نیز همین قانون بر قرار است .
نیرو ی وارد بر هر دو جسم را نمایش می دهیم

از رابطه فوق شتاب سیستم بدست می آید .
از یکی از رابطه فوق کشش نخ T بدست می آید .
نکته : در شکل زیر قرقره B متحرک است . شتاب وزنه A دو برابر شتاب وزنه B و بر وزنه B دو نیروی کشش نخ به طرف بالا اعمال می شود .

اگر نخ بدون جرم باشد کشش نخ در سر تا سر نخ مقدار ثابت است .
مثال : در شکل زیر ضریب اصطکاک بین وزنه و سطح افقی از1/. است نیروی کشش نخ بین دو وزنه چند نیوتن است ؟

حل : ابتدا نیروی عمودی تکیه گاه را برای هر دو وزنه بدست می آوریم

مثال : شتاب سقوط وزنه ی A چند می باشد ؟ ) 10 ( g
حل برای جسم B :
حل برای جسم A :

گزیده نکات حرکت اجسام در دو بعد :
برای حل مسائل ابتدا شکل ساده ای رسم کرده و تمام نیروها ی وارد بر جسم را روی آن رسم می کنیم . در صورتیکه نیروی وزن از نیروی اصطکاک بیشتر باشد وزنه مطابق شکل نشان داده شده حرکت می کند با نوشتن معادله نیوتن شتاب حرکت به دست می آید .

شتاب به دست می آید .
برای محاسبه کشش نخ قانون دوم را برای یکی از وزنه می نویسیم .
: برای وزنه
: برای وزنه
گزیده نکات دینامیک حرکت دایره ای :
در یک حرکت دایره ای یکنواخت چون جسم شتابی عمود بر محیط دایره و یه طرف مرکز دارد بنابراین باید نیرویی عمود بر محیط دایره و در امتداد شعاع و به سمت مرکز به جسم وارد گردد که به آن نیروی مرکز گرا گفته می شود و :
1- نیروی مرکز گرا که آن را با نشان می دهند در واقع بر آیند نیرو وارد بر جسم در امتداد شعاع دایره است

2- نیروی مرکز گرا باعث می گردد که تکانه ی جسم در هنگام حرکت روی محیط دایره تغییر کند . تغییر تکانه در حرکت دایره ای یکنواخت وقتی جسم درجه روی محیط دایرخ می چرخد برابر است با :

3- اگر جسمی به جرم m به نخی به طول بسته شود و از سر دیگر نخ روی یک سطح افقی بدون اصطکاک چرخانده شود . در این صورت شعاع مسیر دایره ای برابر طول نخ است . نیروی مرکز گرای این حرکت فقط توسط نخ تأمین می شود لذا نیروی کشش نخ طبق رابطه ی زیر محاسبه می شود .

4-اگر فرض شود که اتومبیلی در پیچ جاده ای به شعاع r و با اصطکاک نا چیز می چرخد . برای تأمین نیروی مرکز گرا ی ( جانب مرکز ) لازم ، شیب عرضی در سطح جاده ایجاد می کنند تا مؤلفه ی افقی نیروی سطح جاده ( N ) بتواند شتاب جانب مرکز گرای اتومبیل را ایجاد کند .

5- اگر گلوله ای را به نخی به طول ببندیم و از سر دیگر نخ آن را حول محور قائم بچرخانیم ، امتداد نخ با راستای قائم زاویه ی برابر می سازد در این حالت دو نیروی کشش نخ ( T ) و نیروی وزن
به گلوله وارد می شود که مؤ لفه ی افقی نیروی کشش نخ ، نیروی مرکز گرای لازم برای حرکت دایره ای گلوله را فراهم می کند .

مثالهایی از فصل دوم :
1- با استفاده از قرقره و اصطکاک ناچیز مطابق شکل وزنه ای به جرم kg 20 را با سرعت ثابت بالا می کشیم ، نیروی F چند نیوتون است ؟
حل :
چون حرکت جسم یکنواخت است پس بر آیند ی وارد بر آن صفر است ( چون 0=9 )
از طرفی کشش نخ در طرفین قرقره با هم برابر است و مقدارش همان F می باشد .

2- در شکل مقابل ضریب اصطکاک بین و سطح افقی 3/0 و شتاب حرکت وزنه های می باشد نیروی کشش نخ بین دو وزنه چند نیوتن است ؟
حل :

مثال 3- به چهار وزنه شلک مقابل نیروی N 640 وارد شده کشش طناب بین C و D چند نیوتن است؟

حل : ابتدا شتاب حرکت سیستم را بدست می آوریم .

علامت منفی نشان دهنده این است که جهت شتاب به طرف پایین است . حال قانون دوم را فقط برای وزنه ی D به کار می بریم .

مثال 4- دو جسم یکی به جرم m و دیگری به جرم m به ترتیب روی دو دایره با شعاع های و با سرعت خطی برابر دوران می کنند اگر نیروی مرکز گرای آنها برابر باشد نسبت چقدر است ؟

مثال 5- جسم کوچکی به جرم m به فاصله 6 سانتی متر از مرکز یک صفحه افقی دوار قرار گرفته است . ضریب اصطکاک ایستایی بین جسم و صفحه 6/0 و شتاب جاذ به است . حداقل دوره ی صفحه برای این که جسم روی صفحه نلرزد چقدر است ؟
حل : نیروی جانب مرکز لازم برای آنکه جسم به همراه صفحه بچرخد توسط نیروی اصطکاک تأمین می شود . وقتی صفحه با حد اقل دوره می چرخد ، جسم در آستانه لغزیدن روی صفحه قرار دارد و نیروی اصطکاک آستانه حرکت است پس

پروژه دانشجویی مقاله تخت جمشید و معماری تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله تخت جمشید و معماری تحت word دارای 31 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تخت جمشید و معماری تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله تخت جمشید و معماری تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله تخت جمشید و معماری تحت word :

مقدمه

تخت جمشید را میتوان مشهورترین مجموعه از دوران باستان در ایران به شمار اورد که در سطح جهانی نیز کاملن شناخته شده است احداث این مجموعه در دوره داریوش هخامنشی در حدود سال های 518 تا 520 پ.م شروع شد و در دوره پسر او خشایار شا نیز ادامه یافت در دوره پادشاهان بعدی هخامنشی نیز فعالیت هایی در زمینه توسعه این مجموعه صورت گرفت یکی از ویژگی های این مجموعه این است که پیش و پس از ان مجموعه ای با ان عظمت در تاریخ ایران ساخته نشده و هنوز هم منحصر به فرد است ویژگی مهم دیگر تخت جمشید این است که بزرگترین مجموعه ی طراحی شذه از دوران باستان است که افزون بر عظمت

وشکوه جنبه ای ائینی نیز داشته است برخی از پژوهشگران اظهار داشته اند که تخت جمشید یک جایگاه صرفا ائینی و مذهبی بوده است در حالی که در این پروژه نشان داده شده که تخت جمشید گونه ای از دژها ی حکومتی – تشریفاتی وسکونتی بوده که از لحاظ ائینی نیز اهمیت داشته است بازتاب نمادگراییائینی را نه تنها در نقشه ی بناها وطراحی مجموعه بلکه در طراحی نقوش نیز می توان مشاهده کرد به همین ترتیب در شکل نقشه ی اپادانا نیز نوعی نمادپردازی عالی را می توان مشاهده کرد که مجموعه ستونهای ان نیز که 72 است تاییدی بر همین نمادپردازی است امید است که توانسته باشیم جلوه ها ی کوچک در ذهن شما عزیزان تداعی کنیم از بزرگترین مجموعه ی ایران و باستان و با این پروژه کوچک بار دیگر تمدن هزاران ساله کشورمان در زمینه هنرها و اثار باستانی به جهانیان بشناسانیم.

چگونگی شکل گیری و پیدایش تخت جمشید
هخامنشیان :
کوروش بنیان گذارحکومت هخامنشی از بزرگان قبیله ی پارس بودکه رهبری حکومت انان در اختیار داشت وی دراواسط قرن ششم پیش از میلاد (تقریبا در حدود سال 555 پ.م )در طی نبردی با اخرین پادشاه ماد موسوم به ایختوویگو وی را شکست داد وبا یکپارچه و متحد کردن قبایل مادو پارس بزرگترین و مقتدرترین حکومت ان دوران را پدید اورد.
کورش به مناسبت فتح بابل کتیبه ای از خود بر جای گذاشت که متن ان حاکی از احترام وی به سایر ادیان و ملل است کوروش بیش از 25سال حکومت کرد وسرانجام در جنگی در سال 530 پ.م زخمی شد و پس از چند روز درگذشت.

شخصی به نام گئومات یکی از مهم ترین مدعیان سلطنت بود که در پاساگارد از داریوش شکست خورد داریوش در سال 521 پ.م در پی غلبه بر مخالفان قدرت را به طور کامل در دست گرفت.
وی دستور داد سنگ نبشته ای بر روی قسمتی از کوه واقع در کنار جاده مهمی که از ری تا بابل ادامه داشت در محلی بنام بیستون در نزدیکی کرمانشاه پدید آید تا پیروزی او بر دشمنانش در آن درج شود. داریوش در حدود سالهای 520 تا 518 پ.م محوطه ای مصخره ای را در (ش. غ) کوه رحمت که نام کهن آن را کوه مهر دانسته اند
واقع در حدود 57 کیلو متری شمال شرقی شیراز- انتخاب کرد و فرمان داد تا مجموعه و تختگاهی شکوه مند که امروز با نام تخت جمشید معروف است در آنجا بر پا شود. در دوره حکومت او که نزدیک به 36 سال بود بخشهای از عرصه ای که بعدها به تخت جمشید موسوم شد ساخته شد.

پس از او پسرش خشایار شاه به مدت 20 سال سلطنت کرد . در زمان وی کارهای عمرانی مهمی درصفحه ی تخت جمشید صورت گرفت و تالارها و بنا های جدیدی در انجا ساخته شد درحکومت برخی دیگر از پادشاهان هخامنشی (اردشیراول با 42 سال داریوش دوم با 20 سال اردشیر دوم با 43 سال اردشیر سوم با 21 سال و سرانجام داریوش سوم با 6 سال حکومت) فعالیتهای عمرانی در تخت جمشید صورت گرفت تا اینکه بر اساس برخی از شواهد و اسناد موجود اسکندر مقدونی در سال 330 پ.م به ایران حمله کرد و به شاهنشاهی هخامنشی پایان بخشید و قسمت هایی از کشور را تصرف کرد و صفه ی تخت جمشید را به آتش کشید.

تخت جمشید را چرا و چگونه ساختند؟
تخت جمشید را چنان که داریوش در کتیبه ای به آن به عنوان یک دژ اشاره کرده است باید نمونه ای از این گونه ارگ های سکونتگاهی- حکومتی- تشریفاتی دانست .به عبارت دیگر تخت جمشید یکی از پایتخت های هخامنشیان بود که در ایامی که هوای منطقه پارس مناسب بود در آنجا اقا مت می کردند و البته مراسم آیین های بسیار کهن وبا اهمیت نوروزی از سوی حکومت هخامنشی در این جایگاه بر گزار می شود.
باید توجه داشت که تخت جمشید مانند سایرارگ ها یا دژ ها در میان بیابان و دور از مراکز سکونت گاهی نبود بلکه آن را در کنار شهری آباد وبزرگ ساخته بودند.
بنابراین الگوی ساختن تخت جمشید در کنار یک شهر مانند برخی دیگر از شهرهای ایرانی پیش از اسلام و همچنین در دوران اسلامی بوده است و آنجا را می توان نوعی ارگ یا دژ حکومتی- سکونتگاهی دانست که بخشی از امور حکومتی سیاسی اداری واقتصادی امپراتوری هخامنشی در آنجا انجام می شد .البته کتیبه ای از داریوش درباره ی شیوه ی ساختن کاخی در شوش وجود دارد که گویای چگونگی انجام فعالیت های بزرگ ساختمانی در آن دوران است ومی توان حدس زد که در ساختن تخت جمشید از همان شیوه استفاده شده است.

در ساختن بنا های بزگ ومهم از مصالح و مواد غیربومی نیز استفاده می شد و در برخی از بخش ها ی ساختمانی از بهترین انواع سنگ چوب وسایر مواد و مصالح اصلی و نیز مواد تزیینی شناخته شده در سرزمین های تابع امپراتوری هخامنشی بهره می بردند.
البته با سایر اطمینان می توان اظهار داشت که برنامه ریزی طراحی و نظارت کارها در مقیاس کلان بر عهده ی معماران و هنرمندان ایرانی بوده است و چنان که در بخش بعدی اشاره خواهد شد الگوهای اساسی طراحی معماری وشهری در این مجموعه کاملا” ایرانی است.

کاخ ها- تالارها و بخش های مهم تخت جمشید
انواع فضا ها و عرصه ها:
1- تالارها یا کاخ های حکومتی و تشریفاتی:
در تخت جمشید دو تالار یا کاخ بسیار با عظمت و با شکوه وجود داشت که چنین کارکرد هایی داشتند انها عبارتند از:
تخت جمشید را همان گونه که داریوش در کتیبه ای به آن اشاره کرده است می توان نوعی دژ یا ارگ حکومتی دانست که جایگاهی برای اداره ی کشور و برگزاری مراسم رسمی و مذهبی و پذیرای های مهم و با شکوه و تجمع های حکومتی و اقامتگاه پادشاه و نزدیکان او بود.فضاها و عرصه های مهم تخت جمشید را به شرح زیر می توان طبقه بندی کرد :
– تالار یا کاخ اپادانا در جبهه ی شمال غربی صفه ی تخت جمشید و در نزدیکی پلکان اصلی و بزرگ ورودی
– تالار یا کاخ صد ستون در جبهه ی شمال صفه

2- کاخ های سکونتگاهی یا سکونتگاهی-تشریفاتی:
کاخهای سکونتگاهی یا سکونتگاهی-تشریفاتی تالارها و کاخهایی را در برمی گیرد که بیشتر برای سکونت و نیز برای پذیرایی ها ومراسم و جشن ها و تجمع های کوچک رسمی یا نیمه رسمی وخانوادگی و مانند آن مورد استفاده قرار می گرفت برخی از این گونه کاخها عبارتند از:
– کاخ داریوش یا تالار آینه واقع در جبهه ی جنوبی آپادانا
– کاخ هدیش واقع در جبهه ی شمال غربی مجموعه ی حرم سرا

– کاخ اندرون (موزه ی فعلی تخت جمشید) واقع در جبهه ی شمال شرقی مجموعه حرم سرا
– کاخ مرکزی واقع در منتهی الیه جنوبی فضای واقع بین آپادانا و کاخ صد ستون.
3- عرصه زندگی خوانوادگی: اندرونی یا حرمسرا
4- خزانه:

خزانه محل نگهداری انواع اشیاء و لوازم مهم مانند بخشی از جواهرات و اشیاء گران قیمت جنگ افزارها وآذوقه ولوحه های مربوط به فرمان ها و حسابرسی ها و سایر کالاها و لوازم با ارزش بود. خزانه در جبهه ی جنوب شرقی صفه و به شکلی مجزا و مستقل از سایر بخشها ساخته شده بود.

5- فضاهای ورودی و دروازه ها
6- آرامگاه ها یا دخمه ها
7- عرصه ها و فضاهای خدماتی و نظامی
صفه تخت جمشید

داریوش برای ساختن مجموعه کاخ ها خزانه و سکونتگاه ها یا به عبارت دیگر ارگ حکومتی در دامنه کوه رحمت فرمان داد تا صفه یا سکویی بزرگ به درازای 455 متر و پهنای 300 متر آماده کنند.
برای این بخش های دیگری را که گودتر از سطح دلخواه بود با خرده سنگ و ملاط پر می کردند و همچنین در برخی جبهه ها به ویژه جبهه ی غربی و قسمتهای از جبهه جنوبی و شمالی دیوارهایی با ضخامت زیاد با سنگ درست می کردند تا سطح صفه به شکل دلخواه فراهم شود. ارتفاع این دیوارها در برخی جاها تقریبا” به 15 مترمی رسد.
برای ورود به این صفه ابتدا یک پلکان ورودی در جبهه جنوبی ساخته شد و داریوش فرمان داد بر دیواره ی این پلکان نبشته ای به چند خط میخی عیلامی و بابلی پدید آید. وی فرمان داد در متن عیلامی این سنگ نبشته چنین نگارند) پیش ازاین در این مکان دژی وجود نداشت. به خواست اهورا مزدا من این دژ را ساختم ومن آن را استوار زیبا و مقاوم ساختم. همانطور که میل من بود .) داریوش در این کتیبه اشا ره کرده که وی برای نخستین بار فرمان ساختن دژ یا عرصه تخت جمشید را داده بود.

این عرصه صفه تخت جمشید نیز می نامند زیرا سطح آن از محیط اطرافش بالاتر است.
در زمان داریوش کاخ آپادانا سکونتگاهی داریوش و عمارت خزانه بر روی این صفه ساخته شد و برای دسترسی به آنها پلکانی درجبهه جنوبی صفه ساختند.
بر اساس کتیبه های که در تخت جمشید پیدا شده است گفته اند که در دشت پایین صفه سکونتگاهی پر جمعیت به نام (خوادایتشیه) وجود داشته که در منابع بابلی نیز به آن اشاره شده است. پس از داریوش کارهای عمرانی مهمی در زمان خشایار شاه در صفه تخت جمشید صورت گرفت.
ایوان وپلکان شرقی آپادانا

ایوان شرقی 12 ستون در دو ردیف شش تایی دارد که درگاه ورودی تالار در وسط آن ساخته اند.
به نظر میرسد که ورودی اصلی کاخ آپادانا در ابتدا از جبهه شرقی آن بوده است و به همین سبب است که مهمترین نقشی که در تخت جمشید حجاری شد و حاکی از اهمیت این مجموعه به عنوان مرکز حکومتی امپراتوری هخامنشی بود در نما های پلکان شرقی ایجاد شد زیرا همه میهمانان و سفرا و نمایندگان ایالتهای زیر فرمان امپراتوری و کشورهای دیگر از طریق آن به کاخ وارد می شدند. ورودی این ایوان مانند ایوان شمالی از دو پلکان دو طرفه تشکیل شده که یکی در جلوی دیگری قرار گرفته است. شکل کلی نمای پلکان جلویی از سه بخش تشکیل شده است.برخی نکاتی که بر اساس این حجاری به نظر می رسد چنین

است: پادشاه و چند نفر دیگر در زیر سایبانی قرار گرفته اند. در نقطه مرکزی تصویر پادشاه بر روی نوعی تخت یا صندلی مجلل و مزین نشسته است. در دست راست او یک عصا یا چوب دستی بلند و در دست چپ او یک گل نیلوفر آبی قرار دارد. زیر پای او یک کرسی کوتاه طراحی شده و زیبا قرار دارد. پشت سر او شخص و پادشاه بر روی سکوی کوتاهی که اندکی از سطح زمین بالاتر است قرار گرفته اند.و به این ترتیب درجایگاه متمایز و بلندتری نسبت به اطرافیان مستقر شده اند. این موضوع برای نشان دادن برتری آنان نسبت به سایرین بوده است. بعضی ازباستان شناسان معتقدند که شخص برتخت نشسته داریوش و شخص ایستاده ولیعهد او خشایارشا بوده است.برخی نیز گفته اند که شخص نشسته خشایارشا بوده است و ساختن ایوان وپلکان شرقی یا اتمام آن را به وی نسبت داده اند در هریک از دو طرف این صحنه دو حیوان یک شیر ویک گاو در حالی دیده می شوند که شیر بر پشت گاو پریده و در حال دریدن اوست. برخی از پژوهشگران در تفسیر این صحنه نظریه های گونا گونی را ارائه داده اند که یکی از آنها با مراسم نوروز و مجلس سلام عام نوروز که

از ایام باستان تا دوران اخیر مرسوم بوده است سازگارتر است. بر این اساس شیر یکی از صورت های فلکی( برج اسد) و نشانه و نماد خورشید و همچنین نماد تابستان بوده است. گاو نیز یکی دیگر از صورت های فلکی(برج ثور) ونماد و نشانه زمستان بوده است. در این صورت پیروزی شیر بر گاو حاکی از رسیدن خورشید به منزل گاو است و منظور از آن فرا رسیدن نوروز و سپری شدن زمستان بوده است.البته می توان حدس زد که به سبب کمبود سطح کافی برای نشان دادن مراسم سلام نوروز در یک محل نتوانسته اند تعداد واقعی نمایندگان را نشان دهند و چه بسا عده ی واقعی نمایندگان کشورها و مقدار هدایای آنان ونیزعده افسران ونظامیانی که درمراسم سان ورژه شرکت می کردند بسیاربیشترازآن بوده که حجاری شده است.افزون براین می توان آنان رانمایندگان برگزیده گروه های بزرگترشرکت کننده دانست که می توانستند به جایگاه مخصوص نزدیک شوند.بین سطح مستطیل شکل همین پلکان وسطح مثلث شکل آن سطحی مستطیلی وجودداردکه کتیبه ای ازخشایارشا درآنِِِ است.

کاخ داریوش
این کاخ از یک تالار مرکزی مربع شکل با 12 ستون و ایوانی در سمت جنوب تشکیل شده است .حیاطی نیز در جلوی این ایوان وجود دارد .در جبهه ی شمالی تالار مرکزی دو اتاق بزرگ ستون دار وجود دارد که در یک طرف هر کدام و در میان آنها اتاق هایی کوچک یا پستوهایی قرار دارند که بنظر می رسد برای انبار از آنها استفاده می شد. نگاره ای از داریوش در محل ورود به تالار اصلی کاخ وجود دارد که او را در حال خارج شدن از کاخ نشان می دهد .در این نگاره دو نفر در پشت سر داریوش قرار دارند یک نفر یک چتر آفتابی ودیگری یک مگس پران دریک دست وحوله ای در دست دیگر دارد . این دو نفر کوچک تر ازشاه نقش شده اند. حجاری ها و کتیبه های این کاخ نشان می دهد که از آن به عنوان محل و فضای پذیرش برخی مراجعه کنندگان نیز استفاده می شده است .
توسعه ی بناهای تخت جمشید دوره ها ی مختلف

 

در زمان داریوش از میان بناها ی مهم تخت جمشید تنها کاخ آپادانا کاخ اختصاصی داریوش و احتمالا” قسمتی از فضای خزانه ساخته شد هر چند که درهنگام حیات او برخی بخش ها و تزیینات این ساختمان ها نیز کاملا” به پایان نرسیده بود .
دروازه ی نیمه تمام
در جلوی حیاط کاخ صد ستون آثاری از دروازه ای وجود دارد که چون براساس شواهد موجود کارهای ساختمانی آن به پایان نرسیده و نیمه تمام رها شده بود آن را (دروازه ی نیمه تمام) خوانده اند. به عبارت دیگر این دروازه را برای آمدن افراد در هنگام برگزاری مراسم و آیین های رسمی به کاخ صد ستون طراحی کرده بودند
خزانه

عمارت خزانه در بخش جنوب شرقی صفه تخت جمشید در خزانه مجموعه ی اندرونی و در جنوب کاخ صد ستون قرار داشت . مجموعه عمارت خزانه توسط چند خیابان از ساختمان های مجاور جدا و متمایز شده بود .
بخش هایی از این مجموعه در زمان داریوش طراحی و ساخته شد و به عنوان خزانه ی اسناد و اموال مورد استفاده قرار می گرفت.پس از مدت اندکی آشکار شد که فضای خزانه برای اموال و اشیاءوالواح دولتی کافی نیست عمارت دیگری در عرصه ی واقع در شمال خزانه ساختند و آن را به عمارت پیشین افزوده اند. براساس اطلاعاتی که مورخان یونانی ارائه داده اند انواع گوناگونی از کالا های گرانبها در این انبارها ذخیره می شد در قسمت هایی از خزانه نیز لوحه هایی گلی و سفالی وجود داشت که بسیاری از آنها به پرداخت دستمزد کارگران و امور اقتصادی تعلق داشت .فضای جدید خزانه دو ورودی داشت و دیوارهای آن با خشت و آجر ساخته شده بود.در برخی قسمتهای خزانه آثاری از اشیای آتش گرفته و سوخته وجود دارد که حاکی از وقوع آتش سوزی در تخت جمشید است.
بخش اندرونی و کاخ آن

بخش اندرونی یا مجموعه اتاق ها و تالار هایی که ظاهرا” محل سکونت اعضای خانواده ی پادشاه و اطرافیان نزدیک او بود در سمت جنوب غربی صفه تخت جمشید قرار دارد.از آن به عنوان پستو یا صندوقخانه و برای نگهداری اشیاءو لوازم استفاده می شد. در یک ردیف از اتاقها یک دالان وجود داشت که درگاه ورودی اتاقها به آن باز می شد .به این ترتیب درگاه ورودی دو اتاق مقابل هم از دو دالان جداگانه بود.
کاخ خشایارشا

در شمال بخش غربی مجموعه ی اندرونی و جبهه ی غربی کاخ اردشیر کاخ سکونتگاهی خشایارشا قرار داشته است .موقعیت این کاخ نشان می دهد که از آن بیشتر برای سکونت استفاده می کرده اند .در چند جای این کاخ حجاری هایی وجود دارد که خشایارشا با خدمه اش تصویر شده اند. چند کتیبه در این کاخ وجود دارد که خشایارشا در آن اشاره کرده که این کاخ که (هدیش ) نامیده وی ساخته است.
عناصر و تاسیسات آبی

اطلاعات موجود درباره ی چگونگی تامین آب برای بهره برداری در روی صفه پایتخت جمشید کامل و جامع نیست اما عناصر و تاسیسات آبی کمک می کند از جمله یک چاه عظیم سنگی در عرصه ی واقع در شمال شرقی بخش خزانه و در دامنه کوه ودر ارتفاعی حدود 22 متر بالاتر از سطح صفه ی تخت جمشید وجود دارد که دها نه ی آن به شکل مربعی با ضلع 7/4 متر و عمق آن در حدود 26 متر است.در اطراف این چاه جوی هایی وجود دارد که به آبروهای زیرزمینی صفه ی تخت جمشید متصل باشد یافت نشده است به احتمال بسیار می توان حدس زد که این منبع یکی از مخزنهای تامین آب برای بهره برداری در تخت جمشید به شمار می آمده است.

گیاهان و فضاهای سبز
کاخ های بزرگ حکومتی و تشریفاتی یا سکونتگاهی واقع در پایتخت ها و شهرهای بزرگ براساس شیوه ای کهن در تاریخ ایران غالبا” در عرصه ی یک باغ ساخته می شد و به همین سبب در کنار بخش اندرونی که عموما عرصه ای محصور یا نیمه محصور و دارای یک یا چند فضای باز مرکزی (حیاط) بود .کاخ های تشریفاتی یا سکونتگاهی تشریفاتی به صورت برونگرا و در حالتی که در پیرامون یا در جلوی یک یا چند جبهه ی آنها فضایی سبز در نظر گرفته می شد طراحی و ساخته می شد. نمونه هایی از این نوع کاخهای برونگرا را می توان در قسمتی از پاسارگاد ملاحظه کرد برخی از باستان شناسان براساس شواهد موجود حدس زده اند که فضا و عرصه ی باز بین کاخهای پاسارگاد فضایی سبز با طرح نزدیک به چهار باغ بوده است.نحوه ی طراحی چهارکاخی که در آن محوطه قراردارند نیز حاکی از وجود فضاهای سبز وسیع در پیرامون کاخهااست.

نقوش و لوح ها و الگوهای طراحی تخت جمشید

نقوش تخت جمشید

براساس بررسی های مایکل رف، بیش ازسه هزارنقش برروی ساختمان ها ومقبره های تخت جمشید ایجادشده است. درحدودهشتصد نقش ازآنها بر روی جبهه ی شرقی آپاداناودر حدودچها رصد نقش برجسته درپلکان های شمالی کاخ مرکزی دیده می شود، درحالی که درهیچ بنای دیگری در دوران باستان این مقدارنقش مورد استفاده قرارنگرفته بود .

البته بسیاری ازنقوش درپی تأثیرعوامل طبیعی در طی تاریخ و عوامل گوناگون دیگرازجمله تخریب توسط افرادازمیان رفته اند. سالم ترین نقوش برجسته درجبهه ی شرقی آپادانا وبرروی پلکان های کاخ مرکزی هستند،زیرادرزیرآوارناشی ازدیوارهای خشتی که ویران شده بودند،محفوظ مانده اند. مهمترین نقوش ازلحاظ کیفیت،اهمیت وشماردرجبهه ی شرقی کاخ آپادانا وجود دارد زیرا این بنا مهمترین،عظیم ترین وبا شکوه ترین کاخ مجموعه بوده است. مجموعه نقوشی که مراسم هدیه آوردن بیست و سه گروه ازنمایندگان قوم ها و ملت های زیر فرمان هخامنشیان را به نزد پادشاه نشان می دهد، درجبهه ی شرقی کاخ آپادانا قرار دارد.
چگونگی و حالت نقوش با اهمیت موضوع به نمایش درآمده متناسب است.
دربرخی سطوحی که سربازان و افراد درحال هدیه آوردن نشان داده شده اند،آنان را با حالتی رسمی و حاکی ازرعا یت احترام وادب ونظمی خاص که نشان از توجه به سلسله مراتب اجتماعی دارد، نمایش داده اند،درحالی که در برخی از پلکان های کاخ مرکزی که بزرگان مادی وپارسی نشان داده شده اند،شیوه ی حجاری آنان به گونه ای است که نشان می دهد آنان درهنگام بالا رفتن ازپله های کاخ به صورت آزادانه و راحت هستند وهمچنین درمواردی برخی از افراد که دو به دو درحال گفتگوبا هم هستند،نشان داده شده است. نکته ی جالب توجه دیگر درحجاری ها این است که اندازه ومقیاس افراد نشان داده شده نسبت به

یکدیگرمتناسب است،درحالی که دربعضی جایها،به ویژه مواردی که پادشاه به تصویردرآمده است،پادشاه رانسبت به سایرافرادبزرگترازتناسبات طبیعی حجاری کرده اند دربعضی موارد مانند نقوشی که دربالای آرامگاههاترسیم شده یانقوش واقع دردرگاه برخی از کاخ ها مانند درگاه شمالی ودرگاه جنوبی کاخ صد ستون و نیز در درگاه شرقی کاخ مرکزی، پادشاه بزرگترازسربازان و نمایندگان اقوام وملل تابع نشان داده شده است. نقوش افرادی که شأن ومنزلت اجتماعی یکسان وشغل همانندی دارند غالبا ًبه شیوه وصورتی یکنواخت تکرار شده، چنان که سربازان روی پلکان ها و کناردست اندازها غالباً به صورت یکسان نشان داده شده اند. به همین ترتیب ازدو طرح کلی برای نشان دادن دو گروه مهم اجتماعی درآن دوره یعنی پارس هاومادها استفاده شده است. علت استفاده ازنقوش یکسان برای نشان دادن افرادی که موقعیت اجتماعی و شغلی یکسانی داشتند موجب سرعت کارمی شدوحجاران می توانستند با توجه به الگوهای مشخص درزمانی کوتاه،شمارفراوانی ازنقش ها راحجاری کنند ، زیرادر غیراین صورت هم زمانی بسیارزیادوهم عده ی فراوانی هنرمندبسیارماهر موردنیاز بود. در حجاری ازنقوش انسانی سروپای آنان به صورت نیمرخ نشان داده شده،درحالی که بدن آنان گاهی ازجلو ودرمواردی از نیمرخ نشان داده شده است.
برخی از عناصر والگوهای طراحی معماری وشهری:

یکی از نکات بسیارمهم درموردتخت جمشید ایرانی بودن نقوش وعناصر اصلی وبه ویژه الگوهای طراحی معماری و شهری است، هرچند که احتمال کاربرد شمار اندکی ازنقوش غیربومی توسط برخی صنعتگران غیرایرانی نیز وجود دارد. عناصر اصلی معماری مجموعه ی تخت جمشید طی چندهزارسال درمعماری ایرانی به کاررفته اند. حیاط مرکزی،شبستان ستون دار، ایوان ستون دار و فضای ورودی طراحی شده ومورد تأکید قرارگرفته ازپدیده هایی هستند که دردوران پیش از اسلام و کما بیش درطول دوران اسلامی نقش مهمی درشکل گیری معماری ایرانی داشتند. به عنوان نمونه می توان به نقش واهمیت فضای ورودی درمجموعه ی تخت جمشید اشاره کرد. چنان که درنقشه و به ویژه در پرسپکتیو بازسازی شده ی این مجموعه ملاحظه می شود،سطح وحجم بسیارعظیمی برای دروازه ی ملل ـ واقع درجلوی پلکان اصلی ورودی

مجموعه ـ ونیزبرای دروازه ی ناتمام که روبروی کاخ صدستون قرار داشته،در نظر گرفته شده است. اگربه اندازه وترکیب حجمی دروازه ی ناتمام توجه شود،آشکار می شود که حجم این فضای ورودی تقریباً یک سوم کاخ صد ستون است. چنین تأکید معمارانه ای برای فضای ورودی یکی از ویژگی های فرهنگ معماری ایرانی است وبی سبب نیست که فضای ورودی مساجد که درابتدا تنها از یک درگاه ساده تشکیل می شد، به تدریج اهمیت یافت و در دوره ی تیموریان و صفویان به یکی ازبا عظمت ترین بخش های بنا تبدیل شد. البته برخی از عناصرمعماری مانند پلکان دوطرفه درمعماری ایران در دوره ی اسلامی چندان مورد توجه قرارنگرفت، زیرا این نوع پلکان ها بیشتر درمجموعه ها یا کاخ هایی به کارمی رفت که در روی یک صفه ی بلندتراز سطح زمین قرارداشتند، در حالیکه چنین پدیده ای درمعماری ایرانی دردوران اسلامی به شکل باز وگسترده پدید نیامد.
الگوهای طراحی معماری

درتخت جمشید به عنوان یک ارگ حکومتی سکونتگاهی که فضاهاوبناهای بسیارگوناگونی ازلحاظ کارکردی وکالبدی درآن وجود دارد، از الگوهای متنوعی متناسب با نوع بناها بهره برده اند. این الگوها به عنوان مفهوم های اساسی معماری ایرانی افزون دردوران باستان ، دردوران اسلامی هم مورد توجه قرار گرفتند. برخی از مهمترین الگوهای مزبور به این شرح هستند:

1ـ الگوی متمرکز برونگرا
براساس این الگومعمولاً یک فضای سرپوشیده مرکزی ساخته می شد که درپیرامون آن غالباً رواق یا چند ایوان قرارداده می شد. ازاین الگوبیشتردرمواردی استفاده می کردندکه بنایی درمیان باغ با یک محوطه وفضای بازمطلوب قرارداشت. وجودفضاهای نیمه بازپیرامونی مانند رواق یا ایوان درواقع بعنوان فضای واسط یا رابط میان فضای بسته ی مرکزی وفضای بازیا محوطه ی واقع در پیرامون آن بوده است. بسیاری ازکوشک های واقع درمیان باغ ها را با استفاده از این الگوطراحی واحداث می کردند.به عبارت دیگرهرگاه می خواستند بنایی دروسط یک باغ یا یک محوطه وفضای باز مطلوب بسازند، به نحوی که بین بنا وفضای باز واقع درپیرامون آن ازلحاظ بصری و دسترسی بیشترین ارتباط ممکن وجود داشته باشد،ازاین الگو استفاده می کردند .

کاخ آپادانا باتوجه به این الگو طراحی وساخته شد. درنقشه ی این کاخ یک تالارستون دارمرکزی مربع شکل مشاهده می شود که درهریک ازسه جبهه ی آن ، یک ایوان ستون دار قراردارد.براساس الگوی طراحی این کاخ،امکان ساختن ایوان چهارم درجبهه ی جنوبی تالار مرکزی نیزوجودداشت،اماچون این جبهه ازکاخ درکنارکاخ های سکونتگاهی وبخش اندرونی بود ؛به جای ساختن ایوان،شماری اتاق وفضاهای بسته ی دیگردرآنجا ساختند . به این ترتیب کاخ آپادانا ازسه طرف با فضای باز مرتبط بود و این ارتباط ازطریق ایوان های ستون دارآن برقرارمی شد. این الگو پیش از بهره برداری ازآن درتخت جمشید در معماری ایرانی شناخته شده بود و از آن درکاخ های پاسارگاد و کاخی درشوش بهره برده بودند به این ترتیب الگوی طراحی کاخ آپادانا یکی ازالگوهای اصیل ومهم معماری ایرانی است که از دوران باستان تا دوره ی معاصر به صورت هایی متنوع ، متناسب با زمینه ومحیط های گوناگون مورد بهره برداری قرارمی گرفت.

2- الگوهای متمرکزدرونگرا
الگوی طراحی فضای متمرکز درونگرا یکی ازالگوهای بسیارمهمی است که در بسیاری ازنواحی و مناطق ایران درطراحی و ساختن بسیاری از انواع فضاها مورد استفاده قرار می گرفته است. دراین الگوغالباً یک فضای بازمرکزی یاحیاط مرکزی درمیان فضادرنظرگرفته می شودودر چهارسوی آن فضا های بسته (اتاق وتالار) یا سرپوشیده (ایوان و رواق) طراحی وساخته می شود. این الگوها غالباً درمناطق ومحیط های گرم وخشک وبدون فضاهای سبزطبیعی ازالگو ی متمرکزدرونگرا یاحیاط مرکزی استفاده می شد،وبرعکس درمناطق و محیط هایی که فضا های سبزطبیعی و مصنوع (مانند باغ) داشتند بیشترازالگوی متمرک برونگرا استفاده می شد. درتخت جمشید نیز این نکته ملاحظه می شود،به این ترتیب که درکاخ آپادانا که برخی فعالیت های درون آن بافضای بازبیرون مرتبط بوده است ،ازطرح متمرکزبرونگرا ودربرخی ازکاخ های سکونتگاهی یا بخش خزانه ازطرح متمرکز درونگرا یا به عبارت دیگر ازحیاط مرکزی استفاده شده است.

پروژه دانشجویی پایان نامه قضا زدایی و جرم زدایی تحت word

 پروژه دانشجویی پایان نامه قضا زدایی و جرم زدایی تحت word دارای 191 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی پایان نامه قضا زدایی و جرم زدایی تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه قضا زدایی و جرم زدایی تحت word

مقدمه
الف ) تعریف مسأله و سؤالهای اصلی تحقیق
ب ) سابقه و ضرورت انجام تحقیق
پ ) فرضیات تحقیق
ج ) دلیل انتخاب موضوع
د ) روش بررسی
ط ) اصطلاحات و مفاهیم پایه (واژه شناسی)
1- 1 ) جرم انگاری و هدف آن
1 – 2 ) جرم انگاری از دیدگاه مکاتب حقوق کیفری
1 -3 ) منابع شرعی جرم انگاری
1 – 4 ) مراجع داخلی جرم انگاری
1 – 5 ) علوم مرتبط با جرم زدائی
1 – 5 ) جامعه شناسی کیفری
1 – 5 – 2 ) جرم شناسی
1 – 5 – 3 ) روانشناسی جنایی
روانشناسی جنایی و جرم زدایی
2 – 1 ) راهکارهای قو قضائیه در راستای بهبود بخشیدن به مشکلات قو قضائیه
2 – 1 -1 ) اصلاح ساختار نظام قضائی کشور
2 – 1 – 2 ) استفاده از تعدد قضات در پرونده های مهم
2 – 1 – 3 ) تخصصی کردن رسیدگی به دعاوی
2 – 1- 4) تثبیت و توسعه شوراهای حل اختلاف و استفاده از روش داوری و حکمیت در حل و فصل دعاوی
3 -1-5) بالا بردن سطح علمی مراکز آموزش حقوقی متناسب با نظام قضایی کشور
2 – 1 – 6 ) بازنگری و اصلاح قوانین و مقررات
2 – 1 – 7 ) لایحه قضازدایی
2 – 2 ) قضازدایی و جرم زدائی
2 – 2 – 1 ) قضازدائی
2 – 2 – 2 ) مفهوم قضازدایی
3 – 2 – 3 ) مفهوم فضازدائی در عمل
2 – 2 – 4 ) قضازدایی و قانون اساسی
2 – 2 – 5 ) قضازدایی و حقوق اداری
2 – 2 – 6 ) جرم زدایی
2 – 2 – 7 ) مفهوم جرم زدایی
2 – 2 – 8 ) جرم زدائی عملی
2 – 2 – 9 ) نسبت جرم زدایی و قضازدایی
2 – 2 – 10 ) جرم زدایی و قانون اساسی
2 – 2 – 11 ) جرم زدایی و حقوق اداری
2 – 2 – 12 ) نتیجه گیری
3 – 1 ) تنظیمات زمان و مکان
3 – 1 – 1 ) مقتضیات زمان و مکان در قلمرو حقوق کیفری
چگونگی تأثیرگذاری مقتضیات زمان و مکان بر نظام کیفری اسلامی
جهات تأثیر گذاری زمان و مکان بر حکم قضائی
3 – 2 ) تورم کیفری
علل و افزایش جمعیت کیفری
3 – 2 ) افزایش جمعیت کیفری ناشی از بزهکاری
3 – 2 – 2 ) افزایش جمعیت کیفری ناشی از قوانین حبس زا
حبس به عنوان جایگزین جزای نقدی و محکوم به مالی
بند الف ) حبس بجای جزای نقدی و جبران ضرر و زیان ناشی از جرم
ب ) حبس به جای محکومیت
ج ) افزایش مسئولیت کیفری ناشی از کاهش سن مسئولیت کیفری
بلوغ از دیدگاه فقها
بلوغ از دیدگاه علوم تجربی
3 – 3 ) فضازدایی راهی به سوی تعدیل قوانین کیفری
4 – 1 ) تقدیم لایحه قضازدایی به مجلس از سوی رئیس جمهور
4 – 2 ) فرایند کار لایحه
مقررات مربوط به ثبت احوال
4 – 3 ) ملاحظاتی دربار محتوی لایحه
4 – 4 ) انواع و کارکردهای جرم زدایی
4 – 5 ) مقدمه توجیهی
6- 4 ) کمیسیونهای مربوطه
4 – 7 ) تفکیک حوزه ها و بررسی مواد
4 – 7 – 1 ) حوزه آلودگی هوا
4 – 7 – 2 ) حوزه منابع طبیعی
4 – 7 – 3 ) حوز شکار و صید
4 – 7 – 4 ) حوزه آب
4 – 3 – 5 ) حوزه امور پزشکی، بهداشتی، درمانی و دامپزشکی
4 – 7 – 6 ) حوزه کار و امور اجتماعی
4 – 7 – 7 ) حوزه حمل و نقل
4 – 7 – 8 ) نظام مهندسی معدن و ساختمان
4 – 7 – 9 ) مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم
4 – 7 – 10 ) حوز ثبت احوال
4 – 7 – 11 )حوزه ثبت اسناد املاک تیتر مزعی
4 – 7 – 12 ) مواد متفرقه
4 – 8 ) بررسی کلی لایحه
1 ) مشکل در عنوان لایحه
4 – 9 ) حقوق اداری
4 – 9 – 1) صلاحیت
4 – 9 – 2 ) اقدامات اداری
4 – 9 – 3 ) سنج نحو تصمیمات اداری
4 – 9 – 4 ) ضمانت اجرای تصمیمات اداری
4 – 5 ) نامه های اداری
4 – 9 – 6) صور مختلف تخلف از قواعد حقوقی
5 – 1 ) مجازات های اجتماعی
5 – 2 ) اعدام
5 – 2 – 1 ) بررسی ادله موافقین و مخالفین
5 – 3 ) اجرای مجازات در علن و آثار آن
5 – 3 – 1 ) مجازتهای قابل اجرا در عین
5 – 3 – 2 ) آثار اجرای مجازات در ملاء عام
5 – 4 ) اصلاح قوانین و تصحیح سیاست جنائی
5 – 4 – 1 ) اقدامات پیشنهادی
5 – 4 – 2 ) کلیه اقداماتی که بعد از وقوع جرم می توان انجام داد
5 – 4 – 3 ) بهره گیری از تاسیسات جزائی
5 – 4 – 4 ) نتیجه گیری
منابع و مأخذ

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه قضا زدایی و جرم زدایی تحت word

1 ) پاشائی شهرام، 1382، اجرای مجازات در علن، مجموعه مقامات همایش منطقه ای (نقش جایگاه قوانین دادرسی و ضرورت تحول آن در نظام حقوقی ایران

2 ) ضیائی بیگدلی، محمد رضا، 1380، اسلام و حقوق بین المل، تهران ، کتابخانه گنج دانش

3 ) اسدی ، احمد، 85، پیش به سوی جایگزین های نوین (نقدی بر مجازات حبس ، تهران، کوهسار

4 ) مارتینژ، رنه، 1385، تاریخ حقوق کیفری در اروپا (ترجمه محمد رضا گودرزی، تهران، مجد

5 ) کلانتری، کیومرث، 1382، تورم جمعیت کیفری در ایران، مجموعه مقالات پیشگیری از نوع جرم ، چاپ رضایی

6 ) محمد حسین زاده، عبدالرضا، 1382، جایگاه پیشگیری از وقوع جرم در تعالیم اسلام و مجموع مقامات (همایش علمی کاربردی)

7 ) مظلومان، رضا، 2535 ، جرم شناسی و جامعه شناسی کیفری، تهران، اقبال

8 ) طباطبائی موتمنی، منوچهر، 1383، حقوق اداری، تهران، سمت

9 ) اردبیلی، محمد علی 1385، حقوق جزای عمومی، تهران، نشر میزان ، جلد

10 ) اردبیلی، محمد علی 1385، حقوق جزای عمومی، تهران، نشر میزان ، جلد

11 ) نجار ذوکلائی، علی، 82، روانشاسی و پیشگیری از وقوع جرم، مجموع مقامات ، چاپ رضائی

12 ) فرجاد، محمد حسین، 1371، روانشناسی و جامعه شناسی جنائی ، تهران،  چاپخانه نیکان (همراه با همکاری نشر ویستار)

13 ) نوربها، رضا، 1386، زمینه حقوق جزای عمومی ، تهران، نشر میزان

14 ) حسنی سید محمد، 1383، سیاست جنائی در اسلام و در جمهوری اسلامی ایران، تهران، دانشگاه تهران

15 ) امیری، موسی، 1387، شوراهای حل اختلاف در قضا زدائی ، تبلیغات

16 ) جرم، عبدالصمد، 1386، قضا زدائی راهی به سوی تبدیل قوانین کیفری، نشریه مادی

17 ) محمدی، داود، 1382، قوه قضائیه و پیشگیری از جرم ، مجموعه مقامات، چاپ رضایی

18 ) بوئک، برنار، 1387، کیفر شناسی و ترجمه علی نجفی (ترجمه علی نجفی ابرند آبادی) تهران، مجمع، علمی و فرهنگی مجد

19 ) بروجردی- مقدادی، محمدرضا – لیلا، 1384، کیفر شناسی نوین یا کیفر های اجتماعی و تجربه ایران و دنیای معاصر، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد

20 ) صلاحی ، جادید، 13886 کیفری شناسی و دیدگاه های جدید، تهران، بنیاد حقوقی میزان

21 ) صادقی، محمدحسین، متقضیات زمان و مکان در نظام کیفری اسلامی با تاکید بر نظریه اسلام و مکان حضرت امام

چکیده

شناخت جرم و مجازات و نحو اجرای آن به گونه ای که نتیجه بخش باشد و موجبات حفظ جامعه را در مقابل خطرات مجرمین فراهم کند از جمله مسائلی است که ذهن اکثریت افرادی که به نوعی مرتبط با این موضوع هستند را به خود جلب کرده

در این میان تبیین جرم و تلاش در جهت تعیین مبانی آن و شناخت معیارها و اصول لازم برای جرم انگاری از زمان ظهور مکاتب حقوق کیفری تا حال حاضر می تواند نقش اساسی را در داشتن یک سیستم جنائی عالی را داشته باشد

تحقیق حاضر برای رسیدن به مجازات فایده مند، مجازات های اجتماعی را مدنظر قرارداده و قضازدائی را بهترین راهکار می داند به همین منظور به بررسی لایحه قضازدائی و حذف برخی عناوین مجرمانه، عوامل توجیهی برای قضازدائی به طوری که امکان قضازدائی در آنها می رود را مورد تحلیل قرار داده و اصلاح سیاست جنائی را پیشنهاد می کند

مقدمه

حقوق کیفری اعمالی را که عموماً برای جامعه مضر محسوب می شود تعریف و کیفرهای مباشران آن اعمال را نیز مشخص می نماید در پی احراز عملی ارتکاب یک بزه، ضروری است که مباشر آن کشف شود، ادله جمع آوری گردد و در پایان یک فرآیند که عموماً قضائی است مجرم به کیفر خود برسد. در سالهای دور تمام دغدغه سیستم کیفری بر این بوده که با تحمیل شکنجه روحی و گاهی نیز بدنی، به عنوان انتقام، عمل مجرمانه مجرم را کیفر دهند اما آنچه امروزه مدنظر است شناخت شخصیت روان شناختی و واقعی مجرم علاوه بر شخصیت حقوقی بزهکار است

به نظر می رسد نگرشی که نسبت به جرم و مجرم وجود داشته است (اینکه جرم عملی مذبون و مجرم باید طرد گردد) در قانون ما نیز نفوذ کرده بود تمامی جرم ها با مجازاتهای سنگین پاسخ داده می شدند هر چند قانون کشور ما قبل و بعد از انقلاب بارها اصلاح شده هنوز در بعضی از آنها سختی را می توان احساس کرد، هنوز هم در بسیاری از آنها مجازاتهای سالب آزادی که به منزله حذف موقت از جامعه است حرف اول را می زند هنوز در برخی از آنها طور کلی بزهکار (اغلام) از جامعه به چشم می خورد. مطمئناً چنین قوانینی نمی تواند با وضع امروزی جامعه تطابق داشته باشد علاوه بر این موجب ناکارآمد نظام قضائی خواهد شد چرا که رسیدگی به تک تک جرایمی که مجازات حبس یا سنگین تر در قانون برای آن مقدر شده حتی اگر عمل ارتکابی بسیار بی اهمیت باشد باید تحت سیطره قوه قضائیه صورت گیرد و همین دلیل اطاله را دادرسی و ده ها مشکل دیگر را به وجود می آورد

راه حلی که بیشتر صاحبنظران ارائه می کنند قضازدائی و جرم زدائی است در این تحقیق سعی شده به بررسی این دو موضوع پرداخته شود و به طور خاص لایحه ای که تقدیم مجلس شده مورد ارزیابی قرار گیرد

الف ) تعریف مسأله و سؤالهای اصلی تحقیق

قضازدائی : راهکارهای فنی برای کاستن از تراکم دعاوی در مراجع رسمی دادگستری محسوب می شود. قضازدائی زمانی مطرح گردید که نظام قضائی با مشکلاتی نظیر اطاله دادرسی، تورم پرونده های کیفری و ; مواجه شد. لایحه قضازدائی در همین راستا به بررسی مواردی می پردازد که امکان قضازدائی در آنها وجود دارد

سؤالهای اصلی تحقیق

1 ) قضازدائی خواهد توانست مشکلات نظام قضائی را حل کند؛

2 ) لایحه می تواند پاسخگوی نیازهای جامعه باشد؛

3 ) امکان قضازدائی گسترده وجود دارد؛

ب ) سابقه و ضرورت انجام تحقیق

در مورد سابقه، تحقیقی با این عنوان نگرفته هر چند موضوع مرتبط وجود دارد

ضرورت انجام تحقیق : با توجه به اینکه بر روی لایحه قضازدائی تحقیقی صورت نگرفته، به دلیل اهمیت احساس می شود باید تحقیقات بیشتری انجام گیرد، پیشنهاداتی داده شود تا اولاً آشنایی با لایحه صورت گیرد ثانیاً تحقیقات گسترده می تواند از با روانی موضوع بکاهد چرا که بسیاری عدالت واقعی در سیستم قضائی می بینند

پ ) فرضیات تحقیق

لایحه، لایحه ای ناقص است

لایحه دارای پیچیدگیهایی است

لایحه مخالف قانون اساسی و شرع است

ج ) دلیل انتخاب موضوع

لایحه قضازدائی در راستای اصلاح نظام کیفری است، با وجود مشکلات اخیر قوه قضائیه به نظر می رسد جرم انگاشتن هر موضوع بی اهمیت و یا حتی با اهمیت دلیل پیشگیری از جرم نیست، و حتی چنین جرم انگاری موجب اطاله دادرسی و تورم کیفری و ; می شود به همین دلیل موضوع فوق انتخاب گردید تا راهکار جدیدی برای پیشگیری از جرم و جلوگیری از نتای فوق مورد بررسی قرار گیرد

د ) روش بررسی

بخشهای لایحه به صورت حوزه تفکیک گردد، مواد ذکر شده در هر حوزه از قانونهای ذکر شده استخراج و مقایسه ای کوتاه بین ماده یشنهادی لایحه و ماد قانونهای مرتبط صورت خواهد گرفت و در نهایت بررسی کلی از لایحه و پیشنهادهایی ذکر خواهد گردید

ط ) اصطلاحات و مفاهیم پایه (واژه شناسی)

1 ) قانون :

مقصود از قانون به معنی اخص کلمه همان مقرّراتی است که با تشریفات مندرج در قانون اساسی از تصویب مجلس شورای اسلامی می گذرد. این قبیل مصوبات را در برابر قانون اساسی قوانین عادی نیز می نامند

2 ) جرم :

جرم در لغت به معنای نگاه، جناح ¸عصیان آمده و در قلمرو علوم جزایی و جرم شناختی، یعنی در محدوده علومی که به مطالع کنشهای مخالف نظم اجتماعی می پردازند تعاریف متعددی را می توان اخذ کرد

- جرم در جرم شناسی : جرم علی الاصول به کلیه اعمال ضدّ اجتماعی یا تنشهایی که جامعه را دستخوش آسیب می کند، خواه موجب آنها علتهای روانی باشد یا اجتماعی اطلاق می گردد

جرم در حقوق حقوق جزا جرم در حقوق جزا به نحوی تعریف می شود که مقنن بتواند آن را در قالب قانون پیاده کند در تعریف قانونی جرم باید گفت هر فعل یا ترک که مطابق قانون قابل مجازات یا مستلزم اقدامات تأمینی و تربیتی باشد، جرم محسوب و هیچ امری را نمی توان جرم دانست مگر آنکه به موجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تامینی و تربیتی تعیین شده باشد البته این تعریف در قانون مجازات اسلامی وصول 1370 تغییر چشمگیر داشته و طبق ماده 2 این قانون : هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد جرم محسوب می شود

3 ) پدیده جنایی :

فعلی که به دلیل اخلال در نظم اجتماعی در قانون جزا تصریح و مجازاتی برای آن منظور شده است

4 ) سیاست جنایی[1] :

ترکیب اضافی است که در فرهنگ لغات حقوقی و اجتماعی، در غرب، در معنایی معادل و مترداف با «سیاست کیفری» به کار رفت و اصطلاح شد. بعدها به تدریج تحت تأثیر اندیشه های حقوقی بشری و تمایلات لیبرالیستی، «حقوق کیفری» سلطه انحصاری خود را در زمینه «کنترل رفتاری» از دست داد و در نتیجه اولاً مفهوم اجتماعی «انحراف[2]» در کنار مفهوم حقوقی «جرم[3]» پیدا شد و ثانیاً، مداخله مراجع گوناگون اجتماعی در کنار مراجع دولتی در پاسخهای پیشگیرانه و عکس العملی به «هنجار شکنی» گسترش و اهمیت یافت. به این ترتیب می توان گفت سیاست جنائی قالب لفظی مناسبی بود که مفهوم مضیّق معادل حقوقی کیفری را پشت سرگذاشت و در مفهوم موسوی که علاوه بر مفهوم سنتی «سیاست کیفری»[4] تحولات تئوریک و عملی پدید آمد در قلمرو «هنجار انگاری» و «پاسخ دهی» به نقض هنجارها را منعکس کند، به کا رفت و رواج یافت[5]

5 ) قضازدائی :

راهکاری فنی برای کاستن از تراکم دعاوی در مراجع رسمی دادگستری دست و امری نسبی به شمار می رود

6 ) جرم زدائی :

یکی از اهرمها و ساز و کارهایی است که از سوی قانونگذار مورد استفاده قرار گرفته است هر چند که می تواند به موجب روشی باشد که قوه قضائیه آن را تفسیر می کند

7 ) کیفرزدائی :

راهکاریست در جهت کاستن جرایمی که امکان حذف وصف مجرمانه آنها وجود ندارد

[1]  . Politique criminalle

[2]  . deuiance

[3]  . infurcation

[4] . سیاست کیفری (politique penale) ترکیب اضافی است که از معنای لغوی واژه های «سیاست و کیفر» دور نیفتاده و منعکس کننده تدابیر عمدتاً کیفری و سزادهنده ای است که در جهت پیشگیری و سرکوبی «جرم» در یک جامعه اتخاذ گردیده وبه اجرا گذاشته می شود

[5]  . حسینی، سید محمد، سیاست جنایی،

1- 1 ) جرم انگاری و هدف آن

مهمترین هدف اولاً به وجود آوردن نظم و امنیت و تعیین حد و مرز اختیارات و وظایف افراد در روابط اجتماعی است. ثانیاً تقویت روحیه تعاون و همیاری است مضافاً اینکه نظم و امنیت منافع مادی اگر توأم با ارزشهای معنوی انسانها باشد شکل حقیقی حقوق و قانون نمود پیدا می کند. به طوری که این دو موجب بقای قانون، عدالت و عدم گرایش انسانها به بی نظمی، هنجارشکنی و قانون شکنی می گردد. قانون ستیزی که به عنوان یک معضل اجتماعی جامعه را تهدید می کند برخاسته از ناسازگاریهایی است که بر روابط افراد و جامعه حاکم است این ناسازگاریها که معلول عوامل خرد و کلان است سبب می شود تا همبستگی و انسجام اجتماعی تضعیف شود و وحدت سازمان جامعه به خطر افتد و در نهایت شرایط آنومیک یا بی هنجاری در جامعه حاکم می گردد در این میان فروپاشی نظام اجتماعی و در هم ریختن قالب ها و گسستگی در جامعه تأثیر عمیق بر روی اعضاء دارد به طوری که در شخصیت اعضاء خود یک نوع بی سامانی به وجود می آید و آنها را به سوی ناهنجاریها، کج رویها و آسیب های اجتماعی سوق می دهد وجود قوانین و میثاق اجتماعی مختلف از این جهت از اهمیت زیادی برخوردار هستند که نقش عمده ای در حفظ تعادل و نظم اجتماعی ایفا می نماید

در واقع باید گفت محدود هنجارهای جامعه و حد و مرزهای اختیارات و وظایف را جرم انگاری مشخص می کند

1 – 2 ) جرم انگاری از دیدگاه مکاتب حقوق کیفری

1 – 2 – 1 ) مکتب فاید اجتماعی : هنگامی که انتقام خصوصی به تعدیل نسبی و سپس به تعدیل کلی تغییر شکل می دهد و به انتقام اجتماعی تبدیل می گردد. با یورشهایی که بر این طرز تفکر وارد می آید انتقام کلمه ای نارسا و ناموزون جلوه می کند و برای مجازات محاسبه فایده منظور می شود لذا فاید اجتماعی اساس مکتبی می گردد به عنوان مکتب فاید اجتماعی، از طرفداران مکتب فایده اجتماعی می توان به روسو و بکاریا اشاره کرد؛ روسو معتقد بود انسان آزاد است اما چون در اجتماع زندگی می کند اختیار خود را به جامعه می دهد و جامعه نیز در مجازات او باید فایده اجتماعی را مدنظر قرار داشته باشد و فرد را برای کار خیر آماده سازد.

بکار یا در اندیشه ها خود ضروری بودن مجازات، تقیننی بودن و قاطعیت مجازات برای رسیدن به فایده اجتماعی مجازات را درنظر داشت

1 – 2 – 2 ) مکتب عدالت مطلق : به مجرم بیش از جرم اهمیت می دهد، در واقع شناخت مجرم را مورد توجه قرار می دهد یکی از طرفداران این مکتب کانت می باشد که معتقد است عدالت و اخلاق ایجاب می کند که بزهکار کیفر داده شود

1 – 2 -3 ) مکتب کلاسیک : تلاش این مکتب برای یافتن راهی است که اخلاق و عدالت را از طرفی با فایده زا بودن مجازات برای اجتماع است که و از طرف دیگر با پیشگیری از تکرار جرم و عدم سخت گیری نسبت به مجرم سازش دهد، طرفداران این مکتب معتقدند «اراده مختار» در مقابل جبر قرار می گیرد در واقع در صورت پذیرش اداره آزاد باید حدود مسئولیت اخلاقی را شناخت و نسبت به آن تعیین کیفر کرد

1 – 2 – 4 ) مکتب تحققی : جبری بودن پدیده بزهکاری و عدم اراده آزاد در مکتب تحققی مورد پذیرش قرار گرفته است طرفداران این مکتب معتقدند که به دلیل عدم مسئولیت اخلاقی بزهکار روی همانند «عروسک خیمه شب بازی» است طرفداران این مکتب پیشنهاد می کنند به دلیل حالت خطرناک باید در مورد آنها اقدامات تأمینی به کار رود.

مکتب دفاع به 4 صورت بوجود آمد : 1 ) مکتب اثباتی انتقادی؛ 2 ) مکتب اصالت عمل کیفری؛ 3 ) دفاع اجتماع ترکیبی؛ 4 ) مکتب نفی حقوق جزا؛

1 ) مکتب اثباتی انتقادی : به جبری بودن جرم معتقد است اما می خواهد مجازات و تأثیر تهدید کننده آن را برای جامعه بازشناساند در واقع دفاع بر از جامعه مبنای تهدید جمعی قرار می گیرد.

2 ) مکتب اصالت عمل کیفری : معتقد به تجربی کردن بنیادهای مکتب تحققی است که به وسیله آن می توان حقوق جزا را عملی کرد در واقع عدالت کیفری مکتب کلاسیک را شبیه به تئاتری می داند که در آن همه چیز قراردادی و ساختگی است و مکتب تحققی را به موزه جنایت تشبیه می کند.

3 ) دفاع اجتماع ترکیبی : با اندیشه جدایی نظریه های جبر و اراد آزاد به وجود آمد، طرفداران به دفاع اجتماع ترکیبی معتقدند جبر یا اراد آزاد طبیعت پیچیده انسانی را فراموش می کنند و به راه حلهای آسان دست می زنند. انسان تحت تأثیر وراثت اعمالی انجام می دهد اما در ما عکس العمل علیه محیط وجود دارد. این تأثیر جبری و این آزادیهای رفتار غیر قابل تفکیک اند و طبیعت انسانی این مطلب و آشکار می کند. بنابراین اگر قاضی در سیر عمل مجرمانه انگیزه ها و دلایل جرم را نشناسد نه تنها بی عدالتی کرده بلکه دولت را علیه بزه کار خلع سلاح کرده.

4 ) مکتب فنی حقوق جزا : این ایده توسط گراماتیکا عرضه شد مکتب نفی حقوق جزایی به خود توجه می کند و نقش فرد را در دفاع اجتماعی مؤثر می داند، مکتب نفی حقوق جزا معتقد است که دفاع اجتماعی یعنی بهبودی وضع فرد. گراماتیکا به طور کلی منکر حقوق جزا و مفاهیم جرم، مجرم و مسئولیت است و اعتقاد دارد که حقوق دفاع اجتماعی را باید جانشین حقوق جزا کرد زیرا دفاع اجتماعی در حقیقت شاخه ای مستقل از حقوق با تأسیسات قضائی خاص خود است در این سیستم «اصلاخ فرد مورد توجه قرار می گیرد. گراماتیکا مجرم در زبان حقوق کیفری را «ضد اجتماعی می داند که باید نه به عنوان موضوع جرم بلکه به عنوان انسانی با شخصیت خاص خود که ناهمرنگ با جامعه است و نمی تواند با آن سازش کند مورد توجه مورد توجه قرار گیرد.»

1 – 2 – 5 ) مکتب دفاع اجتماعی نوین : براساس این مکتب بزهکار یک کلیشه یا شخصیت قراردادی نیست، انسان حقیقتی زنده با تعارضات و اجبارهای وارد به خویش است. با شناخت انسان مکتب دفاع اجتماعی نوین از طرفی شناخت شخصیت مجرم را واجب می داند و به کار بردن تمام وسایل برای شناخت او را ضروری می شناسد و از طرف دیگر لزوم احترام به شخص و آزادی وی و دفاع علیه هر تجاوزی که وجود او را دستخوش آسیب می سازد تائید می کند در واقع مکتب دفاع اجتماعی نوین دفاع اجتماع بر مبنای ترسیمی به وجود آمد. 

پروژه دانشجویی تحقیق زندگینامه عباس میرزا تحت word

 پروژه دانشجویی تحقیق زندگینامه عباس میرزا تحت word دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق زندگینامه عباس میرزا تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی تحقیق زندگینامه عباس میرزا تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی تحقیق زندگینامه عباس میرزا تحت word :

سال میلادی 1803 آغاز تجربه تازه ای برای ایران بود که نتایجی بس نا مطلوب برای این ملت کهن و قرنها یک ابر قدرت توانمند به بار آورده است.
از فوریه این سال، رقابت قدرتهای اروپایی بر سر ایران و استفاده از ایران برای رسیدن به هدفهای استعماری خود در مشرق زمین وارد مرحله تازه و شدید خود شد و مقامات دولتی ایران که با این بازی نا آشنا، وآگاهی های درست و جامعی از اوضاع جهان و تحولات روز نداشتند و بیشتر وقتشان در حرمسرا و چاپلوسی از یگدیکر می گذشت وطن را قربانی و بازنده دراز مدت آن کردند . این اصحاب اختیار به دلیل این گرفتاری ها و نیز کوته فکری ؛ حتی تلاشی برای آشنا شدن با تحولات سیاسی روز به عمل نیاوردند و سرزمین ایران کوچک و از قافله پیشرفت عقب افتاد و ....
تا این سال لرد«ولسلی Lord Wellesley» نماینده انگلستان در هند این سرزمین را به صورت گوشه ثابت امپراتوری در آورده بود. وی که به عنوان نماینده انگلستان در بنگال وارد هند شده بود با سرکوب قدرتهای محلی هند که با هم اتحاد ضمنی داشتند و اخراج فرانسویان و سایر اروپائیان همه این سرزمین پهناور را مستعمره انگلستان کرده بود و فرماندار کل و تام الاختیار آن شده بود و در صدد بستن راههای رخنه غیر به هند و مسدود کردن دیوارهای کوتاه اطراف آن بر آمده بود و ایران را رخنه گاه تشخیص داده بود و به طرح نقشه مداخله پرداخته بود .

ناپلئون دشمن سوگند خورده انگلستان که این را می دانست به فرستادن نماینده پشت نماینده به تهران و دادن هر گونه وعده مساعدت دست زده بود . الکساندر اول تزار تازه روسیه که به سبب برخورداری ازآموزگاری همچون« لاهارپ » سویسی ، نسبت به پدرش اطلاعات تاریخ ــ جغرافیایی و منطقه ای بیشتری داشت در صدد گسترش قلمرو روسیه در جهات جنوب و شرق برآمده بود و در اجرای این سیاست به ژنرال« سی سیانوف » دستور حرکت از تفلیس به سوی ارس را داده بود و در این میان تهران بی خبر از همه جا ، صحنه بازی های این سه قدرت شده بود. نمایندگان این سه قدرت ، هرکدام بر پایه منافع دولت متبوع و بر ضد دو حریف دیگر حرفهایی به مقامات تهران می زدند ؛ به گونه ای که تهران به تدریج به صورت ابزاری در آمده بود که هر چند وقت در دست یکی از قدرت های اروپایی قرار می گرفت و از آن پس ، تاریخ ایران عمدتا شرح همین بازی ها بوده و....
برای دولت وقت تهران ( زمان سلطنت فتحعلی شاه و ولیعهد نسبتا لایق او عباس میرزا) خطر روسیه لمس شدنی بود ، زیرا نیروهای آن دولت به سرعت شهرهای قفقاز را تصرف می کردند و پیش می آمدند و معلوم نبود که در کجا متوقف شوند .
در این شرایط عباس میرزا دست بکار شد ، نیروهای سی سیانوف را در برخورد اول شکست داد و بسیاری از شهرهای از دست رفته از جمله ایروان ، شوشی ، گنجه و باکو را پس گرفت که در این میان ژنرال روس هم در باکو کشته شد .
عوامل انگلستان و فرانسه که همانند سایه عباس میرزا را دنبال می کردند آموخته بودند که چگونه راه او را به سود سیاست خود تغییر دهند و دیدیم که همین بازی ها ایران را به روز سیاه نشاندو ....
سازش ناپلئون و تزار الکساندر اول در هفتم ژوئیه 1807 در « تیلسیت » و تقسیم اروپا میان خود و باز شدن دست روسیه برای جنگ با عثمانی و ایران و تصرف آلاسکا طعم تلخ دیپلماسی غرب را به عباس میرزا چشانید و تهران با مرخص کردن مستشاران نظامی فرانسه به فرماندهی ژنرال گاردان عملا در آغوش قدرت سوم یعنی انگلستان قرار گرفت که در آرزوی چنین فرصتی بود.



از راست : ویلیام پیت نخست وزیر انگلستان ، الکساندر اول تزار روسیه ، ناپلئون ، عباس میرزا ، و فتحعلی شاه قاجار


... و به این سان ایران از منطقه سلیمانیه صرف نظر کرد !
در فوریه سال1846 میلادی دولت محمدشاه قاجار به اصرار انگلستان و روسیه از حاکمیت خود بر منطقه سلیمانیه صرف نظر و با انتقال آن به دولت عثمانی موافقت کرد. این منطقه تا آن زمان گوشه ای از قلمرو بلامنازع ایران بود .در آن زمان کشورهای عربی از جمله عراق جزئی از خاک عثمانی بودند.به استناد همین موافقنامه ، تاکنون جمهوری ترکیه چند بار مدعی ضمنی منطقه نفت خیز سلیمانیه عراق شده است.

پروژه دانشجویی مقاله در مورد مدیریت اکوسیستم تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله در مورد مدیریت اکوسیستم تحت word دارای 11 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله در مورد مدیریت اکوسیستم تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله در مورد مدیریت اکوسیستم تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله در مورد مدیریت اکوسیستم تحت word :

مدیریت اکوسیستم

چکیده :یکی از گامهای اساسی درجهت ارتقای توسعه هر کشوری استفاده بهینه از کلیه امکانات و منابع آن با مدیریت علمی و استفاده از پژوهشهای صاحبنظران است. اگرچه صادرات منابع نفتی و معدنی و چند قلم کالای محدود جوابگوی نیازهای گذشته و جاری ایران بوده است، ولی ضرورت توجه به بخشهای دیگر تولید درآمد و ارزآوری باتوجه به محدودیت منابع پیش گفته ضروری به نظر می رسد.یکی از این بخشها صنعت اکوتوریسم است که باتوجه به وسعت کشــــــــــور و تنوع گونه ها امکان پذیر و سودآور خواهدبود.

پیش درآمد: پس از انجام یک سفر علمی – تحقیقی دریافتم که ایران بسیار زیبا است و این سوال در ذهنم مطرح شد که چرا مدیران و مسئولان کشور از این امکانات بالقوه و اکوسیستم متنوع و گاه نادر در کل جهان برای جلب جهانگردان بهره برداری نمی کنند؟ امروز، پاسخ سوال خود را در ضعف مدیریت و بی توجهی به دانش و تجارب استادان و کارشناسان دلسوز می یابیم.

امروزه، مدیریت اکوتوریسم در ایران باتوجه به روند روبه رشد جمعیت و کاهش منابع نفتی و اتکــــــــای کشور به اقتصاد تک محوری وابسته به نفت، نه تنها یک نیاز که یک الزام برای رشد و توسعه جامعه است.
در چند دهه اخیر برنامه ریزان، مدیران و مجریان امور در سطح جهان باتوجه به فقر منابع درآمدزا، بر روی اکوتوریسم سرمایه گذاریهای کلانی انجام داده اند که این پدیده نه تنها موجب حفاظت از اکوسیستم ها و محیط طبیعی سالم برای زیست بلکه به تولید درآمد و ارزآوری قابل توجهی منجر می گردد.

در کشور ما، متاسفانه به دلیل بی توجهی به قوانین و مقررات از گذشته های دور با معضلات زیست محیطی بسیاری که ناشی از پراکندگی مواد زائد و ضایعات، بهره برداریهای بی رویه و تخریب منابع طبیعی و عدم استفاده از فنــاوری سازگار با محیط و غیره مواجه گشته ایم.

وضعیت اکوسیستم ایران
اکوسیستم ایران، بستر مناسبی برای سودآوری در بخش اکوتوریسم است. اگرچه بسیاری از گونه های نادر جانوری ایران یا به کلی منقرض گشته و یا در معرض انقراض هستند، لیکن هنوز هم گونه های متنوع جانوری و گیاهی در خور توجهی که در اقالیم گوناگون موجود است. در صورت مدیریت صحیح، می تواند جوابگوی گردشگران باشد. با وجود اینکه ایران بر کمربند خشک جهان قرار دارد،

اما دارای تنوع اقلیمی و زیستگاههای گوناگون برای جلب سیاحان است. در سال 2000 میلادی یونسکو، ایران را در مقام هفتم ذخیره گــاههای زیست کره شناسایی کرد. اصلی ترین این زیستگاهها عبارتند از:
1 – زیستگاههای کوهستانی، دربرگیرنده، علفزارها و جانورانی چون گونه های پلنگ و پازن و ول برفی؛

2 – زیستگاههای جنگلی زاگرس با درختان بلوط و سنجابها؛
3 – زیستگاههای بیشه زارها و جنگلهای گــرمسیری خوزستان با گیاهان پده و گز و گونه های گوزن زرد ایرانی، رودک عسل خوار و جربیل؛
4 – زیستگاه بیابانی با گیاهان تاغ و کاروان کش و گونه روباه شنی و گربه شنی؛
5 – زیستگاه بلوچی با گیاهان آکاسیا و کهور و گونه خرس سیاه، سنجاب بلوچی و خدنگ؛
6 – زیستگاه استپی در بخش اعظم کشور با پوشش گیاهی درمنه و گون و پستاندارانی مانند آهو و یوز.
علاوه بر موارد پیش گفته دسترسی به سواحل دریای خزر و خلیج فارس و دریای عمان و مناطقی مانند جنگل حرا در جزیره قشم را باید درنظر داشت که می تواند از جذابیت زیادی برخوردار باشد.
درکشور همسایه، ترکیه تنها از یک ساحل آنتالیا، با جذب توریست، درآمد فوق العاده ای کسب می کند.
در سواحل تایلند، گردشگران با کروکــــودیلهای آن منطقه عکس یادگاری می گیرند و اقتصاد تایلند را بهبود می بخشند و با کمال تأسف درهمان زمان در ایران خبر مربوط به انقراض آخرین گونه تمساح ایرانی (گاندو) اعلام می شود. درحالی که بسیاری از گردشگران اروپایی و آمریکایی در

قاره آفریقا به سیاحت می پردازند و علاقه مندان به حیات وحش با شعف از شیرها و ببرها فیلم برداری می کنند، ما بدون کمترین احساس مسئولیت از برخی دست اندرکاران با خبر می شویم که دیگر گونه شیر و ببر ایران منقرض شده اند و یوز و بسیاری از گونه های دیگر نیز در معرض خطر انقراض قرار دارند. البته امکان وجود آنها هم در محــدوده مشکوک به زیست و یا محدوده ای که قبلاً در آنجا مشاهده شده است برمی گردد که درحال حاضر هم اطلاعی از بسیاری از آنها دردست نیست. بنابه اظهارنظر کارشناسان، جنگلهای شمال تا سه دهه دیگر از بین خواهند رفت. سوالات بسیار دیگری نیز در زمینه محیط زیست وجود دارد که کارشناسان هنوز پاسخی به آن نداده اند. شاید اندکی از آنها به شرح زیر باشد.

– منطقه حفاظت شده زیبای دنا در کهگیلویه و بویراحمد و دیگر پارکهای ملی
– و منحصر به فرد همچون پارک ملی گلستان و جهان نمای مازندران را تا چه زمانی می توانیم حفاظت کنیم؟
– آیا می توانیم شاهد به بلوغ رسیدن و فرزندآوری توله های خرس قهوه ای در پناهگاه حیات وحش کیامکی باشیم؟

– آیا آیندگان ما نیز گور ایرانی را در منطقه حفاظت شده توران در استان سمنان خواهند دید؟
– تا چه زمانی بحری، عقاب طلایی و هما آسمان ما را با پرواز خود دیدنی تر خواهندکرد؟
– اگرچنین ادامه یابد که تاکنون بوده، بی شک پاسخ سوالهای فوق اسف بار خواهدبود.

نتیجه گیری
– با وجود همه مسائل یأس آور در این زمینه، هنوز هم طبیعت ایران چنان سفره زیبایی در مقابل ما گسترانیده است که با مدیریت صحیح می توان از آن حداکثر بهره وری را کرد و به جای تکیه بر صادرات نفت که تا چند صباح دیگر برای فرزندان این مرز و بوم نیز اثری از آن به یادگار نخواهیم گذاشت می توان به بخش صنعت توریسم و بالاخص اکوتوریسم پرداخت. بدیهی است این مهم تن

ها به دوش سازمانهای جهانگردی و گردشگری و سازمان حفاظت از محیط زیست نخواهدبود که مدیریت سایر بخشها شامل صنایع، معادن، راه و ساختمان، آموزش و پرورش، بخشهای فرهنگی، رسانه ها و صداوسیما را در یک حرکت جامع و عزم ملی می طلبد. در حقیقت مــدیریت اکوتوریسم، بسیار جامع تر و ضروری تر از پیش می نمایاند تا علاوه بر حفظ جنگلها و مراتعی که ازنظر گونه های گیاهی یکی از فلورهای غنی جهان با گیاهان آندومیک و ذخایر ژنتیکی بالا است، به شناسایی زیباییهای این خطه به جهانیان و تولید درآمد ملی و ارزآوری مناسب و ساماندهی اقتصادی کشور یاری بخشد.

پروژه دانشجویی بررسی مبحث واقع گرایی تحت word

 پروژه دانشجویی بررسی مبحث واقع گرایی تحت word دارای 195 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی بررسی مبحث واقع گرایی تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

فهرست مطالب
چکیده    1
دیباچه    3
مقدمه    5
فصل نخست) حقوق و واقعیت    10
بخش نخست) حقوق و هستی‌شناسی    10
گفتار نخست) هستی‌شناسی    11
گفتار دوم) هستی‌شناسی حقوقی    12
بخش دوم) حقوق و معرفت‌شناسی    14
گفتار نخست) معرفت‌شناسی    14
گفتار دوم) معرفت‌شناسی حقوقی    20
بخش سوم)‌حقوق و واقع‌گرایی    27
گفتار نخست) واقع‌گرایی    28
گفتار دوم) واقع‌گرایی حقوقی    34
فصل دوم) از واقع‌گرایی تا نامگرایی    38
بخش نخست) واقع‌گرایان و نامگرایان    39
گفتار نخست‌) دیدگاهها و ثمره نزاع    40
مبحث نخست) دیدگاههای دو گروه    40
مبحث دوم) ثمره نزاع    42
گفتار دوم) فلاسفه واقع‌گرا و نامگرا    46
مبحث نخست) سقراط، افلاطون و ارسطو    47
مبحث دوم) جان دانز اسکاتوس و ویلیام اوکامی    51
مبحث سوم) توماس هابز و دیوید هیوم    53
مبحث  ششم) هانس وایهینگر    59
بخش دوم) مفهوم‌گرایی و نقد دیدگاهها    61
گفتار نخست) مفاهیم حقوقی: بازگشت به بحث واقع‌گرایی و نامگرایی    62
مبحث نخست) نقد واقع‌گرایان    65
مبحث دوم) نقد نامگرایان    69
گفتار دوم) فواید و محدودیتهای مفاهیم حقوقی    72
مبحث نخست) فواید مفاهیم حقوقی    72
مبحث دوم) محدودیتهای مفاهیم حقوقی    73
مبحث نخست) دیدگاههای مکتب مفهوم‌گرا    75
مبحث دوم) تلاشهای هوفلد    75
مبحث سوم) جایگاه فعلی و نقد مکتب مفهوم‌گرا    77
بخش سوم)  حقوق آمریکا، اسکاندیناوی و ایران    78
گفتار نخست) حقوق آمریکا    78
مبحث نخست) فلسفه حقوق    79
مبحث دوم) رویه قضایی    87
گفتار دوم) حقوق کشورهای اسکاندیناوی    90
مبحث نخست) واقعیت و مفاهیم حقوق    92
مبحث دوم) ارزش‌شناسی مکتب واقع‌گرایی اسکاندیناوی    97
گفتار سوم) حقوق ایران    103
مبحث نخست) واقع‌گرایی    103
مبحث دوم) نامگرایی    108
فصل سوم) از واقع‌گرایی  تا  ضد  واقع‌گرایی    110
بخش نخست) واقع‌گرایان و ضد  واقع‌گرایان    112
گفتار نخست) دیدگاههای دو گروه    112
مبحث نخست) در فلسفه علوم    114
مبحث دوم) در فلسفه اخلاق    119
مبحث سوم) در فلسفه حقوق    121
گفتار دوم) ثمره  نزاع و نقد دیدگاهها    125
گفتار سوم) فلاسفه واقع‌گرا    129
مبحث نخست) مایکل مور    129
مبحث  سوم) رونالد دورکین:    137
بخش دوم) ‌واقع‌گرایی و ضد واقع‌گرایی:  فلسفه کانت    139
گفتار نخست) دیدگاههای کانت    140
گفتار دوم) ثمره دیدگاه کانت    143
گفتار سوم)‌ کانت و انقلاب در معرفت‌شناسی    144
گفتار چهارم) موافقان و مخالفان دیدگاههای کانت    146
بخش سوم) اصول فقه اسلام    147
گفتار نخست) حسن و قبح ذاتی    148
گفتار دوم) تخطئه و تصویب    150
بخش چهارم) واقع‌گرایی، ضد واقع‌گرایی و نامگرایی    152
گفتار نخست) واقع‌گرایی    152
گفتار دوم) نامگرایی    154
گفتار سوم) ضد واقع‌گرایی    154
فصل چهارم )  از واقع‌گرایی تا آرمان‌گرایی    156
بخش نخست )‌ سابقه تقسیم‌بندی و معانی ایده‌آلیزم حقوقی    157
گفتار نخست ) سابقه تقسیم‌بندی    158
گفتار دوم ) معانی ایده‌آلیزم حقوقی    161
بخش دوم ) ریشه‌های فلسفی بحث    164
گفتار نخست ) در فلسفه عمومی    164
گفتار دوم ) در فلسفه حقوق    167
بخش سوم ) مکاتب واقع‌گرا و ارزشگرا    169
گفتار نخست) مکاتب واقعگرا    170
گفتار دوم) مکاتب ارزشگرا    176
- حقوق طبیعی نومدرسی    179
- فلسفه حقوقی لئون دوگی    180
- مکاتب دیگر    180
نتیجه‌گیری:    181

 

چکیده
اصطلاح «واقع‌گرایی» در فلسفه عام و فلسفه حقوق دارای معانی گوناگون و گاه متعارض است، ‌چندانکه خواننده از معانی متعدد آن به شگفتی می‌آید. برای مثال، مکاتب حقوق طبیعی با تأکید بر حقوق از پیش موجود که با ابزار عقل کشف می‌شود، در زمره مکاتب واقع‌گرا می‌آید و از سوی دیگر، با اعتقاد به آرمان عدالت که راهنمایی حقوق را در دست دارد، مکتبی
ایده‌آلیستی به شمار می‌رود. معنی واقع‌گرایی در مکتب «واقع‌گرایی آمریکایی» نیز تنها با معنی آن در زبان روزمره قرابت دارد و این مکتب را به اعتبار این که قواعد حقوقی از پیش موجود را نفی می‌کند، می‌توان در گروه مکاتب نامگرا آورد. از سویی، باید دانست که مکاتب فکری فلسفه حقوق، در واقع، امتداد مکاتب فلسفی است و به همین دلیل، تشتت و پراکندگی معانی «واقع‌گرایی» از فلسفه عام به فلسفه حقوق نیز کشیده شده است.
در این رساله هدف اعمال اصطلاح فلسفی واقع‌گرایی در زمینه فلسفه حقوق بوده است و تلاش شده تا معانی گوناگون آن تشریح و ابهامی که از این رهگذر پدید می‌آید، زدوده شود.
به همین دلیل است که این رساله به صورت مباحثی شگفت‌انگیز و و در عین حال جالب،
جلوه می‌کند.
رساله حاضر به چهار فصل تقسیم گردیده که از آن میان سه بخش به معانی عمده و مشخص واقع‌گرایی در فلسفه حقوق اختصاص یافته است. فصل نخست و آغازین نیز به مباحث عمده فلسفه عام و فلسفه حقوق همچون هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی می‌پردازد که دانستن آن برای درک مباحث پیچیده‌تر فصول اصلی لازم است.
فصل دوم به مسأله «کلیات» و اختلافات واقع‌گرایان و نامگرایان در دوران قرون وسطی و تأثیر آن بر فلسفه حقوق می‌پردازد. از دیدگاه واقع‌گرایان، کلیات دارای واقعیت عینی و مابازا خارجی در عالم واقع است، در حالی که نامگرایان آن را جز نامهای ساخته ذهن که فاقد هرگونه مابازا در عالم واقع است، ‌نمی‌دانند. نتیجه این اختلاف به طور عمده در مباحث راجع به حقوق طبیعی و اثبات‌گرایی حقوقی پدیدار می‌شود. به همین ترتیب، این بحث در مسایل مربوط به حقوق بشر نیز اهمیت فراوان دارد، چندانکه واقع‌گرایی در تأیید آرمان حقوق بشر نقش اساسی ایفا می‌کند.
در فصل سوم، دیدگاههای واقع‌گرایان و ضد واقع‌گرایان مورد بحث قرار گرفته است. فصل چهارم و آخر نیز به واقع‌گرایی در برابر «ایده‌آلیزم» می‌پردازد. باید دانست که ایده‌آلیزم گاه در معنای «تصورگرایی» و گاهی دیگر در معنای «آرمان‌گرایی» به کار می‌رود. نامگرایی و
ضد واقع‌گرایی در فصلهای دوم و سوم، در حقیقت نوعی ایده‌آلیزم در معنای نخست است. در فصل پایانی نیز ایده‌آلیزم در معنای دوم مد نظر قرار گرفته است.
از ویژگیهای این رساله پرداختن به دیدگاههای نمایندگان هر یک از مکاتب فلسفی است. همچنین سعی شده تا با وفاداری به عنوان رساله، همه‌جا «واقع‌گرایی» هسته اصلی بحث باشد و چنانکه می‌بینیم این واژه در عناوین تمام فصلها تکرار گردیده است. 

دیباچه
در کشورهایی که فلسفه حقوق از دروس اجباری دوره های تحصیلی است، بسیاری از دانشجویان تنها به این دلیل به مطالعه این علم می‌پردازند که برای فارغ التحصیلی و جلوگیری از افت معدل لازم است.  در کشورما که چنین درسی تقریبا در میان واحد های درسی وجود ندارد، این فایده نیز متصور نیست.
با این همه، مطالعه فلسفه حقوق از جنبه‌های گوناگون سودمند واقع می‌گردد؛ از دیدگاه عملی، مطالعه این علم، باعث افزایش قدرت تحلیل و تفکر انتقادی و خلاق در حقوق می‌شود. از دیدگاه حرفه‌ای نیز فلسفه حقوق به نحوه اندیشه وکلا و دادرسان درباره رفتار و نقش خود در جامعه می‌پردازد. بسیاری نیز صرفنظر از دیگر فواید، مطالعه این علم را فی‌نفسه
و بخودی‌خود لذتبخش می‌دانند. 
شوربختانه، با وجود فوایدی که گفته شد، این شاخه از علم بویژه در شکل جدید خود، در کشور ما کمتر مورد توجه قرار داشته است. با این همه، در سالهای اخیر،‌ در دانشکده حقوق دانشگاه تهران و با سفارشها و راهنماییهای جناب آقای دکتر ناصر کاتوزیان این رشته مورد توجه خاص قرارگرفته است. نگاهی گذرا به عناوین رساله‌هایی که در طول این سالها در دانشکده حقوق نگاشته شده است و مقایسه آن با عناوین رساله‌های دیگر دانشکده‌ها این واقعیت را نشان می‌دهد.
در اینجا لازم می‌دانم که از راهنماییهای استاد فرزانه جناب آقای دکتر ناصر کاتوزیان که در تمام دوران نگاشتن این رساله از هیچگونه کمکی دریغ نکردند، تشکر نمایم. اگر این راهنماییها نبود، اکنون این رساله نیز شکل و محتوایی کاملا متفاوت داشت. 
همچنین وظیفه خود می‌دانم که از آقای «یس بیاروپ»  استاد دانشگاه استکهلم که با فرستادن مقالات خود درباره مکتب واقع‌گرایی اسکاندیناوی و راهنماییهای ارزشمند در یافتن پاسخ
پاره‌ای از مسایل یاریم کرد، سپاسگذاری کنم. از دکتر «مائورو زامبونی»  استاد دیگر دانشگاه استکهلم نیز به خاطر زحماتی که در تهیه و ارسال منابع مربوط به مکتب واقع‌گرایی اسکاندیناوی متحمل شدند، تشکر می‌کنم.  

 

مقدمه
شاید کمتر نویسنده‌ای را بتوان یافت که به نوعی ادعای واقع‌گرایی نداشته باشد. وصف «واقع‌گرا» در فلسفه حقوق در معانی گوناگون و گاه متعارض به کار رفته است، چندانکه گاه موجب تحیر و سرگردانی خواننده می‌گردد.  از یکسو، مکتب واقع‌گرایی آمریکایی و اسکاندیناوی و همچنین مکاتب اثبات‌گرا را در زمره مکاتب واقع‌گرا می‌آورند و از سوی دیگر، مکتب حقوق طبیعی را نیز با آن همه دیدگاههای متفاوت، در همین گروه جای می‌دهند. همین امر باعث شده تا انجام تحقیق در باب حقوق و واقع‌گرایی با دشواریهای فراوان روبرو شود، چندانکه در همین رساله نیز بیشتر تلاشها صرف جمع‌آوری دیدگاههای متفاوتی شده که گاه تنها عنوان واقع‌گرایی را برسر دارند. همچنین، خواهیم دید که «ایده‌آلیزم» نیز که بطور معمول در برابر واقع‌گرایی به کار می‌رود، دارای معانی متفاوت است.
بررسی علل این پراکندگی از اهمیتی ویژه برخوردار است؛ در واقع، می‌خواهیم بدانیم که چرا این دیدگاههای متفاوت و گاه متعارض تحت عنوانی واحد مورد بحث قرار گرفته است؟ پاسخ این پرسش را می‌توان با مطالعه مباحث راجع به واقع‌گرایی در فلسفه عام، یافت.
مطالعه نظریات فلاسفه بزرگ نشان می‌دهد که مکاتب حقوقی امروز، در واقع،‌ امتداد نظامهای فلسفی است.  دانشمند و فیلسوف فرانسوی «پیر دوهم»، در مطالعه ای که به عمل آورده است،‌ چنین نتیجه می‌گیرد که نظریات علمی فعلی، حاصل توسعه و گسترش اصول متافیزیکی است و همین وضعیت در مورد فلسفه حقوق نیز صادق است.  
به همین ترتیب، پراکندگی مباحث راجع به واقع‌گرایی در فلسفه عام، به فلسفه حقوق نیز کشیده شده است. در چنین وضعی است که شیوه طرح بحث و تحدید موضوع، در رساله‌ای از این دست اهمیتی ویژه می‌یابد. در نتیجه، در این رساله به عنوان روشی کلی، سعی شده تا نفوذ تمام مباحث راجع به واقع‌گرایی فلسفی، در فلسفه حقوق مورد بحث قرارگیرد و مطالب پراکنده ولی مرتبط با تدوینی جدید گردآوری و ارایه گردد. به بیان دیگر، هدف اعمال مفهوم فلسفی واقع‌گرایی در زمینه حقوق بوده و سعی شده تا شکل‌گیری اندیشه‌های حقوقی بر اساس مفاهیم فلسفی مربوط نشان داده شود.
 وانگهی، مفاهیم فلسفی پس از ورود به قلمرو فلسفه حقوق، با توجه به خصوصیات مسایل حقوقی، چهره‌ای ویژه می‌یابد. چندانکه، در بحث از کلیات و مکتب واقع‌گرایی و نامگرایی در فلسفه عام، سخن بر سر وجود امور به طور کلی است و مثالهای فلاسفه به «اسب» و «صندلی» و پاره‌ای اشیای دیگر محدود می‌شود. لیکن، در مباحث مربوطه در فلسفه حقوق، سخن از قواعد کلی حقوق و وجود یا عدم وجود آن است. بحث واقع‌گرایی و ضد واقع‌گرایی نیز در فلسفه حقوق در قالب بحث «عینیت حقوق» مطرح گردیده است.     
به همین ترتیب، به لحاظ ارتباطی که میان فلسفه عام و فلسفه حقوق وجود دارد، تلاش شده تا هرجا که لازم است، نخست سابقه بحث در فلسفه عام مطرح گردد و آنگاه مباحث مربوط به آن در فلسفه حقوق مورد بحث قرار گیرد. این وضعیت را بویژه در فصل نخست مشاهده
می‌کنیم که ابتدا سابقه مباحث هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و واقع‌گرایی در فلسفه عام طرح گردیده و سپس به نفوذ آن در فلسفه حقوق پرداخته شده است. فصل راجع به واقع‌گرایی
و ضد واقع‌گرایی نیز با بحث از سابقه امر در فلسفه عام آغاز گردیده است.
از سوی دیگر، فصل نخست رساله نیز به سه بخش «هستی‌شناسی» ، «معرفت‌شناسی»
 و «واقع‌گرایی»  تقسیم گردیده است؛ زیرا، اگر واقع‌گرایی را بگونه‌ای ساده به معنای
 «گرایش به واقعیت» بدانیم، آنگاه تحقیق در باب «واقعیت»  و «آنچه هست»  گام نخست چنین تحقیقی است. پس از این بحث، نوبه به «شناخت» این واقعیت می‌رسد؛ بخش نخست، از مباحث هستی‌شناسی و بخش دوم، از مباحث معرفت‌شناسی است. به همین ترتیب، واقع‌گرایی نیز دارای سرشتی دوگانه است و با هر دو بحث ارتیاط نزدیک پیدا می‌کند.
در این رساله بیشتر تلاشها صرف آن شده تا مطالب پراکنده در قالبی منطقی ارایه گردد؛ همانگونه که گفته شد، اصطلاح «واقع‌گرایی» در فلسفه عام و در نتیجه در فلسفه حقوق، در معانی گوناگون و در هر معنا، در برابر اصطلاحی خاص به کار رفته است. به این ترتیب، سه فصل اصلی این رساله به سه معنای اصلی واقع‌گرایی که به ترتیب در برابر «نامگرایی» ،
«ضد واقع‌گرایی»  و «آرمان‌گرایی»  قرار می‌گیرد، اختصاص یافته است. همچنین سعی شده است تا با توجه به عنوان رساله، «واقع‌گرایی» محور اصلی تمام فصول باشد،‌ چندانکه در عنوان
هر فصل، واژه واقع‌گرایی تکرار شده و هر بار در برابر اصطلاحی به کار رفته است.
با اینکه «واقع‌گرایی» و اصطلاح مقابل آن،‌ «ایده‌آلیزم» دارای معانی گوناگون است، ولی نباید در این زمینه راه افراط پیمود؛ حقیقت این است که در مباحث واقع‌گرایی و ایده‌آلیزم در معانی گوناگون، قرابت و نقاط مشترک نیز بسیار دیده می‌شود. تلاش برای نشان دادن معانی گوناگون این اصطلاحات و در عین حال بیان قرابتهای موجود، بخش عمده مباحث این رساله را تشکیل می‌دهد...

 

فهرست منابع

منابع فارسی

1-    امامی، دکتر سید حسن، حقوق مدنی، ‌جلد چهارم، ناشر: کتابفروشی اسلامیه، چاپ پنجم، 1368.
2-    جعفری لنگرودی، دکتر محمد جعفر،‌ ترمینولوژی حقوق، ناشر: کتابخانه گنج دانش، چاپ چهارم، زمستان 1368.
3-    شمس، دکتر عبدالله، آیین دادرسی مدنی، جلد دوم، نشر میزان، چاپ نخست، پاییز 1381.
4-    صانعی، دکتر پرویز، حقوق و اجتماع، ‌انتشارات طرح نو، چاپ نخست،‌1381.
5-    فروغی، دکتر محمدعلی، سیر حکمت در اروپا، به تصحیح امیر جلال الدین اعلم، نشر البرز، چاپ چهارم، سال 1383.
6-     فیض، دکتر علیرضا، مبانی فقه واصول
7-    کاتوزیان، دکتر ناصر، فلسفه حقوق، جلد نخست (تعریف و ماهیت حقوق)، شرکت سهامی انتشار، چاپ نخست 1380.
8-    کاتوزیان، دکتر ناصر، فلسفه حقوق، جلد سوم (منطق حقوق)، شرکت سهامی انتشار، چاپ نخست 1377.
9-    کاتوزیان، دکتر ناصر، حقوق خانواده، جلد دوم،‌ ناشر: شرکت انتشار، چاپ سوم، ‌1372.
10- محمدی، دکتر ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی، انتشارات دانشگاه تهران،‌چاپ هفتم، آبان 1370.
11- معین، دکتر محمد، فرهنگ فارسی، مؤسسه انتشارات امیر کبیر، چاپ هشتم، 1371
12 – موحد، دکتر علیمحمد، در هوای حق و عدالت؛ از حقوق طبیعی تا حقوق بشر، چاپ دوم، سال 1381، نشر کارنامه.


منابع انگلیسی
کتابها:

1 – Allen, Carleton Kemp, Law in Making, 7th edition, Oxford, Clarendon Press, 1964.

2 -  Bix, Brian H., Jurisprudence: Theory and Context, London, Sweet & Maxwell, 1996.

3 - Bodenheimer Edgar, Jurisprudence; The Philosophy and Method of the Law, revised edition, Harvard University Press, second printing, 1976, printed in the United State of America,

4 - Buffelan Lanore, Yvaine , Droit Civil, dixieme edition Armand-Colin ,(1997).

5 – Bunnin, Nicholas and  Yu , Jiyuan, The Blackwell Dictionary of Western Philosophy, Blackwell Publishing, 2004,'Is/ought gap'

5 - Cairns, Huntington, Legal Philosophy from Plato to Hegel, The Johns Hopkins Press, Baltimore, 1949.

6 - Chisholm, Roderick M., Theory of Knowledge, Prentice-Hall, INC.Englewood Cliffs, N. J., 1966.

7 - James L. Christian, Philosophy; An Introduction to the Art of Wondering, eighth edition, Thomson/Wadworth, 2003.

8 - Dworkin, Ronald M. , Taking Rights seriously, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts, (1978),

9 – Frank. Jerome, Law and the Modern Mind, Anchor Books edition, New York, 1963.

9 - M.D.A Freeman, Lloyd`s Introduction to Jurisprudence, Seventh Edition, Sweet & Maxwell, London.


11 - Harris, J.W. ,  Legal Philosophies, London, Butterworths, (1980)

12 - Kantorowicz, Herman, The Definition Of Law, edited by A. H Campbell, Cambridge University Press, 1958.

13 – Lloyd, Dennis, The Idea of Law, Macgibbon & Kee, 1966.

14 – McLeod, Ian, Legal Theory, Macmillian, 1999.

15 – Mounce, H. O., Hume`s Naturalism, Routledge, 1999, London and New York, p. 85.

16 - Olivier, Pierre J.J, Legal Fictions in Practice and Legal Science , Rotterdam University Press, 1975.

17 - Patterson, Dennis, Law and Truth, New York, Oxford University Press, 1996.

18 - Pound, Roscoe, An Introduction to the Philosophy of Law, Yale university press , New Haven , 1925.

19 - Ross, Alf, On Law and Justice, London……………………………

20 - Russell, Bertrand, The Problem of Universals, in 'Russell on Metaphysics' Edited by Stephen Mumford , Routledge, London and New York, 2003

21 - Tebbit, Mark , Philosophy of Law; An Introduction, Routledge, London and New York. 2000.

22 -  Thilly, Frank, Wood, Ledger,  A History of Philosophy, Third edition, Holt, Rinehart and Winston, 1957. 
   
23 - Vaihinger, Hans, The Philosophy of `As If `, transl. C. K Ogden, London, Routledge & Kegan Paul LTD, second edition, reprinted 1952.

24 - Velasquez, Manuel, Philosophy: A Text with Readings, Eighth Edition, wadworth/ Thomson Learning, 2002.

25 - Wacks, Raymond, Understanding Jurisprudence; An Introduction to Legal Theory, Oxford University Press, 2005.
 
مقاله‌ها:


1 - Bix, Brian H., 'Natural Law: The Modern Tradition 'in Oxford Handbook of Jurisprudence & Philosophy of Law, Oxford University Press, 2002.

2 - Bjarup, Jes , Legal Realism at The Turn of The Century, unpublished.

3 - Bjarup, Jes , Scepticism and Scandinavian Legal Realism,in 'Properties of Law; Essays in Honor of Jim Harris, edit. Timothy Endicott, Joshua Getzler and Edwin Peel 'Oxford University Press, 2006

4 - Cowan, Thomas A., Jurisprudence, in the Encyclopedia of Social Sciences, Vol. ?,

5 - Craig,  Edward, Ontology , In Routledge Encyclopedia of Philosophy, vol.

6 - Craig, Edward, Realism and Antirealism, In Routledge Encyclopedia of philosophy, vol….,

7– Devitt, Michael, Scientific Realism, in Oxford Handbook of Contemporary Philosophy, edited by Frank Jackson and Michael Smith, Oxford University Press, 2005.

8 - Doyle, John P, Francisco Suarez, In Routledge Encyclopedia of Philosophy, Vol.

9 - Duxbury, Neil,  Legal Realism, in Routledge Encyclopedia of Philosophy, (London and New York) 1998

10 - Endicott, Timothy , Law and Language, In Oxford Handbook of Jurisprudence & Philosophy of Law,

11 - Fine, Arthur ,'Scientific Realism and Antirealism' in Routledge Encyclopedia of Philosophy, Vol. 8.

12 - Ghirardi ,Olsen A. , Epistemology in Law , in 'The Philosophy of Law, An Encyclopedia', editor:Christopher Berry Gray, Garland Publishing, INC. New York , 1999,Vol. 1, p. 261. 

13 - Golding, Martin P.  Performatives, and Promises in Karl Olivecrona`s Legal Theory, Ratio Juris, vol. 18, March 2005.

14 - Hagerstrom, Axel, On the Truth of Moral Ideas, transl. T. Mautner……

15 - Heal, Jane, Ludwig Josef Johann Wittgenstein, In Routledge Encyclopedia of Philosophy,Vol.

16 - Holmes, Oliver W. , The path of Law, Harvard Law Review 10 (1897).

17 - Jori, Mario, Legal Positivism, in Routledge Encyclopedia of Philosophy, vol. 5.

18 - Kramer, Mathew H. ,Oliver Wendell Holmes, In Routledge Encyclopedia of Philosophy, Vol….

198 – Moran, Dermot, Medieval Platonism, In Routledge Encyclopedia of Philosophy, Vol.

20 - Munro, Colin C. , The Swedish Missionary: Vilhelm Lundstedt, Juridical Review, The Journal of the Scottish Universities, 1981.

21 - Olivecrona, Karl, Realism and Idealism, New York University Law Review, Vol. 26, 1951.

22 - Sayre-McCord, Geoffrey, Moral Realism,  in Oxford Handbook of Ethical Theory, edited by David Copp, Oxford University Press, 2006.

23 – Varga, Csaba, Ontology of Law, in 'The Philosophy of Law, An Encyclopedia', editor:Christopher Berry Gray, Garland Publishing, INC. New York , 1999,Vol. 2.


 
منابع فرانسه



1 - Atias, Christian, Epistemologie Juridique, premiere edition, 2002, Dalloz, Paris.

2 - Atias, Christian , Philosophie Du Droit, Presses Universitaires de France, Premiere edition, 1999.

3 - Bergel, Jean-Louis Methodes Du Droit, Theorie Generale Du Droit, Deuxieme edition, Dalloz, 1989.

4 - Shakankiri, Mohamed El., La Philosophie Juridique de Jeremy Bentham, Paris, L.G.D.J, 1970.

5 - Pasquier, Claude Du, Introduction a la Theorie Generale et a la Philosophie du Droit, quatrieme edition, Delachaux et Niestle, Neuchatel / Suisse, (1967).

6 - Simon , Patrick, Le Droit Naturel ؛ Ses Amis Et Ses Ennemis, F. X De Guibert ,Paris, 2005.

7 - Stromholm S. et Vogel, H. H. , Le Realisme Scandinave dans la Philosophie du Droit, Paris, Librairie General Du Droit Et De Jurisprudence.

8 – Veitch, Scott - Christodoulidis, Emilios - Farmer, Lindsay, Jurisprudence; Themes and Concepts, Routledge. Cavendish, London and New York, 2007.

9 - Villey, Michel, Philosophie Du Droit , Quatrieme edition, Dalloz.


منابع عربی

1- مظفر، محمد رضا، اصول فقه، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، قم، الطبعه السابعه، 1374.

پروژه دانشجویی مقاله تکوین یک روش گاز کروماتوگرافی انتخابی جهت تعیین مقدار آمانتادین در مایعات بیول

 پروژه دانشجویی مقاله تکوین یک روش گاز کروماتوگرافی انتخابی جهت تعیین مقدار آمانتادین در مایعات بیولوژیک تحت word دارای 80 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تکوین یک روش گاز کروماتوگرافی انتخابی جهت تعیین مقدار آمانتادین در مایعات بیولوژیک تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله تکوین یک روش گاز کروماتوگرافی انتخابی جهت تعیین مقدار آمانتادین در مایعات بیولوژیک تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله تکوین یک روش گاز کروماتوگرافی انتخابی جهت تعیین مقدار آمانتادین در مایعات بیولوژیک تحت word :

چکیده
در این تحقیق یک روش ساده و کم هزینه به منظور تعیین مقدار آمانتادین در سرم با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف طراحی گردید.
در این روش از گاز حامل نیتروژن ، ستون OV17 و دتکتور FID به همراه استاندارد داخلی پسودوافدرین استفاده شد. نمونه ها توسط اسید پرکلریک پروتئین زدایی شده و عمل استخراج توسط اتر انجام گردید که بازیافت روش کامل بود.
در شرایط مذکور پیک آمانتادین ،‌استاندارد داخلی از یکدیگر و مواد آندوژن به خوبی جدا گردید. ضریب تغییرات درون روزی و بین روزی روش آنالیز در حد قابل قبول بوده و حد آشکارسازی روش 8/0 محاسبه شد.
واژه های کلیدی: آمانتادین ،‌ساس ،‌پلاسما

Title:
Author : Arezou Fattahi
Super Visors: Dr. A.Zarghi and Dr. A. Tabatabaie.
Adress: School of Pharmacy, Shaheed Beheshti university of medical sciences, Tehran, P.O.Box: 14155-6132
Abstract:
In the study amantadine was determined by a gas chromatography (G.C) method FID detector
Nitrogen was used as carrier gas, on a OV16 column, with internal standard , pseudoephedrin HCL.
Serum Samples prepration was performed by protein preciptation using perchioric Acid, then extraction with diethil ether. Recovery of the method was perfect.
Standard and endogenous compounds.
The percentage of coefficient Variation of intra-day and inter-day analysis method was approved and detection limit of the method 0.8 was calculated.
Key words: Aman tadin, G.C, Plasma

پیشگفتار
آمانتادین دارویی ضد ویروسی است که دارای خواص آنتی پارکینسونی است
بیماری پارکینسون چهارمین بیماری شایع نورودژنراتیو در افراد مسن است . که 1% افراد بالای 65 سال و 4/0% افراد بالای 40 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد . سن متوسط شروع حدود 57 سال است . ( 1 )

ایتولوژی و پاتوفیزیولوژی :
در پارکینسون اولیه ، نورونهای جسم سیاه و ساقه مغز از دست می‌ روند که دلیل آن شناخته نشده است . از دست رفتن این نورنها باعث کاهش نوروترنسمی‌تر دو پامین در این مناطق می‌ شود . شروع معمولاً بعد از 40 سال است .
پارکینسونسیم ثانویه ، در اثر بیماریهای ایدیوپاتیک دژنراتیو ، داروها ، یا توکسین ها ایجاد می‌ شود . شایع ترین دلیل پارکینسونیسم ثانویه مصرف داروهای آنتی سایکوتیک و رزرپین است که بوسیله بلوک رسپتورهای دو پامین باعث پارکینسون می‌ شوند . دلایل دیگر عبارتند از مونواکسید کربن مسمومی‌ت با منگنز ، هیدروسفالوس ، تومورها و انفارکت هایی که مغز می‌انی را تحت تأثیر قرار می‌ دهند . ( 1 )
داروهایی که سبب ایجاد سندرم پارکینسونیسم می‌ شوند یا آنتاگونیست رپستورد و دوپامین هستند ( مثل داروهای آنتی سایکوتیک ) ، یا سبب تخریب نورونهای دوپا منیرژیک در نیگرو استر یا تال می‌ شوند . ( مثل MPTP ) ( 2 )

علائم و نشانه های بالینی :
در 50 تا 80 درصد بیماران ، بیماری بی سرو صدا و غافلگیرانه با 4 تا 8 HZ ترمور ( Pill – rolling ) یک دست شروع می‌ شود . ترمور و لرزش در حال استراحت بیشترین مقدار است و در حال حرکت کمتر می‌ شود . و در هنگام خواب ناپدپد می‌ شود . و با فشارهای روحی و خستگی بیشتر می‌ شود . معمولاً دست ها و بازوها و پاها بیشتر تحت تأثیر قرار می‌ گیرند . و به همین ترتیب فک ، زبان ، پلک هم می‌ توانند تحت تأثیر قرار بگیرند . اما صدا لرزش پیدا نمی‌ کند . در خیلی از بیماران فقط ریجیدیتی رخ می‌ دهد . و لرزش وجود ندارد . سفتی پیشرفت می‌ کند و حرکات کند می‌ شود . ( برادی کاردی ) یا کم می‌ شوند ( هیپوکینزیا ) و یا شروع حرکات سخت می‌ شود ( آکینزیا ) .

که سختی و هیپوکینزی ممکن است منجر به درد و احساس خستگی شوند . صورت شبیه ماسک می‌ شود . با دهان باز و ناپدپد شدن برق چشم ها که ممکن است بادپرسیون اشتباه شود . راه رفتن مشکل می‌ شود . فرد به این سو و آن سو حرکت می‌ کند و خودش را می‌ کشد . قدم ها کوتاه و بازوها در کنار کمر ثابت اند و حرکت نمی‌ کنند. ( 1 )

درمان
بیماری پارکینسون معمولاً پیشرونده است و منجر به ناتوانی فزاینده می‌ شود مگر اینکه درمان موثر انجام گیرد . غلظت دوپامین که بطور طبیعی در هسته های قاعده ای مغز بالا می‌ باشد در پارکینسونیسم کاهش می‌ یابد . تلاش های دارویی برای تقویت فعالیت دوپامینرژیک با آگوسیت های دوپامین توفیقاتی در تخفیف تعداد زیادی از علایم کلینیکی این عارضه داشته است . یک رویکرد دیگر که مکمل روش قبل است عبارتی از ایجاد تعادل طبیعی بین تأثیرات کولینرژیک و دوپامینرژیک روی هسته های قاعده ای توسط داروهای آنتی موسکارینی می‌ باشد . ( 2 )
داروهای مورد استفاده ( 1 و 3 )
1 ـ Carbidopay levodopa
2 ـ Bromocriptine
3 ـ Pergoide
4 ـ Ropinirole
5 ـ Pramipexole
6 ـ‌Entacapone
7 ـ Tolcapone
8 ـ Selegiline
9 ـ Amantadin
10 ـ Trihexphenidy

فصل اول

آمانتادین

1 ـ 1 ـ ویژگیهای فیزیکوشیمی‌ایی
آمانتادین
پودر سفید رنگ کریستالی که به راحتی در کلروفرم حل می‌ شود و در آب بسیار کم ( spaningly ) حل می‌ شود .
PH محلول 20% آبی آن بین 3 و 5 است .
نام شیمی‌ایی آن می‌ باشد ( 4 و 5 )
فرمول ساختمانی آن
آمانتادین هیدروکلراید
پودر سفید کریستالی ، با نقطه ذوب همراه با تخریب آن
به نسبت 5/2 : 1 در آب ، 5 : 1 در اتانول و در کلروفرم حل می‌ شود . و در اتر نسبتاً غیر قابل حل است . ( 4 و 5 )

آمانتادین سولفات

Pka = 104
2 ـ 1 ـ فارماکوکینتیک :
جذب : به راحتی و اغلب به طور کامل از دستگاه گوارش جذب می‌ شود . یک دوز mg100 خوراکی آن سطح سرمی‌ در مدت 8 ـ 1 ساعت ایجاد می‌ کند( 6 ) اوج غلظت پلاسمایی 4 ساعت بعد از‌مصرف ایجاد می‌ شود. (4 و5)
حداکثر غلظت بافتی هنگامی‌ که دوز mg100 هر 12 ساعت مصرف شود در مدت 48 ساعت ایجاد می‌ شود ( 6 )
انتشار :
بعد از مصرف خوراکی آمانتادین در بافتهایی مانند قلب و کلیه و کبد و شش ها یافت شده است . از جفت و سد خونی ـ‌‌ مغزی عبور می‌ کند و همچنین به شیر ترشح می‌ شود . پروتئین با یندینگ آن در حدود 67% است . ( 4 )

دفع :
بیشتر دارو به صورت دست نخورده از طریق فیلتراسیون گلومرولی دفع می‌ شود . هر چند متابولیت استیله هم در ادرار ردیابی شده است . (‌4 )
در حدود 56% دوز به صورت دست نخورده در مدت 24 ساعت در ادرار وارد می‌ شود و در حدود 86% آن در طی 4 روز وارد ادرار می‌ شود . ( 6 )‌
3 ـ 1 فارماکولوژی
مکانیسم دقیق آن شناخته نشده است اما تصور می‌ شود باعث ریلیز دو پامین از انتهای دو پامینرژیک اعصابی می‌ شود که در جسم سیاه افراد پارکینسونی باقی مانده اند . ( 7 ) در بیماری انفلوانزا ، آمانتادین از نفوذ ذرات RNA ویروس به سلول می‌زبان جلوگیری می‌ کند . همچنین از نسخه برداری ویروس جلوگیری می‌ نماید ( 6 )

4 ـ 1 عوارض جانبی
عوارض معمولاً وابسته به دوز هستند و نسبتاً خفیف می‌ باشند. غلظت های پلاسمایی بالا از آمانتادین ( 1 تا 5 میکروگرم در میلی لیتر) با پاسخ های نورتوکسیک جدی همراه است شامل : تحریک پذیری ، اشکال در تمرکز ، سرگیجه ،‌ گیجی ، بی خوابی ، سردرد تغییرات خلق یا واکنش های سایکوتیک ، توهمات، هذیان ، تشنج یا کوما و آریتمی‌‌های قلبی ( 3 )
اثرات نوروتوکسیک آمانتادین با مصرف همزمان آنتی هیستامین ها ، داروهای سایکوتروپیک و آنتی کولینرژیک ها مخصوصاً در افراد مسن تر افزایش می‌ یابد . ( 3 )
سایر عوارض آمانتادین شامل هیپوتانسیون ارتواستاتیک ، ادم محیطی ، آتاکسی ، لتارژی، تهوع و استفراغ ، بی اشتهایی ، خشکی دهان ، یبوست ، راش پوستی ، تاری دید ، حساسیت به نور ، لکوپنی و CHF .

5 ـ 1 تداخل دارویی
ممکن است اثرات آنتی کولینرژیک ها را تشدید کند ( 4 )
داروهایی که PH ادرار را بالا می‌ برند ممکن است ترشح آمانتادین در ادرار را کم کنند.(4 )‌
6 ـ 1 شکل دارویی و مورد مصرف
آمانتادین با نام های تجاری Mantadix , Antadine , symmetrel , symadine , Virofral در اشکال کپسول 100M و شربت در بازار دارویی دنیا وجود دارد ( 1 و 5 )
آمانتادین یک آگونیست ضعیف دو پامین و دارای خواص آنتی موسکارینی است . همچنین آنتاگونیست رسپتورهای N ـ متیل ـ D ـ آسپارتات می‌ باشد . آمانتادین دارای خواص آنتی پارکینسونی است و در درمان مخصوصاً در مراحل اولیه بیماری بکار می‌ رود . در بهبود علائمی‌ مانند برادی کینزی ـ سفتی و لرزش مفید است . اما ممکن است کم کم نسبت به آن مقاومت ایجاد شود ( 4)

در درمان پارکینسون معمولاً با دوز mg100 در روز شروع می‌ شود و تا دوز 100 mg دوبار در روز افزایش می‌ یابد . گاهی هم تا دوز mg 400 در روز استفاده می‌ شود . اما این دوز نباید بیشتر شود . ( 4 )
در افراد بالای 65 سال به دلیل کاهش کلیرانس کلیوی در این گروه سنی باید حداقل دوز موثر استفاده شود . ( 4 )‌
قطع آمانتادین در پارکینسون به منظور جلوگیری از بدتر شدن علائم باید به آهستگی صورت گیرد . کارخانه های سازنده پیشنهاد می‌ کنند که دوز مصرفی یک هفته در می‌ان نصف شود ( 4 ) .

آمانتادین همچنین دارای خواص ضد ویروس است . و یکی از داروهای موثر برای پیشگیری و درمان انفلوانزا A می‌ باشد .
پیشگیری فصلی با این دارو با دوز mg 200 در روز در 1 یا 2 دوز منقسم در حدود 70 تا 90 درصد اثر حفاظتی در برابر انفلوانزا A نشان داده است . دوز mg 100 در روز بهتر تحمل می‌ شود و اثر حفاظتی هم دارد . ( 3 و 4 ) . پیشگیری فصلی یک روش جایگزین در افراد در معرض خطری است که نمی‌ توان واکسن انفلوانزا را برای آنها تجویز کرد یا واکسن در آنها موثر نمی‌ باشد. پیشگیری بعد از شناسایی انفلوانزا در جامعه یا ناحیه باید هر چه سریعتر شروع شود و برای مدت زمانی که خطر همچنان وجود دارد ادامه یابد ( معمولاً 4 تا 8 هفته )‌ این دارو می‌ تواند همزمان با ایمن سازی بوسیله واکسن شروع شود و برای 2 هفته و تا زمانی که پاسخ ایمنی شروع شود ادامه یابد . ( 3 و 4 )

درمان با آمانتادین در انفلوانزا A ساده بالغین به صورت mg 200 در روز ( تا 5 روز ) می‌ باشد که بهبودی را سرعت می‌ بخشد و باعث کاهش مدت زمان تب و مشکلات سیستمتیک می‌ شود . ( 3 )
برای افراد بالای 65 سال دوزهای کمتر از mg 100 یا mg 100 یک روز در می‌ان پیشنهاد می‌ شود . ( 3 )
آمانتادین همچنین بر علیه هرپس زوستر هم بکار می‌ رود . در هرپس زوستر درمان با mg 100 دوبار در روز به مدت 14 روز انجام می‌ شود . و اگر درد باقی ماند درمان برای بیشتر از 14 روز ادامه می‌ یابد . ( 4 )
آمانتادین به تنهایی یا به همراه اینترفرون و سایر داروها در درمان هپاتیتC مزمن هم بکار می‌ رود ( 3 )

موارد مصرف عنوان نشده :
– واکنش های اکستراپیرامیدال:‌‌ آمانتادین به عنوان یک جایگزین برای داروهای آنتی موسکارینیک در درمان کوتاه مدت واکنش های اکستراپیرامیدال ناشی از دارو بکار می‌‌رود اما پیشرفت مقاومت به دارو استفاده از آن را محدود می‌‌کند.( 4 )
– آمانتادین در درمان سرخجه هم بکار رفته است . ( 4 )‌
– سکسکه : آمانتادین در سکسکه های مقاوم مفید است ( 4 )
– مالتیبل اسکلروزیس : آمانتادین ممکن است در کاهش علائم خستگی مفید باشد.( 4 )
– سندروم نورولپتیک بدخیم ( N M S ) . ( 4 )

7 ـ 1 موارد منع مصرف و احتیاط
در اختلالات کلیوی شدید و افراد دارای سابقه صرع یا سایر انواع تشنجات و زخم معده منع مصرف دارد . ( 4 )‌
در افراد دارای بیماری قلبی یا کبدی ، اختلال کار کلیه ، اگزمای راجعه ، سایکوز بیماران سالمند که ممکن است به اثرات آنتی موسکارینی حساس باشند و کسانی که کلیرانس کلیوی در آنها کاهش یافته است با احتیاط مصرف شود .(4)‌
حاملگی : آمانتادین در طول حاملگی نباید استفاده شود . اثرات تراتوژن روی حیوانات گزارش شده ( 4 )‌
شیردهی : در شیر ترشح می‌ شود . ( 4 )‌
8 ـ 1 غلظت درمانی
دوز خورکی mg 150 به 6 فرد تجویز شد ، بعد از حدود 3 تا 4 ساعت غلظت پلاسمای 32/0 تا 56/0 میکروگرم در میلی لیتر ( می‌انگین4/0) مشاهده شد . (5)
و بعد از تجویز خوراکی mg100 دو بار در روز در 22 داوطلب ، غلظت ثابت پلاسمای 1/0 تا 1/1 میکروگرم در میلی لیتر ( می‌انگین 5/0 ) مشاهده شد . ( 5 )‌
9 ـ 1 سمیت
در کسانی که بر اثر مصرف آمانتادین فوت نموده اند غلظت های بافتی زیر گزارش شده است :
خون 21 صفرا 6/418 کبد 4/135
ادرار 1330 ( 5 )

فصل دوم

کلیاتی در مورد GC

مقدمه
بدون تردید یکی از معمولترین روشها در اندازه گیری کیفی و کمی‌ داروها در فرمولاسیون و مایعات زیستی ، کروماتوگرافی می‌ باشد . این بدان علت است که روشهای کروماتوگرافی مرحله جداسازی مطلوب و ردیابی حساس و اختصاصی را همزمان انجام می‌ دهند . ( 8 )

اصل حاکم بر انواع متفاوت کروماتوگرافی وجود دو بخش ، یکی فاز ثابت و دیگری فاز متحرک در سیستم است . سرعتی که هر یک از اجزاء نمونه به پائین ستون رانده می‌ شوند بستگی به تمایل نسبی آن جزء نسبت به دو فاز ( ثابت و متحرک ) داشته و همین خاصیت یا تمایل نسبی عامل اصلی جداسازی مورد نظر است . ( 8 )

آنچه گفته شد پایه و اساس در تمام انواع کروماتوگرافی است . فاز متحرک تقریباً همواره یک سیال بوده و می‌ تواند مایع یا گاز باشد . فاز ثابت نیز می‌ تواند جامد یا مایع باشد در صورتیکه از اجسام جامد به عنوان فاز ثابت استفاده گردد ، تمایل به آن ممکن است توسط عوامل مختلفی چون جذب و قابلیت حفره های موجود در جسم جامد جهت جای دادن برخی مولکولها که می‌ باید از هم جدا شوند تحت تأثیر قرار گیرد . مهم این است که بین فاز نگهدارنده که همواره ماده ای جامد است و فاز ثابت که می‌ تواند خود فاز نگهدارنده بوده یا توسط مایع پوشش داده شده و یا جذب شده توسط فاز نگهدارنده باشد تفکیک قائل گردید . تمایل ماده حل شونده به فاز ثابت مایع مربوط به حلالیت آن است که به نوبه خود با تنظیم قدرت یونی محلولهای آبی و یا مخلوطی از حلالهای مختلف با قطبیت های متفاوت در مورد حلال آن قابل تنظیم است.( 8 )

قبل از اختراع کروماتوگرافی گازی توسط مارتین وسینج و جیمز و مارتین ، جداسازی مقادیر کم مایعات فرار با نقطه جوش نزدیک به یکدیگر یک جداسازی بسیار مشکل بود . در مورد مخلوطهایی که برای آنها نمی‌ توان روشهای شیمی‌ایی را بکار برد، این گونه مایعات را تنها می‌ توان با جزء به جزء کردن در ستونهای ریز جزء به جزء کن دقتی و تنها هنگامی‌ که ماده کافی در دسترس باشد و در صورتی که نقطه های جوش به حد کافی متفاوت باشد و چنانچه بتوان از مخلوطهای همجوشی دوری جست . جدا کرد (9‌)

1 ـ 2 کروماتوگرافی گازی
در کروماتوگرافی گازی ( GC ) ، یک گاز حامل بی اثر به عنوان فاز متحرک عمل می‌‌کند که اجزای سازنده یک مخلوط را از یک ستون حاوی یک فاز ساکن تثبیت شده می‌ شوید ( 10 )
چنانچه فاز ساکن جامد باشد آن را کروماتوگرافی گاز ـ جامد ( G S C ) می‌ نامند .
اگر فاز ساکن مایع باشد آن را کروماتوگرافی گاز ـ مایع ( G L C ) می‌ نامند .
مایع فاز ساکن به صورت لایه نازکی بر روی جسم جامد بی اثری پخش می‌ شود و اساس جداسازی بر پایه تقسیم نمونه به درون و بیرون این مایع است ، گستره‌ وسیعی از فازهای مایع با دماهای قابل استفاده تا 400 ، GLC را به صورت متنوع ترین و گزینش پذیرترین شکل کروماتوگرافی گازی در می‌‌آورد. (11 )
2 ـ 2 مزایایی کروماتوگرافی گازی
1 ـ سرعت

استفاده از گاز به عنوان فاز متحرک باعث بوجود آمدن تعادل نسبتاً سریعی می‌ان فاز ساکن و متحرک می‌ شود و در نتیجه می‌ توان از سرعتهای زیاد گاز حامل استفاده کرد.(‌11 )
2 ـ تجزیه کیفی
فاصله زمان تزریق نمونه تا بدست آمدن ماکسیمم پیک را زمان بازداری می‌ گویند . این خاصیت جزء ویژگیهای نمونه و فاز مایع و در دمای معلوم است . با کنترل صحیح سرعت جریان گاز و دما این کمی‌ت می‌ تواند تا حد 1 درصد قابلیت تکرار پذیری داشته باشد و برای شناسایی پیکها بکار رود . ( 11 )
3 ـ تجزیه کمی‌
سطح زیر هر پیک متناسب با غلظت پیکها می‌ باشد و می‌ تواند برای تعیین غلظت دقیق هر جزء مخلوط بکار برده شود ( 11 )
4 ـ حساسیت
حساسیت دستگاه کروماتوگرافی یک دلیل اساسی برای کاربرد تجزیه ای زیاد GC است. مزیت این حساسیت زیاد این است که مقدار بسیار کمی‌ از نمونه مورد نیاز است . یک یا چند میکرو لیتر از نمونه برای تجزیه کامل کافی است . ( 11 )
3 ـ 2 اجزای گاز کروماتوگرافی
قطعات اصلی یک دستگاه کروماتوگرافی گازی عبارتند از :
1 ـ استوانه گاز حامل
2 ـ کنترل کننده‌ سرعت جریان گاز و تنظیم کننده فشار آن
3 ـ محل تزریق ( محل ورود نمونه )
4 ـ ستون
5 ـ آشکار ساز
6 ـ ثبات
7 ـ دما پای برای تنظیم دمای محل تزریق نمونه ، ستون و آشکار ساز . ( 11 )

 

1 ـ 3 ـ 2 گاز حامل
یک استوانه گاز با فشار زیاد به عنوان منبع گاز حامل به کار برده می‌ شود . در کار با GC در دمای ثابت ، نفوذ پذیری ستون در طول مدت تجزیه تغییر نمی‌ کند . برای آنکه فشار یکنواختی به ابتدای ستوان وارد شود و در نتیجه سرعت جریان گاز ثابت بماند ، باید از یک تنظیم کننده فشار استفاده شود . در یک دمای معین این سرعت جریان ثابت گاز ، اجزای موجود در نمونه را در مدت معینی ( زمان بازداری ) از ستون می‌‌شوید.(11)
گازهایی که معمولاً مورد استفاده قرار می‌ گیرند عبارتند از هیدروژن ، هلیم و نیتروژن .
گاز حامل باید دارای خصوصیات زیر باشد :
1 ـ بی اثر باشد تا از هر گونه تأثیر بر نمونه یا حلال اجتناب شود .
2 ـ قادر باشد که نفوذ گاز را به کمترین مقدار برساند .
3 ـ به طور خالص و همی‌شه در دسترس باشد .
4 ـ ارزان باشد .
5 ـ برای آشکار ساز مورد نظر مناسب باشد . (‌11 )

2 ـ 3 ـ 2 محل تزریق نمونه
نمونه از طریق محل تزریق ( inyector ) وارد گاز کروماتوگرافی می‌ شود . این محل محفظه ای کوچک است که یک طرف آن بوسیله پرده ای ( Septun ) لاستیکی یا سیلیکونی پوشیده شده است . نمونه های مایع بوسیله یک ریز سرنگ مدرج که ظرفیت آن چند میکرولیتر است از طریق پرده لاستیکی به داخل محفظه تزریق می‌ شوند . سرنگ محتوی نمونه ، پرده را سوراخ کرده وارد محفظه می‌ شود و پس از انجام تزریق و خروج سوزن ، پرده به حالت اول باز می‌ گردد و سوراخی روی آن باقی نمی‌ ماند . درمای محفظه ورودی نمونه معمولاً 50 بیشتر از نقطه جوش کم فرارترین جزء سازنده‌ نمونه است و بنابراین تبخیر آنی صورت می‌ گیرد . ( 11 و 10 )
برای جلوگیری از پهن شدن نوار ، نمونه باید کوچک باشد و به سرعت و به صورت یک « توپی » بخار وارد ستون شود . ( 11 و 10 )
برای ستونهای تجزیه ای معمولی ، اندازه نمونه از چند دهم یک میکرولیتر تا 20 تغییر می‌ کند .

در مورد ستونهای مویین چون قطر ستون بسیار کم است باید از مقادیر بسیار کم نمونه استفاده شود تاپیکهای تیز بدست آید برای این منظور یک شکافنده نمونه بکار گرفته می‌‌شود تا تنها کسر کوچکی از نمونه تزریق شده را به سر ستون حمل کند (10) این روش را Head – space آنالیز گویند.
3 ـ 3 ـ 2 ستون ها
جداسازی اجزای نمونه در داخل ستون هایی که از فاز ساکن پر شده اند انجام می‌ شود چنانچه فاز ساکن جامد باشد آن را کروماتوگرافی گاز ـ جامد ( G S C ) می‌ نامند و اگر فاز ساکن مایع باشد آن را کروماتوگرافی گاز ـ مایع ( G L C ) می‌ نامی‌م . مایع فاز ساکن به صورت لایه نازکی بر روی جسم جامد بی اثری پخش می‌ شود . ( 11 )
برای اینکه مواد موجود در ستون ، به طور یکنواخت پر شود ستون مستقیم را ابتدا پر می‌ کنند و برای اینکه درآون قرار گیرند به صورت مارپیچ در می‌ آورند .
ستون ها به دو دسته تقسیم می‌ شوند .
الف ـ ستون های پر شده ( Packed Columu ) :
ستونهای پر شده امروزی از لوله های شیشه ای ، فلزی ( فولاد زنگ نزن ، مس، آلومینیم )‌یا تفلون ساخته می‌ شوند که نوعاً طول 2 تا 3 متر و قطر داخلی mm 4 ـ 2 دارند ( 10 ) .
قطر خارجی ستونهای تجزیه ای استاندارد اینچ است . (‌11 )
برای پرکردن ستون ، ، ابتدا باید فاز ساکن را که یک مایع غلیظ است به صورت لایه ای روی یک جسم جامد بی اثر به نام جامد نگهدارنده کشید . برخی از خصوصیات یک جامد نگهدارنده خوب عبارتند از :
1 ـ بی اثر بودن ( جذب سطحی بر روی آن انجام نشود . )
2 ـ مقاوم در برابر خرد شدن
3 ـ مساحت سطح زیاد
4 ـ شکل منظم و اندازه یکنواخت ( 11 )

ماده ‌خام اکثر ترکیباتی که به عنوان نگهدارنده جامد در کروماتوگرافی گازی مورد استفاده قرار می‌ گیرند دیاتومه است . خاک دیاتومه سیلیکای هیدراته طبیعی است که اسکلت دیاتومه ها را تشکیل می‌ دهد . سیلیکای طبیعی دارای تعداد زیادی گروههای OH است که می‌ تواند باعث جذب سطحی فیزیکی گونه های آنالیت قطبش پذیر یا قطبی مانند الکل ها یا هیدورکربنهای آروماتیک روی سطوح تکیه گاه شود . این جذب سطحی منجر به پهن شدن و اغلب دنباله دارد شدن پیکها می‌ شود . برای رفع این مشکل مواد تکیه گاه می‌ توانند توسط سیلان دارد شدن با دی متیل کلرو سیلان ( DMCS ) غیر فعال شوند .

بر اثر شستن با متانول ، کلرید دوم با یک گروه متوکسی جانشین می‌ شود :

تکیه گاه سیلان دارد شده ممکن است هنوز جذب سطحی باقیمانده ای نشان دهد که احتمالاً بر اثر وجود ناخالصیها در خاک دیاتومه است . شستن با اسید قبل از سیلان دار کردن این ناخالصیها را جذب می‌ کند . مواد پر کننده ای که با اسید شستشو داده و سیلان دارد شده اند با علامت – AW – DMCS به فروش می‌ رسند ( 10 )‌
یک واکنش گر سیلان دار کننده دیگر هگزامتیل دی سیلازان است که فرمول آن ، مواد پر کننده ای که با این واکنشگر مورد عمل قرار گرفته‌اند با علامت – HMDS عرضه می‌ شوند . ( 10 )

ب ـ ستون های مویی ( Capillary columns ) :
ستون های مویی یا ستونهای لوله ای باز ستونهایی با طول بلند و باز هستند و قطرشان بسیار کم است . از خصوصیات این ستونها کارایی بسیار زیاد ، ظرفیت کم نمونه و افت کم فشار را می‌ توان نام برد . (‌11 )
ستونهای موئینه به قطر خارجی 5/0 میلی متر و قطر داخلی 2/0 تا 4/0 میلی متر و طول 10 تا 50 متر می‌ باشند .
مزایایی ستونهای موئینه به قرار زیر است :

1 ـ بازده بالا
2 ـ افزایش سرعت جدا کردن و در نتیجه افزایش سرعت انتقال مواد
3 ـ مقاومت کم در مقابل گاز حامل
4 ـ مصرف کم گاز حامل و ماده جاذب به علت کوچک شدن کلی ستون .
5 ـ موارد استعمال ستونهای موئینه به علت قابلیت جدا کردن مواد در حرارت پائین تر بیشتر بوده و به علت قدرت جدا کنندگی زیاد ، این ستونها در تجزیه مخلوط های بغرنج به کار می‌ روند . (‌12 )‌
4 ـ 3 ـ 2 آشکار سازها :
آشکار ساز ( ردیاب ) ، وجود یک ماده را نشان می‌ دهد و مقدار اجزای آن را در ماده خارج شده از ستون اندازه گیری می‌ کند . ویژگیهای مناسب برای آشکار ساز عبارتند از : حساسیت زیاد ، پاسخ سریع، پاسخ خطی ، پاسخ به هر نوع ترکیب ، غیر حساس به تغییرات دما و جریان گاز و بالاخره ارزان بودن آن است . (11 )

آشکار سازها به دو گروه انتگرالی و دیفرانسیلی طبقه بندی می‌ شوند . آشکار ساز انتگرالی پاسخی متناسب به کل جرم جزء موجود در نمونه به دست می‌ دهد . وقتی که گاز حامل خالص از آشکار ساز می‌ گذرد ، کاغذ نمودار خط مستقیمی‌ را نشان می‌ دهد. وقتی که جزئی از نمونه در ناحیه مربوط از آشکار ساز می‌ گذرد قلم ثبات معادل با جرم جزء موجود در ناحیه در عرض کاغذ حرکت می‌ کند . اگر ناحیه مربوط به جزء دیگر از آشکار ساز عبور کند قلم به مقدار بیشتری در عرض کاغذ حرکت می‌ کند . کروماتوگرافی که به وسیله آشکار سازهای انتگرالی حاصل می‌ شود شامل یک سری پله است که در آن فاصله بین سطوح متوالی در منحنی متناسب با جرم کل جزء مربوط به آن پله است . ( 11 )

آشکار ساز دیفرانسیلی ، پاسخی به دست می‌ دهد که متناسب با غلظت یا سرعت جریان جرم جزء شسته شده از ستون است . کروماتوگرافی که توسط آشکار ساز دیفرانسیلی به وجود می‌ آید شامل یک سری پیک است . در آن هر پیک مربوط به جزء مخصوصی خواهد بود . مساحت زیر هر پیک متناسب با جرم کل جزء مربوطه است . معمولاً آشکارسازهای دیفرانسیلی به علت راحتی و صحت ، بیشتر از همه مورد استفاده قرار می‌ گیرند . ( 11 )
انواع زیادی از دریاب ها وجود دارند که سه تا از مهمترین آنها شرح داده می‌ شود :

1 ـ آشکارساز یونیزاسیون شعله ای :
در حال حاضر آشکار ساز یونش شعله‌ای متداولترین آشکار ساز است . این آشکار ساز حساسیت زیادی دارد و گستره وسیعی از جواب خطی و اعتماد پذیری خوبی در اختیار می‌ گذارد. کاربرد پذیری آشکار ساز وسیع است ، زیرا به هر ترکیبی که در شعله سوزد جواب می‌ دهد ( 9 )‌
عیب آشکار ساز یونش شعله ای این است که نمونه را تخریب می‌ کند ( 10 )

آشکار ساز یونش شعله ای بر اساس تشکیل یونها هنگام عبور نمونه از درون شعله هیدروژن / اکسیژن استوار است : یعنی همچنان که از ستون شوییده می‌ شود می‌ سوزد . یونهای حاصل از نمونه سوخته شده مقاومت شعله را کم می‌ کنند . مقاومت کاهش یافته با جریانی در مدار همراه است که ولتاژ زیادی در عرض شعله اعمال می‌ کند . بنابراین هر زمان که جزء سازنده ای از کروماتوگرافی شوییده و متحمل احتراق در شعله می‌ شود پیکی ثبت می‌‌شود.(9)‌

یونش ترکیبات کربن در یک شعله فرایندی است که خوب درک نشده است . اگر چه مشاهده شده است که تعداد یونهای تولید شده تقریباً متناسب با اتم های کربن کاهیده در پلاسماست گروههای عاملی مانند کربنیل ، الکل ، هالوژن و آمین ، یونهای کمتری به دست می‌ دهند یا اصلاً یونی تولید نمی‌ کنند . به علاوه آشکار ساز نسبت به گازهای غیر قابل احتراق مانند ناحساس است . این خواص آشکار ساز یونش شعله ای را به صورت یک آشکار ساز عمومی‌ مفید برای اکثر نمونه های آلی ، از جمله آنهایی که با آب و اکسیدهای نیتروژن و گوگرد آلوده اند ، در می‌ آورند . ( 10 )‌

2 ـ آشکار ساز هدایت گرمایی :
آشکار ساز هدایت گرمایی بر اساس تفاوت در رسانایی گرمایی گاز حامل و نمونه استوار است . (9 )
وسیله ای حس کن در آشکارساز رسانایی گرمایی متشکل از یک عنصر گرم شده به طریق الکتریکی است که دمای آن در توان الکتریکی ثابت به رسانایی گرمایی گاز اطراف وسیله بستگی دارد . عنصر گرم شده ممکن است یک سیم پلاتین ، طلا یا تنگستن و یا یک ترمیستور نیمه رسانا باشد . مقاومت سیم یا ترمیستور مقیاسی از دمای آن است که تا قسمتی به سرعتی بستگی دارد که در آن مولکولهای گاز اطراف انرژی گرمایی را از عنصر آشکار ساز به طرف دیواره های یک بلوک فلزی که سیستم در آن قرار دارد هدایت می‌ کند ( 10 ) .

رسانایی گرمایی هیدروژن و هلیم تقریباً شش تا ده برابر رسانایی گرمایی اکثر ترکیبات آلی است . بنابراین حضور حتی مقادیر کمی‌ از یک ماده آلی باعث کاهش زیادی در رسانایی گرمایی سیال خروجی ستون می‌ شود . در نتیجه ، آشکار ساز متحمل افزایش قابل توجهی در دما می‌ شود . ( 10 )
مزایای آشکار ساز رسانایی گرمایی عبارت اند از سادگی ، گستره دینامی‌ک خطی زیاد ، جواب عمومی‌ آن نسبت به گونه آلی و گونه معدنی و مشخصه ناتخریبی آن که جمع آوری جسم حل شده را بعد از آشکارسازی ممکن می‌‌سازد . محدودیت آشکار ساز رسانایی گرمایی عبارت است از حساسیت نسبتاً پائین آن . ( 10 )‌

پروژه دانشجویی مقاله بررسی میزان توجه به »آموزش صلح« در برنامه درسی دوره ابتدایی از دیدگاه متخصصان

 پروژه دانشجویی مقاله بررسی میزان توجه به »آموزش صلح« در برنامه درسی دوره ابتدایی از دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت ، کارشناسان برنامهریزی درسی و معلمان دوره ابتدایی شهر تهران 1 تحت word دارای 28 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله بررسی میزان توجه به »آموزش صلح« در برنامه درسی دوره ابتدایی از دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت ، کارشناسان برنامهریزی درسی و معلمان دوره ابتدایی شهر تهران 1 تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله بررسی میزان توجه به »آموزش صلح« در برنامه درسی دوره ابتدایی از دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت ، کارشناسان برنامهریزی درسی و معلمان دوره ابتدایی شهر تهران 1 تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله بررسی میزان توجه به »آموزش صلح« در برنامه درسی دوره ابتدایی از دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت ، کارشناسان برنامهریزی درسی و معلمان دوره ابتدایی شهر تهران 1 تحت word :

چکیده

تحقیق حاضر در زمینه یکی از اساسیترین مباحث در حوزه تعلیم و تربیـت و برنامـهریـزی درسی تحت عنوان »آموزش صلح« انجام شده که شاکله اصلی تحقیق را دو مسئله تـشکیل داده است. این دو مسأله عبارتند از شناسایی مفاهیم و مؤلفههای »آموزش صلح« و میزان توجه به این مفاهیم و مؤلفهها در برنامههای درسی مدارس دوره ابتدایی.

در این تحقیق در زمینه مؤلفههای آموزش صلح، سه حیطه اساسی دانش، توانش و نگرش صلح مدنظر قرار گرفته اند و میزان توجه برنامه های درسی به مؤلفه های صلح، در سـه حیطـه طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه های درسی بررسی شده است. سوالات ایـن تحقیـق پیرامـون

– 1 تاریخ دریافت: 1385/10/27؛ تاریخ آغاز بررسی: 1386/1/29؛ تاریخ تصویب: 1387/3/6

. دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

. دبیر آموزش و پرورش

بررسی نظرات و تفاوت دیدگاه ها و نقطه نظرات نمونـه هـای تحقیـق معلمـان، متخصـصان و کارشناسان سازماندهی شده است.

روش تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی – پیمایشی بوده است. ابزار جمـع آوری اطلاعـات، پرسشنامه ویژه ای است کـه بـا اسـتفاده از منـابع مـرتبط در دسـترس تهیـه و بـا سـازماندهی مصاحبه های تخصصی با افراد صاحبنظر، روایی آن بررسی و متناسب با شـرایط کـشور، بـومی شده است و اعتبار آن نیز با استفاده از روش آلفای کرانباخ مورد بررسـی و تأییـد قـرار گرفتـه است. نمونه پژوهش شامل معلمان مدارس ابتدایی شهر تهران 200) نفـر)، متخصـصان تعلـیم و تربیت 27) نفر) و کارشناسان برنامهریزی درسی 15) نفر)، در سال 83–84 است.

برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای آمار توصیفی و نیز استنباطی (آزمون t و آزمون F

تحلیل واریانس یکراهه) استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهتد که:

– معلمان دوره ابتدایی، متخصصان تعلیم و تربیت و کارشناسان برنامـه ریـزی درسـی بـا آموزش مفاهیم و مؤلفه های مطروحه »آموزش صلح« در حیطه های دانش، توانش و نگرش در حد بسیار و نسبتا زیاد موافق میباشد.
– کارشناسان برنامه ریزی درسی، میزان توجه به مفاهیم و مؤلفه های »آموزش صلح« را در حیطه طراحی برنامه درسی دوره ابتدایی بسیار و نسبتا کم ارزیابی نمودهاند.
– معلمان دوره ابتدایی میزان توجه به مفاهیم و مؤلفههای »آموزش صلح« را در حیطه اجرا

و ارزشیابی برنامه درسی دوره ابتدایی بسیار و نسبتا کم ارزیابی نمودهاند.

– بین نظرات معلمان، متخصصان، و کارشناسان در خـصوص »آمـوزش صـلح« تفـاوت معناداری وجود ندارد.

کلید واژهها: بررسی میزان توجه؛ آموزش صلح؛ برنامه درسی دوره ابتدایی.

مقدمه

امروزه فرآیند جهـانیشـدن بـا شـتاب روزافـزون در حـال عبـور ازمرزهـای سیاسـی، محدودههای فرهنگی و حریمهای خانوادگی و فرد است. وقایع بینالملی نه فقط دولتهـا بلکه افراد را متأثر ساخته است. دو جنگ جهانی و آثار بهجا مانده از آن، رشد سیستمهـای تسلیحاتی اتمی، ظهور جوامع فراصـنعتی- امپریالیـستی و تعـارض میـان آنهـا، واقعـه 11

سپتامبر و تخریبهای زیستمحیطی در سطح بینالمللی نشان داده است که مردم عـادی و حتی ساکنین نقاط دور افتاده از آثار شوم این تغییرات و رخدادها مصون نبوده و مجموعـه این وقایع، جهان را به سمت سراشیبی پیش برده است.

روشن است که در چنین وضـعیتی، تغییـرات سـریع شـرایط اجتمـاعی و اقتـصادی در بسیاری از کشورهای جهان باعث بیثباتی وشکلگیـری ناامیـدی، بـیعـدالتی، بـیطرفـی، پوچی، نابرابری و نفرت شده است. بدیهی است که عدم آموزش و مـدیریت صـحیح ایـن گونه پدیدهها، تخریب قابل ملاحظه و فزایندهای در زندگی انسانهـا بـههمـراه داشـته و از خاصیت حمایتی فرهنگهای بومی، مناسبات اجتماعی، همگرایی و همدلیها کاسته است و موجب درگیریها و تعارضها در صحنههای اجتماع ملی و بینالمللی گردیده است.

از این رو سازمان ملل به عنوان راهکار پیشگیرانه، دهه 2000-2010 را دهه بینالمللـی فرهنگ صلح وعدم خشونت نامیده است و در این زمینه سازمان یونـسکو اهمیـت تـرویج فرهنگ صلح را این گونه مطرح نموده است ((آموزش فرهنگ صلح منجـر بـه پـرورش و ترویج اعتقادات و اقداماتی خواهد شد که مردم هر کشور باید متناسب با ساختارهای ویژ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خود به آن عمل کند. عامل اصـلی تحکـیم ایـن فرهنـگ در جامعه تبدیل رقابتهای خشونتآمیز به همکاریهای مبتنی بر ارزشها و اهداف مـشترک است)).

با توجه به مراتب فوق و نقش ویژ »آموزش صلح«، تأمل مجدد در برنامهریزی درسـی در سطح مدارس بیش از پیش هویدا میشود. البته آموزش بهتنهایی راهگـشا نمـیباشـد و فقط میتواند نقش اساسی در تحول فهم جامعه جهانی داشته باشد، ولی با این وجود یک

محتوای آموزشی مناسب میتواند طوری طراحی شود که دستیابی به یـک زنـدگی متعـادل سازگار با حقوق بشر را مهیا سازد و نـسبت بـه چـالشهـایی کـه توسـط جهـانیشـدن و فنآوریهای جدید و پدیدههای مربوط به آنها ایجاد شده است، حساس باشد.

از این رو ضرورت دارد جامعه آموزشی از نقش و مسئولیتهای خود در قبال هـدایت نسل جدید برای حل مشکلات این جهان پر از خشونت، آگاه گردد (بایر، استالی1، .(2003

تنها این جامعه میتواند دانشها، ارزشها، دیدگاهها و توانائیهایی را تعلیم دهد و از طریق تمرینهای روزانه مفاهیم عدالت اجتماعی را که برای برقراری صلح در جهـان لازم اسـت، اجرا نماید (یونسکو2، .(2001 به عبارت دیگر اهداف »آموزش صلح« مـیتوانـد برحـسب نتایجی که از آن انتظار میرود به دقت تعریف شود. در این راستا »آموزش صـلح«، ارتقـای بینش جهانی از نوع هشیاری و آگاهی اصیل است که همه ما را قادر میسازد تا بـه عنـوان یک شهروند جهانی رفتار نماییم و شرایط موجود را از طریق تغییردادن ساختار اجتماعی و الگوی تفکری که بر وضع موجود حاکم است، متحول سازیم. از این رو این بینش و تمایل به تغییر در قلب آموزش صلح قرار دارد (ریردون3، 1996، ص .(1

اگرچه امروزه بسیاری از فعالیتهای آموزشی در جهت برقراری صلح، مناسب و خوب جلوه میکنند، اما فقدان پیوستگی نظری و تعاریف فلسفی در مـورد اهـداف، موضـوعات، شیوهها و ارزشیابی قابل مشاهده هستند (هندریکسون4، .(1999 در صورتیکه این ارزیـابی را از برنامه درسی دوره ابتدایی ایران داشته باشیم متوجه میشویم که با وجود توسعه کمی و کیفی آموزشها طی سالهای اخیر، هنوز این اهداف ذکر شده بـه خـوبی محقـق نـشده است. علت این امر از یک سو فقدان برنامه درسی تحت عنوان »آموزش صلح« یـا عنـاوین مشابه میباشد و از سوی دیگر مطالعه مستقلی در خصوص مفاهیم و مـضامینی کـه بتوانـد در زمینه صلح به کودکان و نوجوانان ایرانی آموزش داده شود در دسـترس نمـیباشـد. بـا عنایت به مراتب فوق و نقش ویژ »آموزش صلح« در جریـان تعلـیم و تربیـت کودکـان و

1- Bayer, Staley 2 – UNESCO 3- Reardon 4- Hendrickson

53

نوجوانان در فرایند جهانی شدن، دریافت بازخورد حاصل از اجرای فعالیتهـای آموزشـی در زمینه صلح از طریق معلمان، متخصصان وکارشناسان برنامـه درسـی ضـروری بـه نظـر میرسد و این نظریه بهمعنای درکی عمیق از برنامه درسی است که کاربرد آن را در عمل به دیگران وامیگذارد و به دنبال درک عوامل مؤثر بر تغییر یا اصلاح برنامه درسی میباشـد و از این طریق میتواند برنامه درسی را به سایر امور ربط دهد (تبیین پدیده برنامـه درسـی.(1

و این علامتی از نوعی بازگشت و تغییر مأموریت در توسعه برنامه درسی است.

اهمیت موضوع تحقیق

همانطور که در مقدمه مقاله حاضر بدان اشاره شد، در آغاز هـزاره جدیـد چـالشهـای عمیقی فراروی جامعه جهانی وجود دارد. موارد متعددی چون انزوا و گوشهگیری جوانـان از جامعه، افزایش میزان جنایات خشونتبار جوانان و نوجوانان، تخریب محـیط زیـست و درگیریهای متعدد محلی و بینالمللی از جمله این مسائل میباشند. به علت پیچیدگیهای موجود در جهان معاصر و گسترش وسایل ارتباط جمعی، بسیاری از کودکان خشونت را از طریق رسانهها فرا میگیرند (دواین2، .(1998 همچنین ظهور اینترنت و بازیهـای رایانـهای خشونت را بیش از پیش ترویج دادهاند، به نحوی که به تدریج خشونت جزیـی از فرهنـگ شده و در قالب رفتارهای عادی و روزمره نوجوانان وجوانان متبلور می شود، پدیدهای که از آن تحت عنوان »طبیعی سازی خشونت«3 نام برده میشود (نقل از فتحی، .(1382

»جنیفر جیمز«، یکی از محققان در حوزه »آموزش صلح«، بر این بـاور اسـت کـه حتـی بهترین مدارس نیز خشونت را هر روز از طریـق قـوانین و مقـررات، محتـوای آموزشـی و روشهای تعلیم و تربیت اعمال مینماینـد. بـهزعـم وی، هنگـامی کـه قـوانین و مقـررات آموزشی بدون مشارکت دانشآموزان تدوین و اجرا میشود یـا برنامـه درسـی مـدارس بـه صورت زمانبندی شده، فقط براساس نظرات بزرگسالان و بدون کمترین توجه به نیازهـای

1- explain curricular phenomena 2- Devine 3- normalization of violence

دانشآموزان تدوین میگردد، خود ترویجکننده خـشونت اسـت (جیمـز1، 1996، ص .(34

این نوع خشونت، که از آن تحت عنوان خشونت سـاختاری نیـز نـام مـیبرنـد، مـیتوانـد احساسات و عکسالعملهای عاطفی و هیجانی را در بـین دانـشآمـوزان تـرویج دهـد. در چنین وضعیتی دانشآموزان فکر میکنند کـه هـیچگونـه کنتـرل و اختیـاری بـر زنـدگی و تحصیل خود ندارند و نتیجـه طبیعـی ایـن فراینـد، آسـیب دیـدن عـزتنفـس و احـساس خودارزشمندی آنهاست که خود یکی از مؤلفههای مهم حقوقبشر اسـت (نقـل از فتحـی،

2(1382

در چنین شرایطی شاید به سختی بتوان از »آموزش صلح« در مدارس صحبت کـرد. امـا در عین حال مطالعات بیان شده این حقیقت را گوشزد میکند که »آموزش صلح« نمیتواند تنها بر توقف خشونت فیزیکی در مدرسه و جامعه متمرکز باشد بلکه آمادهسـازی بچـههـا برای زندگی صلحآمیز مستلزم تعلیم و تربیتی همه جانبه است که آگـاهی آنـان را از خـود، اجتماع، فرهنگ و محیطزیست افـزایش دهـد و ایـن امـر نـه تنهـا بایـد از طریـق اجـرای برنامههای »آموزش صلح«، بلکه باید در قالب فعالیتهای تربیتی، تدوین واجـرای قـوانین، روشهای آموزشی و فضا و تعاملات موجود در سطح مدرسه (به ویژه در سـطح مـدارس ابتدایی کـه بچـههـا از آمـادگی بیـشتری بـرای جامعـهپـذیری برخوردارنـد) دنبـال شـود

(مک فارلند3، .(1999

اهـداف تـحقیـق

اهمیت و ضرورت آمـوزش و آمـادهسـازی کودکـان و نوجوانـان بـرای صـلح، حـوزه مطالعاتی جدیدی را تحت عنوان »آموزش صلح« به وجـود آورده اسـت. »آمـوزش صـلح« رشته جوانی است که درصدد خلق فرصتهای لازم برای ایجاد جامعهای مبتنی بر عـدالت و زیست مسالمتآمیز است.

1- James 2- Reardon 1996 3- Mc Farland

55

براساس مطالعهای که توسط »انجمن جهانی آموزش و پرورش پـیشدبـستانی«1 انجـام شده است، مهمترین هدفهای» آموزش صلح« را پرورش ویژگیهـای زیـر در کودکـان و نوجوانان در نظر گرفته است:
-1 عشق و احترام به نوع بشر، حساس بودن به مـسائل انـسانی، صـداقت، مهربـانی و توانائی برقراری ارتباط مؤثر؛

-2 ایجاد نوعی گرایش عمیق در کودکان، برای رعایـت ارزشهـای اخلاقـی و اصـول پذیرفته شده اجتماعی؛

-3 احساس تعهد و مسئولیت نسبت به دیگـران و مـسائلی کـه افـراد جامعـه (ملـی و بینالمللی) با آن مواجه هستند.

همانطور که ملاحظه میشود، طیف وسیعی از اهـداف و مقاصـد بـرای آمـوزش صـلح مطرح شده است، اما به طور کلی آموزش صلح میتواند برحسب نتایجی کـه از آن انتظـار میرود، به دقت تعریف شـود. در ایـن راسـتا آمـوزش صـلح بایـد جنبـههـای زیـر را در دانشآموزان پرورش دهد:

-1 توانائی اندیشیدن شامل: آگاهی از صلح و روشهای حصول به آن؛

-2 هشیاری و آگاهی اجتماعی شامل: مشارکت، همکاری و تشریک مساعی؛

-3 زندگی عاطفی شامل: احساس همدردی با دیگران در سطح گروه، جامعه محلـی و بینالمللی؛

-4 زندگی اخلاقی شامل: مسئولیتپذیری برای اعمال شخصی؛

-5 مهارتهای صلح شامل: مهارت در حل مسالمتآمیز تعارضات؛

-6 و سرانجام، هشیاری زیستمحیطی شامل: احترام قایل شدن به تمامی اشکال زندگی و حیات (سانز2، 1993، ص (66 (نقل از فتحی، .(1381

شواهد و مطالعات نشان میدهد که فهرست اهداف برنامههای صلح در اکثر کـشورهای جهان کموبیش مشابه است. با این همه در کشورهای مختلف جهتگیـریهـای گونـاگون

1- Word Organization for Pre-school Education (WOPE) 2- Sunds

دربار اصول متون و روشهای آموزش صلح وجود دارند. کشورهایی هـستند کـه در آنهـا رشتههای بدبینی، مانع فعالیتهای صلحجویانه به حساب میآیند. تربیت ناکافی معلمـان و کمبود منابع برای مطالعه، اغلب از موانع فعالیت در زمینه »آموزش صلح« به شمار میروند، چون بنیادهای نظری گوناگونی برای این نوع آموزش وجود دارد. مثلاً در کشورهای غربی،

»آموزش صلح« یک کار آموزشی تصور میشود که تفاهم و همکاری بینالمللی را افـزایش میدهد و در کشورهای سوسیالیستی، »آموزش صلح« به معنای تعلیم انسانیت و برابری، در قالب نظام آموزش و پرورش رسمی کشور است و همـه آمـوزشهـا در واقـع وابـسته بـه آموزش صلح میباشد، زیرا صلح هدفی برای رشد تاریخی جوامع سوسیالیستی بوده است.

در این کشورها عملاً فاصله میان نظر و عمـل بـسیار بـوده اسـت. در کـشورهای در حـال توسعه، آموزش صلح همان آموختن بیعدالتیهای حاکم بر جامعه و تلاش برای کاهش یا از بین بردن آنهاست و تلاشی برای رشد اقتصادی، اجتماعی و ملیت است.

با بررسی برنامه درسی دور ابتدایی ایران به این نتیجه رسیدهایم که مطالعه مـستقلی در این زمینه صورت نگرفته است. با توجه به این واقعیت، اهداف و پرسشهای ذکرشده قابل طرح است:

اهـداف اصلـی:

-1 بررسی میزان توجه به »آموزش صلح« در برنامه درسی دوره ابتدائی.

-2 ارائه پیشنهادهایی برای بهبود بخشیدن وضعیت برنامه درسی دوره ابتدائی در زمینـه

»آموزش صلح.«

اهـداف فرعـی:

-1 شناسایی مفاهیم اساسی »آموزش صلح« در دوره ابتدائی.

-2 بررسی میزان توجه به »آموزش صلح« در مرحله طراحی برنامه درسی. -3 بررسی میزان توجه به »آموزش صلح« در مرحله اجرای برنامه درسی. -4 بررسی میزان توجه به »آموزش صلح« در مرحله ارزشیابی برنامه درسی.

سـؤالهای اصـلی تـحقـیق

-1 در آموزش و پرورش دوره ابتدایی چه مفاهیم و مؤلفههـایی بایـد در زمینـه دانـش صلح آموزش داده شود؟

-2 در آموزش و پرورش دوره ابتدایی چه مفاهیم و مؤلفههایی بایـد در زمینـه تـوانش صلح آموزش داده شود؟

-3 در آموزش و پرورش دوره ابتدایی چه مفاهیم ومؤلفههـایی بایـد در زمینـه نگـرش صلح آموزش داده شود؟

-4 به چه میزان به مفاهیم »آموزش صلح« در طراحی برنامههـای درسـی دوره ابتـدایی توجه شده است؟

-5 به چه میزان به مفاهیم »آموزش صلح« در اجرای برنامـههـای درسـی دوره ابتـدایی توجه شده است؟

-6 به چه میزان به مفاهیم »آموزش صلح« در ارزشیابی برنامههای درسـی دوره ابتـدائی توجه شده است؟

در ارتباط با اهداف تعیین شده و پرسـش هـای مطروحـه متغییرهـای عملیـاتی چنـین شناسایی شدهاند :

متغـیرهـای تحـقیـق

-1 مفـهوم »آمـوزش صلـح«

الف- تعریـف نظـری:

گسترش دانشها، مهارتها، ترویج عقایـد و دیـدگاههـا کـه بـا ضـوابط و هنجارهـای موجود در صلح آغاز میشود، توجه ما را به سوی تجسم یک جهـان صـلح آمیـز و انـسانی معطوف میکند … که هدف آن افـزایش هوشـیاری و آگـاهی مردمـی اسـت کـه مـسئول

برقراری صلح جهانی هستند (آسپسلاف1، 1984، ص .(15 از این رو »آموزش صلح« ایجاد فرصت برای دانشآموزان در جهت تحقق بخشیدن به تغییرات اجتمـاعی اسـت (هـریس2،

.(1998 این امر ما را قادر میسازد تا به عنوان یک شهروند جهانی رفتار نماییم (ریـردون3،

.(1996

از لحاظ عملیاتی آموزش صلح میتواند متمرکز بر سه بعد دانشی4، مهارتی5، و ارزشـی یا نگرشی6 باشد.

-2 دانش صلح

تعـریف نظـری دانـش صلـح

منظور از دانش صلح، مجموعهای از آگاهی، اطلاعات، درک و فهمهای صلحآمیز اسـت که هر فرد برای زندگی در جامعه نیاز دارد (فتحی7، .(2001

تعـریف عملـیاتی دانـش صلـح

در این پژوهش منظور از دانش صلح، مؤلفههایی نظیـر آگـاهی از مفـاهیم و نحـوه بـه دستآوردن اطلاعات، آگاهی از حقوق و آزادیهای فردی، آشنایی با مفهوم تغییر، آگـاهی از قوانین و مقررات اجتماعی به منظور ایجاد نظم و مـسئولیتپـذیری، آشـنایی بـا روابـط متقابل انسان و محیط (اجتماعی و زیستی)، آگاهی از صـلح و روشهـای حـصول بـه آن، آگاهی از عدالت اجتماعی و فرصتهای برابر، آگاهی از تفاوت انـسانهـا و جلـوگیری از درگیریها و حل آنها بدون توسل به خشونت و … است که یک دانشآموز برای زنـدگی در دنیای معاصر به آن نیاز دارد.

1- Aspeslagh 2- Harris 3- Reardon

4- knowledge domain 5- skill domain 6- value domain 7- Fathi

59

-3 تـوانش صلـح

تـعریف نظـری توانـش صلـح

منظور از توانش صلح، مجموعهای از مهارتها، قابلیتها و توانمندیهایی است که فرد برای رفتار صلحآمیز به آن نیاز دارد (فتحی1، .(2001

تـعریف عملـیاتی توانـش صلـح

در این پژوهش منظور از توانش صلح تقویت صلاحیتها و توانـاییهـای مـشارکتی و عمل مستقلانه در مؤلفههایی نظیر توانایی احترام به حقوق و درک متقابل، گفتگو و تفـاهم، پذیرش تنوع و تکثر در جامعه و احترام به آن، توانایی درک محیط زیست و ارتباط صحیح با آن و تقویت مهارتهای ارتبـاطی و گروهـی و مـسئولیتپـذیری و حـل مـسالمتآمیـز تعارضها است که یک فرد در دنیای معاصر برای حضور فعال و پویـا در جامعـه بایـد بـه آنها تسلط داشته باشد.

-4 نـگرش صلـح

تـعریف نـظری نـگرش صلـح

منظور از نگرش صلح، مجموعهای از طرز تلقیها، باورها و دیدگاههای صلحآمیز است که برای یک فرد ضروری است (فتحی، .(2001
ب – تـعریف عملـیاتی نـگرش صلـح

در این پژوهش منظور از نگرش صلح ارتقاء میزان باورها و دیـدگاههـا در مؤلفـههـایی نظیر تقویت فرهنگ بردبـاری و محـو خـشونت و درگیـری، پـرورش روحیـه مـشارکت، همکاری، همبستگی و انتقادپذیری، احترام به تمـامی اشـکال زنـدگی و حیـات، پـذیرفتن تفاوتهای ملـل مختلـف و گـسترش تفـاهم بـینالمللـی از ایـن طریـق، داشـتن روحیـه قانونپذیری، نفی جنگ و خشونت و … است.

1- Fathi

-5 بـرنـامـه درسـی

بوشامب در کتاب »تئوری برنامه درسی« سه برداشت متفاوت از برنامه درسی ارائه کرده است:

برنامه درسی به عنوان یک سند مکتوب، برنامه درسـی بـه عنـوان یـک نظـام و برنامـه درسی به عنوان یک حوزه مطالعاتی است که منظور ما، برنامه درسی بـه عنـوان یـک نظـام میباشد و مشتمل بـر عناصـر طراحـی و اجـرا و ارزشـیابی اسـت (بوشـامپ1، .(1988 در پژوهش حاضر برنامه درسی مشتمل بر مؤلفههای طراحی، اجرا و ارزشیابی است.

-6 طـراحـی بـرنـامـه درسـی

منظور از طراحی برنامه درسی، فرایند تعیـین عناصـر برنامـه درسـی اسـت (قورچیـان

.(1375 در پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی، با استفاده از مؤلفههایی نظیر نحوه طراحی اهداف، نحوه طراحی محتوا، چگونگی سازماندهـی محتـوا و نحـوه طراحـی مـواد کمـک آموزشی مورد بررسی قرار میگیرد.

-7 اجـرای بـرنـامـه درسـی

فرایند به عمل درآوردن برنامه درسی را، اجرای برنامه درسی میگویند (فالان2، .(1991

در این پژوهش با توجه به ماهیت ویژه آن، مؤلفههایی نظیر تعامل دانشآمـوزان بـا اولیـای مدرسـه، روش تـدریس معلـم، مقـررات آموزشـی، فـضا و جـو کلـی کـلاس و مدرسـه، فعالیتهای جنبی کلاس درس و تجربیات عملی دانشآموزان مد نظر قرار می گیرد.

1- Beauchamp 2- Fullan

61

-8 ارزشـیابی بـرنـامـه درسـی

ارزشیابی برنامه درسی عبارت از فرایند داوری و قـضاوت دربـاره ارزش و شایـستگی برنامه درسی است (ساندرز1، .(1985 در این پژوهش با توجه به ماهیت ویژه آن ارزشـیابی در سه زمینه هدفهای ارزشیابی، روشهای ارزشیابی و سطوح مـورد توجـه در ارزشـیابی برنامه درسی مد نظر قرار میگیرد.

مـفهوم صـلح2

واژه »صلح« در جوامع گوناگون با معانی بسیار متفاوتی مورد استفاده قرار میگیـرد. بـه عبارت روشنتر، برداشتهای افـراد از ایـن واژه و تعبیـری کـه از آن ارائـه مـیدهنـد تـابع متغیرهای متعددی است که در کانون آن عوامل فرهنگی و سیاسی قرار دارد و نشاندهنـده جنبههای مختلفی از مفهوم گسترده و وسیع صلح است.

به طور مثال، منظور براگ اوتن1985)3، ص (2 از صلح، عدم خشونت در کلیه اشکال آن (مستقیم و غیرمستقیم) و نیز تضمین حقوق اعضای جامعه و منطبق با متن منشور سازمان ملل از مفهوم صلح میباشد.

منظور ما از واژههای صلح، فقدان هرگونه خشونت در جوامع مستقل یا وابسته، داخلی یا خارجی میباشد و منظور از نتایج صلحآمیز برابری حقوق انسانهاست، به طوریکه هـر عضو از جامعه به طور یکسان در تصمیمگیریها شرکت کند بهنحوی که همه در خدمت و توزیع منابعی که در حفظ آن نقش دارند، مشارکت نمایند.

سید یاها1987)4، ص (54، یک نویسنده هنـدی در مقالـهای از صـلح بـه عنـوان یـک فرایند نه یک نتیجه یاد مینماید. او مینویـسد: صـلح فرآینـدی اسـت کـه بـه واسـطه آن هیچکس ضرر نمیکند. به عبارت دیگر، صلح مجموعهای از مهارتهـا در زمینـه برقـراری ارتباط و رعایت قواعد اخلاقی است.

1- Sanders 2- peace 3- Brock Utne 4- Sydiaha

26 فصلنامه نوآوریهای آموزشی، شمار25، سال هفتم، بهار1387

همچنین، برخی افراد سیاسی و نظامی، مانند هاوارد1987)1، ص (54 مـورخ برجـسته نظامی و استاد تاریخ دانشگاه هاروارد، تعریف سیاسی و نظامی خود را از صـلح ایـنگونـه بیان میکنند: … معنی صلح از دیدگاه دیپلماتهای کهنهکار، عدم جنگ و بهترین اسـتفاده ممکن را از جهان بردن است.

کالتونگ (1985)، دراین رابطه بررسی جامعتری دارد و بر این باور اسـت کـه درسـت همانند روانشناسی، دانشی که علوم اجتماعی درباره جنـگ فـراهم آورده بـیش از دانـشی است که درباره صلح به دست داده است. دانش روانشناسی بیشتر بر مطالعـه گـرایشهـای منفی متکی است (همانند بیماریهای روانی که »گرایش منفی« است، در مقابل »خلاقیـت« که گرایش »مثبت« است). متأسفانه، در مطالعات صلح نیز واحد تحلیل بر جنگها (به جای دورههای صلح) متمرکز شده است. به همین جهت برای تعریف مفهوم “صـلح” از مفهـوم

“عدم جنگ” استفاده شده است.بنابراین، اندیشهوزری در باب صلح بیشتر بدانسو گرایشداشته است که صلح امری آرمانی و متعلق به آینده و امری آمیخته به ارزش تلقی شود، نـه چون واقعیتی تجربی و قابل تحلیل. در این صورت دور از ذهن نیست که پـژوهشهـا بـر مفهوم صلح متمرکز شوند نه بر مفهوم جنگ. بر همین مبناست که کالتونگ تلاش میکند تا طبقهبندی ارائه دهد که معطوف به صلح باشد نه بر جنگ (کالتونگ2، .(1985

در یک طبقهبندی کلی، میتوان حداقل دو برداشـت متفـاوت از صـلح را در واژههـا و لغات به کار رفته در جوامع مختلف از یکدیگر تشخیص داد، برداشـتهـای عمـوم مـردم ونقطهنظرات صاحبنظران و اندیشمندان. این مفاهیم عبارتنـد از »صـلح منفـی«3 یـا »حفـظ صلح4« و »صلح مثبت5« یا »ایجاد صلح.6« همانطور که ماریا مونتـهسـوری1949)7، ص (7
میگوید:

1- Haward 2- Gultung 3- negative peace 4- peace-keeping 5- positive peace 6- peace-building 7- Montessori

بررسی میزان توجه به آموزش صلح در برنامه درسی دور ابتدایی
63

اگرچه آنچه که عموماً از صلح استنباط میشود، پایان بخـشیدن بـه خـشونت و جنـگ

(صلح منفی) است، اما صلح واقعی، ترویج و اعتلای عدالت و عـشق در بـین انـسانهـا و ایجاد دنیایی بهتر است که در آن هماهنگی، همسازی وتوافق حاکم باشد.

به هر حال، صلح در چارچوبهای مختلفی مطرح شده است و این تعاریف به وضـوح نشاندهنده حجم وسیعی از معانی، مفاهیم و مقولههـای صـلح اسـت. تعـاریف ارائـهشـده تاکنون از جنبههای درک، میزان کاربرد و شـدت بـا یکـدیگر متفـاوت هـستند (کالتونـگ،

1985، ص .(155 بنابراین به منظور دستیابی به یک دیدگاه جامع و کـلنگـر، بایـد تمـامی برداشتهای متعدد از صلح و ظرفیتهای انسانی مرتبط با آن مدنظر قرار گیرد.

شنـاخـت صلـح و آمـوزش صلـح1

تحولات اجتماعی، سیاسی، صنعتی و علمی همواره آموزش را تحت تأثیر خود قرار داده است. از این رو به بررسی تأثیراتی که تحولات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و تحقیقات صلح بر دیدگاهها و شناخت آموزش صلح در اوایل دهه 1950 تا 1990 گذاشته است، میپردازیم. این بررسی در چهار دور زمانی مختلف انجام گرفته است.

-1 دور خلع سلاح اتمی:2از اوایل دهه1950تا اواسط دهه1960ادامه داشته اسـت،زمانی که توجه اکثریت به جنـگ سـرد منعطـف شـده بـود و مطالعـات صـلح بـر محـور موضوعات خلع سلاح قرار گرفته بود.

-2 دوره عدالت اقتصادی و اجتماعی:3از اواسط دهـه1960تـا اواسـط دهـه1970

ادامه داشت. زمانی که مفهوم صلح بیانگر تغییر از خشونت مستقیم به خشونت غیرمـستقیم

(ساختاری) بود و توجه اکثریت بر قبول داشتن عدالت اقتـصادی و اجتمـاعی و تأکیـد بـر درگیریهای بدون خشونت بود و بر وجود کشورهایی با برخورداری از صلح مثبت، تأکید میشد.

1- peace understandings and peace education 2- nuclear disarmament 3- social and economic justice

46 فصلنامه نوآوریهای آموزشی، شمار25، سال هفتم، بهار1387

در این راستا یونسکو از اواسط دهه 1970 تلاشهایش را برای ارتقاء عدالت اجتمـاعی و اقتصاد در آموزش به کار گرفت و در ایـن رابطـه، پیـشنهاد پیرامـون »آمـوزش شـناخت بینالمللی، همکاری و صلح« را مطرح نمود و موارد اساسی را که تمام دانـشآمـوزان بایـد آنها را مطالعه کنند، در موارد زیر خلاصه نمود:

-1 تساوی حقوق انسانها

-2 حفظ صلح و خلع سلاح

-3 مطمئن کردن مردم از وجود حقوق بشر

-4 رشد اقتصادی و تحول اجتماعی

-5 محافظت از میراث فرهنگی انسان

-6 محافظت از منابع طبیعی

-7 نقش سازمان ملل در حل چنین مشکلات (هیکس1، (1983

-3 دوره آموزش خلع سلاح:2 این دوره از اواسط دهه1970تا اواسط دهه1980بهطول انجامید و محور اصلی آن بر تربیت نیروهای بومی آموزش خلع سلاح قـرار گرفـت.
در این دوره نگرانی پیرامون مسائل زیستمحیطی آغاز شده بود.

-4 دوره وابستگی متقابل جهانی و سیاره ای:3این دوره شامل اواسـط دهـه1980تـاعصر کنونی میباشد و توجه عمده آن پیرامون وابستگی متقابل جهانی و سـیارهای اسـت و تأکید فراوان بر مسائل محیطی در جهت دستیابی به زندگی بهتر، بدون تباهی محیط زیست دارد.

آمـوزش صلـح در برنـامههـای درسـی

با توجه به مطالب گفته شده با آنکه تلاشهای بسیار گستردهای در زمینه آموزش صـلح صورت گرفته است، اما نگرانیهایی در این مورد وجود دارد. مونتهسوری نگرانـی خـود را اینگونه عنوان کرده است:

1- Hicks 2- disarmament education 3- global and planetary interdependence

بررسی میزان توجه به آموزش صلح در برنامه درسی دور ابتدایی
65

»آموزش … افراد را تشویق میکند تا به دنبال علایق شخصی خود بروند دانشآمـوزان در مدرسه آموزش میبینند کـه هـیچ کمکـی بـه اطرافیـان خـود نکننـد و بـرای پیـشرفت همکلاسیهای خود هیچ تلاشی نکنند و تنها نگرانیشان این باشد که در پایـان سـال رتبـه بالا کسب کنند و جایزه این رقابت را به خود اختصاص دهند. این مخلوقـات خودخـواه و بیچاره که به طور تجربی ثابت شده است از لحاظ روحی و ذهنی خسته هستند، بعـدها در زندگی خود را همانند دانهای جدا بر روی کویری مییابند که هرکس جدا از همسایه خود زندگی میکند، آنها بیحاصل و بیثمر هستند و اگر طوفانی بیابید این ذرههای ریز انـسانی که هیچ وابستگی به دنیا و زنـدگی نداشـتهانـد، بـه راحتـی از هـم پاشـیده خواهنـد شـد«

(مونته سوری1، 1972 ، ص (34

با توجه به چالشهای عمیق جامعه جهانی، تقریباً کلیـه کـشورها در شـرف تجدیـد یـا اصلاح سیستمهای آموزشی خود هستند تا از این طریق به رفـع نیازهـای مربـوط بـه قـرن بیست و یکم بپردازند. در این روند پاسخ به چالشهـا را دیگـر نمـیتـوان در زمینـه ملـی جستجو کرد بلکه مستلزم همکاری گسترده و هماهنگی فراگیر بین المللی است.

»شورای جهانی برنامه درسی و آموزش«2 در سـال 1971 توسـط معلمـانی از سرتاسـر جهان تشکیل شد. در مقدمه اساسنامه این شورا که یکی از سازمانهای معروف جهـانی در امر آموزش است و مسئولیت و جایگاه معینی را در آموزش صلح به خود اختـصاص داده، چنین بیان شده است:
اکنون زمانی است که جامعه جهانی و آموزگاران وظیفه اطمینـان بخـشیدن بـه مـردم را دارند. آموزش نقش مؤثری در ارتقاء برابری، صلح و تصور حقـوق بـشر جهـانی دارد. در نتیجه، تمامی برنامههای درسی و آموزشی مؤسـسات آموزشـی بـرای کودکـان، جوانـان و سالمندان باید در جهت ارتقاء عزتنفس افراد، آگاهی اجتماعی و ایجاد توانائی شـرکت در تمامی سطوح جامعه جهانی از ملی تا جهانی باشد (کارسون3، 1988، ص .(19

1- Montessori 2- (WCCI) World Concil of Curriculum and Instruction 3- Corson

66 فصلنامه نوآوریهای آموزشی، شمار25، سال هفتم، بهار1387

این شورا خواستار تمرکز بیشتر بر روی مـسائل صـلح، هـم در حـوزه کتـب درسـی و برنامههای آموزشی و هم در محـدوده دانـش و نگـرش و تـوانش دانـشآمـوزان، هـستند

(ریردون1 ، .(1982 آنها معتقدند در حقیقت مدرسه باید مکانی برای آمـوزش و پـرورش صـلح و مفاهمـه باشـد (ریـردون2، (1982 زیـرا کودکـان و نوجوانـان امـروز، رهبـران و تصمیمگیرندگان فردای جامعه هستند و هرگونه تلاش برای ایجاد بـاور عمیـق نـسبت بـه صلح و ضرورت احترام به خود، دیگران و محیط پیرامون، میتواند در خلق و حفظ جهانی صلحآمیز بسیار مؤثر باشد (دواین3، 1998، ص .(18

البته پژوهشهای صلح نشان دادهاند که صلح تنها به واسطه تغییر آگاهی انسان به وجود نمیآید و تنها با خواست مردم محقق نمیشود، بلکه مـسئله صـلح بـه امکـان تغییـر مـؤثر ساختهای اجتماعی نیز مربوط است. از این رو »آموزش صلح« بایـد بـر مفـاهیم کلیـدی مانند تجاوز سازمان یافته، خشونت ساختمند و عدالت اجتماعی تکیه کند. به همین منظور، آموزش باید به عمیقترین مرکز شخصیتی انسان و به قضاوت اخلاقـی سرشـت و طبیعـت صلح، کنجکاوی و همکاری دست یابد (بالنو4، 1966، ص .(77

آموزش صلح در برنامه های درسی ایران

در برنامه درسی دور ابتدایی ایران، برنامه درسی معینی تحت عنوان »آموزش صلح« یـا عناوین مشابه وجود ندارد. با توجه به اهداف تعیین شده و شناسایی متغیرهای عملیـاتی از طریق یافتههـای دردسـترس، در ادبیـات »آمـوزش صـلح« مجموعـهای از مفـاهیم معـرف شناسایی شد و سپس در اختیار 10 نفر از متخصصان »آموزش صلح« در سطح دانشگاههای تهران قرار گرفت و بر مبنای نظرات ارائه شده بارها مورد تجدید نظر و تعدیل قرار گرفت.
جدول شمار 1 چارچوب مورد استفاده برای شناسایی مفاهیم و مؤلفههای »آموزش صلح« را نشان میدهد.

1- Reardon 2- Reardon I-bid 3- Dewina 4- Bollnow

بررسی میزان توجه به آموزش صلح در برنامه درسی دور ابتدایی
67

جدول :1 شناسایی مفاهیم و مؤلفههای دانش، توانش، و نگرش صلح از طریق متخصصان آموزش صلح
مفاهیم و مؤلفههای دانش صلح مفاهیم و مؤلفههای توانش صلح مفاهیم و مؤلفههای نگرش صلح
-1آگاهی از حقوق و آزادیهای -12توانایی احترام به حقوق و -22تقویت فرهنگ بردباری و محو
فردی درک متقابل خشونت و درگیری
-2آشنایی با مفهوم تغییر از طریق -13توانایی گفتگو و تفاهم -23پرورش روحیه مشارکت
تغییرات فرد، طبیعت، جامعه همکاری، همبستگی و انتقادپذیری

-3آگاهی از قوانین و مقررات -14توانایی پذیرش تنوع و تکثیر -24احترام به تمامی اشکال زندگی

پروژه دانشجویی مقاله کارورزی تصادفات وراههای پیشگیری از آن تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله کارورزی تصادفات وراههای پیشگیری از آن تحت word دارای 34 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله کارورزی تصادفات وراههای پیشگیری از آن تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله کارورزی تصادفات وراههای پیشگیری از آن تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله کارورزی تصادفات وراههای پیشگیری از آن تحت word :

مقدمه :

آمار سوانح وتصادفات رانندگی در کشور چندین برابر استاندارد های بین المللی است ، مؤثر ترین نقش در این سوانح را انسان بر عهده دارد .فقدان آموزش ، عدم آگاهی کافی از قوانین ، مقررات ، علایم وبه طور کلی فقر فرهنگی استفاده از خود رو ومهم ترین عوامل تحمیل کننده زیان های جبران ناپذیر جانبی ومالی می باشد . رانندگان هنگام رانندگی واستفاده از ابزار آن یعنی فرمان ، گاز ، ترمز ، بوق تصمیمات متعددی می گیرند که الگوی رانندگی آنها را نشان می دهد .اگر چه خطر جویی نشانگر نوع تصمیم گیری افراد به هنگام سفر است اما میزان خطر کردن افراد در زمان های مختلف دریک فرد متفاوت است بدین ترتیب که همه مردم تصور می کنند تنها خودشان مصون از تصادف هستند ودر واقع تمایل دارند خطرات معمول ترافیکی را برای خود ناچیز بدانند .در واقع بر خی رانندگان در هنگام رانندگی به گونه ای متفاوت رانندگی می کنند به این مفهوم که رانندگی از نظر آنان اصولاً کاری آسان وراحت است .در این حالت راننده ممکن است تصور کند که سوار وحاکم بر موقعیت است .بنابر این هر خطری را قابل کنترل می داند در حالی که اغلب مردم قدرت پیش بینی احتمال وقوع تصادف را ندارند .رانندگان معمولاً این پندار را برای دیگران می دانند نه برای خودشان ، اما نکته ای که در این میان بسیار قابل توجه است ، زمان واکنش رانندگان می باشد .

 

موردی که از نظر بسیاری از رانندگان در هنگام سوانح نادیده گرفته می شود ، زمان واکنش در ترافیک ، مرز میان مرگ وحیات است .هنگامی که محرک را پیچیده می شود زمان واکنش نیز افزایش می یابد رانندگی در شرایط سخت مجموعه عواملی است که سبب تضعیف رانندگی در شب ، گرما ، بیابان ، صحرا ، باتلاق ، جاده های ناهموار و;می گردد .

 

آشنایی کلی با مکان کار آموزی پلیس راه یکی از ارگانهای نیروی انتظامی می باشد که وظایف گسترده ای دارد که نمی توان آن را به طور کامل بیان کرد .اما یک وظیفه کلی که سایر وظایف را در بر می گیرد ، ایجاد امنیت در راه ها می باشد که پرسنل پلیس راه برای ایجاد این امنیت از هیچگونه فعالیت وکوششی دریغ نمی ورزند .

 

وظیفه وکار کلی نیروی انتظامی خدماتی می باشد پلیس راه نیز از این امر مستثنی نمی باشد .پلیس راه معمولاً در ابتدا وانتهای جاده های بین شهری بنا می شود تا بتوان کلیه خودروهای ورودی وخروجی از شهر را تحت نظر گرفت ودر صورت نیاز بررسی وکنترل کرد .وبرای این منظور چند اکیپ واحد گشتی در طول مسیر به طور دائم مشغول گشت زنی می باشند .ونیز یکی از مهم ترین وظایف پلیس راه بررسی صحنه های تصادف بین جاده ای وترسیم کروکی می باشد .امداد رسانی به مجروحان وراهنمایی مسافران نیز از دیگر وظایف پلیس راه می باشد . البته در فصول مختلف کار کرد پلیس راه متفاوت است .خصوصاً در تعطیلات نوروز تعداد اکیپ های گشت وشیفت های کاری پرسنل تغییر یافته ووظایف آنان سنگین تر می شود .همچنین طرح های زمستانی که معمولاً از 15 آذر ماه در گردنه های برف گیر آغاز شده وتا 15 اسفند ماه ادامه دارد وبر این اساس حدود 60 پایگاه زمستانی پلیس راه در محورها ایجاد می شود . تاریخچه : برای بشر اختراع ارابه وگاری تأثیر سازنده وچشم گیر در نحوه حملو نقل داشته است .پیش از این اختراع ، حملونقل توسط حیوانات اهلی صورت می گرفت .اثرات شگرف این مهم درکلیه شئون جوامع در روزگار قبل از ظهور حضرت مسیح (ع) کاملاً مشهور است .

 

نگاهی به آثار حک شده در ایران ، یونان ،رٌم وسایر کشورهای متمدن در عهد باستان وتصاویر ارابه وگاری بر دل سنگ ها این امر را روشن می سازد که بشر در گذشته نیز چون اکنون نیاز مند وسیله نقلیه ای بوده است که تسریع لازم را در حمل تجهیزات جنگی ومایحتاج او به طور وسیع پدید آورد .وبه طور کلی می توان گفت جابجایی انسان وکالا با شرایط آن زمان به جز با استفاده از ارابه وگاری مسیر نبود . البته هم پای بهره گیری از وسایل نقلیه جدید راه ها نیز می بایست از نظر کمی وکیفی توسعه می یافت .این وسایل نقلیه ابداعی دست بشر آن زمان قرن ها مورد استفاده قرار گرفته وروز به روز بر کمیت وکیفیت آن افزوده می شد ولی بیش از سپری شدن بیش از 25 قرن به علت دگرگونی تدریجی در بافت زندگی اجتماعی ملل وافزایش شهرها وفزونی جمعیت ونیازمندی های دیگر وسایل نقلیه به مانعی در راه پیشرفت جامعه تبدیل شده وچون سدی در مقابل تدارک عصر حاضر خود نمایی می کند پس از ظهور وسائل نقلیه جدید بود که علوم مختلف با سرعت ووسعت زیادی از نقطه ای به نقطه دیگر انتقال یافته وآثار آن در کشورهای مختلف ظاهر گشت .

 

در مورد پیدایش وسایل نقلیه در ایران می توان گفت که حدود 110 سال قبل اولین اتومبیل از طریق سعدوالدّوله وزیر مختار ایران در بلژیک برای شاه وقت ( مظفرالدین شاه ) واردایران شد وبه این ترتیب جامعه مانند تکامل صنعت حمل ونقل را به چشم دید وسایر رجال وقت نیز به تأسّی از وزیر مختار نسبت به وارد کردن اتومبیل اقدام نموده واین روند تا اواخر پادشاهی خاندان قاجار روبه افزایش گذاشته ومردم به فراگیری فن رانندگی ترغیب شدند .ودر سال 1305 ه.ش اولین تصادف در ایران بین کالسکه درویش خان نوازنده تار با یک اتومبیل که منجر به فوت درویش خان شد اتفاق افتاد وبا هیاهوی زیادی که ایجاد کرد نظر مسئولین وزمامداران وقت را در تهیه مقررات مخصوص عبور ومرور وسائط نقلیه جلب کرد وبرای این منظور در اداره نظمیه شعبه تأمین عبور ومرور تأسیس شد .

 

نقش پلیس در برقراری امنیت انتظار مردم از پلیس امنیت وایمنی راه ها است ونیروی انتظامی نیز از هیچ کوششی در این راه دریغ نمی کند نقش پلیس راه در ایام تعطیل پر رنگ تر جلوه می کند زیرادر این ایام جاده ها ی کشور شاهد تر در خود روهای بسیاری است وطی چند سال اخیر پلیس راه از همه توان خوددر بر قراری امنیت وایمنی راه های کشور به همراه نیروهای ستادی به منظور حفظ وآسایش مردم درروزهای تعطیل استفاده کرده است .از آنجا که اجرای چنین طراح هایی در راه های کشور باعث کاهش 50 درصدی تصادفات رانندگی وتلفات جاده ای می شود با کمک وتوجه دولت ومسئولان می توان آن را به صورت دائمی اجرا کرد . فرهنگ انسانی در کاهش حادثه های جاده ای نقش بسیار مهمی دارد ودر سالهای اخیر فرمان پذیری مدنی بین مردم بالا رفته است که امید است این روند ادامه یابد .

 

از جمله اقدامات جالبی که پلیس راه برای بر قراری نظم وامنیت انجام داده نصب آدمک های پلیس در جاده ها می باشد البته تعداد این آدمک ها در ایام تعطیل بیشتر می شود واین خودنشان دهنده تلاش مسئولان وهمچنین دلسوزی آنان در جهت حفظ امنیت در جاده های کشور می باشد .این نکته که برای حفظ امنیت در جاده ها وسلامت مسافران تدابیری این چنین اندیشیده می شود شایسته تقدیر است اما چرا باید همیشه از محرک یا اهرمی برای اجرای مقررات استفاده کرد آن هم در کشوری که جمعیت آن یک صدم جمعیت دنیاست ولی یک چهلم مرگ ومیر تصادفات جهان در آن رخ می دهد .به امید روزی که همه شهر وندان خود را موظف به اجرای قانون بدانند وفرهنگ استفاده از قانون وخودرو در جامعه به قدری عمومیت پیدا کند که دیگر نیازی به حضور گسترده صنا بطان قانون وجود نداشته باشد .

 

انسان ورانندگی در متون مربوط به نقش عوامل انسانی در ایجاد تصادفات پیوسته از مقوله ای با عنوان «آمادگی تصادف » یاد می شود .منظور از آمادگی تصادف آن است که شخص به خاطر داشتن بعضی صفات مثلاً لجبازی یا بی توجهی به تابوها ، یا عجول بودن ونداشتن حوصله برای ایستادن در پشت چراغ قرمز همیشه باعث تصادف وایجاد ناراحتی می شود .ممکن است دربعضی مواقع شانس به یاری آنها بیاید ولی همیشه اینطور نخواهد بود اینچنین افرا انسان هایی هستند که همیشه با خطر تصادف روبه رو می شوند . به طور کلی انواع مختلفی از خصوصیت اخلاقی وانسانی می باشد که در باز تاب رانندگی می تواند تأثیر پذیری باشد .

 

1 حضایص فردی ، که شامل شخصیت ، قوه بینایی ، قوه ادراک ، توانایی جسمانی , زمان واکنش سن وجنسیت 2 الگوی رفتاری راننده 3 تواناییها ومهارت های مربوط به رانندگی پژوهش ها نشان می دهد که حضایص فردی مختلفی با رانندگی ارتباط دارد که عبارت است از : شخصیت ، قوه بینایی ، قوه درراک ، توانایی جسمانی ، زمان واکنش ، سن وجنسیت رابطه احتمالی این حضایص با رفتار رانندگی محدود ومنحصر به راننده است .

 

شواهد زیادی حاکی از وجود رابطه میان صفات شخصیتی وتصادف کردن وجود دارد .از جمله اینکه بعضی از سوانح در بزرگ راه ها مرتبط با عواملی چون بی ثباتی هیجان ، غم ، رفتار ضد اجتماعی ، عامی گری ورفتار تکانشی یا فشار روانی راننده است .این رفتارها باعث می شود احتیاط ، توجه , مسئولیت پذیری مراقبت وهوشیاری راننده کم شده وبه تبع آن ، کیفیت رانندگی پایین آمده وخطر تصادف کردن افزایش یابد . الگوی رفتاری رانندگان رفتار افراد هنگام رانندگی ریشه در ویژگیهای شخصیتی وتجارب فردی آنها دارد .اما صرف نظر از این عبانی ، رابطه برخی ویژگیهای رفتاری با میزان تصادف عبارت است از :بی توجهی ، عدم رعایت فاصله ، میزان خطر جویی ، قضاوت وقوه شخصیتی , دست فرمان یا سبک رانندگی ، زمان واکنش وغیره .

 

پس از بررسی داده های مربوط به 36-2 مورد تصادف دریک ناحیه روستایی که در سال 1981 تهیه شد درصد دخالت عوامل وعلل حسی وادررکی در تصادف به شرح زیر اعلام شد : نگاه کردن اما ندیدن 17 % ، حواس پرتی 16 % ، بی توجهی 6 % ،تعبیر وتفسیر غلط یا برداشت اشتباه 5 % وسرعت وفاصله نامناسب 5 % . از دیگر جنبه های حسی وادارکی الگوی تصویر برداری از محیط به وسیله چشم راننده است .مطالعات نشان می دهد آشنایی یا ناآشنایی با مسیر در الگوی حرکات چشم رانندگان نقش مهمی را بازی می کنند .در مسیر های ناآشنارانندگان با مشاهده ناحیه وسیع از محیط نمونه برداری می کنند هر چه مسیر آشناتر باشد حرکت های چشمی راننده به تمرکز بر ناحیه ای کوچک سوق پیدا می کند .

 

مطالعات دیگر نشان داده است که رانندگان متبری بیش از رانندگان با تجربه تمایل به رانندگی در جاده ها ی باریک دارند واز حوزه دیداری محدودی اطلاعات دریافت می کنند آنان به مرکز جاده وپشت خودرو جلویی توجه دارند وزمان کمتری را بر مشاهده وسایل کنترل ترافیک صرف می کنند. همچنین خستگی والکل به میزان سرعت راننده می افزاید .وکاهش تصویر برداری دیداری باعث ضعف تیز بینی وی می شود . این یافته را به طراحی وجانمایی علایم جاده ای وخطوط ها شیه جاده کمک شایانی می کند .نکته مهم دیگر قضاوت ادارکی رانندگان است .منظور از قضاوت ادراکی ، تعبیر وتفسیر اطلاعات رسیده از اشیاء موجود در محیط از طریق حواس شنوایی وبینایی رانندگان است . درباره فاصله ایمن با خود رو ومقابل ، یک قانون تجربی وجود دارد که بوسیله برخی منابع رسمی به عنوان تمرین حفظ ایمنی در بر خورد با خودرو جلویی مقصر می شود .به این معنا که معمولاً دو ثانیه طول می کشد تاپشت سری به خود رو جلویی برسد .اما به گفته پژوهشگران این قانون در شرایط آب وهوایی بد وبا رؤیت محیطی ناقص کفایت نمی کند .

 

قضاوت های ادارکی در جریان رانندگی در شرایط واقعی ، رانندگان تمایل دارند فاصله خود با خود با خود رودیگر را ناچیز دانسته وکم تخمین بزنند چنین تمایلی وقتی مهم است که راننده سعی دارد از خود رو جلویی سبقت بگیرد .این قضاوت ادراکی تحت تأثیر انواع علایم جاده ای نیز قرار می گیرد .به این صورت که تمایل رانندگان به کم شمردن فاصله در جاده هایی با خطوط منقطع از جاده های بدون خط کشی ودر جاده های بدون خط کشی از جاده های با خطوط ممتر بیشتر است .به ویژه به هنگام سبقت گرفتن ، زمان مورد نیاز سبقت گرفتن را کم تخمین می زنند .در صورتی که زمان بیشتری برای سبقت مورد نیاز است . این قضاوت های ادراکی غیر واقع بینا نه به ویژه هنگامی که راننده با سرعت زیاد رانندگی می کند منبع خطر بالقوه ای را موجب می شود که می توان آن را به عنوان علتی برای بسیاری از تصادفات در نظر گرفت .